2007 En Popüler Şarkılar
KIŞ , 9(2) Karabiber vd. Tablo 5. Melizma eşit uzunluktaki sesler). Tür % ● Eşit Olmayan Düzenli Ritim: Zamanın değişik uzunluklara bölünerek Melizmatik bir düzen oluşturmasıyla oluşur. Silabik Temelinde yine eşit düzenli bir ritim vardır. Müzikte kullanılan Öncelikle, örneklerde karşılaşılan ritmin türü de genel olarak melizmaların uzunluk oranlarının ya da eşit olmayan düzenli ritimdir. ezgilerdeki melizma yapma eğiliminin Gerek halk müzikleri gerek sanat aynı olmadığını vurgulamak gerekir. müziklerindeki geleneklerin Birebir geleneksel melizmatik özelliklere estetik anlayışı içerisinde, seslerin rastlamak güçtür. Ancak, hecelerin inici-çıkıcı ahengi ya da fonksiyonel uzama eğilimleri nispeten daha kısa olsa etkiyle oluşan simetri, içerisinde da şarkılarda rastlanan bu gibi vokal rahatlıkla duyumsanan eşit düzenli kesitler melizmatik olarak işaretlenmiş ritmin bulunduğu ezgileri meydana ve %’lik bir oranla karşılaşılmıştır. getirmiştir. Örneklemi oluşturan şarkılardaki vokal partisi ezgilerinin yaklaşık 1/5’inde ● Düzensiz Ritim: Zamanın belli melizmatik eğilimler belirlenmiştir; bir düzen gözetmeden, rasgele ancak bu eğilim, geleneksel bölünmesiyle oluşan ritimdir. referanslardaki melizmalar kadar görece Müzikte düzensiz ritme seyrek uzun ya da yoğun değildir. Şarkılarda rastlanır. Ses müziğinde, konuşur silabik tür hâkimdir. Heceler ve notalar gibi söylenen bazı resitatif arasındaki oran birbirine yaklaştıkça, bölümler, uzun hava, bozlak, maya doğal bir biçimde sözcük sayısı ya da gibi ölçüye gelmeyen bir ritimle tekrarı da artmaktadır. Başka bir deyişle, söylenen halk ezgileri, bazı yüzyıl yapıtlarında görebileceğimiz ● Silabik özellikler arttıkça sözcük doğaçtan çalınan yerler vb. sayısı ya da sözcüklerin tekrar düzensiz ritimle karşılaştığımız oranı da artar. müziklere örnektir. ● Melizmatik özellikli şarkılarda daha Özellikle düzensiz ritimli örnekler, diğer az sözcük ya da sözcük tekrarı söz parametrelerde bahsedilen yerel müzik konusudur. sermayesi ile ilişki bağlamında önemli bulunmuştur. Zira yerel müziklerde Ritmik Özellikler taksim, uzun hava, maya vb. gibi düzensiz En basit anlamıyla ritim, zamanın ritimli müzik örneklerine de rastlanır. parçalara bölünmesidir. Bu bölünmenin Bu sebeple, aşağıdaki tabloda düzensiz şekline göre üç çeşit ritimden söz edilebilir: ritim oranı sıfır olsa da gösterilme gereği duyulmuştur. ● Eşit düzenli ritim: Zamanın eşit uzunluklara bölünmesiyle oluşur (örneğin metronomdan işittiğimiz Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri Tablo 6. Ritmik özelliklerin dağılımı oluşan 2/4, 3/4, 4/4 gibi ölçüler) Tür % ●Üçerli ölçüler (Üçerli vuruşlardan oluşan 6/8, 9/8, 12/8 gibi ölçüler) Eşit olmayan düzenli Düzensiz 0 ● Aksak ölçüler (Vuruşlarının Karma bazıları ikişerli, bazıları üçerli olan 7/8, 9/8 gibi ölçüler) Eşit olmayan düzenli ritmin çok yüksek oranda çıkması beklenen bir durumdur. Bir ölçüyü doğru şekilde belirleyebilmek Bu ritim türü halihazırda müziğin için yalnızca kaç vuruşlu olduğunu ya temel ritmidir. Ancak, Sadece düzensiz da yalnızca vuruşların bölünme yapısını ritimden oluşan herhangi bir örneğe bilmek yetmeyecek, ikisini de bilmek rastlanmamıştır. Eşit olmayan düzenli gerekecektir. Yukarıda belirtildiği gibi, ritim ve düzensiz ritmin beraber ölçüler vuruş sayılarına göre iki, üç ve kullanıldığı örnekler % ile sınırlı dört vuruşlu olabilirler. Aşağıdaki tabloda kalmıştır. Ayrıca, buralardaki düzensiz çıkan oranlar bu ölçü tanımı üzerinden kesitler de oldukça sınırlıdır; tamamı giriş değerlendirilerek ortaya çıkmıştır. kesitlerinde ya da tüm biçimin tamamen tekrar ettiği yapılarda A bölmesinin Tablo 7. Ölçü (kıtaların) önünde yer almışlardır. Tür % Ölçü 2 vuruşlu 2’şerli Şarkıların genel karakterleri ve eğilimlerin tespiti açısından en önemli 4 vuruşlu 2’şerli parametrelerden biri ölçü özellikleridir. 2 vuruşlu Aksak 1 Gerek vuruşların gruplanması gerekse 2 vuruşlu 3’erli 6 vuruşların bölünme yapısı açısından, ölçüler birbirlerinde farklı yapılara 3 vuruşlu Aksak sahiptirler. Buna göre ölçüler iki ayrı sınıfta tanımlanırlar: Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere şarkıların %’inde 4 vuruşlu ikişerli ölçü ● Vuruş sayılarına göre: tipinin hâkim olduğu görülmüştür. Ayrıca, 2 vuruşlu 2’şerli ölçüler de aynı ölçü ● İki vuruşlu ölçüler (2/4, 2/8 gibi) yapısının bir türevidir. Ancak, şarkılardaki küçük biçim ögelerinin yapısı büyük ● Üç vuruşlu ölçüler (3/4, 3/8 gibi) çoğunlukla 4 vuruşlu gruplara uygundur. ● Dört vuruşlu ölçüler (4/4, 4/8 Diğer yandan, özellikle aksak ölçülere gibi) rastlanma oranının düşük çıkması düşündürücüdür. Tıpkı ritim konusunda ● Vuruşların bölünmelerine göre: olduğu gibi ölçü konusunda da yerel müzik sermayesiyle olan ilişki, en azından aksak ölçüler bağlamında zayıf ● İkişerli ölçüler (İkişerli vuruşlardan Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ KIŞ , 9(2) Karabiber vd. orta sekizlideki Re bölgesi erkek minör tonalitede olanlarının oranı ise ses özelliğinin en parlak ve baskın %19’dur. Diğer yandan majör çekirdekli duyulduğu alana denk düşmesi şarkılar içerisinde majör tonalitede açısından avantajlı görülebilir. Konuyla olanların oranı %12’dir. Majör tonalitede ilgili bir diğer olasılık, genişleme olmayıp, majör eksen çekirdeği olan bölgeleri ile ilgilidir. Örneğin, pes %88’lik grubun ise hicâz makamında bölgede genişleyen bir ezgi tipinde, olduğu tespit edilmiştir. Zira, hicaz eksen perdesinin görece daha tiz bir dizisinin 3. sesi (ya da 3. derecesi) olan bölgede belirlenmiş olması olağan bir do# ile eksen sesi olan La arası büyük durum olarak tahmin edilmektedir. üçlüdür. Eksen Çekirdeği Şarkılardaki minör eksen çekirdeği Eksen çekirdeği sorgusu şarkının tonal, baskınlığının önemli bir sebebi olarak, modal ya da makamsal olup olmadığına yine yerel müzik kültürü üzerinden bakılmaksızın, herhangi bir dikey eşliğin edinilen modal ya da makamsal dizilerin tespit edilmesi durumunda (Bkz. Tablo çoğunluğunun 3’lülerinin küçük (minör) 22’de dikey eşlikli şarkıların oranı) olması örnek gösterilebilir. eksen bölgesindeki akor çekirdeğinin tespit edilmesidir. Bu bağlamda yapılan Modal Kullanımlar incelemeler neticesinde şu oranlarla Modal yapıyla ilgili incelemeler ilginç karşılaşılmıştır: sonuçlar vermiştir. Bu noktada altının çizilmesi gereken konu, modal ya da Tablo Eksen çekirdeği makamsal ayrımının nasıl yapıldığı üzerinedir. Türk müziği teorisinde Tür % geçmişten günümüze çokça makam tarifi yapılmıştır. Söz konusu tarifler Majör genellikle ana diziyi oluşturan 4’lü ve minör 5’li diziler; ana dizinin genişlemesini sağlayan durumlar; karar (eksen) ve Şarkılardaki minör çekirdek eğilimi güçlü perdeleri ile ilgili özellikler ve görüldüğü üzere oldukça baskındır. seyir özellikleri üzerinde durmuşlardır. Önemle belirtmek gerekir ki söz konusu Bu noktada, dizisel özelliklerden daha oranlar herhangi bir tonal ilişki ya ziyade karar ve güçlü perdeleri ile seyir da tonalite unsuru olup olmadığına özellikleri, bu çalışmada mod-makam bakılmaksızın belirlenmiştir. Bunu ayrımı açısından belirleyici olmuştur. mümkün kılan en etkili gösterge bilhassa dikey eşlik içeren şarkılardaki Özellikle seyir ile ilgili en belirgin akor yapılarıdır. Örneklemi oluşturan tariflerden birini Abdülkadir Töre şarkılardaki eksen akorları gözlenmiştir. yapmıştır. Töre’ye göre “Her makam Böylesi bir referansın olmadığı kendi skalası içinde kalmakla birlikte durumlarda (Bkz. Tablo 22) ise kullanılan bu skaladaki sesleri kendine mahsus bir dizi özellikleri (aralıkları) temel seyir ve eda ile kullanır. İşte, çeşni budur. alınmıştır. Aralıkları ve seyirleri birbirine benzeyen iki makam ancak çeşnileri incelenerek Minör çekirdekli gurubun aynı zamanda ayırt edilebilir” (Akt. Kutluğ, , Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri s. 77). Buradan da anlaşılacağı üzere olanıdır. Hatta, modal olarak tespit dizisel benzerlikler makam tarifi ya da edilmiş örnekler arasında bu dizinin sınıflandırması için yeterli değildir. Aynı görülme oranı %55’tir. Bu durum, dizisel diziyi kullanan birkaç makam olabilir. olarak örneklemi oluşturan şarkıların Aynı şekilde, aynı diziyi kullanan ve aynı yerel müzik sermayesi ile olan yakın bağı seyir özelliklerini barındıran müzikler de açısından önemlidir. çeşnileri bakımından farklı makamlarda olabilirler. Dolayısıyla, söz konusu bu Diğer yandan, söz konusu dizinin işleniş tarifler neticesinde, biçimi Kürdî makamı (Kürdî dizisi için bkz. Şekil 52) tariflerindeki genel çerçeveye ● Karar sesi ve güçlü özellikleri; çoğunlukla uymamaktadır. Elbette ki popüler bir şarkıda ya da endüstriyel ● Seyir şekli ve bir üretimde makamsal ölçütlerin göz önüne alınması beklenemez; ancak ● Çeşnileri makamsallık ölçütleriyle ilgili bu durum, söz konusu kullanımın makamsal olarak bakımından ilgili makam tariflerine kabul edilmesini de güçleştirmektedir. uymayan şarkılar için modal sınıflandırması Bunun yerine, geleneksel Türk müziğinin uygun görülmüştür. Ancak, tam olarak makamsal etkilerinin bir sonucu, makam tarifini karşılamasa da kullanılan göstergesi olduğu tespiti daha doğru dizisel özelliklerin hangi makama daha olabilir. yakın olduğunun görülebilmesi açısından aşağıdaki tabloda da fark edilebileceği Bu noktada, ilgili dizinin neden Kürdî üzere modal tipler makam isimleri ile makamı ile tam olarak eşleştirilemediği gösterilmişlerdir. üzerinde durmakta fayda vardır. Öncelikle, örneklerdeki ezgiler seyir Tablo Mod kullanımı bakımından ilgili makamın tarifiyle hemen hemen hiç uyuşmamıştır. Bir kürdî makamı seyrinde, ezginin La perdesi Mod % üzerinden başlaması; Re perdesini Yok belirginleştirmesi; Do üzerinde asma Kürdî/Frigyen tipli karar yapması ve özellikle yeden sesi olan Sol’ü duyurması gerekir. Ancak, incelenen Hüseynî tipli şarkılardaki ezgilerin seyirlerinde bu gibi Doryen eğilimlerin ya hiçbirine rastlanmamıştır Minör pentatonik ya da ezgiler seyir bakımından oldukça kısıtlı ve muğlak olduğundan tutarlı bir çıkarımda bulunmak mümkün olmamıştır. Kürdî7 ya da frigyen tipli olarak belirlenen Yüzde 90’ına yakını inici seyir yapan bu modal yapı örnekler içerisinde en baskın şarkıların birçoğundayeden sesinin dahi kullanılmadığı görülmüştür. 7 Sekizlilerin isimlendirilmesi konusunda karışıklık yaşanmaması adına orta sekizlideki perdelerin aynı zamanda (farklı gösterim sistemlerinde) 4. sekizli (örneğin orta La için La4 ya da A4), küçük sekizlideki perdelerin ise 3. sekizli (örneğin küçük La için La3 ya da A3) şeklinde gösterildiğini belirtmekte fayda vardır. Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ KIŞ , 9(2) Karabiber vd. kurgulanan ezgi tipi, durucu vardır. Son üç yılın ortalama şarkı süreleri bölgeyi ve duruculuk, rahatlama, genel ortalamanın altında kalmıştır. sonuca ulaşma, tamamlanma anlamını da pekiştirici bir roldedir. Tam bu noktada, sözü geçen rahatlama, çözülme, durma vb. işlevleri üstlenen ● Çözülme, rahatlama, durma gibi müzik ögelerinden bahsetmek ve söz etkilerin sık yaşanması ya da konusu işleyişi açıklamak yerinde duyurulması akılda kalıcılığı ve olacaktır. Ortak Uygulamadan8 fark edilirliği artırır. günümüze, ton merkezli, dizisel, doğrusal ve kaçınılmaz olarak süreklilik Frigyen ya da kürdî tipli modal içeren salt-müziksel malzeme içerik kullanımlardaki sıklığın coğrafî/kültürel olarak değişse de işlevsel anlamda büyük temelleri de göz ardı edilmemelidir. Bu bir değişim göstermemiş olabilir. Öyle ki, gibi modal kullanımlar İspanya’dan Orta yüzyıldaki modern ya da post-modern Doğu coğrafyası, hatta, tüm bir Akdeniz birtakım müzik çalışmaları dışarıda müzik dünyasında yaygındır (Manuel, bırakıldığında (ki Ortak Uygulamanın , s. 72). Dahası, Türkiye’deki etkileri o zamanlarda da devam etmiştir), popüler müzik üretimleri üzerine Ortak Uygulama ile günümüz endüstriyel yapılan çeşitli araştırmalar da bu modal müzik üretimini tarihsel olarak ayıran bir tipin çoğunlukta olduğu göstermiştir engel yoktur. Bu durum içerik, malzeme (Karahasanoğlu, , s. 65). ve kurgu için de yer yer böyledir. Zira müzik aynı “doğrusal” eğilimini devam Çokça atlamalı hareketler yapan, ettirmektedir. hatta tonal sistemin sağladığı olanaklar neticesinde daha uzak tonlara ve müzik Müzikte doğrusallık, toplumbilimsel düşüncelerine (temalara) gitmeye müzik yorumlarının da odağında olan elverişli olan müzikler de çoğu kez benzer konuların başında gelir. Müzik teorisi eğilimler üzerinden şekillenebilir. Ancak, literatüründe “süreklilik” olarak ele sürekli soru cümleleriyle devam eden ve alınan kavram, müziğin başlıca işleyiş çoğu kez tam bir çözülme, karara varma şeklidir. Öyle ki, müzik, zamanı kullanan yapmadan bir başka düşünceye (temaya) (malzeme edinen) bir sanattır; başı geçen bir müzik, aynı rahatlama işlemini ve sonu temsil eden iki zamansal daha kısa ve yoğun şekilde, sürekli veren nokta, “an” arasında kalan seslerin ve bir müziğin yanında “dezavantajlı” sessizliğin kompoze edilmesidir. Michel olacaktır. Başka bir deyişle, biçim (boyut) Serres müziği “zamanın akışı karşısında uzadıkça, anlatılan öykü de uzayacak diyalektik bir duruş” olarak tanımlamıştır (kurgu karmaşıklaşacak), çözülme, (Attali, , s. 18). Ancak, söz konusu durma, rahatlama noktaları arasındaki “diyalektik duruş” bazı durumlarda mesafe de artacaktır. Bu sebeple, hele “illüzyona” dönüşebilir. Bu durum, ki endüstriyel şartların belirleyici olduğu zamanı (ve zamanın kullanımını) müzik alanlarda üretilen müziğin bahsi geçen açısından önemli bir silaha dönüştürdüğü “rahatlatıcı” unsurları duyurmak için çok fazla vakti olmayacaktır. Bu aşamada 8 Kısaca Avrupa çoksesli müziğinin Geç-Rönesans, “süre” başlıklı sıklık analizinden elde Barok, Klasik ve Romantik dönemlerini (yaklaşık ) tanımlamak üzere kullanılan Common Practice edilen bulguları hatırlatmakta fayda ifadesinin doğrudan çevirisidir. Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri gibi “unutturucu” ve “hatırlatıcı” öğeler, “uzaklaşma” etkisidir. Oysa, Ortak bestecinin elinde, dinleyicinin hafızası Uygulamanın biçim ve armonisi ile oynayan ya da dinleyicinin hafızasına yüzyılın popüler müzikleri için de temel oynayan birer araç olarak kuvvetlenebilir malzemedir. Halk müziklerinin kıta ya da kıta-nakarat düzeni üzerinden giden Örneklemde karşılaşılan biçim ve yardımcı genel yapısı Ortak Uygulama boyunca biçimlere daha önceki bölümlerde uzamalar, iç içe geçişler, köprüler ve diğer değinilmişti ve AB (kıta+nakarat) yardımcı kesitler yoluyla daha karmaşık yapısının hâkim biçimsel kurgu olduğu bir yapıya bürünür. Ayrıca, herhangi bir vurgulanmıştı. Ancak, bu çalışmada tematik kurgu (örneğin sonat allegrosu elde edilen biçimle ilgili bulgular şu formu) içerdiği geliştirme bölmeleriyle saptamanın doğmasına yol açmıştır: yapıyı daha da karmaşıklaştırmıştır. Kıta+Nakarat düzeni Türkiye’deki Benzer uygulamalar, “geliştirme” popüler müziklerin yabancı olduğu bir düşüncesiyle her zaman örtüşmese de yapı değildir; fakat nakarat-önü gibi bir kıta-nakarat düzenine eklenen orta yardımcı öge geçmiş müziklerde de bu bölmelerle yüzyılın popüler türlerine denli sık ve işlevsel kullanılmış mıdır? de yansımıştır. Dahası, giriş ve kuyruk Mevcut örneklemin arasında kesitleri ve biraz önce üstünde durulan oluşu ve geçmişe yönelik (en azından nakarat-önü ögeleri gibi yardımcı biçim Türkiye için) bu gibi bir araştırma verisinin öğelerinin köklerini de Ortak Uygulama olmayışı, sorunun cevaplanmasını bu içerisinde bulmak mümkündür. Bu aşamada mümkün kılmasa da söz konusu aşamada vurgulanması gereken nokta, yardımcı biçim ögesinin (nakarat-önü) söz konusu ögelerin nitel ya da nicel, AB formu içerisinde kendisine yer endüstriyel üründe aynı içerikte bulması, “doğrusallığın” güçlenmesi olamaması durumudur. Başka bir deyişle, ve aynı oranda öyküleşmenin artması armoni ya da biçim ustalığıyla “uzun- anlamına gelebilir. Nakaratlar en yüksek anlatı” üzerinden yapılan işçilik, tabii ki enerjiyi, en baskın ve akılda kalıcı ritmik popüler müzik alanında çabuk üretilen, yapıyı ve ezgileri saklayan bölmelerdir. çokça üretilen ve aynı oranda tüketilen Onları hazırlayan, bu hazırlama müzik endüstrisinde aynı içerikte süresince gerilimin artmasını sağlayan olmayacaktır. Ancak, söz konusu olan ve “kavuşma, çözülme, rahatlama” doğrusallık olduğunda ve biçim ögeleri noktalarının daha güçlü yaşanmasına öyküleştirmeye elverişli bir biçimde olanak veren bu gibi yardımcı ögeler kurgulandığında işlev (hazırlama, yukarıdaki şekilde “germe/gerilme” unutturma, çağırma, çözme, rahatlama olarak genelleştirilen meraklandırıcı, vb.) yine aynı işlevdir. bekletici, hazırlayıcı ya da çağırıcı olarak tanımlanabilecek işlevleri yerine Şarkılara hâkim çoksesli dokunun dikey getirerek aslında “gergin/rahatsız” bir olduğu ve bunun tonal akor ilişkilerini, bölge yaratmakta ve nakaratın gelişiyle daha doğrusu işlevsel armoniyi beraber ortaya çıkan “rahatlamanın” içermediğinden bahsedilmişti. Ayrıca, kıymetini artırmaktadırlar. eksen çekirdeğiyle ilgili kısımda da benzer konular açıklanmış ve baskın Örneklemdeki şarkıların biçim özellikleri olan türün minör olduğu, bu durumun içerisinde en zayıf oldukları konu da tonal şarkılarda da aynı görüldüğü tespit Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ
'de Billboard Hot 'da bir numara olan single'lar listesi
Billboard Hot , Amerika Birleşik Devletleri'nde en iyi performans gösteren single çalışmalarını sıralayan bir listedir. Billboard dergisi tarafından yayımlanan ve Nielsen SoundScan tarafından derlenen bu liste, haftalık fiziksel ve dijital satış rakamlarının yanı sıra, müzik yayınlarını da esas almaktadır. yılında listede, yılı sonunda listenin zirvesine yükselen ve 'nin ilk yedi haftasında da zirvenin sahibi olan Beyoncé şarkısı "Irreplaceable" dahil olmak üzere 18 farklı şarkı zirveye yükseldi.[2]
yılı içinde listede zirveye yükselen şarkıcılara, düet şarkıcısı olarak Nelly Furtado, Justin Timberlake, Ludacris, Yung Joc, Jay-Z ve T-Pain eşlik etti. Toplamda beş işbirliği projesi bir numaraya yükseldi. yılında bir numara olan Nelly Furtado şarkısı "Promiscuous" sayesinde, adını ilk kez zirveye yükseltmeyi başaran yapımcı Timbaland, ' yayımlanan "Give It to Me" şarkısı sayesinde liste tarihindeki kendisine ait ilk bir numarasını elde etti. T-Pain, Fergie, Nelly Furtado ve Justin Timberlake'in adı, listede zirveye yükselen şarkılardan ikişer tanesinde yer aldı.
Yılın en uzun soluklu bir numaraları yedişer hafta bir numarada kalan Beyoncé şarkısı "Irreplaceable", Rihanna şarkısı "Umbrella" ve Soulja Boy şarkısı "Crank That (Soulja Boy)" oldu.[2][3] Ancak "Irreplaceable", ilk kez yılı sonunda bir numaraya ulaştığı için Billboard, yılının en uzun soluklu şarkılarını "Umbrella" ve "Soulja Boy" olarak kabul etmektedir.[4] Bu şarkılardan sonra, yılın en çok bir numarada kalan şarkısı, "Alicia Keys tarafından seslendirilen "No One" oldu. Şarkı, yılın son beş haftasında listenin zirvesinin sahibi oldu.
"Irreplaceable", Billboard tarafından hazırlanan yıl sonu listesinin bir numarasında yer alarak yılının en iyi liste performansı gösteren şarkısı olarak seçildi.[5]Maroon 5'ın "Makes Me Wonder" şarkısı, yılın en büyük sıçrayışını gerçekleştirerek altmış dört numaradan bir numaraya sıçradı.[6]
Liste geçmişi[değiştir KIŞ , 9(2) Karabiber vd. Tablo Yardımcı biçim ögeleri melodik malzeme içermesi ya da temel müzik düşüncelerini hazırlayıcı şekilde Öge % kullanılmış/kurgulanmış olmaları bir diğer ölçüt olmuştur. Nakarat-önü 16 Köprü Kuyruk (koda) ve çıkış (outro) ögeleri Giriş genellikle “pekiştiricilik” işlevi bakımından aynı baskınlık ya da Çıkış/Koda etkinlikte olmayabilir. Başka bir deyişle Yardımcı öge yok kuyruklar, çıkış olarak adlandırılan ögelere göre daha gelişmiş pekiştirici Yardımcı biçim ögeleri arasında en çok ögelerdir. Ancak, incelenen şarkılar öne çıkan nakarat-önü (pre-chorus) içerisinde bu ayrımı yapılabilmesi ögesidir. Şarkıların geneline hâkim olan mümkün olmamıştır. Şarkı sonlarındaki AB biçim şemasında B’nin (nakaratın) bu ögeler genellikle kısa; yeni bir müzik hazırlanması; B’deki yoğunluk, yüksek düşüncesi barındırmayan ya da mevcut enerji ve hareket öncesi bir beklenti, temaların çokça pekiştirilmediği ögeler hazırlık yaratılması bu ögenin görevidir. olarak kalmıştır. Nakarat önü bir bakıma geçiş köprüsü olarak da düşünülebilir; ancak, geçiş Modülasyon köprülerinin görevi, iki farklı müzik Tonalite ve modülasyon ilişkisinden düşüncesini birbirine bağlamaktır. Zira, daha önce bahsedilmişti. Bu bağlamda, iki düşünce arasında büyük bir uzaklık çoğunlukla modal yapıda olan (ritmik, tonal vs.) söz konusu değilse, şarkılardaki modülasyon oranının fazla aradaki köprünün de çoğunlukla işlevsel çıkmaması şaşırtıcı değildir. Bunun iki bir yanı olmayacaktır. Dolayısıyla nakarat- sebebi olabilir: önü ögesi, görevi/işlevi bakımından “bağlayıcı/birleştirici” olmaktan çok ● Modal ya da makamsal yapının “hazırlayıcı/çağırıcı” bir öge olarak göze tonaliteye ve tonal ilişkilere çarpar. nazaran modülasyona daha az elverişli olması; Diğer yandan, bağlayıcı ya da birleştirici olarak kabul edilen köprü ögesinin ● Müzik düşüncelerinin halihazırda oranı %’dir. Ancak, yine belirtmek birbirine yakın belirlenmesi, gerekir ki, şarkılar içerisinde bu uzaklaşmaya dair bir kurgunun, görevdeki köprülerin etkinliği, bölmeler daha doğrusu eğilimin olmaması. (müzik düşünceleri) arasındaki yakınlık sebebiyle zayıf kalmıştır. Tablo Modülasyon Giriş (introduction) ögelerinin belirlenmesinde, A ya da B’deki Tür % temanın/düşüncenin birebir tekrar Modülasyon yok etmiş olmaması başlıca ölçüt olmuştur. Bu ögelerin nispeten farklı bir Modülasyon var karakterde, mümkünse yeni bir ritmik/ Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri Baskın Ritmik Ögeler Bağlayıcı ritmik ögeler çoğunlukla ezgilerdeki ritmik yapının değil, eşlikteki bağlayıcı; sürekli devam eden ya da sıklıkla duyulan ritmik yapının göstergeleri olarak düşünülmüştür. Bu bağlamda şarkının hemen hemen tamamına hâkim olan, hatta şarkıya karakterini veren; zaman zaman söz konusu müziğin türünü dahi belirlemede etkili olan bu bağlayıcı ritmik yapıya örneklemin %45’inde belirgin olarak rastlanmıştır. Söz konusu ritmik ögeler Şekil 9. Dört vuruşlu ikişerli ve üç vuruşlu çeşitlilik bakımından sınırlıdır. Yerel müzik aksak ölçü ilişkisi sermayesinin ölçü ve ritim bakımından zengin olduğu düşünüldüğünde bu durum düşündürücüdür. Tablo Bağlayıcı ritmik öge Tür % Bağlayıcı ritim yok Bağlayıcı ritim var Bağlayıcı bir ritmik kalıbının olduğu düşünülen şarkıların %’ünde aynı ritmik öge (Şekil 7) göze çarpar. Aşağıda Şekil 8. Baskın ritmik ögenin 2 vuruşlu 4 vuruşlu ve 2’şerli ölçüde (4/4’lük hali ve çeşitleri ölçü) yazılan ritmik ögeye nadiren de olsa 2 vuruşlu ölçülerde rastlamak Bu şekilde bakıldığında -ki söz konusu mümkündür. 2/4’lük bir ölçüde aynı şarkıların transkripsiyonu yapıldığında ritmik ögenin yazılışı ve bu ritmik ögenin da aynı ölçü sayılarının kullanılması çeşitlenme şekilleri (şarkılarda rastlanan kaçınılmazdır- herhangi bir Türk müziği biçimleriyle) şöyledir: usulü ile tam olarak örtüşmeyen bir ritmik öge karşımıza çıkmaktadır. Bu durum, dizisel ve çalgısal, yerel müzik sermayesi ile olan ilişkiden daha geniş bir alanla (müzik kültürü ile) olan etkileşimi ifade eder. Yer yer melfuf ritmi olarak da adlandırılan bu baskın ritmik ögeye (Kanat, , s. 21) tüm bir Şekil 7. Şarkılarda en sık görülen Akdeniz coğrafyasında, özellikle Kuzey bağlayıcı ritim ögesi. Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ rast Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ KIŞ Vol.9 No.2 Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri Onur Karabiber* Songül Karahasanoğlu** Elif Damla Yavuz*** Sorumlu Yazar, *Trabzon Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, Müzikoloji Bölümü, Fatih Kampüsü, Akçaabat, Trabzon, e-Mail:[email protected], webgrid.co.uk **İstanbul Teknik Üniversitesi, Türk Müziği Devlet Konservatuarı, Müzikoloji Bölümü, Maçka Kampüsü, , Beşiktaş, İstanbul. e-Mail: [email protected], webgrid.co.uk ***Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, Müzikoloji Bölümü, Beşiktaş Kampüsü, Beşiktaş, İstanbul, e-Mail: [email protected], webgrid.co.uk DOI /rastmd Submitted March 9, Accepted September 6, Özet Bu çalışmada yılları arasında üretilmiş olan şarkı üzerinden Türkiye’deki popüler müzik üretiminin formel özellikleri saptanmaya çalışılmıştır. Böylelikle, söz konusu müziklerdeki genel eğilimlerin neler olduğunun; bu eğilimlerin küresel ya da yerel, hangi endüstriyel/kültürel etmenlerle ilişkili olduğunun anlaşılması amaçlanmıştır. Yapılan analizler neticesinde, yerel müzik malzemesine dair ögelerin Türkiye popüler müziğinde sıklıkla yer bulması; birtakım baskın müziksel ögelerin örneklemin geneline olan yaygınlığı ve genel anlamda, müzikler üzerindeki küresel-endüstriyel etkinin belirginliği gibi sonuçlara ulaşılmış ve söz konusu sonuçlar kültürel, müziksel ve endüstriyel bağlamda irdelenmiştir. Anahtar kelimeler müzikte endüstriyel eğilimler, popüler müzik çalışmaları, müziksel analiz, müzik endüstrisi Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri Giriş gerçekleştirilen “ Yılları Yüz yıla yakın bir zamandır popüler Arasında Türkiye’deki Popüler Müzik müzik çalışmaları müzik biliminin Üretiminin Betimsel ve Semiyotik hemen her alanında ilgi uyandıran Analizi” adlı projenin (Proje No: ve çok çeşitli yönlerle ele alınan K) müziksel analiz bölümündeki çalışmalar oldu. Söz konusu olgu formel incelemelerin bir ürünü olarak sosyal, kültürel, ekonomik, dilbilimsel, ortaya çıkmıştır. Böylelikle popüler müziksel vb. yönleriyle çok sayıda müzik parçalarının salt-müziksel disiplin tarafından masaya yatırıldı. ögelerinin tespit edilmesiyle ortaya Analog-dijital geçişinin ve bilhassa çıkan frekansların (eğilimlerin) internet tabanlı iletişim araçlarının belirlenmesi ve bu eğilimler üzerinden yaygınlaşmasının ardından, hemen söz konusu üretimin tanımlanması her konuda olduğu gibi bu alanda da hedeflenmektedir. önemli kırılma anları yaşanmıştır. Bu makale de TÜBİTAK bünyesinde Amaç 1 Bu makale Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Kurumu Çalışmanın temel amacı Türkiye’deki TUBİTAK Projesi (Proje NoK) desteğiyle üretilmiştir. popüler müzik üretiminin müziksel Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri eğilimlerini nicel veriler üzerinden görmekte faydalı bulunmuştur. “Müzik ortaya koymak ve bu sayede tahmine sermayesi” kavramı buradaki yerel/ dayalı çıkarımlar yerine salt müziksel küresel ayrımını yapabilmek için özellikle ögelerin hangi yoğunlukta ve çeşitlilikte seçilmiştir. Başka bir deyişle, örneklerde kullanıldığını tespit etmektir. Bu sayede, rastlanan salt müziksel bulguların hangi popüler müzik üretimindeki müziksel referanslarla ilişkilendirildiği “sermaye” eğilimlerin Türk müziğine özgü ögelerle kavramı ile ifade edilmiştir. Örneğin, olan bağı ve dünya müzikleriyle olan makam ya da makamsallık gibi özellikler ilişkisini daha somut bir düzlemde ele Türk müziğinin salt müziksel sermayesi alıp tartışmak mümkün olacaktır. içindedir ve yerel olarak kabul edilmiştir. Diğer yandan, Modülasyon, Tempo Yöntem Değişimi, Genel Biçim ve Yardımcı Makalede yer verilen analiz parametreleri Biçim Ögeleri gibi analiz parametreleri salt-müziksel ögelerin formel, yoluyla şarkılardaki “doğrusal” yapı, başka bir deyişle biçimsel/yapısal uzaklaşma ve dönüş eğilimleri gibi özellikleri üzerinden belirlenmiştir. özellikler anlaşılmaya ve yorumlanmaya Yukarıda bahsedilen proje kapsamında çalışılmıştır. yapılan analizlerde kullanılan analiz parametrelerinin bazılarına burada Söz konusu şarkıların salt-müziksel yer verilmemiştir. Bu revizyonun iki analizlerinin sonuçları bu makalede temel nedeni vardır: Birincisi, proje geçen 19 alt başlık ile verilmiştir. Ortaya kapsamında yapılan analizlerde yapısal çıkan dağılımlara dair yorumlar yeri analiz parametrelerinin dışında, şarkı geldiğinde yine bu başlıklar altında kayıtlarının fiziksel özelliklerinin (ses yapılmış olsa da asıl değerlendirmeler şiddeti, dinamik genişlik vb.) incelendiği Sonuç başlığının altında sıralanmıştır. sorgular bulunmaktadır2; ikincisi ise Benzer şekilde, konuyla ilgili literatürün birtakım parametrelerin ve buradan ele alındığı ve tartışıldığı kısım olarak da elde edilen bulguların dağılımlarını Sonuç bölümü uygun görülmüştür. anlamlı, kullanışlı ya da yorumlanabilir görülmemesidir. Bu çalışmada yer Evren ve Örneklem verilen parametrelerin hangi amaçla Adı geçen proje Türkiye’deki popüler seçildiğine dair bilgilere ilerleyen müzik üretiminin yılları kısımlarda ilgili parametrelerin başlıkları arasındaki 10 yıllık dönemini ele alır. altında yer verilmiştir. Genel bir bakışla, Bu yıllar arasında bandrollü olarak Vokal Unsurlar, Eksen Sesi gibi analiz yayınlanmış tüm şarkıların listesine parametreleri birtakım istatiksel Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram sonuçlar verirken, Ezgilerin Konturu, Yapımcıları Meslek Birliği’nden (MÜ- Ritmik Özellikler, Mod/Makam Kullanımı, YAP) ulaşılmıştır. Bunun nedeni, Türkiye Tonalite gibi parametrelerden elde edilen Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği sonuçlar söz konusu örneklerin yerel ya da (MESAM) ve Müzik Yorumcuları Meslek küresel müzik sermayesiyle olan ilişkisini Birliği (MÜYORBİR) ile yapılan görüşmeler 2 Analizlerin bu kısmı ile ilgili bulgular Nisan ’da sonucunda en tutarlı ve zengin verinin İTÜ bünyesinde gerçekleştirilen Uluslararası Müzik ve sadece MÜ-YAP’tan gelebileceği Bilimler Sempozyumunda bildiri olarak sunulmuştur: yönündeki tavsiyeler olmuştur. Ayrıca, webgrid.co.uk sempozyum-program bu görüşmeler sırasında ihtiyaç duyulan Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir KIŞ , 9(2) Karabiber vd. görünmektedir. Aksak ölçü yapısı %2’nin mod) açısından değerlendirmek de altındadır4. mümkündür. Örneğin, yukarıdaki üç tempo gurubunda ortanca (medyan) Bir diğer göze çarpan bulgu, 3 vuruşlu tempolar aşağıdaki gibidir: 2’şerli ölçü tipine hiç rastlanmamış olmasıdır. Yine de şarkıların dans karakteri Tablo 9. Ortanca tempolar açısından buna en yakın ölçü tipi olan 2 vuruşlu 3’erli ölçüler %6 oranında tespit Tür Ortalama edilmiştir. Bu ölçü tipine yerel müziklerde Düşük 78 de rastlamak mümkündür. Orta 88 Tempo Yüksek Türüne, enerjisine ya da düzenleme tarzına bakılmaksızın şarkıların aritmetik Bunların yanı sıra, bir diğer ilgi çekici ortalama temposu metronom5 olarak bulgu, söz konusu tempo grupları bulunmuştur. Genel olarak bakıldığında arasında en sık kullanılan tempo sayıları orta hızda görülebilecek bu tempo üzerinedir. Bazı tempo sayılarına, elbette ki farklı işlevler, farklı türlerdeki diğerlerine oranla sık rastlanmıştır. Bu şarkılar arasında ayrıca değerlendirilmeli aşamada, tempo ölçümlerinin bilgisayar ve ortalama ona göre alınmalıdır. yazılımı desteği ile hassas bir şekilde tespit edildiğini vurgulamakta fayda Tempo ortalamalarının en doğru şekilde vardır. Aşağıdaki üç tempo grubunda en yorumlanabilmesi açısından karakterlerine sık rastlanan tempo şarkıların stüdyo göre şarkılar tiplere ayrılmıştır. Bu tipler ortamında belirlenen temposunun birebir düşük, orta ve yüksek tempolu olarak üç aynısıdır. Geniş bir sayı dizisi içerisinde, gruba ayrıldığında her bir grup için ortaya tek bir tempo sayısının öne çıkıyor olması çıkan ortalamalar şu şekildedir: düşündürücüdür. Öyle ki, bu durum endüstriyel üretim kaygıları içerisinde Tablo 8. Tempo ortalamaları (aritmetik) belirli bir tip ya da enerjideki şarkıların spesifik bir sayıya (tempoya) hassas bir şekilde ayarlandığını, konuyla ilgili bir Tür Ortalama bilincin, eğilimin olduğunu gösteriyor Düşük 78 olabilir. Buna göre, üç tempo gurubunda Orta 89 en sık rastlanan tempo sayıları ve grup Yüksek içerisinde kullanılma oranları şöyledir: Diğer yandan, tempo ölçümlerini Tablo Sık kullanılan tempolar farklı ortalama türleri (medyan ve Tür Mod % 4 Bu konu sonuç bölümünde ayrıca ele alınmıştır. Şarkılar içerisinde 4 vuruşlu 2’şerli olarak görülen Düşük 78 11 birtakım ölçülerin bağlayıcı ritmik ögelerinin 3 vuruşlu Orta 92 8 aksak özellikler gösterdiği görülür. Ancak, buna rağmen bu gibi şarkılardaki ölçü yapıları “aksak” olarak Yüksek 9 sınıflandırılmamıştır. 5 Dakikadaki vuruş sayısını belirtmek için BPM (Beats Per Minute) yerine metronom (MM) terimi tercih edilmiştir. Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri Tempo Değişimi tabloda perdeler sırası ile verilirken Tempo değişimi, tıpkı modülasyon konusu oranlar sıralanmamıştır. altında değinileceği gibi bölmeler ya da müzik düşünceleri arasındaki uzaklığın Tablo Eksen sesi ya da bu gibi ögelerin çeşitliliğinin belirlenmesinde önemli bir etkendir. Perde Genel % Kadınlarda Erkeklerde La Tablo Tempo değişimi La© / Si Tür % Si Do Tempo değişimi var Do© / Re Tempo değişimi yok Re Re© / Mi İncelenen şarkıların büyük Mi kısmında (%) tempo değişimine rastlanmamıştır. Değişimin olduğu Fa şarkılarda ise genellikle giriş Fa© / Sol 5 bölmelerindeki kısa çalgısal kesitler Sol etkili olmuştur. Şarkıların temel biçim Sol© / La ögeleri ve müzik düşünceleri açısından belirgin bir tempo kullanımı, değişimi ya da çeşitliliğinden bahsetmek güçtür. Öncelikle göze çarpan bulgu La bölgesinin hem kadın hem de erkek grupları içinde Eksen (Karar) Sesi baskın olduğudur. Kadın ses grubunda en Eksen sesi ile ilgili incelemeler yüksek oran Fa olarak gözükse de La’nın genel ortalamanın yanı sıra kadın ve yarım ses pes (Sol© / La¨) ve 1 ses tiz (Si) erkek ses gruplarının yoğun olarak uzaklığı, yani La odaklı bu bölge belirgin kümelendiği perdeleri belirtecek bir şekilde baskındır. şekilde de yapılmıştır. Öncelikle, bu iki ses gurubunun biyolojik/fizyolojik Diğer yandan, erkek ses grubunun ağırlıklı özellikler bakımından farklı perdelerde kullandığı eksen perdesi La olarak çıkmış yoğunlaşmış olması gayet doğaldır. Diğer olsa da Si, Do ve Mi perdelerinde de yandan, her iki ses gurubu arasında, söz yoğunluk olduğu göze çarpar. Özellikle konusu farklılıklar bakımından 1 sekizli Mi perdesinin %13’e yakın oranda sonuç mesafenin olduğunu da belirtmek yerinde vermesi ve bu bakımdan en baskın kadın olacaktır. Öyle ki, kadın ses grubu bölgesi grubu eksen perdesine çok yakın olması orta sekizli, erkek ses grubu bölgesi ilginçtir. ise küçük oktav ağırlıklıdır6. Aşağıdaki 6 Sekizlilerin isimlendirilmesi konusunda karışıklık Bilhassa, sekizli aşırı ezgi genişliği yaşanmaması adına orta sekizlideki perdelerin aynı zamanda (farklı gösterim sistemlerinde) 4. sekizli olan şarkılarda Mi ekseni erkek vokal (örneğin orta La için La4 ya da A4), küçük sekizlideki icrası açısından zorluklar içerebilir; perdelerin ise 3. sekizli (örneğin küçük La için La3 ya ancak, böylesi durumlarda özellikle da A3) şeklinde gösterildiğini belirtmekte fayda vardır. Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ
nest...
gelişim planı örnekleri 2022 doğum borçlanmasi ne kadar uzaktaki birini kendine aşık etme duası 2021 hac son dakika allahümme salli allahümme barik duası caycuma hava durumu elle kuyu açma burgusu dinimizde sünnet düğünü nasil olmali başak ikizler aşk uyumu yht öğrenci bilet fiyatları antalya inşaat mühendisliği puanları malta adası haritada nerede
rast Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ KIŞ Vol.9 No.2 Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri Onur Karabiber* Songül Karahasanoğlu** Elif Damla Yavuz*** Sorumlu Yazar, *Trabzon Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, Müzikoloji Bölümü, Fatih Kampüsü, Akçaabat, Trabzon, e-Mail:[email protected], webgrid.co.uk **İstanbul Teknik Üniversitesi, Türk Müziği Devlet Konservatuarı, Müzikoloji Bölümü, Maçka Kampüsü, , Beşiktaş, İstanbul. e-Mail: [email protected], webgrid.co.uk ***Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, Müzikoloji Bölümü, Beşiktaş Kampüsü, Beşiktaş, İstanbul, e-Mail: [email protected], webgrid.co.uk DOI /rastmd Submitted March 9, Accepted September 6, Özet Bu çalışmada yılları arasında üretilmiş olan şarkı üzerinden Türkiye’deki popüler müzik üretiminin formel özellikleri saptanmaya çalışılmıştır. Böylelikle, söz konusu müziklerdeki genel eğilimlerin neler olduğunun; bu eğilimlerin küresel ya da yerel, hangi endüstriyel/kültürel etmenlerle ilişkili olduğunun anlaşılması amaçlanmıştır. Yapılan analizler neticesinde, yerel müzik malzemesine dair ögelerin Türkiye popüler müziğinde sıklıkla yer bulması; birtakım baskın müziksel ögelerin örneklemin geneline olan yaygınlığı ve genel anlamda, müzikler üzerindeki küresel-endüstriyel etkinin belirginliği gibi sonuçlara ulaşılmış ve söz konusu sonuçlar kültürel, müziksel ve endüstriyel bağlamda irdelenmiştir. Anahtar kelimeler müzikte endüstriyel eğilimler, popüler müzik çalışmaları, müziksel analiz, müzik endüstrisi Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri Giriş gerçekleştirilen “ Yılları Yüz yıla yakın bir zamandır popüler Arasında Türkiye’deki Popüler Müzik müzik çalışmaları müzik biliminin Üretiminin Betimsel ve Semiyotik hemen her alanında ilgi uyandıran Analizi” adlı projenin (Proje No: ve çok çeşitli yönlerle ele alınan K) müziksel analiz bölümündeki çalışmalar oldu. Söz konusu olgu formel incelemelerin bir ürünü olarak sosyal, kültürel, ekonomik, dilbilimsel, ortaya çıkmıştır. Böylelikle popüler müziksel vb. yönleriyle çok sayıda müzik parçalarının salt-müziksel disiplin tarafından masaya yatırıldı. ögelerinin tespit edilmesiyle ortaya Analog-dijital geçişinin ve bilhassa çıkan frekansların (eğilimlerin) internet tabanlı iletişim araçlarının belirlenmesi ve bu eğilimler üzerinden yaygınlaşmasının ardından, hemen söz konusu üretimin tanımlanması her konuda olduğu gibi bu alanda da hedeflenmektedir. önemli kırılma anları yaşanmıştır. Bu makale de TÜBİTAK bünyesinde Amaç 1 Bu makale Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Kurumu Çalışmanın temel amacı Türkiye’deki TUBİTAK Projesi (Proje NoK) desteğiyle üretilmiştir. popüler müzik üretiminin müziksel Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri eğilimlerini nicel veriler üzerinden görmekte faydalı bulunmuştur. “Müzik ortaya koymak ve bu sayede tahmine sermayesi” kavramı buradaki yerel/ dayalı çıkarımlar yerine salt müziksel küresel ayrımını yapabilmek için özellikle ögelerin hangi yoğunlukta ve çeşitlilikte seçilmiştir. Başka bir deyişle, örneklerde kullanıldığını tespit etmektir. Bu sayede, rastlanan salt müziksel bulguların hangi popüler müzik üretimindeki müziksel referanslarla ilişkilendirildiği “sermaye” eğilimlerin Türk müziğine özgü ögelerle kavramı ile ifade edilmiştir. Örneğin, olan bağı ve dünya müzikleriyle olan makam ya da makamsallık gibi özellikler ilişkisini daha somut bir düzlemde ele Türk müziğinin salt müziksel sermayesi alıp tartışmak mümkün olacaktır. içindedir ve yerel olarak kabul edilmiştir. Diğer yandan, Modülasyon, Tempo Yöntem Değişimi, Genel Biçim ve Yardımcı Makalede yer verilen analiz parametreleri Biçim Ögeleri gibi analiz parametreleri salt-müziksel ögelerin formel, yoluyla şarkılardaki “doğrusal” yapı, başka bir deyişle biçimsel/yapısal uzaklaşma ve dönüş eğilimleri gibi özellikleri üzerinden belirlenmiştir. özellikler anlaşılmaya ve yorumlanmaya Yukarıda bahsedilen proje kapsamında çalışılmıştır. yapılan analizlerde kullanılan analiz parametrelerinin bazılarına burada Söz konusu şarkıların salt-müziksel yer verilmemiştir. Bu revizyonun iki analizlerinin sonuçları bu makalede temel nedeni vardır: Birincisi, proje geçen 19 alt başlık ile verilmiştir. Ortaya kapsamında yapılan analizlerde yapısal çıkan dağılımlara dair yorumlar yeri analiz parametrelerinin dışında, şarkı geldiğinde yine bu başlıklar altında kayıtlarının fiziksel özelliklerinin (ses yapılmış olsa da asıl değerlendirmeler şiddeti, dinamik genişlik vb.) incelendiği Sonuç başlığının altında sıralanmıştır. sorgular bulunmaktadır2; ikincisi ise Benzer şekilde, konuyla ilgili literatürün birtakım parametrelerin ve buradan ele alındığı ve tartışıldığı kısım olarak da elde edilen bulguların dağılımlarını Sonuç bölümü uygun görülmüştür. anlamlı, kullanışlı ya da yorumlanabilir görülmemesidir. Bu çalışmada yer Evren ve Örneklem verilen parametrelerin hangi amaçla Adı geçen proje Türkiye’deki popüler seçildiğine dair bilgilere ilerleyen müzik üretiminin yılları kısımlarda ilgili parametrelerin başlıkları arasındaki 10 yıllık dönemini ele alır. altında yer verilmiştir. Genel bir bakışla, Bu yıllar arasında bandrollü olarak Vokal Unsurlar, Eksen Sesi gibi analiz yayınlanmış tüm şarkıların listesine parametreleri birtakım istatiksel Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram sonuçlar verirken, Ezgilerin Konturu, Yapımcıları Meslek Birliği’nden (MÜ- Ritmik Özellikler, Mod/Makam Kullanımı, YAP) ulaşılmıştır. Bunun nedeni, Türkiye Tonalite gibi parametrelerden elde edilen Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği sonuçlar söz konusu örneklerin yerel ya da (MESAM) ve Müzik Yorumcuları Meslek küresel müzik sermayesiyle olan ilişkisini Birliği (MÜYORBİR) ile yapılan görüşmeler 2 Analizlerin bu kısmı ile ilgili bulgular Nisan ’da sonucunda en tutarlı ve zengin verinin İTÜ bünyesinde gerçekleştirilen Uluslararası Müzik ve sadece MÜ-YAP’tan gelebileceği Bilimler Sempozyumunda bildiri olarak sunulmuştur: yönündeki tavsiyeler olmuştur. Ayrıca, webgrid.co.uk sempozyum-program bu görüşmeler sırasında ihtiyaç duyulan Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir KIŞ , 9(2) Karabiber vd. görünmektedir. Aksak ölçü yapısı %2’nin mod) açısından değerlendirmek de altındadır4. mümkündür. Örneğin, yukarıdaki üç tempo gurubunda ortanca (medyan) Bir diğer göze çarpan bulgu, 3 vuruşlu tempolar aşağıdaki gibidir: 2’şerli ölçü tipine hiç rastlanmamış olmasıdır. Yine de şarkıların dans karakteri Tablo 9. Ortanca tempolar açısından buna en yakın ölçü tipi olan 2 vuruşlu 3’erli ölçüler %6 oranında tespit Tür Ortalama edilmiştir. Bu ölçü tipine yerel müziklerde Düşük 78 de rastlamak mümkündür. Orta 88 Tempo Yüksek Türüne, enerjisine ya da düzenleme tarzına bakılmaksızın şarkıların aritmetik Bunların yanı sıra, bir diğer ilgi çekici ortalama temposu metronom5 olarak bulgu, söz konusu tempo grupları bulunmuştur. Genel olarak bakıldığında arasında en sık kullanılan tempo sayıları orta hızda görülebilecek bu tempo üzerinedir. Bazı tempo sayılarına, elbette ki farklı işlevler, farklı türlerdeki diğerlerine oranla sık rastlanmıştır. Bu şarkılar arasında ayrıca değerlendirilmeli aşamada, tempo ölçümlerinin bilgisayar ve ortalama ona göre alınmalıdır. yazılımı desteği ile hassas bir şekilde tespit edildiğini vurgulamakta fayda Tempo ortalamalarının en doğru şekilde vardır. Aşağıdaki üç tempo grubunda en yorumlanabilmesi açısından karakterlerine sık rastlanan tempo şarkıların stüdyo göre şarkılar tiplere ayrılmıştır. Bu tipler ortamında belirlenen temposunun birebir düşük, orta ve yüksek tempolu olarak üç aynısıdır. Geniş bir sayı dizisi içerisinde, gruba ayrıldığında her bir grup için ortaya tek bir tempo sayısının öne çıkıyor olması çıkan ortalamalar şu şekildedir: düşündürücüdür. Öyle ki, bu durum endüstriyel üretim kaygıları içerisinde Tablo 8. Tempo ortalamaları (aritmetik) belirli bir tip ya da enerjideki şarkıların spesifik bir sayıya (tempoya) hassas bir şekilde ayarlandığını, konuyla ilgili bir Tür Ortalama bilincin, eğilimin olduğunu gösteriyor Düşük 78 olabilir. Buna göre, üç tempo gurubunda Orta 89 en sık rastlanan tempo sayıları ve grup Yüksek içerisinde kullanılma oranları şöyledir: Diğer yandan, tempo ölçümlerini Tablo Sık kullanılan tempolar farklı ortalama türleri (medyan ve Tür Mod % 4 Bu konu sonuç bölümünde ayrıca ele alınmıştır. Şarkılar içerisinde 4 vuruşlu 2’şerli olarak görülen Düşük 78 11 birtakım ölçülerin bağlayıcı ritmik ögelerinin 3 vuruşlu Orta 92 8 aksak özellikler gösterdiği görülür. Ancak, buna rağmen bu gibi şarkılardaki ölçü yapıları “aksak” olarak Yüksek 9 sınıflandırılmamıştır. 5 Dakikadaki vuruş sayısını belirtmek için BPM (Beats Per Minute) yerine metronom (MM) terimi tercih edilmiştir. Türkiye popüler müziğinin salt müziksel eğilimleri Tempo Değişimi tabloda perdeler sırası ile verilirken Tempo değişimi, tıpkı modülasyon konusu oranlar sıralanmamıştır. altında değinileceği gibi bölmeler ya da müzik düşünceleri arasındaki uzaklığın Tablo Eksen sesi ya da bu gibi ögelerin çeşitliliğinin belirlenmesinde önemli bir etkendir. Perde Genel % Kadınlarda Erkeklerde La Tablo Tempo değişimi La© / Si Tür % Si Do Tempo değişimi var Do© / Re Tempo değişimi yok Re Re© / Mi İncelenen şarkıların büyük Mi kısmında (%) tempo değişimine rastlanmamıştır. Değişimin olduğu Fa şarkılarda ise genellikle giriş Fa© / Sol 5 bölmelerindeki kısa çalgısal kesitler Sol etkili olmuştur. Şarkıların temel biçim Sol© / La ögeleri ve müzik düşünceleri açısından belirgin bir tempo kullanımı, değişimi ya da çeşitliliğinden bahsetmek güçtür. Öncelikle göze çarpan bulgu La bölgesinin hem kadın hem de erkek grupları içinde Eksen (Karar) Sesi baskın olduğudur. Kadın ses grubunda en Eksen sesi ile ilgili incelemeler yüksek oran Fa olarak gözükse de La’nın genel ortalamanın yanı sıra kadın ve yarım ses pes (Sol© / La¨) ve 1 ses tiz (Si) erkek ses gruplarının yoğun olarak uzaklığı, yani La odaklı bu bölge belirgin kümelendiği perdeleri belirtecek bir şekilde baskındır. şekilde de yapılmıştır. Öncelikle, bu iki ses gurubunun biyolojik/fizyolojik Diğer yandan, erkek ses grubunun ağırlıklı özellikler bakımından farklı perdelerde kullandığı eksen perdesi La olarak çıkmış yoğunlaşmış olması gayet doğaldır. Diğer olsa da Si, Do ve Mi perdelerinde de yandan, her iki ses gurubu arasında, söz yoğunluk olduğu göze çarpar. Özellikle konusu farklılıklar bakımından 1 sekizli Mi perdesinin %13’e yakın oranda sonuç mesafenin olduğunu da belirtmek yerinde vermesi ve bu bakımdan en baskın kadın olacaktır. Öyle ki, kadın ses grubu bölgesi grubu eksen perdesine çok yakın olması orta sekizli, erkek ses grubu bölgesi ilginçtir. ise küçük oktav ağırlıklıdır6. Aşağıdaki 6 Sekizlilerin isimlendirilmesi konusunda karışıklık Bilhassa, sekizli aşırı ezgi genişliği yaşanmaması adına orta sekizlideki perdelerin aynı zamanda (farklı gösterim sistemlerinde) 4. sekizli olan şarkılarda Mi ekseni erkek vokal (örneğin orta La için La4 ya da A4), küçük sekizlideki icrası açısından zorluklar içerebilir; perdelerin ise 3. sekizli (örneğin küçük La için La3 ya ancak, böylesi durumlarda özellikle da A3) şeklinde gösterildiğini belirtmekte fayda vardır. Rast MÜZİKOLOJİ DERGİSİ nest...
gelişim planı örnekleri 2022 doğum borçlanmasi ne kadar uzaktaki birini kendine aşık etme duası 2021 hac son dakika allahümme salli allahümme barik duası caycuma hava durumu elle kuyu açma burgusu dinimizde sünnet düğünü nasil olmali başak ikizler aşk uyumu yht öğrenci bilet fiyatları antalya inşaat mühendisliği puanları malta adası haritada nerede