Ateşi Düşürmek Için Ne Yapmalı

Bebek ve Çocuklarda Yüksek Ateş Nasıl Düşürülür?

Bebek ve çocuklarda yüksek ateşin nasıl düşürüleceği ile ilgili makalemiz Hürriyet Aile'de yayınlandı. "Yüksek ateşi düşürmek için ilaç dışında uygulanan tek yöntemin ılık duş olması gerektiğini söyleyen Çocuk Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Ebru Kolsal, çocuklarda yüksek ateşi düşürmek için yapılması gerekenleri anlattı."

Yüksek ateş, vücudumuzdaki savunma hücrelerinin mikropları öldürmeye çalışırken ortama saldıkları interlökin dediğimiz bazı maddeler nedeniyle ortaya çıkar. Yani birçok enfeksiyona bağlı olarak ateş reaksiyonu izlenebilmektedir.

Ateş Nasıl Ölçülür?

Ateş ölçümü el ya da dudakla yapılmamalı termometre kullanılarak yapılmalıdır. Ateş ölçümü için dil altı, kulak ve popodan yapılabilir. Genellikle koltuk altı ölçüm daha sık ve kolay uygulanan bir yöntem olup koltuk altı derecesi diğer bölgelerden 0,5 santigrad derece daha düşüktür. Koltuk altı ile yapılan ölçümde 37,5 ve daha üzeri ölçümler yüksek ateş olarak değerlendirilmektedir. Bebeklerde en hassas ve en doğru ölçümü makattan, dijital derecelerle yapabilirsiniz. Özellikle çok küçük bebeklerde kulaktan, cilt yüzeyinden veya koltuk altından ateş ölçümleri yanıltıcı olabilir.

Bebeğin yada Çocuğun Ateşi Yükseldiyse Önce Kıyafetlerini Çıkarın

Ateşli olmak her yaş için rahatsız edici bir durumdur. Ateşin düşürülmesi hem hastanın daha iyi beslenmesini hem de daha keyifli olmasını sağlayacaktır. Bebeğinizin ya da çocuğunuzun ateşinin 37,5 olduğunu fark ettiğiniz zaman öncellikle çocuğunuzun üzerindeki kıyafetleri azaltmalı ve ateş takibi yapmalısınız. Eğer ilk ölçtüğünüz ateş 38 derece ve daha üzerinde ise doktorunuz tarafından hastanın yaşına ve kilosuna göre önerilmiş olan ateş düşürücüden vererek çocuğunuz ılık duşa sokmalısınız. Ondan sonraki dönemde de gene çok fazla kalın giydirmeden çocuğunuzun ateşini takip etmelisiniz.

Sirkeli Su yada Buzlu Su Ateşi Düşürür Mü?

Ateş düşürmek amacıyla geleneksel olarak kullanılan sirkeli su, alkol ya da buzlu su gibi yöntemler uygulandığı anda hızlı bir ateş düşüşü sağlarken arkasından refleks olarak çok daha yüksek derecelerde ateşe sebep olabilir.

Evde Basit Önlemlerle Ateş Düşürülebilir

Genellikle ateş düşürücülerin etki süresi 4-6 saat arasındadır. Ateşin tekrar yükseldiği durumlarda farklı gruptan ateş düşürücüler tekrar kullanılabileceği gibi yeterli zaman geçmişse aynı ateş düşürücülerde kullanılabilir. Tabii ki bu dönemde de ateşe neden olan enfeksiyonun sebebinin belirlenmesi ve uygun tedavilerin düzenlenmesi için doktora başvurmak gerekir. Yüksek ateş bir enfeksiyonun sonucudur. Basit önlemlerle ateş evde kontrol altına alınabilir. Ateş düşürmek için ilaç dışında uygulayacağım tek yöntem ılık duştur. Diğer yöntemler ateşte çok daha hızlı ve reaktif bir yükselmeye sebep olur.

http://www.hurriyetaile.com/bebek/bebek-sagligi/bebek-ve-cocuklarda-yuksek-ates-nasil-dusurulur_21530.html

Bebeklerde Ateş Düşürme

Bebeklerde ve çocuklarda ateş, aileleri en çok endişelendiren durumlardan biridir. Ateş, aslında vücudun bakteri ve virüslere karşı bir savunma mekanizmasıdır. Bununla beraber dehidratasyon yani sıvı kaybı, ortamın ısısının yüksekliği, romatolojik inflamatuvar ya da endokrinolojik (hormonal) durumlar da ateşe neden olabilir. Normal koşullarda gün içinde vücut ısısı 0.5-1 derece değişir. Akşam üzeri vücut ısısı günün en yüksek seviyesindeyken, sabaha karşı en düşük seviyededir. Ateşin gerçekten var olduğunu anlamak için uygun yerden ve uygun termometre ile ölçülmesi gerekir. Yetişkinlerin değişimleri pek önemsemez ama bebeklerde ve çocuklarda ateş korkuya, hatta paniğe neden olur. İşte ateş ve ateşin yükselmesiyle ilgili merak edilen sorular ve cevapları…

1. Bebeklerde Ateş Nasıl Ölçülür?

• En doğru sonucu almak için makattan ölçüm gerekir. Bunun için ateş ölçerin ucuna bir miktar yağ sürülüp çocuk yan yatırılır. Dijital ölçer makatta 30 saniye boyunca tutulur. Ancak bu, çocuğu rahatsız eder. Hem de güvenlik açısından evde çok önerilen bir yöntem değildir. Bu nedenle evde koltukaltı veya kulaktan ölçüm yapılması önerilir.
• Prematüre bebeklerde ve yenidoğan bebeklerde koltukaltından ölçüm önerilir. Değer 37.2’nin üzerinde ise ateş olduğu kabul edilir. Ölçüm yapılırken koltukaltının ıslak ve terli olmamasına, ortam ısısından etkilenmemesine dikkat edilmelidir. Ölçüm yapılırken çok hareket etdeden 2-3 dk termometre koltuk altında tutulmalıdır.
• Ağızdan ölçüm ise daha büyük çocuklarda (5 yaş üstü) tercih edilen yoldur. Çocuğun ölçümden 5-10 dakika önce soğuk bir şey yememiş olması gerekir. Ateş ölçer 2-3 dakika yanak içinde ya da dil altında tutulur. Değer 37.3’ün üzerindeyse ateş olduğu kabul edilir.
• Yenidoğan döneminden sonra çocuklarda en çok tercih edilen ölçüm yöntemi; kulaktan ölçümdür. Değer 37.5 üzerindeyse ateşin varlığından söz edilebilir. Ölçer, kulak kepçesi geriye çekilerek kulak yoluna tam olarak oturtulmalıdır. Bu yöntem hem daha pratik hem daha kısa süreli ve daha doğru sonuç verir.iki kulak arası ölçümde 0,5 derece farklılık olabilir Dolayısıyla kulaktan ölçüm çocuklarda tercih edilen yolların başında gelir.

2. Bebeklerde Yüksek Ateş Neden Olur?

Bebeklerde yüksek ateşin en sık görülen nedeni; bakteriyel veya viral enfeksiyonlardır. Genellikle birinci sırada üst solunum yolu enfeksiyonları; ikinci sırada alt solunum yolu enfeksiyonu, ishal (bağırsak enfeksiyonu), idrar yolu enfeksiyonu, kulak enfeksiyonu gelir. En çok korkulan ise menenjit denilen beyin zarı iltihaplanmasıdır. Bununla beraber enfeksiyona bağlı olmayan, sıvı kaybı özellikle yenidoğanlarda ateşe sebep olur. Sıvı kaybı, yeterince beslenememeye ve ishale bağlı gelişir. Güneş çarpması, diş çıkarma, aşı uygulamaları, bazı romatolojik hastalıklar ve genetik hastalıklarda da ateş yükselebilir.

3. Bebeklerde Ateş Kaç Olmalı?

Yenidoğan döneminden 18 yaşına kadar bütün bebeklik ve çocukluk çağında vücut sıcaklığı, makattan (rektal) ölçüldüğünde 38’nin üzerindeyse ateşin yükseldiği kabul edilir. Tabii ki ateşin ölçüm yeri ve şekline göre ateşin varlığı değişir. Kulaktan, koltukaltından ve makattan ölçümler birbirine yakın sonuçlar verir. O nedenle yenidoğan dönemi dışında kulaktan ölçüm daha çok tercih edilir. Sonuç 37.3 derecenin üzerindeyse ateşin varlığı kabul edilir. Yenidoğanlarda ve 5-6 haftalık bebeklerde koltukaltı ve kulaktan ölçüm daha çok tercih edilir. Özetle; kulaktan ölçümle 37.3 ve koltukaltından ölçümle 37.3-37.9 derece ateşin çıktığını gösterir.

• 37.3-38 arası hafif ateştir
• 38.3-39.3 arası orta ateş
• 39.3-40 arası yüksek ateş
• 40.5 derecenin üzeri ise hipertermidir (hayati tehlikesi vardır)

4. Bebeklerde Ateş Düşürme

• Ateş çıktığında yapılan yanlışlardan biri; çocuğun aşırı giydirilmesidir. Ateş çıktığı sırada el, ayak, burun, kulaklar ve diğer uç noktalar buz gibi olur. Bu, vücudun ateşe verdiği tepkidir. Bu nedenle çocuğu giydirmek doğru değildir. Ateşinin olup olmadığını elinden ve ayağından değil, ateş ölçer kullanarak belirleyin. Ateşi varsa soyun.
• Bir diğer hata ise; çok soğuk su ile kompres yapmak ya da banyo yaptırmaktır. Vücut ısısının altındaki ılık suyla vücudu yıkamak veya bir havlu/bez koymak ise yüzeyi daha geniş olduğu için periferik uç noktaları daha kolay soğutur. Sirkeli su önerilmez.
• Ilık kompres yapıp bir çarşafa sarıp banyo yaptırmak çocuğun ateşini daha kolay düşürür.
• Ateş düşürücü vermek, aşırı giydirmemek, ortam ısısını düşürmek ve bol sıvı vermek ateşi düşürmede yapılacaklardır.

5. Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?

• Bebeklerde ve çocuklarda kulaktan ölçüm yapıldığında değer 37.5 ve 38’in üzeri derece çıkıyorsa öncelikle sebebin çevreden mi kaynaklı olduğu tespit edilmelidir. Çocuğun soyulması gerekir. 10 dakika sonra tekrar ölçüm yapılır. Ortam ısısı düşürüldüğünde çocuğun ateşi de gerilemeye başladıysa sebebin çevreden kaynaklı olduğu anlaşılır. Ancak 10 dakikadan daha uzun süre boyunca ateş tırmanmaya devam ediyorsa, çocuğun ateşinin olduğu kabul edilir. Bu durumda doktora danışılarak ateş düşürücü ilaçlar verilir.
• Ortamın ısısı düşürülmesine, çocuğun üzerinin çıkarılmasına ve ateş düşürücü verilmesine rağmen 1.5-2 saat sonra bir derece bile düşmüyorsa acile gidilmelidir. (Örneğin:38.5 derece olan ateş; ateş düşürücü, ortam soğutma, ılık kompres yapmanıza rağmen 2 saat içinde 37.5’e bile düşmüyorsa...)
• 3 günden daha uzun süre ateş düşürücü ile kontrol altında olduğunda da hekime başvurulmalıdır.
• Aşırı ağlama, huzursuzluk, kusma, genel durum bozukluğu, uykuya eğilim, tuvalet yaparken ağrı, küçük bebeklerde emme refleksinin olmaması ve 24 saatten fazla anlam veremediginiz ateş varsa muhakkak doktora başvurulması gerekir.
• Kulaktan ölçümle hafif ateşte (37.3-38) çocuğun soyulup ateşinin yükselip yükselmeyeceğini gözlemlemek gerekir. 38 ve üzerine çıktıysa ateş düşürücü ilaçlar hekime danışılarak verilir. 2 saat içinde bir derece de olsa düşmesi gerekir. Ateş düşürücünün etki süresi 4-6 saattir. 3.5-4 saat sonra ateş çıkıyorsa yine ateş düşürücü verebilir. Bu arada genel durum bozukluğu varsa muayeneye götürülür.
• Orta derece ateşte (38.3-39.3) 4-6 saatte bir ateş düşürücü tekrar edilir ve ateş kontrol altına alınabilir. Ilık kompres ve ılık banyo da yardımcıdır. Ama 4 saatte bir verilen ateş düşürücüye rağmen 39.3’ün üzerindeyse, çocuk aşırı huzursuzsa, 3.5-4 saatte bir ateşi çıkıyorsa ve ateş titreye titreye tırmanıyorsa muhakkak hekimin görmesi gerekir. Ateş düşürücüye rağmen 2 saatte düşüremediyseniz ya da 3 günden daha uzun süre ateş düşürücü verdiyseniz o zaman muhakkak hekimin görmesi gerekir veya acil servise başvurulmalıdır.

6. Yüksek Ateş Düşürülmezse Ne Olur?

Ateş aslında bir savunma mekanizmasıdır ve aynı zamanda da bir semptomdur. Dolayısıyla vücutta bir enfeksiyon ya da bir durumu işaret eder. Amaç; ateşi kontrol altına almaktır. Ateşe neden olan hastalığı tespit edip tedavi etmek hedeflenir. 39.3-40 üzerindeyse ciddi enfeksiyonları araştırmak gerekir ve ileride olumsuz komplikasyonları da engellemek için hekim muayenesi şarttır. Ayrıca yüksek ateş, bağışıklık sistemini olumsuz etkileyip vücudun savaşma gücünü düşürür. O nedenle yüksek ateşin nedeni bulunup tedavi edilmelidir.

7. Havale Nedir?

Havale; beyindeki elektrik boşalmaları nedeniyle vücut kaslarının istemsiz kasılmasıdır. Havale, ateşli ve ateşsiz olmak üzere ikiye ayrılır.

• Ateşsiz havale daha çok epileptiktir. Bu sara hastalığı (epilepsi) veya beyin sinir sistemi ile ilgili durumlarda görülebilir.
• Ateşli havalelerin yüzde 90’ında ateş yükselir. Sebebi vücudun verdiği tepkidir. Genellikle ailede ateşli havale geçirme öyküsü varsa herhangi bir hasar bırakmaz. Ateşli havale genellikle 6 ay-7 yaş arasında görülür. Daha önce havale geçiren bir çocuğunuz varsa ateş konusunda çok dikkatli olmanız gerekir. Ateş çıkmaya başladığında müdahale edip ateşin hızlı yükselmesi engellenmelidir. Hekim bu konuda aileyi bilgilendirir, gerekirse evde havale sırasında kullanabilecek özel ilaçlar edinilir. Çocuk üst üste çok havale geçiriyorsa nörolojik konsültasyon ve çeşitli tetkikler yapılır. Ama ateşli havaleler genellikle 7 yaşından sonra kendiliğinden geçer, bir hasar bırakmaz.

8. Havale Durumunda Ne Yapılmalıdır?

Çocuk havale geçirmeye başladığında kol ve bacaklarında kasılma, gözünün bir yere sabitlendiği görülür. Ağzından da köpük gelmeye başlar. Soluk alma güçlüğü gibi sorunlar da görülür. Bu tablo ailenin en korktuğu durumdur. Bu durumun uzun sürmesi oksijen alımı açısından sorundur. Yapılacak şey; mevcutsa doktorun önerdiği bir havale durdurucu fitil uygulamaktır. Hava yolunu açarak mümkünse ağızın kilitlenmesini engellemek önemlidir. En kısa sürede en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Ateş varsa da hemen ateş düşürücü verilmelidir.

Çocuklarda görülen ateş vakaları haliyle ebeveynleri endişelendiriyor. Vücut ısısının normalin üzerinde olması olarak tanımlanan ateş, çocuğunuzun yaş, genel sağlık durumu, hareketlilik seviyesi ve gün içindeki zaman ve giysileriyle şekilleniyor. Genel olarak, 38 derece üzerine çıkan vücut ısısı ateş olarak kabul edilirken bu eşik değer, ateş ölçümünde kullanılan yönteme göre de değişiklik gösteriyor. Koltuk altı ölçümlerinde 37-37.3 eşik olarak kabul edilirken rektal veya oral ölçümlerde ise 38-38.3 derece eşik değer olarak alınıyor.  
 

Aynı anda birkaç hastalık olabilir  

Ateşin çocukluk çağı enfeksiyonlarında en sık görülen semptom. Özellikle viral enfeksiyonlar sırasında ateş, sıklıkla ilk semptom olarak ortaya çıkıyor. Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda, ilk 3-4 gün ateş 38-40 derece arasında seyredebiliyor. Ateş düşürücülere fayda etmeyebilir. Ateş dışında burun akıntısı, boğaz ağrısı, halsizlik, kas ağrıları, karın ağrısı, bulantı ve kusma yapabiliyor. İlkbahar aylarında yüksek ateşle seyreden adenovirüs, enterovirüslere sık rastlanıyor. (ADENOVİRUS), solunum yolu sekresyonları, yakın temas ve eşyalar ile kolayca bulaşabiliyor. Üst solunum yolu yakınmalarına ek olarak ishal de görülebiliyor. Aynı etkiyi enterovirüsler de yapabiliyor. Ateşin birkaç gün yüksek seyretmesi, eşlik eden hem üst solunum yolu bulguları hem de ishal ve döküntü virüs enfeksiyonu olduğunun göstergesi olabilir. Bu durumda destek tedavisiyle semptomlarının kontrol altına alınması gerekiyor. Her boğaz ağrısı ve boğaz kızarıklığında antibiyotik kullanımı doğru değil. Daha nadir olarak görülse de uzun süren ateş durumlarında enfeksiyon dışı hastalıkları ortaya çıkarmak için, eşlik eden yakınmalar ve yeni ortaya çıkan semptomlar yakından takip edilerek, gerekirse laboratuvar testleri ile kontrol edilmesi gerekiyor.  

Ateş neden olur?  

Ateşin neden yükseldiğini tespit etmek önem taşıyor. Kulak enfeksiyonu, soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonu, idrar yolları enfeksiyonu, zatürre, bazı durumlarda bir ilaç, yaralanma, zehirlenme ateşe neden olabiliyor. Çok sıcak ortamlar da sıcak çarpmasına yol açabiliyor. Çocuğun ateşi yükselince kalp atışları hızlanıyor. Çocuğun yanakları kızarabilir veya normalden daha fazla terleyebilir. Bazı çocuklar ateşliyken de kendilerini iyi hissedebiliyor, ancak çoğunda ateşe neden olan hastalığın belirtileri de görülüyor. Çocuğun kulağı veya boğazı ağrıyor olabilir, cilt döküntüsü veya karın ağrısı olabilir. Tüm bu belirtiler, ateşin nedeninin anlaşılması için önemli ipuçları veriyor. 6 ay-6 yaş arsındaki bazı çocuklarda yüksek ateş ile birlikte havale görülebilir; bu yaş grubunda daha dikkatli olmakta fayda var.  

Çocuğunuz 6 aylıktan büyükse bunlara dikkat edin 

6 aylıktan büyük çocuklarda hafif yüksek ateş görüldüyse, yani 38.3 derece altında ise, hasta veya düşkün görünmüyorsa, uykulu veya huzursuz değilse, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü yoksa, yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilenmediyse doktora götürme öncesinde şunlar yapılabilir:

• Serin bir ortamda tutun
• Hafif giysiler giymiş olmasına dikkat edin 
• Su, sulandırılmış meyve suları gibi sıvılar içmesi için teşvik edin
• Çok hareket edip yorulmamasını sağlayın 
• Ateş düşürücü verebilirsiniz.  

Ateş için hangi ilaçlar kullanılabilir?  

• Parasetamol (ağızdan verilen veya fitil şeklinde) veya ibuprofen (ağızdan) verilebilir. Doz açısından doktorunuzun önerilerini ve ilaç bilgilerini takip edin. Çocuğunuza herhangi bir ilaç vermeden önce mutlaka ilaç bilgilerini okuyun.
• Çocuğunuz kusuyorsa ve sıvı kaybettiğini düşünüyorsanız ibuprofen vermeyin.
• Aspirin vermeyin. Çocuklarda viral hastalıklarda aspirin verilmesi (REYE SENDROMU) adında tehlikeli bir komplikasyona yol açabilir. Ayrıca aspirin midede rahatsızlık ve mide-barsak kanaması gibi yan etkiler yapabilir.
• Ateş yükselmeye devam ediyorsa vücudunu ılık su ile ıslatılmış bir sünger veya elbezi ile silin.  

Su ve bez ile ateş nasıl düşürülür?  

• Bu işlem için kesinlikle soğuk su kullanmayın veya soğuk duş yaptırmayın. Bu çocukta üşüme ve titremeye yol açarak ateşin daha da yükselmesine neden olur.
• Suya alkol eklemeyin veya cildini alkolle silmeyin, ciltten emilim ile ciddi yan etkilere yol açabilir.
• Çocuğunuzun ateşini hızla düşürmeye çalışmayın, Bu ateşin tekrar ve daha fazla yükselmesine yol açabilir.  

Çocuğunuz 6 aylıktan küçükse bunlara dikkat edin  

Çocuğunuz 6 aylıktan küçükse ve ateşi 38.3 derecenin üzerindeyse, hasta veya düşkün görünüyorsa, uykulu veya huzursuz ise, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü varsa, yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilendiyse hemen doktora götürmek gerekiyor. Bu sırada da ılık su uygulaması yapılabilir ve ateş düşürücü verilebilir.

Normal vücut ısısı koltuk altında 37,4 C, ağız içinde 37,5 C, makattan 38 C, kulaktan 37,8 C’nin altındadır. Bu değerlerin üstü ateş olarak tanımlanır. Çocuklarının ateşlenmesi, aileler için çoğu zaman ciddi korku ve kaygı nedeni olmaktadır. Yapılan çalışmalarda, ailelerin büyük bir kısmının çocuklarının havale geçireceği, ateşin beyin hasarına yol açacağı ve çocuklarını sakat bırakacağı gibi kaygıları taşıdığı saptanmıştır. Bu duruma ‘ateş korkusu’ diyoruz. Ateşle ilgili kaygı ve korku hali, ailelerin normal vücut sıcaklıklarında bile ateş düşürücü vermek, sık aralıklarla ve uygun olmayan dozlarda kullanmak, uyuyan çocuğu uyandırarak vermek, soğuk su, alkol veya sirke uygulamak gibi hatalı uygulamalar yapmasına sebep olmaktadır.

Bilmeliyiz ki, ateş bir hastalık değil hastalığın bulgusudur. Özellikle 3 yaş altı çocuklarda önemli bir hastalığın belirtisi de olabilir. Biz ilk yardım uygulamalarını yapıp, doktorumuzu arayarak yardım almalıyız. Çocuğumuzu önce serin bir odaya alalım ve üzerindeki fazla giysilerini çıkaralım. Ateşini koltuk altından ve dijital bir derece kullanarak ölçmenizi öneriyorum. 38,5 C ye kadar korkmayın ve ateş düşürücü bir ilaç kullanamayın, ılık su ile duş yaptırıp bir süre çıplak bırakmanız yeterlidir. Alkol, kolonya, sirke sürmeyin, soğuk su ve buz kullanmayın. En çok çocuğumuzun ateşli havale geçirmesinden korkuyoruz ama biliniz ki, yüz çocuktan beş tanesi 6 ay 6 yaş özellikle 1-3 yaş döneminde ateşli havale geçirmektedir ve ateş düşürücüler havale geçirmeyi önlememektedir. Ateşli havaleler ailesel ve kişisel yatkınlıkla ilgilidir, siz tüm önlemleri alsanız dahi o çocuklar ateşli havaleyi geçirmektedirler. Basit ateşli havaleler kendiliğinden düzelen, gelişme geriliğine yol açmayan, beyinsel fonksiyonları etkilemeyen bir durumdur; kalıcı beyinsel hasar bırakmaz, ölüme yol açmaz.

Şimdi yine anlatmaya devam edelim, çocuğumuzun ateşi 38,5 C nin üzerinde ise ılık duştan sonra, ılıkça su ile ıslatılmış havluya saralım ve ateş düşürücü ilacımızı verelim. Biz ateş düşürücü ilaç olarak parasetamol ve ibuprofen kullanmaktayız. Doğru uygulama: Hangisi ile başlamış isek onunla 3 tam gün devam etmek sonra diğerine geçmek şeklindedir. Beraberce veya ardışık olarak kesinlikle kullanmayınız, kullanmanız size fazladan bir yarar sağlamayacağı gibi karaciğer yetmezliği veya mide kanaması ile karşı karşıya kalabilirsiniz Araştırmalar bu iki ilacın ardışık yani peş peşe kullanılmasının bilimsel bir yönü olmadığını, tıp fakültelerinde kıdemli doktorlardan öğrenilen kulaktan dolma bir bilgi olduğunu göstermektedir.

Parasetamol 15 mg/kg doz 4 saat aralarla günde 5 kez, ibuprofen ise 10 mg/kg doz 6 saat ara ile günde 4 kez verilebilir. Parasetamol 0- 2 aylık bebeklerde kullanılmamalı, ibuprofen ise ilk 6 ay ve 7 kg’dan az çocuklarda kullanılmamalıdır Ayrıca ibuprofen ishal ve kusmalı hastalıklarda, çocuk su da içmiyorsa kullanılmamalıdır, böbrek yetmezliğine neden olabilir.

Parasetamol fitillerinin emilim düzeyleri çok değişken olduğu için doktorunuzun önerisi olmadan sizler kullanmayınız.

Aspirin yan etkilerinin çokluğundan dolayı 15 yaş altında ateş düşürücü olarak önerilmemektedir. Metamizol (novaljin) de çocuklarda ateş dürücü olarak kullanılmamalıdır.

Özet olarak, ateş hastalık değil bir bulgudur, enfeksiyonla mücadelede yardımcıdır, siz konuştuğumuz uygulamaları korkmadan, sabırla ve telaşlanmadan yapınız sonra durumu doktorunuza iletiniz, o zaten size yardımcı olacaktır.

Çocuklarda ateş

Ateş, vücut ısısının normalin üzerine çıkmasıdır. Vücudun bir hastalık veya enfeksiyon ile savaştığını, bağışıklık sisteminin iyi çalıştığını ve vücudun kendi kendini iyileştirmeye çalıştığını gösterir.

Aslında zararsız bir durumdur. En sık nedeni ise enfeksiyon hastalıklarıdır.

Bütün anne babalar çocukları ateşlendiği zaman çok endişelenirler. Ateş pek çok farklı nedene bağlı olarak oluşsa da çocukluk yaş grubunda en sık enfeksiyon hastalıkları nedeniyle ortaya çıkar ve sıklıkla pek çok hastalığın ilk bulgusu olur. Gerçekten de çocuk polikliniğine başvuran hastaların yaklaşık %10-20 sinin şikayeti ateştir. Ateş, vücut ısısının normalin üzerine çıkmasıdır.

Çocuklarda ateş neden olur?

Ateş her nedenden olursa olsun genellikle ilk belirtisi vücudun sıcak hissedilmesidir. Eliniz ile bebeğinize dokunduğunuz zaman vücudunu sıcak hissedersiniz. Bunun dışında huzursuzluk, halsizlik, emmesinde azalma, iştahsızlık, yanaklarda kızarıklık, ağlama, titreme ve uyku hali gibi bulgular olabilir. Bebeğinizi sıcak hissederseniz ve bu belirtiler varsa ateşini mutlaka ölçün.

Çocuklarda ateş nasıl düşürülür?

Çocuklarda ateş tedavisinde öncelikle çocuğun üstü inceltilmeli ve ortam ısısı düşürülmelidir. Eğer ateş çocuğu rahatsız edecek düzeyde ise çocuk doktorunun önerisine uygun dozda ateş düşürücüler kullanılmalıdır.

Anne babalar genellikle ateşli havale nedeniyle çocukları ateşlendiğinde çok korkarlar. Bu nedenle pek çok anne baba bu ateş fobisi nedeniyle en ufak düzeydeki ateşlere bile yüksek doz ve birden fazla ateş düşürücüyü birlikte kullanır. Ama ateş düşürücü kullanımının her zaman ateşli havaleyi önlemediği gösterilmiştir.

Ateş düşürücü ilaçlar (paracetamol ve ibuprofen) çocuk doktorlarının önerdiği dozda kullanılmalı ve tercihen tek bir ateş düşürücü ile ateş kontrol edilmeye çalışılmalıdır. Bu sırada çocukların yeterli sıvı alımı sağlanmalı ve genel durumları açısından yakından gözlenmelidir. Eğer çocuk ateş düşürücüleri tölere edemiyor ve ateş düşürücüler ile rahatlama sağlanamıyorsa o zaman ılık su ile yıkama önerilebilir. Ufak bir küvet içerisine oturtularak suyun ısısı 29-32 C arasında ayarlanıp vücuduna sünger ile su sürülerek rahatlama sağlanmaya çalışılır. Bu sırada soğuk su asla kullanılmamalıdır. Çünkü soğuk su aşırı titremeye neden olup ateşi daha da artırabilir. Bu nedenle banyo sırasında çocukta titreme olursa suyun ısısı kontrol edilmeli veya banyoya son verilmelidir.

Çocukların ateşinin düşürülmesi aslında onun hastalığını tedavi etmez. Ateş bir savunma mekanizmasıdır. Ateşin düşürülmesi sadece çocuğunuzun rahatlamasını sağlar. Eğer bebeğiniz 3 aydan küçük ve ateşi varsa öncelikle doktorunuza danışmanız ve kısa süre içinde kontrol edilmesi gerekir. Daha büyük çocuklarda ateş çocuğunuzu rahatsız etmiyor ve genel hali iyi ise takip edebilirsiniz. Ama ateş çocuğunuzu rahatsız ediyorsa ateşini düşürmeniz gerekir.

Çocuklarda ateşi düşürmek için neler yapılmalı?

1. Öncelikle çocuğun üstünü inceltin, üstündeki kıyafetleri çıkarın.
2. Çocuğunuzun bulunduğu ortamı sıcak yapmayın mutlaka ortam ısısını düşürün.
3. Yeterli sıvı almasını sağlayın, anne sütü alıyorsa sık sık emzirin, büyük çocuklarınıza bol sıvı verin.
4. Ilık su ile banyo yaptırın. Ufak bir küvet içerisine oturtularak suyun ısısı 34-35 C arasında ayarlayıp banyo yaptırın. Soğuk su asla kullanmayın. Soğuk su aşırı titremeye neden olup ateşi daha da artırabilir. 
5. Banyodan rahatsızlık hissederse o zaman ıslatılmış sünger ile başına, koltuk altı, kasık gibi bölgelere kompres yapın.
6. Ateş çocuğunuzu rahatsız edecek düzeyde ise çocuk doktorunuzun önerisi ile uygun dozda ateş düşürücü ilaçları (Paracetamol ve ibuprofen) kullanın. Tercihen tek bir ateş düşürücü ile ateşi kontrol etmeye çalışın
7. Ateş olan bebekler ve çocuklarda iştah azalır. Yemek yemesi için zorlamayın. Yeterli sıvı almasını sağlayın.
8. Çocuğunuzun ateşi düştükten sonra ateşe neden olan hastalık iyileşene kadar tekrar ateş olabilir. O nedenle ateş takibine devam edin.
9. Genel durumunu yakından gözleyin.

Çocuklarda ateş sınırı kaçtır?

Normalde vücut ısımız gün içerisinde farklılıklar gösterir. Sabah erken saatlerde vücut ısımız en düşük seviyededir. Akşama doğru biraz artış gösterir. Ayrıca ateşin ölçüm yapıldığı yere göre de vücut ısısı farklılıklar gösterir. Ateş makattan, ağızdan, koltuk altından, alından ve kulaktan ölçülebilir. Çocuğun yaşına bağlı olarak ateş ölçmek için kullanılan bölgelerin avantaj ve dezavantajları olsa da pratikte sıklıkla kulaktan, alından ve koltuk altından ateş ölçümü kullanılır.

Normal vücut ısısı ölçüm yapılan yere göre farklıdır. Makattan 36,6 – 38 C,  koltuk altından 35,7-37,3 C,  kulaktan ise 35,8-38 C arasında olur. Bu sınırlara göre koltuk altından 37,5 C,  kulaktan 38 C, makattan 38 C, alından 38 C üstü değerler ateş olarak kabul edilir.

Ateşin en sık nedeni enfeksiyon hastalıklarıdır. Soğuk algınlığı, grip, boğaz enfeksiyonu, krup, zatürre, barsak enfeksiyonu, idrar yolu enfeksiyonu, menenjit, eklem ve kas iltihabı gibi enfeksiyon hastalıkları değişik şiddette ateşe neden olur. Enfeksiyon hastalıkları dışında nadir de olsa kollejen ve bağ dokusu hastalıkları, neoplastik hastalıklar, bazı ilaç ve aşılar da çocuklarda ateşe neden olabilmektedir.

Çocuklarda ateş için ne zaman doktora başvurmak gerekir?

1. Bebeğiniz 3 aydan küçük ve ateş 38 C üzerinde ise,
2. 3-6 ay arası bebeklerde ateş 39 c ise,
3. Ateş 40 C ve üstünde olursa,
4. Ateş ile birlikte boğaz ağrısı, baş ağrısı, kulak ağrısı, döküntü, bulantı kusma ishal gibi bulgular varsa,
5. Ateş ile birlikte çocuk uykulu, huzursuz veya halsiz görünümde ise,
6. Bağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalığı varsa veya ilaç kullanıyorsa,
7. Ateşi olan çocuğunuzun genel durumu giderek kötüleşiyor ise,
8. 2 yaşından küçük çocuklarda ateş 24 saatten fazla, 2 yaşından büyük çocuklarda 3 günden fazla sürerse doktora başvurulması gerekir.

Ateş nasıl ölçülür?

Bebek ve çocukların yapıları gereği ateşini doğru ve pratik bir şekilde ölçmek oldukça zordur. Bu nedenle kullanılan ateş ölçerler kolay ve pratik olmalı, doğru ölçüm yapmalıdır. Bu amaçla günümüzde koltuk altı, alın, kulak ve makattan ölçen değişik ateş ölçüm cihazları kullanılır. Her ateş ölçerin de bazı avantaj ve dezavantajları vardır.

Bebeklerde koltuk altından ateş ölçümü

Hemen her yaşta kullanılan kolay, ucuz, güvenli ve komplikasyonu olmayan bir yöntemdir. Koltuk altından ölçüm için cıvalı ve dijital ateş ölçerler kullanılır. Ama cıvalı ateş ölçerler cıvanın toksik etkisi nedeniyle artık günümüzde kullanılmamaktadır. Bunun yerine dijital termometreler kullanılmaktadır. 

• Dereceyi koltuk altının ortasına yerleştirin,
• Kolunu gövdesine doğru iyice yaslayın,
• Dijital olanlar sinyal verene kadar koltuk altında tutun,
• Sonra ekrandan ateş değerini okuyun,
• Koltuk altının terli olmamasına dikkat edin,
• Doğru ölçüm için ateş ölçeri koltuk altında mutlaka yeterli süre tutun.

Çocuklarda kulaktan ateş ölçümü

Kulaktan ölçerler 6 ay üzeri çocuklarda kullanılır. 6 ay altında ölçüm hatası olabilir. Cihaz kulak zarından çıkan ısı dalgalarını ölçerek ateşi tespit eder.

• Kulak yoluna cihazın probu kulak zarını görecek şekilde yerleştirin,
• Kulak kepçesi hafif arkaya ve yukarı doğru çekin,
• Bebeğin başını birkaç saniye sabit tutun,
•  Cihazın ölçüm düğmesine basın,
• Birkaç saniye içinde ölçüm yapılan değeri okuyun,
• Vücut ısısı kulaktan 35,8-38 C arasında olur. 38 C üstü değerler ateş olarak kabul edilir.

Kulaktan ateş ölçerlerin küçük çocuklarda kullanım zorluğu vardır. Özellikle ateş ölçer kulağa yerleştirilirken pozisyonu doğru olmazsa, kulakta buşon varsa, kulak yolunda enfeksiyon varsa, kulak damlası kullanıyorsa yanlış sonuçlar elde edilebilir. Ayrıca ölçüm öncesi çocuk kulağın üzerine yattıysa, kucakta tutulurken kulağı kapandıysa veya şapka giymişse yine yanlış sonuç elde edilebilir.

Makattan ateş ölçümü

Makattan ateş ölçümü doğumdan itibaren 4 yaşa kadar yapılabilir. Ufak bebeklerde uygulamak daha kolaydır. Vücut ısısını en doğru gösteren ölçüm olmasına rağmen kullanımı zor olabilir.

• Bebeğinizi poposu yukarı gelecek şekilde kucağınıza yatırın,
• Derecenin ucuna bir miktar vazelin sürülerek makattan 1- 2 cm kadar içeri itin,
• Ateş ölçeri sabit tutun,
• Bir süre sonra ısı sabitlendiğinde ateşi okuyun,
• Dereceyi sabunlu su ile yıkayın.

Makattan ölçüm küçük çocuklarda travmaya neden olabileceği için dikkatli kullanmak gerekir. Ayrıca büyük çocuklar için ölçüm sırasında rahatsızlık hissi olması nedeniyle tercih edilmez.

Alından ateş ölçümü

Son yıllarda kullanım kolaylığı nedeniyle oldukça fazla tercih edilmektedir. Her yaş grubunda ölçüm yapılabilir. Cihazlar temporal arterden çıkan ısı dalgalarını ölçer. Ateş ölçer cilde değmeden alın ortasına belli bir mesafeden tutulur. Düğmeye basıldığı zaman hemen ateş ölçümü yapar. Kullanımı kolaydır. Pratiktir ve kısa sürede ateşi ölçer. Çocuğu rahatsız etmez. Fakat bebeğin alnı terli ise, ıslaksa ve ıkınma durumu varsa hatalı sonuç verebilir. Cihazın kullanım talimatına göre farklılık olsa da 38 C üstü değerler ateş olarak kabul edilir.

Vücudun çeşitli virüs ve bakterilere karşı verdiği tepkilerden biri de ateşlenmedir. Ancak çocuklarda ateş, bir hastalık belirtisi olarak görülürken vaktinde önlenmediğinde farklı bir hastalığa davetiye çıkartır. Bu yüzden anne ve babalar bu konuda evde müdahale ederken bazı hususlara dikkat etmeli. Peki çocukların ateşi düşürülürken yapılan hatalar! Çocuklar için evde ateş düşürme yöntemleri

Özellikle de kış aylarında ortaya çıkan ateşli hastalıklar bebeklikte, çocuklukta ve yetişkinlikte sıklıkla görülebilen rahatsızlıklardandır. Aşırı derece panik bir yapıya sahip olan anne-babalar, çocuklarında görülen bu ateşlenme karşısında ne yapacağını bilemez hale gelir ve halk arasında duydukları bazı ateş düşürücü yöntemleri deneyebilir. Ateş düşürmede neredeyse hepimizin bildiği sirkeli su yöntemi başlarda işe yarıyor gibi görünse de aslında ateşlenmeyi daha da arttırır. Vakit geçtikçe ateşi daha da yükselen bebeklere ya da çocuklara sirkeli suya batırılmış bez ile ateş düşürmeye çalışılabilir. Soğuk suya batırılmış temiz bez alnına, koltuk altlarına hafif bastırarak pres şeklinde uygulanır. Halbuki bilinçsizce uygulanan bu yöntem çocuğun damarlarını büzüştürerek yüksek ateşin vücuttan atılmasını engeller. İshal, mide bulantısı, dalgınlık ya da havale gibi rahatsızlıklar görülmediği takdirde 38 derece ısıyı görmeyen vücutta ateşi düşürmek için aileler tarafından ılık su kompresi yapılabilir.

SİRKELİ SU ATEŞ DÜŞÜRÜR MÜ? 

Halk arasında doğru olduğu zannedilen ancak yanlış olan 'Sirkeli suyun ateş düşürdüğü' yönündeki görüşler en çok anneleri etkiliyor. Hasta olan çocuklarında ateşi düşürmek için alın bölgesine koyulan sirkeli su, başlangıçta ateşi düşürüyor gibi görünse de aslında daha da arttırıyor. Tıpkı kolonya ve buzda olduğu gibi ateşlenmeyi daha da arttıran bu durum ilk önce damarları ani olarak daraltıp ateşi düşürüyor gibi olur ancak sonradan genişler ve ateşi arttırır.

ateşi çıkan çocuğa hemen ilaç verilmemeli

ÇOCUKLARIN ATEŞİ DÜŞÜRÜLÜRKEN YAPILAN HATALAR!

• Hemen hemen her çocukluk döneminde sıklıkla görülebilen aniden yükselen ateş, özellikle de evhamlı anneleri tedirgin eden durumlardan biridir. Çocuğunuzun ateşini düşürmek için kulaktan dolma bilgilerle hareket eden bazı bilinçsiz anneler, uyguladığı yanlış taktiklerle çocuklarının ateşini yükseltmekle beraber hayatlarını da ne yazık ki riske atabiliyor.
  
• Ateş düşürücülerin çocuğa sık sık verilmesi ilacın yan etkilerini tetikleyebilir. Ayrıca her ilaç kullanımının çocuklar için uygun olmadığının altını çizen uzmanlar, aspirin ve metamizol gibi ilaçların çocuklarda çeşitli hastalıklara davetiye çıkarabileceğini söylüyor.
  
• Ebeveynlerin ateşi hafifletmek için uyguladıkları diğer yanlış yöntemlerden birisi de aşırı soğuk ya da buzlu su ile ateşin düşürülmeye çalışılmasıdır. Uygulanan bu yöntem, çocuğun hayatını ciddi anlamda riske sokan 'hipotermi'yi yani ateşin aşırı düşmesine neden olabiliyor.
  
• Doktor onayı almadan antibiyotiğe başlanmaması gerekir. Çok gerekli olunmadığı sürece çocuklara antibiyotik verilmemelidir.

ateşi çıkan çocuk kalın giydirilmemeli

ÇOCUKLAR İÇİN EVDE ATEŞ DÜŞÜRME YÖNTEMLERİ

Vücudun ısısını çekerek pH dengesini korumaya yarayan elma sirkesi kısa zamanda yükselen ateşi düşürür. Ayrıyeten zengin mineral desteği ile vücudun kaybettiği mineralleri yerine koyar. Eşit seviyedeki elma sirkesi ile suyu kaba koyun. Ardından 1 çift çorabı karışıma batırıp fazlalığını sıkarak ayağa giydirin. Kuruduktan sonra aynı işlemi yenileyin ateş düşene kadar devam edin.

Enfeksiyon kapılması nedeniyle ortaya çıkan ateşlenmede ateşi düşürmek için uygulanır. Hamilelik döneminde oluşan ateşlenmeye bile iyi gelen patatesi ince dilimleyip sirkeye yatırarak 10 dakika bekletin. Ardından dilimleri alnına koyun ve üstünü bezle örtün. 20 dakika bekleyip kaldırın. Günlük 2 kez tekrarlayın.

• Ateş düşürmede en işe yarayan yöntemlerden biri de burnuna doğal çörek otu yağı damlatmaktır.
• Suda kaynatılmış arpa suyu ateşi düşürür, balgamı söker, ishalin önüne geçer.
• Akasya çiçeği yaprakları ve dalları kaynatılarak suyuyla saç yıkandığı takdirde ateş seviyesi iner.
• Arpa ve papatyanın kaynatılmasında oluşan bir su bardağı karışım ateşi düşürür.

İLİŞKİLİ HABER

Çocuklarda görülen yüksek, ateş anne babaları en çok korkutan sağlık sorunlarından biridir. Ateşin görülmesiyle birlikte paniğe kapılan ebeveynler, çocuğa ateş düşürücü ilaçlar içirmek veya kalın kıyafetler giydirmek gibi bilinçsiz yaklaşımlarda bulunmaktadır. Ancak bu durum,  ateş tablosunun daha ağır seyretmesine neden olabilir.

Memorial Hizmet Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzmanları, çocuklarda yüksek ateş durumunda yapılması gerekenler hakkında bilgi vererek ailelere önerilerde bulundu.

Ateş vücut direncini artırıyor

Ateş; normalin üstündeki vücut ısısı olarak tanımlanabilir. Makattan yapılan ölçümlerde 38 derece üzeri, ağızdan 37,5, koltuk altından 37,2, kulaktan 38 derecenin üstündeki değerler ateş olarak kabul edilmelidir. Ateş çocuk hastalıklarında özellikle enfeksiyonlarda görülen bir bulgudur. Tek başına bir hastalık değildir. Ateş aynı zamanda vücudun enfeksiyon etkeniyle savaşmasını, bağışıklık sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar.

Yüksek ateşte çocuğun yaşına göre önlem alınmalı!

Ateşli bir çocukta, ateşin yüksekliğinden çok çocuğun yaşı ve genel durumu önemlidir. 0-3 ay arası bebeklerde, normalin üstünde ölçülen bir vücut ısısı hangi değerde olursa olsun hemen doktora ulaşmayı gerektirir. Daha büyük çocuklarda ise, çocuğun genel durumuna dikkat etmek gerekir. Eğer çocuk uyanık ve aktifse, oynuyorsa, yiyip içebiliyorsa, uykusu düzeni ve solunumu normalse, ateş düşürücü önlemler alındıktan sonra ateşin seyrine göre doktora danışılır. Çünkü ateşin yüksekliği ile hastalığın ağırlığı paralel değildir. Çocuklarda ateşin en sık nedeni olan basit viral enfeksiyonlar, 39-40 derece ateşe neden olabilirken bazı ciddi hastalıklar çok yüksek ateşe yol açmayabilir. Ancak çocukta; uyku hali, huzursuzluk, solunum zorluğu ve şiddetli ağrısı varsa, yeme içmeyi reddediyorsa, ateşi düşse de genel durumu düzelmiyorsa veya ateş 24-48 saatten uzun sürerse, yine doktora ulaşmak gerekir.

Yenidoğan bebeklere sıcak ortamlarda ince kıyafetler giydirilmeli

Soğuk algınlığı, grip gibi enfeksiyonlar ateşin sık görülen nedenleridir. Soğuk algınlığında ilk 24 saat tek bulgu ateş olabilir, diğer belirtiler arkadan gelir. Anjin, orta kulak iltihabı, ishal, idrar yolu enfeksiyonu da ateşe yol açar. Nadiren zatürre, menenjit, tüberküloz gibi ciddi enfeksiyonlar da ateşin nedeni olarak saptanabilir. Bazı aşılardan sonra ateş görülebilir, aşıyı yaparken doktor gerekli uyarıda bulunacaktır. Küçük bebekler, özellikle yenidoğanlar sıcak ortamlarda fazla giyimli olurlarsa, vücut ısılarını dengeleyemediklerinden ateşleri yükselebilir. Bu nedenle öncelikle oda sıcaklığı değerlendirilmeli, bebeğin üzerindeki kıyafetler azaltılmalı ve ateşi tekrar ölçülmelidir. Özellikle yenidoğan bebeklerde beslenme yetersizliği ve fazla tartı kaybı, vücut ısısının yükselmesine sebep olabilir. 

Ateşli çocuğun susuz kalmamasına özen gösterin!

•  Öncelikle ateşin düşmanımız değil, dostumuz olduğunu bilerek hareket edin. Ateşin yükselmesiyle, vücut enfeksiyon etkeniyle daha iyi savaşabilmektedir. O halde, ateşli çocukta hemen ateşi düşürmeye çalışmak gereksizdir.
  
  
  •  Ateşli çocuğun, normalden fazla sıvı almasına, susuz kalmamasına dikkat etmek gerekir. Eğer bir enfeksiyon söz konusuysa, ateşi düşürmek enfeksiyonu daha çabuk iyileştirmeyecek, nedeni ortadan kaldırmayacaktır. Ancak çocuk ateşli dönemde kendini kötü hissediyorsa, halsizse ateş düşürücü ilaçların yardımıyla kendini daha iyi hissedecektir. Bu durumda, doktorun önereceği ateş düşürücüler kullanılabilir.
    
    
  •  Eğer ateş çok yüksek değilse ve çocuk kendini kötü hissetmiyorsa, ilaç vermeden önce ılık bir duş aldırılabilir. Bulunduğu oda serin tutulmalı, giysileri mümkün olduğunca ince ve pamuklu olmalıdır. Çocuğun genel durumu ateşin yükseliş hızı, ateş düşürücülere verdiği cevap takip edilmeli ve bir uzman doktora danışılmalıdır.