Gördesli Makbule

GÖRDES KIZI
MİLLİ MÜCADELE KAHRAMANI ŞEHİT MAKBULE HANIM

()

 

Kurtuluş Döneminde Türk Kadınının Destanı

Tarih boyunca Türk kadını, hayatın her safhasında erkeğinin yanında yer alarak sorumlulukları paylaşmıştır. Kurtuluş Savaşında vermiş olduğu büyük mücadelede erkeği ile omuz omuza yerini almış, düşmana karşı silahı ile savaşarak, cepheye mermi taşıyarak, yaralı askerleri tedavi ederek, silah ve giyecek imal ederek, vatanın kurtuluşunda ve bugünlere ulaşmamızda hak sahibi olmuştur.

Ayrıca Türk kadınının, Çanakkale’de askeri, ekonomik, sosyal, kültürel alanlarda göstermiş olduğu faaliyetler; Milli Mücadele döneminde daha aktif rol üstlenmesine zemin hazırlamış ve Yeni Türk Devleti’nin yapılandırılması sürecinde de kadının, toplumun tamamlayıcı, birleştirici, dinamik ve modern unsuru olmasında etkili olmuştur.

Özellikle Anadolu kadınları, Kurtuluş Savaşı’nda Türk kadınını emsalsiz bir yüceliğe yükseltmiştir. Bu kahraman Türk kadınlarından biri de gencecik yaşında Milli Mücadelede eşi Halil Efe ile birlikte dağlara çıkan, işgalci Yunan kuvvetlerine karşı silahlı mücadele veren ve bir çatışmada şehit düşen Makbule Hanım'dır. 

Kurtuluş Savaşı'nın en çetin zamanları

'da başlayan Yunan işgali, Manisa'ya, Salihli'ye, oradan Gördes'e kadar ilerler. Temmuz 'de Gördes'e saldırılsa da, savaş'ın en şiddetli geçtiği yerlerden biri olan bu beldeye, en büyük zarar, bir yıl sonrasında Mayıs 'de verilir.

Kınalı Kuzu Gördesli Makbule Hanım

Ve o sıralarda bir düğün vardır. Gördesli Makbule Hanım ile Halil Efe'nin düğünü. Gördes, işgal altında olduğundan, sade bir düğünle Demirci'de evlenirler. Fakat ne yazık ki evlilikleri, kurtuluş mücadelesinin gölgesinde, kısa sürecektir.

Evliliklerinin ilk aylarında Halil Efe, milli mücadeleye katılmak için eşinden gizli hazırlıklar yapar. Fakat Makbule Hanım durumu anlar. Yine de eşine bir şeyler belli etmez ama bir yandan içi rahat değildir. Eşi, düşman işgaline karşı koyacakken, eli kolu bağlı şekilde evde oturacak olmaya gönlü razı gelmez. Bu düşünce bir ok gibi saplanır yüreğine.

Kocası Halil Efe düşmanla savaşmak isterken, Makbule Hanım’da durmadı. O, çocukluğundan beri bugünler için yetiştirilmiş bir asker gibiydi. Arkadaşları ona: "Asker Makbule" derdi. Silâh kullanmayı ve ata binmeyi de öğrenmişti. Birinci Dünya Savaşı'nda babasını, Yemen Savaşı'nda da ağabeyini şehit veren Makbule'yi annesi büyütmüştü. Bütün bunlar Makbule'yi bu mücadeleye her anlamda hazır hale getirmişti.

Makbule Hanım Milli Mücadeleye katılmak istediğini kocasına söyleyemez. Bu yüzden kocası Milli Mücadeleye katılmak için evden çıkar çıkmaz, hazırlanıp arkasından gizlice onu takip eder. Halil Efe arkadaşlarının yanına geldiğinde Makbule Hanım’da çalıların arasına gizlenmiştir. Çalıların yaptığı sesten dolayı fark edilen Makbule Hanım, kocası Halil Efe’nin tüm ısrarlarına rağmen geri dönmek istememiş ve Milli Mücadeleye katılmak istediğini ve düşmana karşı çarpışmak istediğini belirtmiştir. Halil Efe ve diğer efeler ikna olmasa da en sonunda efelerin komutanı Kaymakam İbrahim Ethem Bey’e ağlayan gözlerle, bu manevi değeri yüksek müdafaadan mahrum kalmak istemediğini söyler. Makbule Hanım'ın kararlılığını gören İbrahim Ethem Bey kendisine bir şans tanır ve aralarına alır.

Gözü Pek, Yüreği Cesur

Makbule Hanım, her baskında yanına, elinden hiç ayırmadığı Japon filintasını alır, düşmandan ele geçirdiği doru atına biner, müfrezenin artçısı olarak birliğin gerisindeki yeri alırdı. Ata, efelerin çoğundan daha iyi biner, tehlike anında silahı herkesten önce o ateşlerdi. Akıncı kollarıyla beraber Demirci, Gördes, Simav ve Sındırgı dağlarında dolaşan Makbule Hanım, en ümitsiz zamanlarda bile efeleri cesaretlendirir ve her çarpışmada kahramanca savaşırdı. Kocasıyla beraber iki defa pusuya düşürüldü, fakat bunlardan ustaca sıyrılmasını bildi. Güvemdere muharebesinin kazanılmasında, kahramanlığıyla büyük rol oynadı. Bozulup çekilen müfrezeleri yüreklendirip, onların düşmana yeniden taarruz etmelerini sağladı.

Makbule Hanım’ın Şahadeti

Efelerin yerlerini tespit eden düşman birlikleri hazırlıksız yakaladıkları kuvvetleri ateşe tutarlar. Çatışma oldukça sert geçer ve iki taraf da zayiat verir. Çatışmanın durup düşman birliklerinin geri çekilmesi üzerine Efeler bulundukları siperlerden çıkıp Makbule Hanım'ı ararlar. Ancak ne sağ kalanlar arasında, ne de şehit olan efeler arasında göremezler. Az ileride düşman ölülerinin olduğu yere baktıklarında ise, yerde boylu boyunca yatan şehit olmuş Makbule Hanım'ı görürler. Tarihler 17 Mart yılını göstermektedir.

İbrahim Ethem Bey hatıralarında: "Uzaktan gelen bir kurşun Makbule'yi şehit etti. " der. Efeler, daha yirmisinde Rabb'ine kavuşan Makbule'yi, Sındırgı, Gördes ve Demirci üçgeninde kalan Koca Yayla mevkiinde, kanlı elbiseleriyle, gözyaşları içinde defnettiler. Defin merasimini İbrahim Ethem Bey şu şekilde anlatmaktadır: Defnederken bütün etraf çocuk gibi ağlıyordu. Nasıl ağlanmaz ki 22 yaşından da genç Gördes kızımın gür ve kumral saçları başından ileriye uzanmış, zalim düşman kurşununun akıttığı beyni, bu uzun saçlar üzerine bir nur gibi akmış, hayata doymak değil, hayatın zevkini henüz yeni tatmaya başlamış ve görmüş, gözleri yarı açık, süzgün ve ağlar bir vaziyette. Bu ilahi manzara, bu levha-i hazin ve matem karşısında ağlamamak mümkün mü? Evvela Türklük, Türk kadınlığı, saniyen, Gördes Salisen Ailesi, Makbule Hanım’la ne kadar iftihar etse azdır. Öyle ümit ediyorum ki şu kadının namı hatıra-i millete unutulmaz.

78 Yıl Sonra Aralanan Sır

Halil Efe, eşi Makbule Hanım’ın aziz naşını bilinmeyen bir yere (Yunanlıların eline geçmemesi amacıyla) gizlice defnetmiş ve kabir yeri bir sır gibi saklanmıştır. Şehit Makbule Hanım’ın mezar yerinin nerede olduğu konusu tam 78 yıl bir sır olarak kaldıktan sonra Haziran ’de zamanın Balıkesir Ordu Donatım Okulu Komutanı Tüm General Kâmil Erdal Sipahinin ve merhum İbrahim Ethem Akıncı’nın oğlu Burhan Cahit Akıncı’nın gayret ve teşvikleri ve Balıkesir Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi okutmanı Zekeriya Özdemir’in çalışmaları sonucunda, Harlak Deresinde Dereçatı mevkiinde bulunmuştur. Mezarın bulunmasıyla beraber Gördes Belediyesi de mezarın etrafında çevre düzenleme çalışmaları yapmıştır.

Şehit Makbule Hanım

Makbule Hanım, Yunan ordusunun 15 Mayıs tarihinde İzmir’i işgal etmesi ve ardından da Batı Anadolu’yu işgal etmeye başlaması üzerine, 7 Kasım tarihinde, daha on dokuz yaşında ve daha bir yıllık evliyken eşi Halil Efe ile birlikte Kuvayı Milliye emrinde çete savaşlarına katıldı. Ordu, Demirci’ye çekilmek zorunda kalınca, Halil Efe’nin önerisini kabul eden birlik komutanı Ethem Bey’in onayıyla kocasının yönettiği gerilla grubuna katılarak Yunan kuvvetleriyle savaştı. yılında kocası Ustrumcalı Halil Efe ile iki kez birlikte pusuya düşürülmüş; fakat hiçbir zaman dayanma gücünü yitirmemiş, telaş göstermemişti.

Kocası Halil Efe ile Türk çetelerine katılan Gördesli Makbule Hanım, o yörede Yunan kuvvetleriyle yapılan tüm çatışmalara katıldı. Yunanlılar Sakarya Savaşını kaybederek Afyonkarahisar mevzilerine çekildiğinde, bir taraftan da Halil Efe’nin Gördes-Sındırgı-Akhisar bölgesinde faaliyet gösteren çetesinin saldırıları ile karşılaşıyorlardı.

İbrahim Ethem Bey Makbule Efe’yi şöyle anlatıyor: “Kendisi siyah pantolon ve ceket ve uzun bir manto giyer, ayağında daima çizme ve başında da siyah başlık ve daima örtülü olup, yalnız gözleri meydanda bulunurdu. Kısa bir filinta taşır ve düşmandan itinam olunmuş güzel bir doru ata biner ve daima müfrezenin dümdarı (artçısı) olarak kalırdı.”

Makbule Hanım, çete elemanlarının çoğundan iyi ata biner, tehlike anında en önce silahı eline almış görülürdü. Dağ hayatının sıkıntı, zorluk ve tehlikelerine ve bütün ısrarlarına karşın asla kocasından ayrılmayan Makbule Hanım, bir baskınında geri çekilen silah arkadaşlarına cesaret vermek için 17 Mart tarihinde hızla öne atıldı. Akhisar-Sındırgı sınırı üzerinde bulunan Kocayayla’da elinde silah düşmanla en ön safta savaşırken başından vurularak şehit edildi. Şehit düştüğünde henüz 21 yaşındaydı. 

Halil Efe

Ustrumcalı Halil Efe’nin ömrü cephelerde ve dağlarda düşmanla savaşarak geçmiştir. Kurtuluş destanımızın bu özverili müfreze komutanı gâvurun vatandan kovulduğunu göremeyeceğini sıkça söyleyerek üzüntüsünü dile getirmiştir. Mücadelesini bir an olsun bırakmayarak; canı pahasına savaşmıştır. Ne yazık ki Efenin bu ön görüsü yerine gelmiştir.  Gâvur vatan topraklarından kovulmuştur fakat Halil Efe ve eşi Makbule Hanım iki ayrı dağda düşmanla savaşarak şehit olmuştur.

Makedonya'nın Ustrumca kasabasında dünyaya gelen Halil Efe, Balkan savaşları ile birlikte Anadolu'ya gelip Manisa’ya yerleşmiştir. Parti Pehlivan’a dayı diyecek kadar yakındırlar. Milli Mücadelenin önemli oluşumlarından Çeteleşmeye birlikte katılmışlardır. Akıncılar teşkilatının müfreze komutanlığı görevine getirilen Halil Efe, düşmanla çetin mücadelelerin yaşandığı yıllarda, Kaymakam İbrahim Ethem Akıncı ile birlikte Gördes, Demirci, Selendi ve Salihli başta olmak üzere bölgede verdiği mücadele ve düşmana yaşatılan sayısız kayıplarla şanlı tarihimizde yerini almıştır.

Cesur ve gözü pek olarak bilinen Halil Efe, Yunanlılarla yapılan savaşlarda da yer alarak düşmana ağır kayıplar verdirmeyi başarmıştır. Halil Efe, eşi Gördesli Makbule'nin şehit olmasından 2 ay sonra 17 Mayıs yılında Yunanlılara karşı yapılan Selendi - Kınık muharebesinde şehit düşmüştür.

Selendi'nin Yağcı dağındaki zirvede toprağa verilen cesur yürekli Halil Efe, düşmanın bozguna uğratılmasında verdiği mücadele ile bu toprakları bizlere vatan kılan kahramanlarımızdandır.

İbrahim Ethem Akıncı

Kaymakam İbrahim Ethem Bey, Osmanlı Devleti'nin iskân politikasıyla Rumeli'ye yerleştirilmiş asker ve çiftçi kökenli "Tüfenkçizade" lakabıyla anılan bir ailenin çocuğu olarak yılında Selanik'te dünyaya geldi. Babasının adı Tüfenkçi Ali Efendi annesinin adı ise Naile Hanım'dır. İlk, orta ve lise eğitimini Bulgaristan'da tamamlayan İbrahim Ethem, Selanik Öğretmen Okulunda tarih ve yazı öğretmenliği görevinde bulundu. yılında Selanik Hukuk Fakültesini bitiren İbrahim Ethem, öğrencilik yıllarında Rumeli gazetesinde muhabirlik de yaptı.

Balkan Savaşlarından sonra ailesiyle Anadolu'ya göç eden İbrahim Ethem bey, Balıkesir'e yerleşti. Burada Bucak Müdürlüğü, öğretmenlik ve yılları arasında serbest avukatlık yapan İbrahim Ethem bey, 20 Kasım tarihinde Demirci Kaymakamlığına atandı. İbrahim Ethem Akıncı, Demirci'de görev yaptığı 2 yıl boyunca rutin devlet görevinin yanı sıra bölgedeki düşman askerine karşı amansız mücadele örneği gösterdi. Kurduğu Demirci Akıncıları Teşkilatının komutanlığını yapan İbrahim Ethem, Ege Bölgesi'ni işgal eden Yunanları, Demirci başta olmak üzere, Gördes ve Sındırgı hattında bozguna uğrattı.

Dönemin Gördesli çete liderleri Parti Pehlivan ve Ustrumcalı Halil Efe ile emrindekileri disiplin altına alarak Demirci Akıncıları'na katan Kaymakam İbrahim Ethem, bölgede 1,5 yıl boyunca düşmanla mücadele etti. Kaymakam Ethem, Yunan askerlerinin pek çok köyü ve kasabayı yağmalamasına mani oldu. Kaymakam İbrahim Ethem, Halil Efe ve Pati pehlivan ile birlikte işgalcilere ağır kayıplar verdirterek Yunan ordusunun takviye ve ikmalini önledi. Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz'un kazanılmasına önemli katkı sağladı.

TBMM tarafından 23 Nisan tarihinde kırmızı şeritli İstiklal Madalyası verilen İbrahim Ethem Bey'in madalya beratı, 16 Aralık tarihinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından imzalandı.

İbrahim Ethem Akıncı'nın düşmana karşı verdiği amansız mücadeleyi anlatan Akıncılar döneminin günlükleri Genelkurmay Başkanlığı ve Türk Tarih Kurumunca yayımlandı.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün tavsiyesiyle "Akıncı" soyadını alan İbrahim Ethem Bey, 25 Temmuz yılında emekli olduktan sonra seçimlerinde Balıkesir'den bağımsız milletvekili adayı oldu. Seçimlere 3 gün kala 11 Mayıs 'de geçirdiği kalp krizi sonucu vefat eden İbrahim Ethem Akıncı'nın kabri Sındırgı Mezarlığındadır.

Parti Pehlivan

’de Serez’de doğan Mehmet Parti Pehlivan’ın asıl adı Mehmet Baksak’ tır.

I.Dünya savaşından sonra Manisa’ya yerleşen Parti Pehlivan 15 Mayıs ’da Yunanlıların İzmir, 25 Mayıs ’da Manisa’yı işgal etmesinden sonra Yunanlılara karşı Kuvayı Milliye’ye katılmıştır. Gördes, Demirci, Sındırgı, Akhisar, Salihli ve Bergama cephelerinde Yunanlılara karşı Çerkez Ethem’le birlikte mücadele etmiştir. Çerkez Ethem’le birlikte hareket ettiği için cezalandırılmış.  Daha sonra da suçsuzluğu da anlaşılacaktır.

Mayıs geçesi Manisa’dan 14 mahkûmla yola çıkmadan önce Parti Pehlivan mahkumlardan söz almıştı. “Sizleri dışarı çıkaracağım, fakat sizlerden söz vermenizi istiyorum; vatanımız için savaşacağız, hiç birbirimizden ayrılmayacağız.”

“Söz Ağam” dedi mahkûmlar seninle birlikte vatanımız için düşmanla savaşacağız. 

14 mahkûm verdikleri sözü tuttu. 9 mahkûm vatan toprağı için şehit oldu. 

Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının komutasında ki Türk ordusu 26 Ağustos da başlattığı büyük tearuz 30 Ağustos da zaferle sonuçlanmış, bozguna uğrayan Yunan birliklerinin kaçışı başlamıştı. Yunan birlikleri geçtikleri yerlerdeki köyleri şehirleri ateşe veriyor, önüne kim gelirse çocuk kadın demeden katlediyorlardı. Gördes' den çekilen Yunan birlikleri evleri ateşe vermişti. Özgürlüğe giden yolda Türk birlikleri uçarcasına yol alıyorlardı. Parti Pehlivan 5 mahkûm arkadaşı ile birlikte kaçan Yunan birliklerinin peşinden at sürdüler. Pehlivan savaşın son günlerinde bir gözünü kaybetmiş “Bana bir gözde yeter” diyerek savaşmayı bırakmamıştı.

Parti Pehlivan, Rum ve Bulgar isyanlarına karşı Balkan dağlarında savaşmış iyi bir direnişçi olmuştur. yılında Süleyman Askeri Beyin emrine girerek Çanakkale Savaşı’ndan sonra İngiliz ordusunu ikinci hezimeti yaşatan Kut'ül Amare cephesinde savaşmış, bu savaştan sonra Anadolu’ya göçmüştür. 15 Mayıs ’da Yunan ordusunun İzmir’e işgaliyle başlayan Anadolu’nun işgal günlerinde silahına davranmış, kurtuluşa giden yolda 9 Eylül ’de İzmir’ in kurtuluşuna kadar savaşmıştır. Düşmanla savaşırken onu en çok inciten öfkelendiren düşmanla iş birliği içinde olan yerli işbirlikçilerdi. Onları asla bağışlamadı. O yerli işbirlikçiler için demiştir ki;

“Dün Yunanı alkışlıyordunuz, bugün bizi alkışlıyorsunuz. Kim bilir yarın kimi alkışlayacaksınız.”

Üstün başarısı gereği İstiklal Madalyası ile ödüllendirilen Parti Pehlivan’a Hacıhaliler köyünde arsa verilerek hakları iade edilmiştir. Parti Pehlivan 6 Ağustos yılında vefat etmiştir. Kabri Manisa Çatal mezarlığındadır.

Hacı Ethem Büke

’de Gördes’te doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Gördes’te, liseyi İstanbul’da okudu. ’te Yüksek Öğretmen Okulunun Edebiyat Bölümünü bitirdi. ’da evlendi. Macit ve Sabahattin’in babasıdır.  Gördes’te halı ticareti yaptı. ’da İzmir’e taşındı. ’te Gördes’e geri döndü.

İzmir’in işgalinden hemen sonra Gördes’te Ulusal Güçler Örgütünün kurulmasına öncülük etti. Alaşehir Konresi’nde düzenli ordu için para toplama kararının alınmasının ardından Gördes’te Osmanlı borçlarını toplayan örgütün binasını basarak; toplanan paraları makbuz karşılığında aldı ve Ankara’ya gönderdi. Bu olay ilktir ve başka yerlerde de benzer yardımlar yapıldı.

ile Ocak arasında kaymakam vekilliği yaptı. 11 Ocak ’de Yunanlılar tarafından tutuklanarak önce Akhisar, sonra Atina’daki Para Pigmana Hapishanesine götürüldü. yıl cezaya mahkûm oldu. ’ten sonra Türkiye’ye döndü. Aynı yıl 5 Temmuzda seçimlere katılarak; ikinci dönem Saruhanlı Milletvekili oldu. Kurtuluş Savaşındaki çalışmaları nedeniyle İstiklal Madalyası verildi. İkinci döneminden sonra seçimlere katılmadı.

arasında Gördes Belediye Başkanlığı yaptı. yılında İstanbul’da vefat etti. Hacı Ethem Büke özel yaşamında alçakgönüllü, sevecen bir yaşam sürdürmüştür.

Gördesli Makbule Hanım adını İzmir ve çevresini işgal eden Yunanlılarla yapılan savaş esnasında duyurmuştur.

Gördesli Makbule Kimdir?

yılında Manisa’nın Gördes ilçesinde dünyaya gelen Makbule Hanım, daha bir yıllık evli iken eşinin yanında Kuvay-i Milliye''ye katılmıştır. 15 Mayıs tarihinde Yunan ordusunun İzmir''i işgal ederek Batı Anadolu''ya kadar ilerlemesi sonrasında 7 Kasım tarihinde eşi Halil Efe ile Türk direniş çetelerine katılmıştır.

Yunan kuvvetleriyle çıkan çatışmalarda yer alan Gördesli Makbule Hanım, Yunanlılar akarya Muharebesi''ni kaybederek Afyon mevzilerine çekildikleri sırada bir taraftan da Halil Efe''nin Gördes-Sındırgı-Akhisar bölgesinde faaliyet gösteren çetesinin saldırılarını karşılıyordu.

Şahinkaya Köyü ve Akkocalı Köyü civarındaki Kocayayla mevkinde, baskınında geri çekilen silah arkadaşlarına cesaret vermek için öne atılınca başından vurularak 17 Mayıs tarihinde şehit olmuştur. Hatırasını yaşatmak üzere ismi Türkiye genelinde birçok yapı, ilkokul ve ortaokula verilmiştir.

Gördesli Makbule hangi cephelerde savaşmıştır?

Kurtuluş Savaşı’nın binlerce kadın kahramanlarından biri olan Gördesli Makbule Hanım. daha 19 yaşında iken Yunan askerleri tarafından şehit edilmiştir. Kurtuluş Savaşı esnasında İzmir’in savunması için Yunan askeri ile savaşmıştır.

Kahraman Türk Kadını Gördesli Makbule Hanım (Makbule Efe)

Milli Mücadele kahramanı ve şehidi Gördesli Makbule Hanım, yılında Manisa Gördes’de doğmuştur. Ailesi kalabalıktı ve sahip oldukları küçük bir çiftlik ve tarım arazileri ile geçiniyorlardı. O dönemde yaşayan Gördesli her kadın gibi Makbule Efe da ata binmesini ve silah kullanmasını daha küçük yaşlarda öğrenmişti. On iki yaşlarındayken babasını yitiren Makbule hanım, ağabeylerinin koruması altında büyüdü.

yılının Eylül ayında Ustrumcalı Halil Efe ile evlendi. Evliliğinden iki ay sonra da kocasıyla birlikte akıncı olmuş ve dağlara çıkmıştır. Gördes, Simav, Demirci, Bigadiç ve Sındırgı dağlarında müfrezelerle birlikte sürekli dolaşan ve cesareti ile herkesin saygısını toplayan Makbule Efe, en umutsuz olduğu anlarda bile müfrezeleri cesaretlendirmiştir. Her yerde her çatışmada kahramanca savaşmıştır.

Kuvayı Milliye Kahramanı Makbule Hanım (Makbule Efe)

15 Mayıs tarihinde Yunan ordusu İzmir’i işgal ettikten sonra Batı Anadolu’daki illeri de işgal etmeye başlamıştı. Makbule Hanım, 7 Kasım tarihinde henüz on dokuz yaşında ve daha bir yıllık evliyken eşi Halil Efe ile birlikte Kuvayı Milliye emrinde çete savaşlarına katıldı.

Ordu, Demirci’ye çekilmek zorunda kalınca, Halil Efe’nin önerisini kabul eden birlik komutanı Ethem Bey’in onayıyla kocasının yönettiği gerilla grubuna katılarak düşmanla çatıştı. yılında kocası Usturumcalı Halil Efe ile iki kez birlikte pusuya düşürüldü. Ancak dayanma gücünü hiçbir zaman yitirmemiş, umudunu ve direncini hep korumuştur.

Kocası Halil Efe ile Türk çetelerine katılan Gördesli Makbule Hanım, o yörede Yunan kuvvetleriyle yapılan tüm çatışmalara katıldı. Yunanlılar Sakarya Savaşı’nda bozguna uğrayıp Afyonkarahisar mevzilerine çekildiğinde, bir taraftan da Halil Efe’nin Gördes-Sındırgı-Akhisar bölgesinde faaliyet gösteren çetesinin saldırıları ile karşılaşıyorlardı.

Makbule Efe, İbrahim Ethem Bey tarafından: “Kendisi siyah pantolon ve ceket ve uzun bir manto giyer, ayağında daima çizme ve başında da siyah başlık ve daima örtülü olup, yalnız gözleri meydanda bulunurdu. Kısa bir Japon filintası taşır ve düşmandan itinam olunmuş güzel bir doru ata biner ve daima müfrezenin dümdarı (artçısı) olarak kalırdı.” Şeklinde anlatılmaktadır.

Makbule Hanım, çetenin üyelerinin hemen hepsinden daha iyi ata biner, tehlike anında silahı en önce eline alan o olurdu. Dağ hayatının sıkıntı, zorluk ve tehlikelerine ve bütün ısrarlarına karşın asla kocasından ayrılmayan Makbule Hanım, bir baskınında geri çekilen silah arkadaşlarına cesaret vermek için 17 Mart tarihinde hızla öne atıldı. Akhisar-Sungurlu sınırı üzerinde bulunan Kocayayla’da elinde silah düşmanla en ön safta savaşırken başından vurularak şehit düştü. Henüz 21 yaşındaydı.

Gördesli Makbule Efe (ANADOLU'nun KAHRAMAN KADINLARI)

Yaş Sınırı:8+

Oyunumuz müzikli danslı tarihsel drama türündedir.
Ana Tanrıça Kibele’den Savaşçı İzmirli Amazon Kadınlarına; Anadolu Bacıları’ndan Nene Hatun, Tayyar Rahime, Kara Fatma, Nezahat Onbaşı, Şerife Bacı ve Gördesli Makbule’lere Kahraman Türk Kadınlarının  ilham veren, kadının gücünü gösteren destansı öykülerini 25 kişilik oyuncu kadrosundan  izleyeceksiniz. "

Eser; Milli Mücadelenin yılı anısına yılında hazırlıklarına başlayarak yazıp yönettiğimiz Milli Mücadelede büyük rol oynayan kahraman Türk Kadınlarının hayatlarından kesitlerin sahne sahneye taşındığı Müzikli Danslı Tarihsel Dram türündedir.

Eserimiz;

Milli Mücadele Dönemini ve Milli Mücadelede aktif roller alarak şehit ve gazi olmuş Nene Hatun, Kara Fatma, Tayyar Rahmiye, Şerife Bacı, Nezahat Onbaşı, Çete Ayşe, Gördesli Makbule gibi birçoğu İstiklal Madalyası almış hayatlarından kesitleri Dramatik bir kurgu ile sahneye taşımaktadır. Eserde Gördesli Makbule Efe’nin dramatik hikayesi öne çıkar.

yılında Manisa'nın Gördes ilçesinde dünyaya  gelmiş Gördesli Makbule Hanım’ın Halil Efe ile evlenmesi ve eşinin itirazlarına rağmen eşiyle birlkte Kuvayi Milliye emrinde savaşa katılması  ve düşmanlarca şehit edilmesi süreci anlatılır.

 Gördesli Makbule’nin kalabalık olan ailesinin küçük bir çiftliği ve tarım arazileri vardı. Küçük yaşlarda ata binmeyi ve silah kullanmayı öğrenmiştir. 12 yaşında babası Abdullah Efendi'yi kaybeder. Ağabeylerinin himayesi altında büyüyen Makbule Hanım, Eylül 'de Ustrumcalı Halil Efe ile evlenir. Kocasının itirazlarına rağmen  (Şehit) Halil Efe ile  birlikte akıncı olarak dağlara çıkar.

Yunan ordusunun 15 Mayıs tarihinde İzmir'i işgal ederek Batı Anadolu'ya doğru ilerlemesi üzerine eşiyle birlikte Kuvayi Milliye emrinde çete savaşlarına katılırlar. Bu dönemde büyük yararlılıklar göstererek Yunan kuvvetlerine ağır kayıplar verdirse de girdiği br çatışmada şehit olur.

Makbule Hanım 17 Mart tarihinde Akhisar-Sungurlu sınırı üzerinde bulunan Kocayayla'da  Yunanlılarla girdiği bir çarpışmada başından vurularak şehit oldu. Şehit düştüğünde henüz 21 yaşındaydı.

Gördesli Makbule ile birlikte kurtuluş savaşı döneminde askerin ve halkın  savaşa katılması , yardımları  başlıkları ile milli mücadele anlatılmaktadır.

Milli Mücadele Dönemi'nde Manisa, Kütahya ve Balıkesir hattında düşmana karşı oluşturulan Kuvayımilliye hareketine katılan ve 17 Mart 'de girdiği çatışmada 20 yaşında şehit düşen Makbule Hanım'ın hatırası, memleketi Manisa'nın Gördes ilçesinde yaşatılıyor.

Gördes'te 'de dünyaya gelen Makbule Hanım, Birinci Dünya Savaşı'nda babası ve ağabeyini şehit verdi. Annesi tarafından büyütülen Makbule Hanım, küçük yaşta silah kullanmayı ve at binmeyi öğrenmesi nedeniyle çevresinde "Asker Makbule" olarak anıldı.

Usturumcalı Halil Efe ile evlenen Makbule Hanım'ın evliliği, kurtuluş mücadelesinin gölgesinde geçti. Eşi Halil Efe'nin, yaklaşan düşmana karşı, Milli Mücadeleye katılmak için gizli hazırlık yaptığını anlayan Makbule Hanım, evde oturmaya razı olmadı.

Milli Mücadele'ye katılmak üzere evden çıkan eşi Halil Efe'yi gizlice takip eden Makbule Hanım, durumu fark eden eşinin ısrarlarına rağmen evine dönmedi. Demirci Akıncılar Teşkilatı komutanlığını yapan Kaymakam İbrahim Ethem Bey, vatan müdafaasından mahrum kalmak istemediğini gözyaşları içinde anlatan genç kadına izin verdi. Böylece Makbule Hanım, atı ve tüfeğiyle Akıncılar müfrezesinin neferlerinden biri oldu.

Akıncılarla Demirci, Gördes, Simav ve Sındırgı dağlarında dolaşan Makbule Hanım, birçok çarpışmada kahramanca savaştı. "Güvemdere Muharebesi"nin kazanılmasında büyük rol oynayan, zaman zaman morali bozulan Akıncıları yüreklendiren Makbule Hanım, 17 Mart 'de Kocayayla mevkisinde bir çatışmada şehit düştü. Cenazesi, düşmanın eline geçmemesi için gizlice toprağa verildi.

Müfreze kumandanlığını yapan eşi Halil Efe ise eşinin şehadetinden 2 ay sonra, düşman kuvvetlerine yönelik taarruzda şehit düştü.

Makbule Hanım'ın mezarı, vefatından 78 yıl sonra, o dönem Balıkesir Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi'nde okutman olan Zekeriya Özdemir’in çalışmaları sonucunda, Sındırgı ilçesinden geçen Harlak Deresi üzerindeki Dereçatı mevkisinde bulundu.

"Türklük ve Türk kadınlığı Makbule Hanım'la ne kadar iftihar etse azdır"

Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Kaymakam İbrahim Ethem Bey, hatıratında, ömrünün baharında vatan için şehit düşen yiğit kadını şu sözlerle anlattı:

"Kendisi siyah pantolon, ceket ve uzun bir manto giyer, ayağında daima çizme ve başında da siyah başlık ve daima örtülü olup, yalnız gözleri meydanda bulunurdu. Kısa bir Japon filintası taşır ve düşmandan itinam olunmuş güzel bir doru at biner ve daima müfrezenin dümdarı olarak kalırdı Uzaktan gelen bir kurşun Makbule'yi şehit etti Defnederken bütün etraf çocuk gibi ağlıyordu. Nasıl ağlanmaz ki 22 yaşından da genç kızımın gür ve kumral saçları başından ileriye uzanmış, zalim düşman kurşununun akıttığı beyni, bu uzun saçlar üzerine bir nur gibi akmış, hayata doymak değil, hayatın zevkini henüz yeni tatmaya başlamış ve görmüş, gözleri yarı açık, süzgün ve ağlar bir vaziyette Bu ilahi manzara, bu levha-i hazin ve matem karşısında ağlamamak mümkün mü? Evvela Türklük, Türk kadınlığı, saniyen Gördes, salisen ailesi, Makbule Hanım'la ne kadar iftihar etse azdır. Öyle ümit ediyorum ki şu kadının namı, hatıra-i millette unutulmaz."

"Gördes Kızı", "Gördesli Makbule" ve "Makbule Efe" gibi adlarla anılan Makbule Hanım'ın ismi, Gördes'teki meydan, okul ve caddelere ismi verildi. Mezarının bulunduğu yer de şehitliğe dönüştürüldü.

"Şehadetinin yılında daha etkin bir şekilde anlatacağız"

Gördes Belediye Başkanı Muhammet Akyol, AA muhabirine, Gördesli şehit Makbule Hanım ve beraberindeki kahramanların, düşmana karşı eşi görülmemiş bir mücadele ortaya koyduğunu ifade etti.

Gördesli Şehit Makbule Hanım'ın hatırasını adına yakışır şekilde yaşatmaya büyük özen gösterdiklerini söyleyen Akyol, onu 17 Mart'ta bir kez daha rahmet ve minnetle anacaklarını dile getirdi.

Makbule Hanım'ı 17 Mart Perşembe günü, şehadetinin yılı sebebiyle yurt genelinde daha etkin bir şekilde anlatmak istediklerini belirten Akyol, "Gördesli Makbule Hanım'ın şehadetinin yılı sebebiyle yaklaşık 1 yıldır ilçemizde hazırlıklar yapıyoruz. Bununla ilgili bir tiyatro oyunu yazıldı. Bu oyunu Gördes'te Manisa'mızın diğer ilçelerinde ve diğer illerde bu tiyatro gösterimini gerçekleştireceğiz. Yaşadığı topraklar olan Gördes'te ve kabrinin bulunduğu Sındırgı'da yapacağımız programa herkesi bekliyoruz." diye konuştu.

Kurtuluş Döneminde Türk Kadınının Destanı 
Tarih boyunca Türk kadını, hayatın her safhasında erkeğinin yanında yer alarak sorumlulukları paylaşmıştır. Kurtuluş Savaşında vermiş olduğu büyük mücadelede erkeği ile omuz omuza yerini almış, düşmana karşı silahı ile savaşarak, cepheye mermi taşıyarak, yaralı askerleri tedavi ederek, silah ve giyecek imal ederek, vatanın kurtuluşunda ve bugünlere ulaşmamızda hak sahibi olmuştur.
Ayrıca Türk kadınının, Çanakkale’de askeri, ekonomik, sosyal, kültürel alanlarda göstermiş olduğu faaliyetler; Milli Mücadele döneminde daha aktif rol üstlenmesine zemin hazırlamış ve Yeni Türk Devleti’nin yapılandırılması sürecinde de kadının, toplumun tamamlayıcı, birleştirici, dinamik ve modern unsuru olmasında etkili olmuştur.

Özellikle Anadolu kadınları, Kurtuluş Savaşı’nda Türk kadınını emsalsiz bir yüceliğe yükseltmiştir. Bu kahraman Türk kadınlarından biri de gencecik yaşında Milli Mücadelede eşi Halil Efe ile birlikte dağlara çıkan, işgalci Yunan kuvvetlerine karşı silahlı mücadele veren ve bir çatışmada şehit düşen Makbule Hanım'dır. 

Kurtuluş Savaşı'nın en çetin zamanları
'da başlayan Yunan işgali, Manisa'ya, Salihli'ye, oradan Gördes'e kadar ilerler. Temmuz 'de Gördes'e saldırılsa da, savaş'ın en şiddetli geçtiği yerlerden biri olan bu beldeye, en büyük zarar, bir yıl sonrasında Mayıs 'de verilir.

 
Kınalı Kuzu Gördesli Makbule Hanım
Ve o sıralarda bir düğün vardır. Gördesli Makbule Hanım ile Halil Efe'nin düğünü. Gördes, işgal altında olduğundan, sade bir düğünle Demirci'de evlenirler. Fakat ne yazık ki evlilikleri, kurtuluş mücadelesinin gölgesinde, kısa sürecektir.

Evliliklerinin ilk aylarında Halil Efe, milli mücadeleye katılmak için eşinden gizli hazırlıklar yapar. Fakat Makbule Hanım durumu anlar. Yine de eşine bir şeyler belli etmez ama bir yandan içi rahat değildir. Eşi, düşman işgaline karşı koyacakken, eli kolu bağlı şekilde evde oturacak olmaya gönlü razı gelmez. Bu düşünce bir ok gibi saplanır yüreğine.
Kocası Halil Efe düşmanla savaşmak isterken, Makbule Hanım’da durmadı. O, çocukluğundan beri bugünler için yetiştirilmiş bir asker gibiydi. Arkadaşları ona: "Asker Makbule" derdi. Silâh kullanmayı ve ata binmeyi de öğrenmişti. Birinci Dünya Savaşı'nda babasını, Yemen Savaşı'nda da ağabeyini şehit veren Makbule'yi annesi büyütmüştü. Bütün bunlar Makbule'yi bu mücadeleye her anlamda hazır hale getirmişti.

Makbule Hanım Milli Mücadeleye katılmak istediğini kocasına söyleyemez. Bu yüzden kocası Milli Mücadeleye katılmak için evden çıkar çıkmaz, hazırlanıp arkasından gizlice onu takip eder. Halil Efe arkadaşlarının yanına geldiğinde Makbule Hanım’da çalıların arasına gizlenmiştir. Çalıların yaptığı sesten dolayı fark edilen Makbule Hanım, kocası Halil Efe’nin tüm ısrarlarına rağmen geri dönmek istememiş ve Milli Mücadeleye katılmak istediğini ve düşmana karşı çarpışmak istediğini belirtmiştir. Halil Efe ve diğer efeler ikna olmasa da en sonunda efelerin komutanı Kaymakam İbrahim Ethem Bey’e ağlayan gözlerle, bu manevi değeri yüksek müdafaadan mahrum kalmak istemediğini söyler. Makbule Hanım'ın kararlılığını gören İbrahim Ethem Bey kendisine bir şans tanır ve aralarına alır.

Gözü Pek, Yüreği Cesur
Makbule Hanım, her baskında yanına, elinden hiç ayırmadığı Japon filintasını alır, düşmandan ele geçirdiği doru atına biner, müfrezenin artçısı olarak birliğin gerisindeki yeri alırdı. Ata, efelerin çoğundan daha iyi biner, tehlike anında silahı herkesten önce o ateşlerdi. Akıncı kollarıyla beraber Demirci, Gördes, Simav ve Sındırgı dağlarında dolaşan Makbule Hanım, en ümitsiz zamanlarda bile efeleri cesaretlendirir ve her çarpışmada kahramanca savaşırdı. Kocasıyla beraber iki defa pusuya düşürüldü, fakat bunlardan ustaca sıyrılmasını bildi. Güvemdere muharebesinin kazanılmasında, kahramanlığıyla büyük rol oynadı. Bozulup çekilen müfrezeleri yüreklendirip, onların düşmana yeniden taarruz etmelerini sağladı.
Makbule Hanım’ın Şahadeti

Efelerin yerlerini tespit eden düşman birlikleri hazırlıksız yakaladıkları kuvvetleri ateşe tutarlar. Çatışma oldukça sert geçer ve iki taraf da zayiat verir. Çatışmanın durup düşman birliklerinin geri çekilmesi üzerine Efeler bulundukları siperlerden çıkıp Makbule Hanım'ı ararlar. Ancak ne sağ kalanlar arasında, ne de şehit olan efeler arasında göremezler. Az ileride düşman ölülerinin olduğu yere baktıklarında ise, yerde boylu boyunca yatan şehit olmuş Makbule Hanım'ı görürler. Tarihler 17 Mart yılını göstermektedir.

İbrahim Ethem Bey hatıralarında: "Uzaktan gelen bir kurşun Makbule'yi şehit etti. " der. Efeler, daha yirmisinde Rabb'ine kavuşan Makbule'yi, Sındırgı, Gördes ve Demirci üçgeninde kalan Koca Yayla mevkiinde, kanlı elbiseleriyle, gözyaşları içinde defnettiler. Defin merasimini İbrahim Ethem Bey şu şekilde anlatmaktadır: Defnederken bütün etraf çocuk gibi ağlıyordu. Nasıl ağlanmaz ki 22 yaşından da genç Gördes kızımın gür ve kumral saçları başından ileriye uzanmış, zalim düşman kurşununun akıttığı beyni, bu uzun saçlar üzerine bir nur gibi akmış, hayata doymak değil, hayatın zevkini henüz yeni tatmaya başlamış ve görmüş, gözleri yarı açık, süzgün ve ağlar bir vaziyette. Bu ilahi manzara, bu levha-i hazin ve matem karşısında ağlamamak mümkün mü? Evvela Türklük, Türk kadınlığı, saniyen, Gördes Salisen Ailesi, Makbule Hanım’la ne kadar iftihar etse azdır. Öyle ümit ediyorum ki şu kadının namı hatıra-i millete unutulmaz.

78 Yıl Sonra Aralanan Sır
Halil Efe, eşi Makbule Hanım’ın aziz naşını bilinmeyen bir yere (Yunanlıların eline geçmemesi amacıyla) gizlice defnetmiş ve kabir yeri bir sır gibi saklanmıştır. Şehit Makbule Hanım’ın mezar yerinin nerede olduğu konusu tam 78 yıl bir sır olarak kaldıktan sonra Haziran ’de zamanın Balıkesir Ordu Donatım Okulu Komutanı Tüm General Kâmil Erdal Sipahinin ve merhum İbrahim Ethem Akıncı’nın oğlu Burhan Cahit Akıncı’nın gayret ve teşvikleri ve Balıkesir Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi okutmanı Zekeriya Özdemir’in çalışmaları sonucunda, Harlak Deresinde Dereçatı mevkiinde bulunmuştur. Mezarın bulunmasıyla beraber Gördes Belediyesi de mezarın trafında çevre düzenleme çalışmaları yapmıştır.

GÖRDESLİ MAKBULE HANIM
Henüz 21 yaşındaydı.Babası, Birinci Dünya Savaşında, kardeşi de Yemen&#;de şehit düşmüştü.
Annesi tarafından bir asker gibi yetiştirildi. Belki de, Yüzyıl başlarında ülkenin icinde bulunduğu karanlık tablo, anacığını korkuya sürüklemişti. Onu asker gibi yetiştirme ihtiyacı duymuştu.
&#;de Halil Efe ile evlendi.
Çok geçmeden Yunan işgali Akhisar, Sındırgı, Salihli ve Gördes yöresine kadar uzanmıştı.
Kocası ve arkadaşları Yunan&#;a karşı baskınlar düzenliyor, baya baya çete savaşı yaparak direniyorlardı.
Makbule evde kalamazdı. Siyahları giydi. Japon filintasını aldı eline. Onları takip etti. Tüm ısrarlara rağmen eve bir daha dönmedi. En sonunda peki dediler
O da katıldı aralarına

17 Mart
Akhisar&#;la Sındırgı sınırında bulunan Kocayayla Çamlıtepe bölgesinde hasta dört askere ve atlara bakmakla görevliydi. Pusuya düşen düşman, vargücüyle Türk müfrezesine saldırmış, sayıca az olan Simavlı Yusuf Çavuş müfrezesi kayıp ve yaralı vererek Makbule&#;nin bulunduğu bölgeye kadar geri çekilmişti.
Durumu gören Makbule, çok kızmış, geri çekilmelerini kınamış, onlara cesaret verici şeyler söyleyerek ve düşmandan daha önceleri ele geçirdiği doru atına atlayarak, düşman içine dalmıştır. İşte o anda silahlar patlamış, Gördesli Makbule ortadan kaybolmuştur.
Müfrezenin kalanları Gördesli Makbule&#;nin düşman içine dalmasından cesaretlenmiş, şiddetli çarpışma sonucu, düşman ölü ve yaralılar bırakarak çekilmiştir
Ateş bittikten sonra, Makbule aranmış ve bulunmuştur.
Tam alnından vurulmuş, bir dal gibi yatmaktadır, Türk kadınlarının henüz küçük yaşlarında gösterdiği bu Milli Mücadele takdire şayan şekilde başarı öyküsüdür. Bunu gören İbrahim Ethem Bey, Makbule Hanım’ın defini sırasında şu sözleri sarf etmişti: “22 yaşında olan genç Gördes kızımın gür ve kumral saçları başın­dan ileri yere uzanmış, zalimi düşman kurşununun akıttığı beyni bu uzun saçlar üzerine bir nur gibi akmış, hayata doymak değil, hayatin zevkini henüz tatmaya başlamış ve görmüş, gözleri yarı açık, süzgün ve ağlar bir vaziyette…”

Kendisi siyah pantolon ve ceket ve uzun bir manto giyer, ayağında daima çizme ve başında da siyah başlık ve daima örtülü olup, yalnız gözleri meydanda bulunurdu. Kısa bir Japon filintası taşır ve düşmandan itinam olunmuş güzel bir doru ata biner ve daima müfrezenin dümdarı (artçısı) olarak kalırdı. ” şeklinde İbrahim Bey tarafından bu sözleri ile anlatmıştır. Gördesli Makbule
Halil Efe ve arkadaşları, düşman eline geçmesin diye onu bilinmeyen bir yere götürüp toprağa verirler
Mezarı 78 yıl sonra bulunacak ve ziyarete açılacaktır. Mezarı Sındırgı sınırları içerisindedir.,

Bu topraklar Gördesli Makbule gibi 21 yaşında, tam alnının ortasından vurulup toprağa düşenler tarafından vatanlaştırılmıştır
Savaş zamanı bir yerlere saklananlar tarafından değil
Alıntı.#SİFİN

gelişim planı örnekleri 2022 doğum borçlanmasi ne kadar uzaktaki birini kendine aşık etme duası 2021 hac son dakika allahümme salli allahümme barik duası caycuma hava durumu elle kuyu açma burgusu dinimizde sünnet düğünü nasil olmali başak ikizler aşk uyumu yht öğrenci bilet fiyatları antalya inşaat mühendisliği puanları malta adası haritada nerede