Alkol Yanıcı Mı

Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.

Popüler Yazılar

EA Akademi

Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.

Etkinlik & İlan

Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.

Podcast

Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.

Aklımdan Geçen

Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?

2010 yılından beri Türkiye'de bilim iletişimini geliştirmek adına durmaksızın ter döküyoruz ve sizin gibi bilimseverlerin destekleri sayesinde Türkiye'nin en çok ziyaret edilen, en güvenilir, en büyük bilim arşivini yaratmaya devam ediyoruz. Sitemizde reklamlar görüyor olsanız da bunların bize getirisi önemsenmeyecek kadar az. Bizi ayakta tutan, Türkiye'deki bilimseverlerin gönüllü destekleri. Eğer 2023 yılında da Türkiye'de bilimi yeşertme çabalarımıza katkı sağlamak isterseniz, maddi destekçilerimiz arasına katılabilirsiniz. Hatta bu sayede sitemizi ve mobil uygulamamızı tamamen reklamsız bir şekilde kullanmanız mümkün olacak. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz arasına şimdi katılın.

Evrim Ağacı

Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim oluşumu. Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda avantajından biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak reklamların %100'ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı'nda geçirdiğiniz zamanı zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş yapmanızı tavsiye ederiz).

Fiziksel Özellikleri :

Genel özellikler:  Renksiz Sıvı

Koku:  Keskin, karakteristik

Yoğunluk: 0,792 g/cm³

Kaynama noktası: 64,7 °C

Erime noktası: -97,6 °C

Parlama noktası: 11 °C

Buhar basıncı:  <2.4 kPa (20 °C)

Kırılma indisi: 1,33 n_D

Çözünürlük_(suda) : Tamamen karışabilir.

Genel Özellikleri:

Metalol veya metil alkol; hafif, uçucu, renksiz, yanıcı bir sıvıdır. İnsanlar için aşırı derecede zehirlidir. Sahte içkilerdeki aktif maddedir. En basit alkoldür. Tadı etil alkole benzerdir. Gün ışığında gözükmeyen mavi soluk bir alevle yanar. İlk başta odunun havasız ortamda ısıtılmasıyla elde edildiği için odun alkolü olarak da anılır.

Metil alkol hem çok iyi bir çözücüdür hem de birçok endüstriyel kimyasalın ham maddesi konumundadır.

Ayrıca metanol uzayda yıldızların oluşma bölgelerinde bol miktarlarda bulunur. Gökbilimciler için bir bölgede çok bol miktarda bulunması o bölgede yıldız oluşumu başlayacağının işaretidir.

Üretimi:

Metanol ilk defa odun damıtmasıyla elde edilse de günümüzde tamamen karbon monoksitin hidrojenle bir katalizör eşliğinde reaksiyonundan üretilir. Katalizör olarak genellikle bakır ve çinko oksitlerin alaşımları kullanılır. Dünyada her yıl milyonlarca ton metil alkol üretilir.

Kullanım alanları:

Metanol, formaldehitin üretiminde kullanılan ana hammaddedir. Bu şekilde büyük bir kullanım alanı vardır. Aynı zamanda asetik asit ve bazı hidrokarbonlar gibi farklı endüstriyel kimyasalların da öncüsüdür.

Metanol genel bir çözücü olarak atık su arıtma tesislerinden, polimer üretimine birçok farklı alanda kullanılır.

Eskiden antifrizlerin ve ispirto ocaklarının yakıtlarının üretimi, etil alkolün denaturalizasyonu gibi işlemlerde kullanılsa da içilme tehditinden ötürü artık birçok ülkede böyle alanlarda kullanımı yasaklanmıştır.

Bunların yanında metil alkol içten yanmalı motorlarda yakıt veya kayıt katkısı olarak da kullanılır. Özellikle performans arttırıcı katkı olarak kullanımı bütün dünyada çok yaygındır. Parlama noktasının düşük olması dolayısıyla motorlar için uygun bir yakıt kaynağıdır. Aynı zamanda yakıt katkısı olarak kullanıldığında sıvı halden gaz hale geçerken etrafından çok fazla ısı çektiği için motorun, hava yakıt karışımının soğumasını kolaylaştırır.

Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu

Metil alkol insanlar üzerinde çok zehirlidir. 10 ml kadar saf halde metanol yutulması bile optik sinirleri tahrip ederek kalıcı körlüğe sebebiyet verebilir. 30 ml’si potansiyel olarak ölümcüldür. Metil alkol; hem sinir sistemini etkileyerek, hem de karaciğerde formaldehit ve formik asit gibi toksik maddelere dönüşerek metabolik bozukluklara sebebiyet verir. Bu durumlarda en kısa sürede panzehrin alınması gerekmektedir. 

Aynı zamanda oldukça yanıcı olan metil alkol havadan daha ağırdır. Kolayca tutuşabilir. Yangınları kuru kimyasal karbondioksit ve alkole dayanıklı köpüklü yangın söndürücüleri ile söndürülmelidir.

TOPLUMSAL BİR SORUN HALİNE GELEN SAHTE VE KAÇAK İÇKİ ÜRETİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİMİZ

 Ülkemizde sahte içkiden ölümler ilk kez görülen bir vaka değildir. Yaşam şartları zorlaştığında  insanlar ağırlaşan bu şartlar altında daha ucuz ve içeriği tam bilinmeyen ürünlere kolayca yönelebilmektedir. Geçtiğimiz yıl yaşanan  vakalarda yüze yakın vatandaşımız sahte içkiden dolayı hayatını kaybetmiştir. Yaklaşan yılbaşı sebebiyle kötü niyetli kişiler  piyasaya yine sahte içki sürerek çeşitli illerde yirmibeş civarında vatandaşımızın hayatını kaybetmesine neden olmuşlardır. Bu yüzden Kimya Mühendisleri Odası Ankara Şubesi olarak kamuoyunu bilgilendirme, halkın sağlığını koruma ve yetkilileri göreve çağırma adına bu basın açıklamasını yapmayı bir görev sayıyoruz.

Alkolden alınan vergi oranı %75 tir yani 200 lira olan  %45 alkollü içeceğin yaklaşık 150 lirası vergi olarak ödenmektedir. Toplum sağlığını korumanın ve gençleri kötü alışkanlıklardan uzaklaştırmanın  yolu vergileri artırmak değildir.

 Alkollü içecek fiyatlarının vergiye bağlı yüksek olmasından dolayı merdivenaltı içki üretilen veya satılan yerlerden içki temin eden kişiler ölüme kadar giden ciddi sağlık sorunları yaşamaktadır. Bu sürecin ana sebebi içki yapımında etil alkol yerine ağırlıklı olarak daha ucuz olan metil alkol kullanılmasıdır. Oysa alkollü içecek yapımında sadece ve sadece etil alkol kullanılabilir

Vergiler yükseldikçe insanlar standart dışı ve denetimden uzak ürünlere daha ucuz olduğu için kolayca ve düşünmeden yönelebilmektedir. Bu da ölümlere, kalıcı arızalara veya hastalıklara yol açmaktadır.  Bu konuyu sadece alkol temelinde ele almamak da gerekir  çünkü çok çeşitli alanlarda benzer şeyleri görmek mümkündür.

 Hepsinin altında yatan asıl neden gerçekte kullanılması gereken ürünlerin üretim girdi maliyetlerinin çok yüksek olması nedeniyle aslının yerine geçemeyek nitelikteki ürünlerin kullanılmasıdır.

Bu durum   vergi oranlarının yüksekliğinin yanı sıra girdi maliyetlerinin de  yüksekliğinden kaynaklıdır. Keza metanol ve etanol içinde aynı durum sözkonusudur.  Metanol yaklaşık 1/5 oranında Etanol`e göre daha ucuzdur.  İşte bu fiyat farkı bilinçsiz üreticileri etanol  yerine daha ucuz olan metanolü kullanmaya yöneltmektedir. Üretici kendince maliyeti düşürmektedir oysa bu yol tüketicileri ölüme, hastalıklara veya sakatlıklara itmektedir. Esasen gerçek üreticilerin nerelerden etil alkol temin edeceği yetkili bakanlık tarafından listelenip yayınlanmıştır, hangi firma ya da fabrikalar olduğu kolaylıkla bakanlık sitesinden görülebilmektedir.

Sahte içki ve kaçak içki birbirinden farklı iki konudur. Var olan ürün üzerinden çeşitli katkılar veya değişiklikler yapılarak ya da asıl kullanılması gereken madde yerine daha ucuz ve standart dışı maddeler kullanılarak elde edilen ürün sahtedir.Marketlerde satılan ve dezenfektan olarak kullanılan etil alkol bazlı yüzey temizleyici sıvılara, içki aromaları karıştırmak suretiyle satılması veya metil alkole çeşitli içki aromaları ve boyalar karıştırılarak viski, votka, rakı gibi içkilerin tadına ve rengine benzetilerek satılması bunlara birer örnektir.

Buna karşın izinsiz olarak kişinin kendi şartlarında şekerli meyvelerinfermantasyonu vedamıtılması sonucu elde ettiği ürün ise kaçaktır.  Bu yöntem de en az sahte ürün kadar riskli ve tehlikelidir. Çünkü etil alkol üretimi uzmanlık isteyen bir prosestir bu yüzden devlet kontrolünde ve üretiminin kimya mühendisi, biyomühendis veya kimyager gözetiminde gerçekleştirilmesi gerekir. Aksi taktirde bu tarz vakaların son bulması veya en aza indirilmesi olanaklı olmayacaktır. Çünkü Etil Alkol`ün kaynama noktası 78.37 C, Metil Alkolün kaynama noktası 64.5 C dir. Birbirine çok yakındır ve ayrıştırılması zordur bunun için özel ekipman ve aparatlar gerekir bu yüzden uzman kişiler gözetiminde üretilmesi zorunludur. Yani Tarım ve Orman Bakanlığına, Tütün ve Alkol Dairesine takip ve izleme açısından büyük görevler düşmektedir.

Emniyetin verilerine göre yakalanan sahte ve kaçak içki miktarları her geçen yıl artmaktadır. 2014 yılında 27,408 Litre iken 2018 yılında 1,413.04 Litredir.  Turistlerin yoğun olduğu tatil bölgelerinde ve büyükşehirlerde yakalanan sahte ve kaçak içki miktarları ilk sırayı almaktadır. Bu konunun ülke turizmine, vergi gelirlerine olumsuz etkisi de ayrı bir tartışma konusudur.

METİL ALKOL ZEHİRLENMESİNİN PANZEHİRİ ETİL ALKOLDÜR

 Etil alkol bulunan hastanelerde metil alkol zehirlenmeleri tedavi edilebilmektedir, burada tedavinin başarıya ulaşmasındaki etkenler alınan doz ve geçen süredir. Örneğin Metil Alkol 30-90 dakika arasında vücutta en yüksek noktaya çıkar süre uzadıkça ölüm riski artabilir. Bu müdahalenin bir tıp merkezinde ya da hastanede bir doktor kontrolünde ve ölçümlemeli şekilde uygulanması gerekmektedir çünkü kanda etil alkol miktarı 100-150 mg/dl yi geçmemelidir. Kısaca İnsani tüketim amaçlı kullanılması tehlikeli olan metil alkol toksik bir maddedir. 5-10 mililitresi dahi gözlerde kör olmaya veya ölümlere yol açabilmektedir.

METİL ALKOL VE ETİL ALKOL ARASINDAKİ FARK NEDİR?

Etil alkol üretim hammaddesi, insanın da normal şartlarda tüketebileceği fruktoz, sakkaroz  gibi şeker içeren ve insanın tüketimine ve sindirimine uygun her tür tarımsal üründür.  Hoş kokulu, yanıcı ve renksiz bir sıvıdır, çözücü olarak da kullanılır. Alkollü içeceklerin içerisine konulabilecek tek alkol çeşididir. Birçok bakteri ,fungi ve virüslere karşı etkili olduğu için antibakteriyal el dezenfektanında , antiseptik olarak tıbbi temizlikte kullanılır.  Etil alkol içeren ürünleri tüketirken veya kullanırken aşırıya kaçmamak gerekir çünkü aşırı tüketilmesi sakat kalmalara ve ölümlere yol açabilir bunu da göz ardı etmemek gerekir.

Metil alkol ise tam tersine üretim hammaddesi odun talaşı, kömür veya doğalgaz  gibi petrol kaynaklı ve insanın tüketimine ve sindirimine uygun olmayan ürünlerden elde edilen kimyasal maddedir. Sadece endüstriyel amaçlı kullanılabilir.

Sağlık açısından ikisi arasındaki en önemli fark etil alkol vücutta metabolize edilebilen bir maddedir, karaciğer tarafından işlenebilir su ve karbondioksit olarak atılabilir.

Metil alkol ise metabolize olmaz ve karaciğer tarafından işlenemez, vücuda giren metil alkol formaldehit ve formik aside dönüşür. Zehirlemede etkili olan asıl formik asittir, formaldehit ise retinada birikir ödem ve körlüğe yol açar.

Alınabilecek önlemlerin başlıcaları şöyle sıralanabilir;

1.      Piyasada yakalanan sahte ve kaçak içki miktarının her geçen yıl artması ve yapılan testlerde bunların % 80 oranında sahte çıkması sonucu yapılan denetimler sıklaştırılmalı ve sahte içki üreticilerine ağır cezalar uygulanmalıdır.

2.      Alkollü içeceklerdeki ÖTV-KDV gibi ağır vergiler azaltılmalıdır, Bu bağlamda Tarım ve Orman Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ortak bir çalışma yürütmelidir. Bu vergiler düşürülemiyorsa piyasaya güvenli Etil Alkol arzı yapılmalıdır.

3.      Evsel kullanım için üretilen Etil Alkol denatüre (denatonyum benzoat ilavesi) edilmeden satışa sunulmalıdır.

4.   Etil Alkolün e-ticaret şeklinde satışı yasalarla engellenmelidir.

5.   Tüketiciyi bilinçlendirmek için çeşitli kanallarla etkili  yayınlar yapılmalıdır.

6. Etil Alkol üreticilerinin üretim ve arz miktarları kayıt altına alınmalıdır, ithal edilenler izlenmelidir.

7. Tüketici alışveriş için kurumsal yapıda olan muhatap bulabileceği güvenilir ve bilinen yerleri  tercih etmelidir.

8. Yaklaşan yılbaşı dolayısıyla piyasa denetimlerinin artırılması ve bu denetimi gerçekleştiren personelin yeterli, mevzuat konusunda eğitimli olması ve ülke genelinde daha etkin görev yapması acilen sağlanmalıdır.

Kamuoyuna saygılarımızla duyururuz.   18.12.2021

Ali NAR

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası

Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı

Basın açıklamasının videosu TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Ankara Şubesi`ne ait resmi youtube kanalında paylaşılmış olup, izlemek için lütfen tıklayınız.

Konuyu Hazırlayan: Hem.Melike Orhan - Par. Özkan Onan

Antiseptik ve dezenfektanlar, hastaneler ve sağlık merkezlerinde topikal olarak ciltte, sert yüzeylerde ve tıbbi ekipmanlarda yaygın olarak kullanılan antimikrobial maddelerdir.

Antiseptik ve dezenfektanlar mikroorganizmalara olduğu kadar, insan hücrelerine de toksiktirler. Bu nedenle ortamın ve aletlerin temizliğinde kullanılırlar. Bazen de sistemik olarak değil, yüzeysel olarak canlılara uygulanabilirler.

Mikroorganizmalar, tüm canlılar gibi uygun ortam bulduklarında beslenerek çoğalırlar ve yaşamlarını toprak, hava, su gibi cansız ortamlar ile bazı hayvan ve insan vücudu gibi konak canlılar üzerinde sürdürürler. Bu nedenle içtiğimiz suyun, tükettiğimiz yiyeceklerin ve içeceklerin hastalık yapıcı mikroorganizmalardan uzak olması gerekmektedir.  Bu tür sağlık koruma çalışmalarında üç farklı kavram vardır. Bunlar  sterilisazyon, dezenfeksiyon ve antisepsidir.

Sterilizasyon:Maddenin üzerinde veya içinde bulunan tüm mikroorganizmalardan arındırılması işlemidir.Bu işlem sonrasında hastalık yapan ve yapmayan tüm mikroorganizmalar ölmektedir. Sadece cansız nesnelere uygulanabilir.

Dezenfeksiyon:İnsanlarda hastalık yapma özelliği olan mikropları uzaklaştırma işlemidir. Dezenfeksiyon işleminde kullanılan ve genellikle kimyasal içerikli maddelere Dezenfektan denir.

Antisepsi: Canlı dokuların üzerindeki veya içindeki mikroorganizmaları, genellikle kimyasal maddeler kullanılarak ortadan kaldırmaya yönelik uygulamalardır. Antisepsi amacı ile kullanılan kimyasal maddelere antiseptik adı verilir. Dezenfektanlarla antiseptikler arasındaki en önemli fark, antiseptiklerin yalnızca canlı dokuya uygulanabilir olmalıdır.

    İdeal bir antiseptik,mikroorganizmalara etki gösterirken;

• Deriyi, vücut dokularını ve hücrelerini tahrip etmemeli,

• Mikroorganizmaların üremesini engellemelidir.

     İdeal bir dezenfektan;

• Geniş bir antimikrobial spektruma sahip,

• Organik maddelerden ve kullanılan diğer kimyasallardan etkilenmemesi

• Kullanıcıya zarar vermemeli, kokusuz, ekonomik olmalı

• Yüzeye uyum göstermeli, aşındırma ve bozulmaya neden olmamalı

• Uygulanan yüzeylerde kalıcı etkiye sahip olmalı, temizleyici özelliğe sahip olmalı

• Suda kolay çözünebilir olmalı

• Konsantre ve seyreltilmiş kullanımı dayanıklı olmalıdır.

Dezenfektan kullanımının gerekli olduğu yaşam alanları nerelerdir?

Dezenfektan ve Antiseptik Çeşitleri

Etil alkol

• Vegetatif bakterilere bakterisit etkilidir.
• %95’lik etil alkol tüberkilosiddir.
• Antiseptik olarak %70’lik solüsyonu kullanılır.

• Alkolün gerek sporisit etkisinin olmayışı, gerekse kan pıhtılarına nüfus edemeyişi nedeniyle aletlerin sterilizasyonda kullanılmaz.

• En az 10 dk. %70’lik alkolle tutulan termometreler bu yolla dezenfekte edilebilir.

• Eğer tam nem sağlanabilirse iki dakika içinde cilt üzerindeki bakteri sayısını %90’a yakın bir oranda azaltır.

• Mercekli aletleri bozduğu (metalleri paslandırdığı) için tıbbi alet ve cihazda dezenfektan olarak tercih edilmez.

• Alkol proteinleri çökeltmesi nedeniyle açık yarada ve mukozada kullanılmamalıdır.

 Benzalkonyum kloroid (Zefiran)

•  Antiseptik ve dezenfektan olarak kullanılabilir.

• Gram pozitif ve bazı gram negatif bakterilere etkilidir.

• Sabunlar ile etkilerinin inaktive oluşu,ayrıca lastik,plastik ve pamuk gibi maddelerin de üzerine absorbe olması ile temasta etkinliklerini kaybetmeleri dezavantajdır.

• Zefiran mikroorganizmalarla kontaminasyona eğilimlidir.

• Geçmiş yıllarda kontakt lenlerin saklanmasında kullanılmışsa da ,kornea ülserlerine yol açması nedeni ile kullanımı terk edilmiştir.

• Zefiran günümüzde kullanılması önerilmeyen bir solüsyondur.

Povidon-iyodin(batikon-betadin)

• Geniş spektrumlu bir antiseptiktir.
• Sporlara da etkili olduğu bilinmektedir.

• Preoperatif cilt temizliğinde ve yanık tedavisinde kullanılır

Heksaklorofen

• Antiseptik bir solüsyondur.

• Etkisi bakteriostatiktir.

• %3 0ranında hekzaklorpfen içeren solüsyonlar cilt temizliğinde kullanılır.

• Deri el antisepsisi için el kremlere veya sabunlara katılır.

• Heksaklorofenin en önemli özelliği ciltten absorbe olmasıdır.

Merbromin (mersol)

• Bakteriostatik özelliği olan bir antiseptiktir,
• %2’lik solüsyonu cilt için,
• %1’lik solüsyonu ise mukozalara kullanılabilir

Gümüş nitrat

• Gümüşün antibakteriyel etkili bir solüsyondur.
• Gümüş nitrat geniş bir bölgeye uygulandığında vücuttan klorür ve sodyum kaybına neden olur.
• Mukozaya uygulanmasında irritan etki yapar.
• Ayrıca gümüş nitratın yakıcı etkisinden yararlanarak küçük yaralar tedavi edilebilir.

Formaldehit

• Güçlü bir dezenfektandır.
• Bakteri, fungal, virus, sporlarına etkilidir.
• Gaz halindedir.
• Formaldehitin gaz halindeki buharlarının inhalasyonu gözde ve solunum sisteminde irritasyon yapar.

• Cilde uygulandığında duyarlılık reaksiyonları oluşur.

Klorheksidin (salvon)

•  %1.5lik klorheksidin ve %15’lik setrimit maddelerinin karışımı olan antiseptik ve dezenfektan özellikte bir solüsyondur.

• Toksik değildir.

• Gram (-) ve gram (+) bakterilere bakterisit etkilidir.

• Antiseptik ve dezenfektan olarak 1/100’lük solüsyonu önerilir.

• Kirli aletlerin dezenfeksiyonunda 1/30’luk solüsyonu önerilir.

Sodyum hipoklorit (çamaşır suyu)

• %0.5-1’lik oranında dezenfektan olarak kullanılır.
• Özellikle hepatit ve AIDS virüslerine etkili olduğu gösterilmiştir.

Rivanol

• Toz şeklindedir.
• Koklara etkilidir.
• Sudaki 1/1000’lik çözeltisi ağız, boğaz mukozası ve yaralar için antiseptik olarak kullanılır.

Glutaraldehit (cidex)

• Kauçuk ve plastik gibi aletlerin sterilizasyonu için kullanılır.
• Glutaraldehit ciltte temas dermatiti yaptığından antiseptik olarak kullanılmaz.

İzopropil alkol

• %70’lik ve daha yoğun eriyikleri etil alkolden daha güçlü bakterisit etkiye sahiptir.
• Alkol vegetatif bakterileri süratle öldürürse de spor, virüs ve mantar üzerine etkili değildir.
• Uygulandığı yerde daha güçlü vazodilatasyon yaptığından kanmaya eğilim artar.

Dezenfeksiyonda kullanılan maddeler hangi özellikleri taşımalıdır?

Suda erimeli ve iyi ıslatıcı olmalı Kısa sürede etkisini göstermeli Az toksik olmalı Allerjnik ve kanserojen etki göstermemeli Kötü kokulu olmamalı İnvivo ve invitro etki mekanizmaları bilinmeli Ucuz ama etkili olmalı

Dezenfektanların Etki Mekanizmaları

Dezenfektan kullanımının insan sağlığı açısından olası zararları nelerdir?

Günümüzde sıkça kullandığımız antimikrobiyallerin hemen hepsinin insan ve çevre için toksik etkileri vardır. Bu nedenle kontrollü kullanılmaları çok önemlidir. Bu kimyasal maddelerin ortaya çıkardığı bazı sağlık sorunlarını şöyle özetleyebiliriz:

-     Kuaterner amonyum bileşikleri (zefiran v.b);Astım, alerjik reaksiyon ve deride hassasiyet oluşturabilmektedir.

Alkoller (etil alkol, izopropil alkol v.b); Etil ve propil alkol deriden absorbe olur ve deride, gözde, üst solunum yollarında, trakeada irritasyona neden olur. Santral sinir sistemi deprese ettiğinden baş ağrısı, nabız sayısında ve kan basıncında düşme, bulantı ve korozif yapabilir. Ayrıca yanıcı bir madde olduğu unutulmamalıdır. 

Fenoller, Aldehidler (formaldehid v.b);Toksik etkili maddelerdir ve kullanımda mutlaka koruyucu ekipman kullanılmalıdır. Ciddi deri, göz ve solunum yolu irritasyonları, baş ağrısı bulantı ve kusma yapabilmektedir. 

İodine (baticon, betadin v.b); Ciddi deri irritasyonu, yanık, alerji, öksürük, solunum sıkıntısı, baş dönmesi yapabilmektedir. 

Hidrojen peroksit (çamaşır suyu) %50' nin üstündeki konsantrasyonlarda deride korozif etki, irreversible göz hasarı yapmaktadır.

Dezenfektan kullanımında nelere dikkat edilmelidir?

En az toksik etkili madde seçilmeli Doğru ürün doğru zaman sürecinde kullanılmalı Gereken konsantrasyondan fazla kullanılmamalı Dezenfeksiyonun hangi sıklıkla yapılacağı planlanmalı Dilüsyonu yapanlar eğitilmeli ve koruyucu ekipman sağlanmalı, İşlemin yapıldığı yerler iyi havalandırılmalı İşlemin yapılışı sık aralıklarla gözlenmeli

KAYNAKLAR

• http://www.beslenme.saglik.gov.tr/content/files/yeterlibeslenme/hijyen/a18.pdf

• www.saglik.gov.tr

• On Washing HandsN Engl J Med 350:1283, March 25, 2004 Perspective

• Chlorhexidine-Alcohol versus Povidone-Iodine for Surgical-Site AntisepsisN Engl J Med 362:18, January 7, 2010

• http://www.das.org.tr/dosya/kongre/kong2009/12.htm

• http://www.ataturkhastanesi.gov.tr/BilgilendirmeDokumanlari/Talimatlar/7.pdf

• Dezenfeksiyon, Antisepsi, Sterilazasyon, İstanbul Tıp Fakültesi yayını

• Murray. P.R., Drew. W.L., Kobayashi, G.S., Thompson J.H., Medical Microbiology Wolfe Medical Publ. Ltd. Print. USA 1990

Web sayfasının dizaynı Aytuna Devrim Canbul tarafından yapılmıştır.

Iso Propil Alkol

İzopropil alkol, renksiz, yanıcı sıvı diğer isimler çeşitli biliniyor.

İzopropil alkol, renksiz, yanıcı sıvı diğer isimler çeşitli biliniyor. Örneğin, laboratuarda o isopropanol, isopro, iso, izopropil veya kısaltma IPA basitçe tarafından ibareli olabilir. Ayrıca bazen 2-propanol, referans muhtemelen denilen bir inorganik bileşik propanol olarak da bilinen bir izomeri olan etmektir. Tabii ki, izoparopil alkol en yaygın basit ispirto olarak bilinir.

İzopropanol olarakta bilinen izopropil alkol; berrak, etanol ve aseton karışımı bir kokuya sahip; yanıcı karakterde bir alkoldür. Su, etanol, aseton, kloroform ve benzen ile her oranda çözelti oluşturmakta, sekonder alkollerin tüm tipik reaksiyonlarına maruz kalabilmekte, güçlü okside edici ajanlarla kuvvetli tepkimeler vermektedir. Birçok uygulamada düşük maliyetli solvent olarak kullanılan izopropil alkol, solvent özellikleri ve evaporasyon hızı bakımından etil alkole benzemektedir. Yanması durumunda ayrışmaya uğrayarak toksit özellikte olan karbon monoksit meydana getirmektedir.

Selüloz nitrat, selüloz asetat bütirat ve selüloz asetat propiyanat için teşkil ettiği yüksek latent solvent gücü, ılımlı evaporasyon hızı ve diğer birçok solventle tamamen çözelti oluşturabilmesi açısından laklarda, mürekkep ve incelticilerde kullanımı yararlı olmaktadır. Herbisitler için monoizoprolamin üretiminde izopropil alkolün kullanımı, kullanım açısından en hızlı büyüyen segment olup, kaplama ve mürekkeplerde solvent olarak kullanımı ise ya aynı kalmakta yada çok az artmaktadır.

Solvent olarak; bitkisel ve hayvansal yağlar, zamk reçineleri, vakslar, renk maddeleri, aromalar, alkoloidler, vitaminler ve aljinatlar gibi doğal ürünlerin ekstraksiyon ve saflaştırılmasında; gıda maddelerinin üretiminde taşıyıcı olarak; organik kimyasalların saflaştırılması, kristalizasyonu ve çöktürülmesinde; fenolik vernikler ve nitroselüloz laklar gibi sentetik polimerlerde uygulama alanı bulmaktadır.

Ayrıca yine solvent olarak; kozmetik, saç tonikleri, parfümler, cilt losyonları, saç boyama durulayacıları, cilt temizleyiciler, deodorant, oje, şampuan, saç spreyleri, oda spreylerinin formulasyonlarına katılmaktadır.

Kaplama ve boya solventi olarak; çimento, astar boya, boya ve mürekkep üretiminde uygulama bulmakta, sıvı sabun ve deterjanda temizleme ve kurutma ajanı olarak görev görmektedir.

İzopropil alkol (IPA); ayrıca aseton ve onun türevleri üretiminin ile izopropil asetat, izopropilamin, diizopropil eter, izopropil xanthate, yağ asidi esterleri, herbisidal esterler ve alüminyum izopropoksit gibi diğer kimyasalların üretilmesinde de kullanılmaktadır.

Diğer kullanım alanları; bira üretiminde soğutucu ajan, polivinil florür üretiminde dehidre edici ajan, polimerizasyon değiştiricisi olarak ve ev tütü ile kişisel bakım ürünlerinde aroma ajanı şeklinde sayılabilmektedir.