Aşina Rakı Gold Fiyat
kaynağı değiştir]
- &#; World Spirits Award Gold
- San Francisco Spirits Competition Silver
- San Francisco Spirits Competition Silver
- London Spirits Competition Silver
Yeni Rakı Ustaların Karışımı[değiştir kaynağı değiştir]
Yeni Rakı’nin &#;°C aralığında, sek ya da soğuk su ekleyerek içilmesi tavsiye edilir. Aperitif olarak da tüketilebileceği gibi her türlü atıştırmalık, meze ve yemek ile iyi gider.
Tarihçe[değiştir kaynağı değiştir]
Yeni Rakı’nin üretiminde kullanılan ana ham maddeler yaş veya kuru üzümden üretilen suma, şeker pancarı melasından elde edilmiş alkol ve anason tohumudur. Yeni Rakı, Anadolu’nun özenle seçilmiş üzüm ve anasonlarından üretilmiştir.
Yeni Rakı'nin hacmen alkol miktarı %45’tir. Bu alkolün en az %65’i üzüm kökenli sumadan elde edilmektedir.
Seriler[değiştir kaynağı değiştir]
Geçmiş ve yeniyi harmanlayarak geleceğe önemli yatırımlar yapan Mey kaynağı değiştir]
Bilgi, ustalık ve sabır isteyen üretim süreçlerinden geçen ürünleri tanımlamak için kullanılan ‘’kraft’’ anlayışı, ilk kez Yeni Rakı ile rakı kategorisinde hayat bulur. Yeni Rakı Uzun Demleme’nin özünde özen, sadelik ve bunların birleşiminden gelen uyum vardır.
Damla damla, dinlendire dinlendire, uzun uzun demleyerek, bakır imbiklerin özgün karakteriyle % yaş üzüm ve özenle seçilen anason tohumlarını damıtarak rakı hiç olmadığı kadar saflaştırılır ve distilasyon işlemi 48 saatten 72 saate uzatılarak 5 kez distile edilir. Böylelikle, rakının en saf haline ulaşılır. 12 günü aşan üretim süresiyle Yeni Rakı Uzun Demleme, Yeni Rakı’nın en saf hali, yumuşak içimiyle Türkiye’nin ilk kraft rakısıdır.
Yeni Rakı Uzun Demleme; 20cl, 35cl, 50cl, 70cl ve cl şişelerde sunulmaktadır.
Yeni Rakı Uzun Demleme tadım notları: Sumadan gelen yaş üzüm, tropik meyve, narenciye vb. karakterleri içeren ve anason tohumundan gelen çam, reçine, gibi aromalarla ferah özellikleri taşıyan; yumuşak ve dengeli ağız hissine sahip bir rakıdır.
Yeni Rakı Giz[değiştir Alkollü içkilere giriş 4: Rakı etiketini okumak
Grand Korçi
Havalimanlar&#;ndaki sat&#;&#; ma&#;azalar&#;nda içki &#;i&#;elerine bak&#;p üzerindekileri anlamaya çal&#;&#;an, görevlilerden yard&#;m isteyen, yan&#;ndakine soran yolcu görüntüsü san&#;r&#;m evrensel bir tablo olu&#;turuyor. &#;nsanlar&#;n ço&#;una etiketlerin üzerindeki genel bilgiler d&#;&#;&#;nda yaz&#;lanlar pek a&#;ina gelmiyor. Bir de bilinmeyen bir dilde etiketi olan bir içkiye göz koyulduysa durum daha çetrefilli bir hal al&#;yor.
Asl&#;nda etiketler görsel ileti&#;im araçlar&#; kapsam&#;nda de&#;erlendirilir. Ürünün türüne göre bir mevzuat ya da standart ile etiketin &#;ekli, içeri&#;inde yer alacak bilgiler, üreticisine ait bilgiler ve sa&#;l&#;k, güvenlik uyar&#;lar&#;n&#;n neler olaca&#;&#; belirlenmektedir. Etiket ve i&#;aretlerle ilgili mevzuat&#;n temeli tüketiciyi, kullan&#;c&#;y&#;, kamuyu sa&#;l&#;k ve güvenlik yönünden uyarmak, ürünün içeri&#;i hakk&#;nda do&#;ru ve anlaml&#; bilgi vermek üzerine kurulmu&#;tur. G&#;da ürünleri için de, kimyasallar için de, içkiler için de bu temel mant&#;k de&#;i&#;mez. O halde &#;u etiket mevzusuna biraz daha yak&#;ndan bakmakta fayda var.
ALKOL ORANI
Tüm içki çe&#;itlerinin alkol oran&#; etiketinde yer almak zorundad&#;r. Bu oranlar hacimsel de&#;erlerdir. Yani söz konusu üründe +20 °C’de var olan saf alkol hacminin, ayn&#; s&#;cakl&#;k derecesinde toplam ürün hacmine oran&#;n&#; yüzde olarak ifade eder. Örne&#;in yüzde 45’lik bir içkinin bir litresinde 0,55 litre su, 0,45 litre etil alkol var demektir. Baz&#; içkiler alkol oran&#;n&#; ‘proof’ ad&#; verilen bir ölçü birimiyle verirler. Serinin ilk yaz&#;s&#;nda bu ve benzeri pek çok terim ayr&#;nt&#;lar&#;yla aç&#;kland&#;&#;&#; için k&#;sa geçmekte fayda var. Proof, hacmen alkol oran&#;n&#;n iki kat&#;na e&#;ittir. Yani 90 proof’luk bir içki hacmen yüzde 45’lik içki demektir. Olay &#;ngiltere’de geçiyorsa oran de&#;i&#;ir ama söz konusu &#;ngiltere olunca ölçüm sistemlerinde de&#;i&#;meyen bir &#;ey mi var sanki. Giri&#; okumalar&#; kapsam&#;nda bu kadar bilgi yeterli olacakt&#;r.
M&#;KTAR
Tüm içki etiketlerinde miktar belirtilmek durumundad&#;r ve bu hacim bilgisiyle verilir. Miktar ço&#;unlukla santilitre (cl) cinsinden verilir. Misal tek rak&#; 4 cl, duble rak&#; 8 cl’dir. Bu rakamlar üzerinden bir &#;i&#;eden kaç kadeh ç&#;kaca&#;&#; kolayl&#;kla hesaplanabilir. Olay Trakya’da geçiyorsa bu hesap &#;a&#;abilir, uyarmad&#; demeyin.
MARKA VE ÜRET&#;C&#;
&#;çki markas&#; &#;i&#;enin ön yüzündeki etikette yer al&#;rken üreticisinin unvan&#; &#;i&#;enin arkas&#;ndaki etikette belirtilir. Bu ikisi ayn&#; olmak durumunda de&#;ildir. Zira bir içki üreticisi onlarca çe&#;it ve marka içki üretebilmektedir.
&#;ÇER&#;K
&#;çkinin hangi tar&#;msal üründen yap&#;ld&#;&#;&#; ve ilave olarak içinde nelerin yer ald&#;&#;&#; arka yüzdeki etikette yer al&#;r. Örne&#;in meyveden yap&#;lan bir likörün etiketinde, tar&#;msal kökenli etil alkol, ilgili meyve ve kullan&#;lm&#;&#;sa aroma maddeleri bildirilmek durumundad&#;r. Anlayaca&#;&#;n&#;z üzere as&#;l bilgi arkadaki be&#; punto bölümünde yer al&#;r.
&#;&#;&#;ELEME VE ÜRET&#;M YILI
Baz&#; içkiler için üretildi&#;i y&#;l bir seçim kriteri olu&#;turmaktad&#;r. Bu amaçla etiketin üzerinde bu bilgilere yer verilir. &#;i&#;eleme y&#;l&#; ile üretim y&#;l&#; farkl&#; olabilmektedir ve eskitilen, olgunla&#;t&#;r&#;lan içkiler &#;i&#;eleme tarihinden çok daha önce üretilmi&#;lerdir. Örne&#;in viski etiketinde bu durum ‘12 y&#;ll&#;k single malt’ gibi ibarelerle belirtilir.
HAMMADDE B&#;LG&#;S&#;
Pek çok içki ayn&#; hammaddenin farkl&#; tarih ve proseslerde üretilen partilerinin kar&#;&#;t&#;r&#;lmas&#; ya da alkol elde edilen farkl&#; hammaddelerin kar&#;&#;t&#;r&#;lmas&#; sonucunda üretilirler. Bu i&#;leme harmanlama (blend) ve kupaj gibi isimler verilir. &#;çki etiketlerinde bu bilgi bariz olarak yer alabilir ya da &#;arapta oldu&#;u gibi farkl&#; üzüm çe&#;itlerinin isimleri yaz&#;larak bildirilir.
Bu çok genel bilgilerin ard&#;ndan baz&#; içki türlerinin etiketlerini daha yak&#;ndan yorumlamaya bakal&#;m.
RAKI ET&#;KETLER&#;
TEKEL’in özelle&#;tirilmesi sonras&#; özel sektör üreticilerinin pazara girmesi rak&#; piyasas&#;n&#; &#;enlendirdi. Bu &#;enlik nereye evrilecek meselesi ba&#;ka yaz&#;lar&#;n konusu oldu ve olacak. &#;imdilik etiketle s&#;n&#;rl&#; kalmakta fayda var. Biz s&#;n&#;rl&#; kalmak istiyoruz ama üreticiler pazarlama unsuru olarak gördükleri &#;eyleri etikete yerle&#;tirmekte s&#;n&#;rlar&#; zorluyorlar son y&#;llarda. Geçenlerde bir arkada&#;&#;m sekiz dam&#;t&#;m rak&#; gördü&#;ünü söyledi&#;inde, bunun olamayaca&#;&#;n&#; ayak üstü anlatmaktansa gördü&#;ümüz ilk markete dald&#;k ve söz konusu rak&#;n&#;n etiketinde ‘8 Filtrasyon’ ibaresini görünce durum aç&#;kl&#;&#;a kavu&#;tu. Ayn&#; kafa kar&#;&#;&#;kl&#;&#;&#; ‘&#;ekersiz rak&#;’ ya da ‘göbek rak&#;s&#;’ vb. ibareler için de mevcut. Son dönemde rak&#; seçiminde etiketin nas&#;l yorumlanaca&#;&#; giderek önem kazan&#;yor.
Önce rak&#;n&#;n tek bir hammaddeden mi yoksa tar&#;msal etil alkolle kar&#;&#;t&#;r&#;larak m&#; elde edildi&#;ine bakal&#;m. Asl&#;nda rak&#; sadece meyve alkolünden yap&#;lan bir içkiydi bir zamanlar. Bu meyveler aras&#;nda da üzüm ve incir öne ç&#;kt&#; bu topraklarda. Daha sonra incir yerini üzüme b&#;rakt&#; ve bu durum co&#;rafi i&#;aretine de yans&#;d&#;. Özel sektörün alkol üretimi yasaklan&#;nca TEKEL ’de yeni bir rak&#; ç&#;kararak piyasada yayg&#;nla&#;t&#;rd&#;. Üzümden elde edilen alkole ‘suma’ ad&#; verilir. Sumaya en fazla yüzde 35 oran&#;nda &#;eker pancar&#; melas&#;ndan elde edilen tar&#;msal alkol ilave edildi ve ad&#;na da Yeni Rak&#; denildi. Günümüzde ba&#;ta Yeni Rak&#; olmak üzere hemen her içki üreticisinin bu segmentte bir rak&#;s&#; bulunuyor. Arka yüzdeki etikette suma ve tar&#;msal alkol ve &#;eker ibaresini gördü&#;ünüz rak&#; bu tür bir rak&#;d&#;r. &#;eker fabrikalar&#; bir bir kapat&#;ld&#;ktan sonra &#;eker pancar&#;n&#;n yerini a&#;&#;rl&#;kl&#; olarak bu&#;daydan elde edilen alkol ald&#;. Bu tür rak&#;lar tar&#;msal etil alkolün etkisiyle daha sert bir içim tad&#;na sahip oluyorlar genelde. Çok uzun y&#;llar memleketin damak tad&#; bu rak&#;ya kalibre edildi ve seveni de çok.
&#;imdi bu bilginin üstüne ya&#; ya da kuru üzüm rak&#;s&#;n&#;n ne oldu&#;unu daha kolay anlamland&#;rabiliriz. Bir rak&#;n&#;n etiketinde ‘yüzde ya&#; üzüm alkolü ya da sumas&#;’ gibi bir ibare görürseniz bu, rak&#;n&#;n tar&#;msal kökenli alkol ilave edilmeden üretildi&#;i anlam&#;na gelir. Ayn&#; durum yüzde kuru üzüm sumas&#; için de geçerlidir. Bu tür rak&#;lar, tar&#;msal kökenli alkol içeren rak&#;lara k&#;yasla daha yumu&#;ak içimli olurlar.
Tam bu noktada &#;eker meselesine de k&#;saca bakal&#;m. Rak&#; üretildikten sonra litresine 6 ila 10 gr. &#;eker ilave edilir. Bu miktar yakla&#;&#;k bir buçuk kesme &#;eker a&#;&#;rl&#;&#;&#;ndad&#;r ve pek ciddiye al&#;nacak bir rakam de&#;il. Rak&#;n&#;n nefasetine, organoleptik (duyusal) özelliklerine de önemli bir katk&#;s&#; yok. Piyasadaki &#;ekersiz rak&#;lara i&#;te bu &#;ekeri koymuyorlar. Tüketicide de bunun genel sa&#;l&#;k ve diyabet aç&#;s&#;ndan olumlu bir özellik ta&#;&#;d&#;&#;&#; gibi bir alg&#; olu&#;uyor. Benim itiraz&#;m da burada ba&#;l&#;yor i&#;te. &#;ekersiz rak&#;, üreticinin bir tercihi. Buna söylenecek bir söz olamaz. Hatta ki&#;isel olarak desteklerim. Bununla birlikte tüketicinin yeterli bilgiye sahip olmamas&#;ndan faydalanan bir alt metin var bu i&#;lerde.
Son dönemlerde rak&#; etiketlerinde yer alan ba&#;ka bir bilgi de ‘göbek rak&#;s&#;’ terimi. &#;nsanlar&#;n kafas&#;nda bu rak&#;n&#;n imbi&#;in ortas&#;ndan, en saf ve kaliteli yerinden elde edildi&#;i gibi bir anlam ça&#;r&#;&#;t&#;r&#;yor. Asl&#;nda durum öyle de&#;il. Birinci dam&#;t&#;mda elde edilen alkol yani suma, ikinci kez dam&#;t&#;l&#;r. Çünkü içinde sa&#;l&#;&#;a zararl&#; ve içim tad&#;n&#; bozacak pek çok alkol mevcuttur ve ikinci dam&#;t&#;mda anasonla bulu&#;ur. Dam&#;t&#;m uzun bir süreçtir. Dam&#;t&#;mda ilk ba&#;larda gelen metil alkol vb. alkolleri içeren k&#;s&#;mlara ‘çöp’ ve ‘ba&#;’ ad&#; verilir. Sonras&#;nda etil alkolce zengin k&#;s&#;m dam&#;t&#;l&#;r. Bu k&#;sma da hem evrensel hem yerel literatürde hem de uygulamada ‘göbek’, ‘kalp,’ ‘orta’ gibi isimler verilir. Bu k&#;s&#;mdan sonraysa ‘son’ ya da ‘kuyruk’ ad&#; verilen k&#;s&#;mlar dam&#;t&#;l&#;r. Dam&#;t&#;m i&#;lemi, bu s&#;n&#;rlar&#;n b&#;çak gibi keskin oldu&#;u bir i&#;lem de&#;ildir ve ba&#; ve son k&#;sm&#;nda bir miktar göbek k&#;sm&#; kalm&#;&#; olabilir ya da tersi. Bu olas&#;l&#;&#;a kar&#;&#; dam&#;t&#;m esnas&#;nda ba&#; ve son k&#;s&#;m ayr&#;l&#;r ve bir sonraki dam&#;t&#;mda kullan&#;lmak üzere imbi&#;e tekrar kat&#;l&#;r. Ayr&#;lan bu k&#;sma da ‘aporak’ ad&#; verilir. ‘Göbek rak&#;s&#;’ ad&#;yla piyasaya sürülen rak&#;larda, i&#;te bu apora&#;&#;n kullan&#;lmad&#;&#;&#; beyan ediliyor üreticiler taraf&#;ndan. Dolay&#;s&#;yla bu tür rak&#;lara ‘aporaks&#;z rak&#;’ demek daha do&#;ru. Zira tüm rak&#;lar göbek k&#;sm&#;ndan elde edilir. Yani, yeni bir durum yok ortada. Sadece firmalar&#;n bunu yans&#;t&#;&#; biçimleri çok fazla pazarlama takti&#;i kokuyor. Oysa ‘aporaks&#;z rak&#;’ terimini kullansalar, tüketici kültürünün yükselmesine de katk&#; koyacaklar. Bir de ‘göbe&#;in göbe&#;i’ gibi tan&#;mlamalar kullanan ‘gastronomi uzmanlar&#;’ var ki söylenecek bir söz yok o k&#;s&#;m için. "Peki bu rak&#; daha m&#; kaliteli olur?" derseniz, soru yanl&#;&#; derim. Ancak içimi daha yumu&#;ak, dengeli ve kimyasal olarak daha saf bir rak&#; üretmek mümkün bu yöntemle. Bu safl&#;k meselesi ise her daim makbul bir &#;ey de&#;ildir yüksek alkollü içkilerde ama bu bahsi ba&#;ka bir yaz&#;ya b&#;rakay&#;m &#;imdilik.
Yine son dönemlerde ‘alt&#;n’, ‘gold’ gibi terimler de etiketlerde yerlerini ald&#;. Bu tür ibareye sahip etiketler, rak&#;n&#;n me&#;e f&#;ç&#;da dinlendirildi&#;ini ifade ediyor. Rak&#; me&#;e f&#;ç&#;da dengesini bulurken, me&#;eden geçen aromalarla zenginle&#;iyor. Dinlendirme süresinin sonunda da daha yumu&#;ak içimli ve aromal&#; bir rak&#; elde ediliyor. Sevmeyeni vard&#;r ama rak&#; çe&#;itleri aras&#;nda kendine ciddi bir yer bulmu&#;a benziyor.
Etiketlerde bir ba&#;ka öne ç&#;kan ibare filtrasyon say&#;s&#;. Üzüm fabrikaya geli&#;inden rak&#; olarak ç&#;k&#;&#;&#;na kadar asl&#;nda birkaç filtreleme a&#;amas&#;ndan geçer. Bu&#;day ve melas alkolleri için de durum benzerdir. Üstelik bunlarda aktif karbon filtrasyonu da i&#;in içine girer. &#;i&#;enin üzerine rak&#; haline geldikten sonraki filtrasyon say&#;s&#; m&#; yaz&#;l&#;yor yoksa tüm süreç boyunca gerçekle&#;tirilen filtrasyon say&#;s&#; m&#; bilmiyorum ama a&#;&#;r&#; filtrelemenin organoleptik nefasete katk&#;s&#; do&#;ru orant&#;l&#; olmayacakt&#;r. Ço&#;u insan da bu say&#;y&#; dam&#;t&#;m say&#;s&#; olarak alg&#;l&#;yor ne yaz&#;k ki.
Üst segment rak&#; olarak adland&#;r&#;lan rak&#;lar aras&#;nda çe&#;itlenme giderek artaca&#;a benziyor. Bunun somut bir örne&#;i de organik rak&#;. Üzüm ve anasonun organik tar&#;m kriterlerine göre yeti&#;tirildi&#;ini belirtiyor ‘organik rak&#;’ ibaresi. Üretim süreçlerinde bir farkl&#;l&#;k yok. Üzümdeki aroma maddelerinin daha keskin ve say&#;ca fazla olmas&#; muhtemel ama bunun bir garantisi olamaz elbette.
Son olarak üç distile rak&#;ya bakal&#;m. Bu tür rak&#;larda suma anasonsuz olarak bir kez daha dam&#;t&#;l&#;r. Son dam&#;t&#;mda anason eklenir. Suman&#;n ikinci kez dam&#;t&#;m&#;n&#;n alkolün safl&#;&#;&#;na olumlu katk&#; yapt&#;&#;&#; buna mukabil üzümden gelen aroma maddelerinde azalmaya yol açt&#;&#;&#; &#;eklindeki akademik çal&#;&#;malar mevcut oldu&#;unu söyleyerek bitireyim serinin bu yaz&#;s&#;n&#;.
Alkollü içkilere giri&#; 3: &#;çki tad&#;m&#; nas&#;l yap&#;l&#;r?
Alkollü içkilere giri&#; 2: Bir içkiden ne beklersiniz?
Alkollü içkilere giri&#; 1: Temel kavramlar
Devam edecek.
kaynağı değiştir]
Alkollü içkilere giriş 4: Rakı etiketini okumak
Grand Korçi
Havalimanlar&#;ndaki sat&#;&#; ma&#;azalar&#;nda içki &#;i&#;elerine bak&#;p üzerindekileri anlamaya çal&#;&#;an, görevlilerden yard&#;m isteyen, yan&#;ndakine soran yolcu görüntüsü san&#;r&#;m evrensel bir tablo olu&#;turuyor. &#;nsanlar&#;n ço&#;una etiketlerin üzerindeki genel bilgiler d&#;&#;&#;nda yaz&#;lanlar pek a&#;ina gelmiyor. Bir de bilinmeyen bir dilde etiketi olan bir içkiye göz koyulduysa durum daha çetrefilli bir hal al&#;yor.
Asl&#;nda etiketler görsel ileti&#;im araçlar&#; kapsam&#;nda de&#;erlendirilir. Ürünün türüne göre bir mevzuat ya da standart ile etiketin &#;ekli, içeri&#;inde yer alacak bilgiler, üreticisine ait bilgiler ve sa&#;l&#;k, güvenlik uyar&#;lar&#;n&#;n neler olaca&#;&#; belirlenmektedir. Etiket ve i&#;aretlerle ilgili mevzuat&#;n temeli tüketiciyi, kullan&#;c&#;y&#;, kamuyu sa&#;l&#;k ve güvenlik yönünden uyarmak, ürünün içeri&#;i hakk&#;nda do&#;ru ve anlaml&#; bilgi vermek üzerine kurulmu&#;tur. G&#;da ürünleri için de, kimyasallar için de, içkiler için de bu temel mant&#;k de&#;i&#;mez. O halde &#;u etiket mevzusuna biraz daha yak&#;ndan bakmakta fayda var.
ALKOL ORANI
Tüm içki çe&#;itlerinin alkol oran&#; etiketinde yer almak zorundad&#;r. Bu oranlar hacimsel de&#;erlerdir. Yani söz konusu üründe +20 °C’de var olan saf alkol hacminin, ayn&#; s&#;cakl&#;k derecesinde toplam ürün hacmine oran&#;n&#; yüzde olarak ifade eder. Örne&#;in yüzde 45’lik bir içkinin bir litresinde 0,55 litre su, 0,45 litre etil alkol var demektir. Baz&#; içkiler alkol oran&#;n&#; ‘proof’ ad&#; verilen bir ölçü birimiyle verirler. Serinin ilk yaz&#;s&#;nda bu ve benzeri pek çok terim ayr&#;nt&#;lar&#;yla aç&#;kland&#;&#;&#; için k&#;sa geçmekte fayda var. Proof, hacmen alkol oran&#;n&#;n iki kat&#;na e&#;ittir. Yani 90 proof’luk bir içki hacmen yüzde 45’lik içki demektir. Olay &#;ngiltere’de geçiyorsa oran de&#;i&#;ir ama söz konusu &#;ngiltere olunca ölçüm sistemlerinde de&#;i&#;meyen bir &#;ey mi var sanki. Giri&#; okumalar&#; kapsam&#;nda bu kadar bilgi yeterli olacakt&#;r.
M&#;KTAR
Tüm içki etiketlerinde miktar belirtilmek durumundad&#;r ve bu hacim bilgisiyle verilir. Miktar ço&#;unlukla santilitre (cl) cinsinden verilir. Misal tek rak&#; 4 cl, duble rak&#; 8 cl’dir. Bu rakamlar üzerinden bir &#;i&#;eden kaç kadeh ç&#;kaca&#;&#; kolayl&#;kla hesaplanabilir. Olay Trakya’da geçiyorsa bu hesap &#;a&#;abilir, uyarmad&#; demeyin.
MARKA VE ÜRET&#;C&#;
&#;çki markas&#; &#;i&#;enin ön yüzündeki etikette yer al&#;rken üreticisinin unvan&#; &#;i&#;enin arkas&#;ndaki etikette belirtilir. Bu ikisi ayn&#; olmak durumunda de&#;ildir. Zira bir içki üreticisi onlarca çe&#;it ve marka içki üretebilmektedir.
&#;ÇER&#;K
&#;çkinin hangi tar&#;msal üründen yap&#;ld&#;&#;&#; ve ilave olarak içinde nelerin yer ald&#;&#;&#; arka yüzdeki etikette yer al&#;r. Örne&#;in meyveden yap&#;lan bir likörün etiketinde, tar&#;msal kökenli etil alkol, ilgili meyve ve kullan&#;lm&#;&#;sa aroma maddeleri bildirilmek durumundad&#;r. Anlayaca&#;&#;n&#;z üzere as&#;l bilgi arkadaki be&#; punto bölümünde yer al&#;r.
&#;&#;&#;ELEME VE ÜRET&#;M YILI
Baz&#; içkiler için üretildi&#;i y&#;l bir seçim kriteri olu&#;turmaktad&#;r. Bu amaçla etiketin üzerinde bu bilgilere yer verilir. &#;i&#;eleme y&#;l&#; ile üretim y&#;l&#; farkl&#; olabilmektedir ve eskitilen, olgunla&#;t&#;r&#;lan içkiler &#;i&#;eleme tarihinden çok daha önce üretilmi&#;lerdir. Örne&#;in viski etiketinde bu durum ‘12 y&#;ll&#;k single malt’ gibi ibarelerle belirtilir.
HAMMADDE B&#;LG&#;S&#;
Pek çok içki ayn&#; hammaddenin farkl&#; tarih ve proseslerde üretilen partilerinin kar&#;&#;t&#;r&#;lmas&#; ya da alkol elde edilen farkl&#; hammaddelerin kar&#;&#;t&#;r&#;lmas&#; sonucunda üretilirler. Bu i&#;leme harmanlama (blend) ve kupaj gibi isimler verilir. &#;çki etiketlerinde bu bilgi bariz olarak yer alabilir ya da &#;arapta oldu&#;u gibi farkl&#; üzüm çe&#;itlerinin isimleri yaz&#;larak bildirilir.
Bu çok genel bilgilerin ard&#;ndan baz&#; içki türlerinin etiketlerini daha yak&#;ndan yorumlamaya bakal&#;m.
RAKI ET&#;KETLER&#;
TEKEL’in özelle&#;tirilmesi sonras&#; özel sektör üreticilerinin pazara girmesi rak&#; piyasas&#;n&#; &#;enlendirdi. Bu &#;enlik nereye evrilecek meselesi ba&#;ka yaz&#;lar&#;n konusu oldu ve olacak. &#;imdilik etiketle s&#;n&#;rl&#; kalmakta fayda var. Biz s&#;n&#;rl&#; kalmak istiyoruz ama üreticiler pazarlama unsuru olarak gördükleri &#;eyleri etikete yerle&#;tirmekte s&#;n&#;rlar&#; zorluyorlar son y&#;llarda. Geçenlerde bir arkada&#;&#;m sekiz dam&#;t&#;m rak&#; gördü&#;ünü söyledi&#;inde, bunun olamayaca&#;&#;n&#; ayak üstü anlatmaktansa gördü&#;ümüz ilk markete dald&#;k ve söz konusu rak&#;n&#;n etiketinde ‘8 Filtrasyon’ ibaresini görünce durum aç&#;kl&#;&#;a kavu&#;tu. Ayn&#; kafa kar&#;&#;&#;kl&#;&#;&#; ‘&#;ekersiz rak&#;’ ya da ‘göbek rak&#;s&#;’ vb. ibareler için de mevcut. Son dönemde rak&#; seçiminde etiketin nas&#;l yorumlanaca&#;&#; giderek önem kazan&#;yor.
Önce rak&#;n&#;n tek bir hammaddeden mi yoksa tar&#;msal etil alkolle kar&#;&#;t&#;r&#;larak m&#; elde edildi&#;ine bakal&#;m. Asl&#;nda rak&#; sadece meyve alkolünden yap&#;lan bir içkiydi bir zamanlar. Bu meyveler aras&#;nda da üzüm ve incir öne ç&#;kt&#; bu topraklarda. Daha sonra incir yerini üzüme b&#;rakt&#; ve bu durum co&#;rafi i&#;aretine de yans&#;d&#;. Özel sektörün alkol üretimi yasaklan&#;nca TEKEL ’de yeni bir rak&#; ç&#;kararak piyasada yayg&#;nla&#;t&#;rd&#;. Üzümden elde edilen alkole ‘suma’ ad&#; verilir. Sumaya en fazla yüzde 35 oran&#;nda &#;eker pancar&#; melas&#;ndan elde edilen tar&#;msal alkol ilave edildi ve ad&#;na da Yeni Rak&#; denildi. Günümüzde ba&#;ta Yeni Rak&#; olmak üzere hemen her içki üreticisinin bu segmentte bir rak&#;s&#; bulunuyor. Arka yüzdeki etikette suma ve tar&#;msal alkol ve &#;eker ibaresini gördü&#;ünüz rak&#; bu tür bir rak&#;d&#;r. &#;eker fabrikalar&#; bir bir kapat&#;ld&#;ktan sonra &#;eker pancar&#;n&#;n yerini a&#;&#;rl&#;kl&#; olarak bu&#;daydan elde edilen alkol ald&#;. Bu tür rak&#;lar tar&#;msal etil alkolün etkisiyle daha sert bir içim tad&#;na sahip oluyorlar genelde. Çok uzun y&#;llar memleketin damak tad&#; bu rak&#;ya kalibre edildi ve seveni de çok.
&#;imdi bu bilginin üstüne ya&#; ya da kuru üzüm rak&#;s&#;n&#;n ne oldu&#;unu daha kolay anlamland&#;rabiliriz. Bir rak&#;n&#;n etiketinde ‘yüzde ya&#; üzüm alkolü ya da sumas&#;’ gibi bir ibare görürseniz bu, rak&#;n&#;n tar&#;msal kökenli alkol ilave edilmeden üretildi&#;i anlam&#;na gelir. Ayn&#; durum yüzde kuru üzüm sumas&#; için de geçerlidir. Bu tür rak&#;lar, tar&#;msal kökenli alkol içeren rak&#;lara k&#;yasla daha yumu&#;ak içimli olurlar.
Tam bu noktada &#;eker meselesine de k&#;saca bakal&#;m. Rak&#; üretildikten sonra litresine 6 ila 10 gr. &#;eker ilave edilir. Bu miktar yakla&#;&#;k bir buçuk kesme &#;eker a&#;&#;rl&#;&#;&#;ndad&#;r ve pek ciddiye al&#;nacak bir rakam de&#;il. Rak&#;n&#;n nefasetine, organoleptik (duyusal) özelliklerine de önemli bir katk&#;s&#; yok. Piyasadaki &#;ekersiz rak&#;lara i&#;te bu &#;ekeri koymuyorlar. Tüketicide de bunun genel sa&#;l&#;k ve diyabet aç&#;s&#;ndan olumlu bir özellik ta&#;&#;d&#;&#;&#; gibi bir alg&#; olu&#;uyor. Benim itiraz&#;m da burada ba&#;l&#;yor i&#;te. &#;ekersiz rak&#;, üreticinin bir tercihi. Buna söylenecek bir söz olamaz. Hatta ki&#;isel olarak desteklerim. Bununla birlikte tüketicinin yeterli bilgiye sahip olmamas&#;ndan faydalanan bir alt metin var bu i&#;lerde.
Son dönemlerde rak&#; etiketlerinde yer alan ba&#;ka bir bilgi de ‘göbek rak&#;s&#;’ terimi. &#;nsanlar&#;n kafas&#;nda bu rak&#;n&#;n imbi&#;in ortas&#;ndan, en saf ve kaliteli yerinden elde edildi&#;i gibi bir anlam ça&#;r&#;&#;t&#;r&#;yor. Asl&#;nda durum öyle de&#;il. Birinci dam&#;t&#;mda elde edilen alkol yani suma, ikinci kez dam&#;t&#;l&#;r. Çünkü içinde sa&#;l&#;&#;a zararl&#; ve içim tad&#;n&#; bozacak pek çok alkol mevcuttur ve ikinci dam&#;t&#;mda anasonla bulu&#;ur. Dam&#;t&#;m uzun bir süreçtir. Dam&#;t&#;mda ilk ba&#;larda gelen metil alkol vb. alkolleri içeren k&#;s&#;mlara ‘çöp’ ve ‘ba&#;’ ad&#; verilir. Sonras&#;nda etil alkolce zengin k&#;s&#;m dam&#;t&#;l&#;r. Bu k&#;sma da hem evrensel hem yerel literatürde hem de uygulamada ‘göbek’, ‘kalp,’ ‘orta’ gibi isimler verilir. Bu k&#;s&#;mdan sonraysa ‘son’ ya da ‘kuyruk’ ad&#; verilen k&#;s&#;mlar dam&#;t&#;l&#;r. Dam&#;t&#;m i&#;lemi, bu s&#;n&#;rlar&#;n b&#;çak gibi keskin oldu&#;u bir i&#;lem de&#;ildir ve ba&#; ve son k&#;sm&#;nda bir miktar göbek k&#;sm&#; kalm&#;&#; olabilir ya da tersi. Bu olas&#;l&#;&#;a kar&#;&#; dam&#;t&#;m esnas&#;nda ba&#; ve son k&#;s&#;m ayr&#;l&#;r ve bir sonraki dam&#;t&#;mda kullan&#;lmak üzere imbi&#;e tekrar kat&#;l&#;r. Ayr&#;lan bu k&#;sma da ‘aporak’ ad&#; verilir. ‘Göbek rak&#;s&#;’ ad&#;yla piyasaya sürülen rak&#;larda, i&#;te bu apora&#;&#;n kullan&#;lmad&#;&#;&#; beyan ediliyor üreticiler taraf&#;ndan. Dolay&#;s&#;yla bu tür rak&#;lara ‘aporaks&#;z rak&#;’ demek daha do&#;ru. Zira tüm rak&#;lar göbek k&#;sm&#;ndan elde edilir. Yani, yeni bir durum yok ortada. Sadece firmalar&#;n bunu yans&#;t&#;&#; biçimleri çok fazla pazarlama takti&#;i kokuyor. Oysa ‘aporaks&#;z rak&#;’ terimini kullansalar, tüketici kültürünün yükselmesine de katk&#; koyacaklar. Bir de ‘göbe&#;in göbe&#;i’ gibi tan&#;mlamalar kullanan ‘gastronomi uzmanlar&#;’ var ki söylenecek bir söz yok o k&#;s&#;m için. "Peki bu rak&#; daha m&#; kaliteli olur?" derseniz, soru yanl&#;&#; derim. Ancak içimi daha yumu&#;ak, dengeli ve kimyasal olarak daha saf bir rak&#; üretmek mümkün bu yöntemle. Bu safl&#;k meselesi ise her daim makbul bir &#;ey de&#;ildir yüksek alkollü içkilerde ama bu bahsi ba&#;ka bir yaz&#;ya b&#;rakay&#;m &#;imdilik.
Yine son dönemlerde ‘alt&#;n’, ‘gold’ gibi terimler de etiketlerde yerlerini ald&#;. Bu tür ibareye sahip etiketler, rak&#;n&#;n me&#;e f&#;ç&#;da dinlendirildi&#;ini ifade ediyor. Rak&#; me&#;e f&#;ç&#;da dengesini bulurken, me&#;eden geçen aromalarla zenginle&#;iyor. Dinlendirme süresinin sonunda da daha yumu&#;ak içimli ve aromal&#; bir rak&#; elde ediliyor. Sevmeyeni vard&#;r ama rak&#; çe&#;itleri aras&#;nda kendine ciddi bir yer bulmu&#;a benziyor.
Etiketlerde bir ba&#;ka öne ç&#;kan ibare filtrasyon say&#;s&#;. Üzüm fabrikaya geli&#;inden rak&#; olarak ç&#;k&#;&#;&#;na kadar asl&#;nda birkaç filtreleme a&#;amas&#;ndan geçer. Bu&#;day ve melas alkolleri için de durum benzerdir. Üstelik bunlarda aktif karbon filtrasyonu da i&#;in içine girer. &#;i&#;enin üzerine rak&#; haline geldikten sonraki filtrasyon say&#;s&#; m&#; yaz&#;l&#;yor yoksa tüm süreç boyunca gerçekle&#;tirilen filtrasyon say&#;s&#; m&#; bilmiyorum ama a&#;&#;r&#; filtrelemenin organoleptik nefasete katk&#;s&#; do&#;ru orant&#;l&#; olmayacakt&#;r. Ço&#;u insan da bu say&#;y&#; dam&#;t&#;m say&#;s&#; olarak alg&#;l&#;yor ne yaz&#;k ki.
Üst segment rak&#; olarak adland&#;r&#;lan rak&#;lar aras&#;nda çe&#;itlenme giderek artaca&#;a benziyor. Bunun somut bir örne&#;i de organik rak&#;. Üzüm ve anasonun organik tar&#;m kriterlerine göre yeti&#;tirildi&#;ini belirtiyor ‘organik rak&#;’ ibaresi. Üretim süreçlerinde bir farkl&#;l&#;k yok. Üzümdeki aroma maddelerinin daha keskin ve say&#;ca fazla olmas&#; muhtemel ama bunun bir garantisi olamaz elbette.
Son olarak üç distile rak&#;ya bakal&#;m. Bu tür rak&#;larda suma anasonsuz olarak bir kez daha dam&#;t&#;l&#;r. Son dam&#;t&#;mda anason eklenir. Suman&#;n ikinci kez dam&#;t&#;m&#;n&#;n alkolün safl&#;&#;&#;na olumlu katk&#; yapt&#;&#;&#; buna mukabil üzümden gelen aroma maddelerinde azalmaya yol açt&#;&#;&#; &#;eklindeki akademik çal&#;&#;malar mevcut oldu&#;unu söyleyerek bitireyim serinin bu yaz&#;s&#;n&#;.
Alkollü içkilere giri&#; 3: &#;çki tad&#;m&#; nas&#;l yap&#;l&#;r?
Alkollü içkilere giri&#; 2: Bir içkiden ne beklersiniz?
Alkollü içkilere giri&#; 1: Temel kavramlar
Devam edecek.
- Çalışma kapsamında, iki yıl boyunca Türkiye’de piyasada bulunan tüm üreticilere ait önemli markalar, 3 binden fazla tadımla tekrarlı duyusal analizlere alındı. Bir ürünü diğerlerinden ayıran aroma, görünüş, tat, lezzet, tekstür, ağız hissi, tadım sonrası his gibi özellikleri kalitatif yönden değerlendirildi ve algılanan ürün özellikleri, kantitatif verilere dönüştürüldü. Tüm bu analizler sonucu rakının aromatik dünyası ve duyusal çemberi tanımlandı.
- Ürünlerin duyusal değerlendirmesinde, eğitimli analistler tarafından duyusal tanımlayıcıların belirlenmesinde kullanılan en gelişmiş yöntem olarak kabul edilen “Tanımlayıcı Duyusal Analiz Metodu” kullanılarak üç ilde, 16 uzman duyusal analistin katılımıyla yürütülen çalışma; Çukurova Üniversitesi’nden Prof. Dr. Turgut Cabaroğlu, Dr. Öğr. Üyesi Merve Darıcı ve Mey nest...
gelişim planı örnekleri 2022 doğum borçlanmasi ne kadar uzaktaki birini kendine aşık etme duası 2021 hac son dakika allahümme salli allahümme barik duası caycuma hava durumu elle kuyu açma burgusu dinimizde sünnet düğünü nasil olmali başak ikizler aşk uyumu yht öğrenci bilet fiyatları antalya inşaat mühendisliği puanları malta adası haritada nerede