Kalp Eko Çekimi Nasıl Yapılır

Kalbin yapısını ve işlevini kontrol eden bir ultrason testi olan ekokardiyografi pek çok kalp hastalığının teşhisinde kullanılır. Kalp odacıkları ve kapakçıklarının detaylı şekilde incelenmesine imkân veren net görüntüler elde edilmesini sağlar.

Ekokardiyografi Nedir?

Ekokardiyografi, kalbin canlı görüntülerini elde etmek amacıyla ses dalgalarını kullanan bir ultrason testidir. Bu testlerden elde edilen görüntüler ise ekokardiyogram olarak adlandırılır. Ekokardiyogramlar sayesinde kalbin nasıl çalıştığı kontrol edilebilir ve kalpteki problemler teşhis edilebilir.

Ekokardiyografi Ne İçin Kullanılır?

Ekokardiyografi, kalbin ve kalp çevresindeki damarların yapısının, kalp kapakçıklarının işleyişinin, kanın damarlar içinde akış şeklinin ve kalbin pompalama odalarının değerlendirilmesini sağlayarak bazı kalp rahatsızlıklarının teşhisine ve kontrol edilmesine yardımcı olur.

Görüntüler sayesinde aşağıdakiler hakkında bilgi edinmek mümkündür:

• Kalp odacıklarında genişleme ya da kalp duvarı kalınlaşması gibi kalpte gelişebilen değişiklikler
• Kalbin boyutu
• Kalp zarında sıvı toplaması
• Kalbe bağlı ana arter olan aort ile ilgili problemler
• Kalp basıncı
• Kalp odacıklarındaki kan pıhtıları
• Kalp kapakçıklarının işlevi ile ilgili sorunlar
• Kalbin kan pompalama ve gevşeme işlevi ile ilgili problemler

Ekokardiyografi, bu bilgiler sayesinde bazı hastalıkların tespit edilmesini sağlayabilir:

Ekokardiyografi, özellikle kalp krizi sonrasında kalp kaslarını kontrol etmek amacıyla kullanılır. Ayrıca henüz doğmamış bebeklerde kalp sorunlarını ve düzensizliklerinin belirlenmesini sağlar. Test sırasında kişiler ağrı hissetmez. Nadiren de olsa bazı ekokardiyografi türlerinde kullanılan kontrast maddeye karşı alerjik reaksiyon gösterilmesi, transözofageal ekokardiyografinin yemek borusunda tahrişe sebep olması gibi yan etkiler görülebilir.

Ekokardiyografi Nasıl Yapılır?

Ekokardiyografi testleri özel eğitimli sağlık teknisyenleri tarafından yapılır. Muayene odasında, ameliyathanede, acil serviste ya da hastane odasında yapılan testler yaklaşık 1 saat sürer. Test sırasında hastadan yatması istenir ve hastanın göğsüne elektrot adı verilen küçük metal diskler yerleştirilir. Bu diskler üzerinde elektrokardiyograf makinesine bağlı teller bulunur. Böylece hastaların kalp atışları izlenebilir. Ses dalgalarının cilt üzerinden geçebilmesi için hastaların göğsüne ya da ultrason prob’una jel sürülür. Prob kalpten yansıyan ses dalgalarını alete gönderir. Bu dalgalar görsele dönüştürülerek monitöre aktarılır ve doktorun bakması için kaydedilir.

Teknisyenin monitörü net görebilmesi ve görüntüleri değerlendirebilmesi için testin yapıldığı oda karanlıktır. Daha iyi görüntüler için hastalardan hareket etmesi ya da kısa bir süre nefesini tutması istenebilir. Testin ardından hastanın göğsündeki jel temizlenir. Doktor, EKG görüntülerine bakarak kişinin kalp durumunu değerlendirebilir.

Ekokardiyografi Çeşitleri Nelerdir?

Doktorun değerlendirilen kalp rahatsızlığı, hastanın durumunu ve görüntülerin ne kadar ayrıntılı istendiğini göz önünde bulundurarak hangi ekokardiyografi türünün çekileceğine karar verir. Kalp rahatsızlığı fiziksel bir aktivite tarafından tetikleniyorsa ya da kalp ameliyatı için ayrıntılı görüntüler isteniyorsa farklı ekokardiyografi yöntemlerinden yararlanılır.

Transtorasik Ekokardiyografi

Transtorasik ekokardiyografi, en yaygın kullanılan ekokardiyografi türlerinden biridir. Kalbin görüntülerinin oluşması için ses dalgalarından yararlanılır. Bu test sayesinde kalbin dört odası ve dört kapakçığının yanı sıra yakınında bulunan damarlar da görüntülenebilir. Test süresi yaklaşık dakika arasındadır.

Kalp basıncını ölçmek, odacıkların şeklini ve boyutunu ve kalbin kan pompalama şeklini belirlemek amacıyla kullanılan bu test, hastaların aşağıdaki semptomlarının nedenlerini belirlemede kullanılabilir:

• Göğüs ağrısı
• Ödem
• Nefes darlığı
• Kalpten gelen hırıltı şeklinde sesler

Transözofageal Ekokardiyografi

Detaylı görüntü elde etmek için kullanılan transözofageal ekokardiyografi, boğazdan yemek borusuna ve bazı durumlarda mideye kadar küçük bir prob’un geçirildiği işlemdir. Hastaların boğazı lokal anestezi ile uyuşturulur. Tüp, herhangi bir yaralanmanın önlenmesi amacıyla nazikçe boğaza yönlendirilir. Görüntülerin net olması için tüp; aşağı, yukarı, sağa ve sola doğru hareket ettirilir. Bazı durumlarda hastalara rahatlamaları amacıyla sakinleştirici de verilebilir. Bu testten birkaç saat önce hastaların yemek yemekten kaçınması gerekebilir. İşlem yaklaşık dakika arasında sürer.

İşlem sonrasında kan basıncının ve diğer belirtilerin izlenmesi amacıyla hastaların birkaç saat hastanede kalması gerekebilir. Bazı hastalarda birkaç saat süren boğaz ağrısı görülebilir. Doktor, hastalardan işlemden sonra yaklaşık dakika yemek yememesini ve sıcak sıvılardan uzak durmasını isteyebilir. Transözofageal ekokardiyografi sonrası hastalar 24 saat içinde günlük aktivitelerine dönebilir.

Stres Ekokardiyografi

Kalp kasına kan sağlayan koroner arterleri içeren bazı kalp rahatsızlıkları yalnızca fiziksel aktiviteler sırasında ortaya çıkar. Bu durumda, koroner arter problemlerinin belirlenmesi için stres ekokardiyografi istenebilir. Bu test bir koşu bandı ya da egzersiz bisikleti üzerinde egzersiz yapılırken ya da egzersizin hemen sonrasında yapılır. Bazı durumlarda test öncesi kalbi normalden fazla çalıştıran bir ilaç hastaya enjekte edilebilir. Kan basıncı, kalp ritmi ve nefes alışverişi bu yöntemle ölçülebilir. İşlem genellikle dakika arasında sürer.

Stres ekokardiyografisinde alınan sonucun karşılaştırılması için testten önce de görüntü alınması gerekir. Yüksek tansiyon, kalp yetmezliği gibi sorunların belirtilerinin olup olmadığı bu şekilde anlaşılabilir. Bu yöntem damar sorunlarının belirlenmesini sağlasa da atardamarlardaki tıkanıklık hakkında bilgi vermez.

Renkli Doppler Ekokardiyografi

Renkli doppler ekokardiyografi sırasında hastalarda herhangi bir semptoma neden olmayan, zararsız kontrast madde kullanılır. Bu madde taramada net bir şekilde görülür ve kalbin daha iyi bir görüntüsünün alınmasına yardımcı olur.

Doppler ekokardiyografi genellikle transtorasik ve transözofageal ekokardiyografiye yardımcı olması amacıyla kullanılır. Geleneksel ultrasonun algılayamadığı kalp atardamarlarındaki kan akışı sorunlarını belirleyebilmek ve kan basıncını kontrol etmek için kullanılır. Monitörde görülen kan akışı, doktorun kalp rahatsızlığı ile ilgili teşhis koymasını kolaylaştırmak amacıyla renklendirilir.

3 Boyutlu Ekokardiyografi

Transtorasik veya transözofageal ekokardiyografi yöntemleri kalbin 3 boyutlu görüntüsünü almak için kullanılır. Bu sayede kalbin birden fazla açıdan görüntüsü elde edilir. Özellikle kalp kapakçığı ameliyatlarından önce ve çocuklarda kalp rahatsızlıklarını belirlemek amacıyla kullanılır. Tarama sırasında kontrast madde enjekte edilebilir.

Fetal Ekokardiyografi

Gebeliğin haftaları arasında anne adaylarında kullanılan fetal ekokardiyografi, fetüsteki kalp problemlerinin belirlenmesine yardımcı olur. Gebenin karnına yerleştirilen prob detaylı görüntülerin elde edilmesini sağlar. Transtorasik ekokardiyografi ile aynı prosedürde prob bebeğin kalbinin bulunduğu yerden geçirilir. Radyasyon kullanılmayan bir yöntem olduğu için anne karnındaki bebekler için güvenli kabul edilir.

Kalp ekosu Ekokardiyografi denmektedir. Ses ötesinde oluşan dalgaların kullanılması sonucunda kalp ritmini ölçmek amacıyla yapılan kalp ultrasonu da denilmekte olan bir işlem olmaktadır.

Kalp Ekosu

Kalp kasını ve kalp kapakçıklarını değerlendirmek amacıyla ekokardiyogram yani eko kalp ultrasonu çekilmektedir. Yeni doğan bebeklerde ya da yetişkin bir bireyde kalbin genel işlevini değerlendirmek amacıyla, birçok kalp hastalığının tespiti amacıyla, kalp kapakçıklarında bir hastalığın izlenmesi amacıyla ya da cerrahi tedaviler amacıyla çekilmekte olan bir test olmaktadır.

Ekokardiyografi Türleri

Transtorasik ekokardiyogram: Standart olarak eko kalp ultrasonunun çekilmesi amacıyla ağrısız olan bir test olmaktadır. Herhangi bir radyasyon içermez. Bu nedenle de bebeğin kalp sağlığını değerlendirmek amacıyla da kullanılmaktadır. Transdüser adı verilen cihaz göğsün üst kısmına yerleştirilecektir. Yüksek frekanslı ses dalgaları sonucunda çekilen ultrason olmaktadır. Ses dalgalarının kalp hasarlarını ve hastalıklarının ne olduğunu görüntülemektedir.

Transözofajial ekokardiyogram (TEE): Özofagus, kalbe çok yakın olması nedeniyle kalbin yapılarının net bir şekilde görüntülenmesini sağlamaktadır.

Stres ekokardiyogramı: Bu testi gerçekleştirmek amacıyla bir koşu bandının ya da sabit bir bisikletin kullanılması sonucunda kişiler egzersiz yaparken çekilmekte olan bir ekokardiyografi testi olmaktadır. Bu test sayesinde kişiler egzersiz yaptığından kalbin duvarlarının hareketini, pompalama hızını görselleştirmek amacıyla kullanılmaktadır. Diğer kalp testlerinde görünmemekte olan kan akışının herhangi bir eksikliği olması durumunda bu testte görünecektir.

Dobutamin stres ekokardiyogramı: Bu test sayesinde kişilerin kalbinin egzersiz yaptığını düşündürecek bir ilaç verilmesi sonucunda kişilerin kalp ve fonksiyonlarını değerlendirmek amacıyla kullanılmakta olan bir test olmaktadır. Ayrıca insanların koroner arter hastalığına sahip olup olmadığını da sonucunu verecektir.

İntravasküler ultrason: Kalp kateterizasyonu sırasında yapılmakta olan bir ultrason türü olmaktadır. Bu işlem sırasında damar içerisinde açılmış olan kateter yolu genellikle kasıktan açılmaktadır. Kan damarlarında ateroskleroz hakkında kişilere bilgi vermek amacıyla kullanılmaktadır.

Kalp Ekosu Çekimi

Kalp eko ultrasonunun çekilmesi sırasında hastaneye gittiğiniz de özel bir odaya gireceksiniz. Size hastanede temiz bir giysi giyinmeniz için özel bir kıyafet verilecektir. Bu giysiyi belden kaldırmanız istenecektir. Bir kardiyak sonografi cihazının üç elektrotu göğsünüze yerleştirilecektir. Bu elektrotlar kalbinizin elektiriksel aktivitesini göstermekte olan eletrokardiyografi monitörüne bağlanacaktır. Bu işlemi yaparken cildinize herhangi bir zarar vermeyecek olan özel bir jel sürülecektir. Bu sayede resimlerin elde edilmesi sağlanacaktır. İnsan kulağı ile duyulmayacak olan ses dalgaları sayesinde kalbinizin farklı bölgelerinde fotoğrafını çekecek ve bu durum içerisinde de kalbinizde bir sorun olup olmadığı da anlaşılacaktır. Test sırasında kişilerin birkaç farklı pozisyonda olması gerekmektedir. Ayrıca daha iyi sonuç elde edebilmek amacıyla kişilerin nefesini tutması da istenebilir. Kişiler test sırasında herhangi bir rahatsızlık hissetmeyecektir. Sadece sürülmekte olan jelin soğuk olması nedeniyle serinlik hissedebilir. Test ortalama olarak 40 dakika sürmektedir. Testten sonra kendi giysilerinizi giyeceksiniz.

Normal Değerler

Doktor tarafından çekilen kalp ekosu testinin sonucu yorumlanacaktır. Bunun sonucunda zayıflamış ve hasar görmüş olan kalp kapakçıkları, kalp duvarında ki anormal durumlar değerlendirilecektir. Bu sayede kişilerin kalp kusuru, kalp odacıklarında herhangi bir problem ya da kalp kapağının nasıl hareket ettiği de gelecektir. Bebeğin doğum öncesinde kalp gelişimini izlemek amacıyla da çekilmektedir.

Çekilen Hastaneler

İstanbul&#;da yetişkinler ve bebekler için kalp ekosu çekilen hastaneler: Devlet hastaneleri ve bütün üniversite hastanelerinde çekilmektedir. Bunun dışında, Özel Göztepe Hastanesi, Özel İstanbul Medipol Hastanesi, Medical Park Hastaneleri, Ersoy Hastanesi; Gaziosmanpaşa Hastanesinde çekimi mümkün olmaktadır.

Ankara şehrinde hem bebeklerde hem de yetişkinlerin kalp eko ultrasonu çektirecekleri hastanelerin başında ilk olarak devlet hastaneleri ve üniversite hastaneleri gelmektedir. Deren Klinik, Deva Tıp Merkezi, Medipol Mega Hastanesi, Akay Hastanesinde çekimi mümkün olmaktadır.

Adana şehrinde bebekler için ve yetişkinler için bütün devlet hastaneleri ve üniversite hastanesinin yanı sıra, Adana Özel Ortadoğu Hastanesi, Adana Kardiyoloji Merkezi, Medline Adana Hastanesinde çekilmesi mümkün olmaktadır.

İzmir şehrinde bebekler için ve yetişkinlerin kalp ekosu çekecek oldukları hastanelerin ilk olarak Devlet hastaneleri ve üniversite hastaneleri olduğu gibi, Özel Konak Kardiyoloji Tıp Merkezi, Akut Kalp Damar Hastanesi, Gözde İzmir Hastanesi ve Egepol Hastanesinde çekimi gerçekleştirilmektedir.

Kaynaklar

Kullanıcı Yorumları ve Oyları

(Sizin oyunuz ilk olsun)

Loading

Ekokardiyografi, (EKO) kalbin ses dalgaları yoluyla iç yapısının ve işlevlerinin incelenmesi işlemidir ve kalp ultrasonu olarak adlandırılabilir. İnceleme sırasında ses dalgalarını ileten bir alet (prob) ve görüntüleri kaydeden, ölçüm yapan, ekranı olan bir cihaz kullanılır. Ekokardiyografi kalbin pompa fonksiyonunu, kalp kapakçıklarının yapısını, büyük damarların yapısını değerlendirmek, kalpteki tümör veya pıhtı gibi oluşumları görebilmek amacıyla yapılır. Transtorasik ekokardiyografi göğüs ön duvarı yüzeyinde jel ve prob aracılığıyla, transözefageal ekokardiyografi ağız ve yemek borusu aracılığıyla bir tüp kullanılarak yapılır. Ekokardiyografi kalp hastalıklarına girişimsel olmayan yöntemlerle tanı koymak, ön tanıları netleştirmek için kullanılan güvenilir bir yöntemdir.

EKO (Ekokardiyografi) nedir?

Halk arasında ‘eko çekmek, eko yaptırmak’ gibi ifadeler kullanılır. Ekokardiyografi ile kalbin yapısı, işlevleri, kalp kapakçıkları, kalpten çıkan ve kalbe giren büyük damarların kan akımının incelemesi yapılır.

Kalp ve göğüs ağrısı ciddi sorunların işareti olabilir!

Ekokardiyografi neden yapılır?

Kardiyoloğun gerek gördüğü her durumda ekokardiyografi yapılabilir. Genel olarak;

• Kalp muayenesi sonrasında duyulan anormal bir kalp sesinin nedeninin tespitinde
• Göğüs ağrısının ayırıcı tanısında
• Kalp damarlarına takılan kalp kapaklarının düzenli aralıklarla değerlendirilmesinde
• Kalp kaynaklı olduğu düşünülen nefes darlığı ve öksürükdurumlarında
• Her 2 bacak ve ayak bileklerinde şişlik varsa
• Birden fazla yastıkla yatma, sırtüstü yatınca nefes alma güçlüğü gibi belirtiler varsa
• Az bir yürüyüş veya hareket sonrasında nefes nefese kalma şikayeti varsa
• Yatınca, boyun damarlarında belirginleşme varsa
• Kalp krizi sonrası dönemde
• Bayılma ve baş dönmesi şikayeti varsa
• İnme sonrasında felce neden olabilecek nedenleri araştırmak için EKO yapılabilir

EKO&#;dan sağlanan sonuçlar ile pek çok sorun teşhis edilebilir

Ekokardiyografi kimlere, hangi hastalıklar için yapılır?

• Kalp yetmezliği
• Kalbe kan getiren ve kalpten kan götüren damarların kapakçıklarında yetmezlik ve darlık: Aort yetmezliği, Aort darlığı, mitral yetmezlik, mitral darlık
• Ritim bozuklukları: Atriyal fibrilasyon vb.
• Kalp kasını etkileyebilecek hastalıklar: Kalp krizi, kardiyomiyopati, miyokardit
• Doğuştan olan kalp rahatsızlıkları: ASD (Atriyal septal defekt), VSD (Ventriküler septal defekt)
• Kalbi saran kalp zarı hastalıkları: Perikardit
• Enfektif Endokardit: Enfeksiyonların kalpte oluşturduğu etkileri belirlemek için
• Göğüs travmaları: Göğüs bölgesine denk gelen bir travma sonrasında kalpte olabilecek sorunları incelemek amaçlı
• Kalp tümörleri
• Pulmoner emboli: Akciğer pıhtısı sonrasında pıhtının ciddiyetini, kalbe olan etkisini ve tedavi şeklini belirlemek için
• İnme: İnmeye kalp ritim bozukluğu, pıhtı ve kalp tümörü gibi durumlar sebep olabilir.
• Hipertansiyon

EKO ne işe yarar?

• Şikayetlere, bulgulara ve diğer testlere göre düşünülen tanılar kesinleşmiş olur.
• Kalp hastalıklarına tanı koyulur.
• Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda müdahale edilmesi gereken bir bozukluk varsa bu anlaşılır ve sonrasında gerekli işlemler yapılır.
• Fetal ekokardiyografi ile anne karnındaki bebekte olan kalp hastalıklarına tanı koyulur.

Kalpte ritim bozukluğu neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Ekokardiyografi türleri

Transtorasik ekokardiyografi

Transözefageal ekokardiyografi (TEE)

Yaygın olarak kullanılan transtorasik ekokardiyografi yönteminin yetersiz kaldığı bazı durumlarda yemek borusu yolu ile ekokardiyografi yapılması gerekebilir. Yarı girişimsel bir işlemdir. İnceleme sırasında araya akciğer ve kemik dokusu girmeden yemek borusuna yakın olan arka kalp yapılarını değerlendirmede daha iyi bir görüntü sağlar. Transözefageal ekokardiyografi yöntemi şu durumlarda uygulanır.

• Kalpte pıhtı veya enfeksiyon varlığının araştırılması
• Yapay-protez kapak işlevlerinin değerlendirilmesi
• Ana atardamar-aort yırtılmalarının aranması
• Kalp deliklerinin incelenmesi
• Kalp kapak yetersizliklerinin ciddiyetinin belirlenmesi

EKO taraması uzman hekimlerce yapılmalıdır

Fetal ekokardiyografi

Diğer EKO türleri:

• Stres ekokardiyografi,
• 3D ekokardiyografi

Kalp krizi belirtileri nelerdir? Kriz anında acil müdahale yöntemleri

EKO&#;dan önceki hazırlıklar ve testler

Transtorasik ve transözefageal ekokardiyografi öncesi yapılan hazırlıklar farklıdır:

• Transtorasik ekokardiyografi işlemi için gerekli bir ön hazırlık ve test yoktur. Hasta işlem öncesi yemek yiyebilir, ilaçlarını alabilir.
• Transözefageal ekokardiyografi işlemi öncesi hasta doktoruna diğer hastalıkları hakkında bilgi vermelidir. Yutma güçlüğü, burun tıkanıklığı gibi şikayetler, alerji, astım, yemek borusu ve mide hastalıkları gibi hastalıklar varsa doktora söylenmelidir.

EKO&#;dan önce yapılması gerekenler

• Transözefageal ekokardiyografi öncesi saat açlık gerekmektedir. Bu nedenle işlem öncesi bir şey yiyip içilmemeli, alınması zorunlu olan ilaçlar az miktar su ile alınabilir.
• Ağız içinde çıkabilen diş ve damak protezi varsa işlem öncesinde çıkarılmalıdır.

Ekokardiyografi nasıl yapılır?

Transtorasik ekokardiyografi nasıl yapılır?

• Belden yukarısındaki kıyafetler çıkarılır.
• Bir el başın altına konularak sol yana dönük şekilde sedyeye uzanılır.
• Kardiyolog ucuna jel sürülmüş olan ses dalgalarının iletilmesini sağlayan aleti (prob) göğüs ön yüzünde yavaşça gezdirerek kalbi inceler.

Kalp yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Transözefageal ekokardiyografi (TEE) nasıl yapılır?

• İşlem yemek borusundan yapıldığı için öncesinde 6 saat aç kalınması gerekir.
• İşleme başlamadan önce damardan ilaç uygulanabilmesi için damar yolu açılır.
• Hastanın işlem sırasında öksürmemesi için ağız ve damak bölgesi spreyle uyuşturulur.
• Hasta uyumsuzluğu nedeniyle işlem gerektiği gibi yapılamayacaksa damardan sakinleştirici ilaç verilebilir.
• İşlem bir tüpün ağız yoluyla yemek borusuna ulaştırılması şeklinde gerçekleşeceği için doktor tüpün nasıl yutulacağını anlatır.
• Hastanın ağzına bu probu ısırmaması için bir ağızlık yerleştirilir.
• Jel ile kayganlaştırılmış TEE probu yavaşça yemek borusundan ilerletilir.
• Kardiyolog incelemeyi yapar.

Ekokardiyografi ne kadar sürer?

Ekokardiyografi işlemi sırasında inceleme süresi ortalama dakikadır. Ancak hazırlık zamanı ve raporun yazılması sırasında geçen süre ile dakikayı bulmaktadır.

EKO sonuçları nasıl okunur?

• kalbin anatomik yapısı
• kalbi saran zarın görünümü ve sıvı birikip birikmediği
• kalp kapakçıklarında darlık, yetmezlik gibi durumlar
• kalbin kanı vücuda pompalama gücü
• kalp kapakçık hareketleri
• kalpten çıkan büyük damarların durumu ile ilgili bilgi verilir.

Koroner arter hastalığı nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Ekokardiyografi sonuçları ne anlama gelir?

• Kalp boyutlarında artış: Hipertansiyon, kalp kapakçıklarında hasar nedeniyle olabilir.
• Pompalama gücündeki azalma: Yüzde olarak belirtilir. Kalp yetmezliği olabileceği anlamına gelir.
• Kalp kasında hasar: Kalbin bazı duvarlarında kasılmanın daha güçsüz olması kalp krizi nedeniyle bir hasar geliştiği anlamına gelir.
• Kapak problemleri: Kalp kapakçıklarında yetmezlik veya darlık nedeniyle kan akımında değişiklik olduğu anlamına gelebilir.

EKO’nun riskleri ve komplikasyonları

• Öğürme hissi ve bulantı: Tüp yutulurken öğürme hissi ve bulantı olabilir. Bunun olmaması için ağıza sprey şeklinde bir uyuşturucu sıkılacaktır. Burundan nefes alınıp verilmesi bu şikayetleri engelleyebilir.
• Küçük yaralanmalar: Yutulan tüpten dolayı boğazda küçük yaralanmalar olabilir ancak bu nadir görülen bir durumdur.
• Uyku hali: Bazen damardan sakinleştirici ilaç verildiğinde bu ilaca bağlı hafif uyku hali olabilir.

Hangi durumlarda Ekokardiyografi yapılamaz?

Eğer hastanın transözefageal ekokardiyografi sırasında kullanılan tüpün geçeceği ağız, boğaz, yemek borusu gibi organlarında tüpün geçişini engelleyecek bir hastalık varsa veya yutma güçlüğüvarsa transözefageal ekokardiyografi yapılamaz.

EKO sonrası şikayetler

Transtorasik ekokardiyografi sonrası hastada herhangi bir şikayet oluşmaz.  Transözefageal ekokardiyografi sonrası boğaza sıkılan uyuşturucu spreyin etkisinin geçmesi yaklaşık 2 saatlik bir süre alabilir. Tetkik sırasında verilen sakinleştiricinin etkisi nedeniyle uyku hali olabilir bu nedenle işlem sonrası araç kullanılmamalıdır. İşlem sonrası boğazda acıma hissi oluşabilir bu da geçici bir durumdur.

Taşikardi nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

EKO yaptıracaklara öneriler

• Ekokardiyografi testine gitmeden önce kalple ilgili daha önce yaptırdığınız tetkik sonuçlarını yanınızda bulundurun.
• Yemek borusu yoluyla yapılacak ekokardiyografi işlemi öncesi saat açlık süresine mutlaka uyun.
• Bu süre zarfında almanız gereken bir ilaç varsa bunu doktorunuza bildirin.
• Transözefageal ekokardiyografi sonrası bir süre uyku hali olabilir, yanınızda refakat etmesi için bir yakınınızı bulundurun.
• Yutma güçlüğü, göğüs ön duvarında şekil bozukluğu gibi durumları tetkiki isteyen doktorunuza bildirin, bunlara göre eko türünü seçecektir.

Ekokardiyografi bir diğer ismiyle eko, kalbin ses dalgaları aracılığıyla iç yapısının ve işlevlerinin irdelenmesi olarak bilinmektedir. Ses dalgalarının iletilme işlevini gören bir alet yardımı ile gerçekleştirilmektedir. Transdüser adı verilen bu alet, göğüs duvarının farklı yerlerine temas ettirerek, kalp kapakları ve duvarları incelenmektedir. Eko nasıl çekilir, EKO çekimi ne kadar sürer gibi sorular oldukça merak edilmektedir. Bu soruların çok daha fazlası aşağıda anlatılmaktadır.

EKO Nasıl Çekilir?

Eko nasıl çekilir, eko çekilirken neye dikkat edilir bunları bilmek gerekir. İlk adım olarak hasta kişi sol tarafına doğru yatırılmalıdır. Hasta sol tarafına yatırıldıktan sonra hastanın göğüs kafesini açması sağlanır. Göğüs kafesine bir çeşit jeller sürülür. Kalp çevresine jel sürülerek orası eko çekimine uygun hale getirilir. Ne kadar jel sürülürse o kadar rahat bir şekilde görüntü elde edilir. Bu işlemde hiçbir şekilde x ray cihazı kullanılmamaktadır. Jeli sürdükten sonra kalbin üzerine transdüser takılır. Bu cihazlar kalbin tüm çevresine takılmalıdır. Aynı zamanda bu cihaz hastanın ayak bileklerine ve el bileklerine de takılmaktadır. Böylelikle ekokardiyografi nasıl çekilir konusu akıllardaki soru işaretlerini kaldırmıştır. Bu cihazlarla beraber hastanın bütün kalp atışları incelenmektedir. Eko kaç dakika sürer, bu uygulanan tüm işlem tahmini olarak 10 dakika sürmektedir.

Ekokardiyografi Nedir, Kaç Dakika Sürer ve Ne İçin Çekilir?

Eko denir, kalp ile alakalı mühim bilgiler vermektedir. Kalp ritmi bozukluğu şüphesi olan kişiler, kalp atışı ile ilgili her çeşit rahatsızlıklarının teşhisi için uzman kardiyolog doktorlar aracılığıyla eko testi istenmektedir. Eko testi ile beraber kalbin olması gerektiği gibi sağlıklı bir şekilde çalışıp çalışmadığı da tespit edilmektedir ve hasta olan kişiye konu ile ilgili bilgi verilmesi gerekmektedir. EKO çekimi ne kadar sürer çok merak edilen sorulardan bir tanesidir, bu işlem tahmini olarak 12 dakika sürmektedir.

EKOKARDİOGRAFİ NEDİR?

Ekokardiografî ses dalgaları kullanılarak gerçekleştirilen bir görüntüleme testidir. Eko kalp kasınızın ve kalp kapaklarınızın nasıl çalıştığını gösterir. Aynı zamanda kalp genişliğinizin ne kadar olduğu konusunda da bilgi verir. Ekokardiografi işlemi sırasında kullanılan ve monitöre bağlı mikrofon benzeri bir gönderici kalbinize insan kulağının duyamayacağı yükseklikteki ses dalgalarını gönderir. Bu dalgalar ekranda kalbinizin bir görüntüsünü oluşturur. Bu görüntü kalbinizin ve kalp kapaklarınızın durumu ve işleyişi hakkında doktorunuza görsel bir bilgi verir.

EKOKARDİOGRAFİ ÇEKTİREN KİŞİ, ACI HİSSEDER Mİ?

Ekokardiografi testi, tamamen güvenli ve acısız bir uygulamadır.

EKODAN ÖNCE NELER YAPILMASI GEREKİYOR?

Test yapılmadan önce hastanın hangi ilaçlara devam edip hangilerini bırakacağı ve bunların zamanları konusunda doktorla görüşülüp karar verilir.

* Ekonun çekileceği gün doktora herhangi bir şey yiyip yiyemeyeceğinizi danışmanız gerekiyor.
Ekokardiografi yeri ve pozisyonu
* Eko çekilirken üstünüzü çıkarmanız ve önlük giymeniz gerekeceğinden giysilerinizin iki parça olmasında ve üst giysinizin de önünün açılabilir olmasında fayda vardır.

EKOKARDİOGRAFİ İŞLEMİ NE KADAR SÜRER?

Ekonun çekilmesi toplam 45 dk kadar bir zaman dilimini kapsar. Eğer doktor gerekli görürse, kontrol için de birkaç dk ayırmanız gerekebilir.

EKO ÇEKİLİRKEN NELER OLUR?

Kalp atışlarını monitörde görüntüleyebilmek için hastanın göğsüne “elektrot” adı verilen küçük pedler yerleştirilir. Bundan sonra ses dalgalarının iletimini ve gönderici mikrofonun hareketini kolaylaştırmak için hastanın göğsüne soğuk bir jel uygulanır. Eko çekimi esnasında zaman zaman hastadan nefesini tutup bırakması istenebilir. Çünkü akciğerlerdeki hava miktarı, kalbin görüntülenmesi esnasında etki yaratır.

EKO ÇEKİLDİKTEN SONRA NELER YAPILIYOR?

Hasta testten Önce doktorun kestiği ilaçlara tekrar başlayıp başlamaması gerektiğini yine doktoruna danışmalıdır. Testten sonra hasta hemen rutin yaşantısına döner. İşine bile gidebilir.

TEST SONUÇLARI NE ZAMAN VERİLİR?

Test sonuçları yazılacak raporla hemen veya başvurulan merkezin durumuna göre ertesi gün verilebilir. Doktor eko filmini inceledikten sonra bir sonraki randevuda bulguları hastaya tüm ayrıntısı ile anlatacaktır. Ekokardiografı sonuçlarına göre doktor hastadan başka testler de isteyebilir

Ekokardiyografi; kalbin işlevlerini, kalp kapakçıklarının durumunu, kalbin pompalama işlevini, büyük damarların yapısını öğrenmek, kalpteki pıhtı ya da tümör gibi oluşumların görülmesi için yapılmaktadır. Transözefageal ekokardiyografi; yemek borusu ve ağız vasıtasıyla tüp kullanılarak yapılmakta olup, transtorasik ekokardiyografi; göğsün ön duvarı yüzeyinde prob ve jel ile yapılır. Ekokardiyografi; kalp rahatsızlıklarına girişimsel olmadan metotlara teşhis koymak, ön teşhisleri kesinleştirmek adına kullanılan güvenli bir metottur.

EKO Nedir?

Ekokardiyografi; kalpteki ses dalgalarıyla beraber kalbin işlevini ve iç yapısının incelenmesine denir. Kalp ultrasonu şeklinde isimlendirilebilir. Ultrason cihazından çıkmış olan ses dalgaları ekranda görüntü oluşturarak kalp incelenir.

Halk dilinde; eko yaptırmak, eko çekmek gibi ifadelerin kullanıldığı söylenebilir. Ekokardiyografiyle kalbin fonksiyonları, işlevleri, kalbe giren ve kalpten çıkan büyük damarların kan akımı incelemesi, kalp kapakçıkları gibi durumlar incelenir.

EKO Ne İşe Yarar?

- EKO, kalp rahatsızlıklarını teşhis etmek için tercih edilir.
- Belirtilere, şikayetlere ve başka testlere göre düşünülen teşhis netleşmiş olur.
- Fetal ekokardiyografiyle anne karnındaki bebekte olan kalp rahatsızlıklarına teşhis konulur.
- Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda acil müdahale gereken bozukluk varsa anlaşılır ve sonrasında gereken işlemler yapılır.

EKO Çekimi Ne Kadar Sürer?

Ekokardiyografi işlemi esnasında; inceleme süresi yaklaşık olarak 10 dakikadır. Fakat hazırlık süresi ve raporun yazılması esnasında geçen süreyle 45 dakikayı bulabilir.

EKO Çekimi Nasıl Olur?

Transözefagel ekokardiyografisi; transtorasik ekoya nazaran daha güç ve uzun bir işlem olarak belirtilebilir. Transözefagel eko; hasta kişinin yemek borusundan TEE probuyla yapılır. Bu yüzden hasta bireyin işlemden minimum olarak 6 saat öncesinde yemek yeme ve içmeyi bırakması gerekir. İşlem esnasında; ilaçlar adına damar yolu açılmakta olup, öksürmeyi önlemek adına da ağız kısmı sprey desteğiyle uyuşturulmalıdır.

EKO Neden Yapılır?

- Kalp muayenesinden sonra ortaya çıkan anormal kalp sesinin sebebinin tespiti için,
- İnme sonrasında felce sebep olacak sebepleri araştırmak için,
- Göğüs ağrılarının ayırıcı teşhisinde,
- Her iki ayak bileği ve bacakta şişlik bulunuyorsa,
- Baş dönmesi ve bayılma şikayetleri varsa,
- Birden çok yastıkta uyuma, sırtüstü yatınca nefes almada güçlük gibi bulgular varsa,
- Yatarken boyun damarlarında herhangi bir belirginleşme bulunuyorsa,
- Birden çok yastıkla yatma ve sırtüstü yatınca nefes alma zorluğu gibi durumlar varsa eko yapılır.

Ekokardiyografi Sonuçları Nasıl Yorumlanır?

Ekokardiyografi sonuçları;

- Kapak sorunları: Kalp kapakçıklarında bulunan darlık ya da yetmezlikten ötürü kan akımında farklılık olduğu anlamını taşır.
- Pompalama kuvvetinde azalma: Yüzde şeklinde belirtilir. Kalp yetmezliği şeklinde de belirtilebilir.
- Kalp kaslarında hasar: Kalpteki kimi duvarlarda kasılmanın güçsüzlüğünün daha fazla olması kalp krizi sebebiyle bir hasara neden olduğu anlamını taşır.

Ekokardiyografi sonuçları, hekimin yapacağı tetkikler sonucunda belirlenecektir. Bununla beraber en doğru bilgiyi, hekim bireye sunacaktır.

Kalp rahatsızlıklarının teşhis edilmesi için kullanılan yöntemlerden biri de ekokardiyografi. Kalbi iç yapı ve fonksiyon bakımından detaylı olarak değerlendiren bu test ile pek çok kalp rahatsızlığının tedavisi planlanabilir. Peki, ekokardiyografi nedir? Nasıl uygulanır? İşte ekokardiyografi randevu işleminden önce merak ettikleriniz ve bilmeniz gerekenler:

Ekokardiyografi (EKO) Nedir?

Eko nedir tıp literatüründe EKO olarak da bilinir ve ses dalgaları kullanılarak kalbin iç yapısının ve fonksiyonlarının incelenip değerlendirilmesidir. Kalp ultrasonu olarak da bilinen bu testte ses dalgaları bir alet yardımıyla kalbe iletilir ve görüntüler kayıt altına alınır.

Ekokardiyografi Neden Yapılır?

Detaylı bir muayene sonucunda kardiyoloğun uygun görmesi halinde eko çekimi yapılır. Bu çekimin yapılmasının nedenleri ise şöyledir:

• Ekokardiyografi sonuçları ile göğüs ağrısının tanısı
• Kalp krizi sonrası dönem
• Kalp muayenesinin ardından duyulan anormal kalp seslerinin araştırılması
• Kişide baş dönmesi ve bayılma şikayetleri
• Takılan kalp kapaklarının belirli aralıklarla değerlendirilmesi
• Yatınca boyun damarlarının belirgin olması
• Kalpten kaynaklanan öksürük ve nefes darlığı
• Bacakların her ikisinde birden ve ayak bileklerinde şişliklerin olması
• İnme geçirmenin ardından felce neden olabilecek faktörlerin araştırılması
• Kısa mesafe yürüyüş ya da hareket sonrasında nefes almada güçlük çekme

Ekokardiyografi Ne İşe Yarar?

Kalp eko çekimi ile kalp sağlığı hakkında kapsamlı bilgi edinilebilir. Ekokardiyografi sonucu ile kalp rahatsızlıklarının tanısı koyulabilir. Bu tanı doğrultusunda da gereken tedavi süreci planlanır.

Ekokardiyografi Türleri

Farklı ekokardiyografi türleri bulunur. Bunlar:

Transtorasik ekokardiyografi: “Transtorasik ekokardiyografi nedir?” sorusu yüzeysel ekokardiyografi olarak yanıtlanabilir. Bu test, göğüs ön duvarın üzerinde prob dolaştırılarak uygulanır.

Fetal eko: “Fetal eko nedir?” sorusu da doğum öncesinde anne karnındaki fetüsün kalbinin incelenmesini sağlayan bir yöntemdir şeklinde yanıt verilebilir.

Stres ekokardiyografi: Kalbin atım ritmini hızlandıran ilaçlar ya da egzersizler ile uygulanan bir ekokardiyografi yöntemdir.

Transözefageal ekokardiyografi (TEE): Yaygın bir şekilde kullanılan ekokardiyografi türüdür. Transtorasik ekokardiyografinin yetersiz kaldığı bazı durumlarda yemek borusu ile inceleme yapılması gerekebilir. Bu inceleme ile yemek borusuna yakın olan yapılar değerlendirilir.

Ekokardiyografi Öncesinde Uygulanan Testler

Transtorasik ekokardiyografi öncesinde bir ön hazırlık ve test gerekmezken transözefageal ekokardiyografi işlemi öncesinde hastanın sağlığı hakkında detaylı bilgi alınmak adına test uygulanır. Bunun yanında kişinin burun tıkanıklığı, alerji, yutma güçlüğü, mide rahatsızlığı, astım, yemek borusu ve alerji gibi rahatsızlıkları da detaylı olarak araştırılır. Transözefageal ekokardiyografi öncesinde genel olarak transtorasik ekokardiyografi testi yapılır. Bu test yeterli bilgi sunmuyorsa yemek borusu ile inceleme yapılır.

Ekokardiyografi Nasıl Yapılır?

“Eko testi nedir?” sorusu kadar bu testin nasıl uygulandığı da merak konusudur. Ancak bu test türüne göre farklı şekillerde uygulanır.

Transtorasik ekokardiyografi nasıl yapılır?

Testin uygulanması için belden yukarısında bulunan kıyafetler çıkarılır. Hastanın bir eli başının altına konulur ve hasta yana dönük olacak şekilde sedyeye konulur. Ucuna jel sürülü cihaz göğsün ön yüzünde gezdirilir.

Transözefageal ekokardiyografi (TEE) nasıl yapılır?

Bu işlem yemek borusundan uygulanır. Bu nedenle hastanın 6 saat boyunca aç kalması gerekir. İşlem öncesinde hastanın damar yolu açılır ve damardan ilaç verilir. Ayrıca hastanın işlem anında öksürmemesi adına damak ve ağız bölgesi özel bir sprey yardımı ile uyuşturulur. Tüpün ağızdan yemek borusuna ulaştırılması ile işlem gerçekleştirilir.

Ekokardiyografi Sonuçları Nasıl Okunur?

Ekokardiyografi cihazı ile elde edilen bilgiler detaylı olarak değerlendirilir. Bu bilgiler doğrultusunda da bir ekokardiyografi raporu hazırlanır. Rapor doğrultusunda ekokardiyografi yorumlama işlemi ile hastaya uygun olan tedavi süreci planlanır. Bu raporda kalbin kanı pompalama gücü, anatomik yapısı, kalp kapakçıklarının hareketleri, kapakçıklardaki yetmezlik ve darlık gibi durumlar, kalpten çıkan büyük damarların genel durumu hakkında veriler yer alır. Raporda kalp boyutlarında artış varsa bu durum hipertansiyon olarak yorumlanır. Pompalama gücünde azalma söz konusu ise bu yüzde olarak sunulur ve kişide kalp yetmezliği anlamına gelir.

Ekokardiyografi Yaptırmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ekokardiyografi çeken yerler hakkında araştırma yapıyorsanız bilmeniz gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Teste gitmeden önce daha önce kalple ilgili yaptırmış olduğunuz tetkiklerin sonucunu yanınızda bulundurmalısınız.
• Rutin olarak kullandığınız ilaçları mutlaka doktorunuza bildirin.
• Transözefageal ekokardiyografi yaptıracaksanız hastaneye mutlaka bir refakatçi ile gidin. Bu testten önce de saatlik bir açlık uygulayın.

Ekokardiyografi Fiyatları

Ekokardiyografi ücreti merak edilen konular arasındadır. Kalp eko çekimi fiyatları hastaneye ve uygulanacak teste göre farklılık gösterir. Bu nedenle ekokardiyografi cihazı fiyat ve işlem ücreti hakkında detaylı bilgi için mutlaka bir ön görüşme yapılmalıdır.

Ekokardiyografi nedir?

Ekokardiyografi (kısaca "eko" yahut "kalp ultrasonu") kalp hastalıklarının tanısında ve takibinde olmazsa olmaz mutlaka kullanılan oldukça faydalı, güvenilir, girişimsel olmayan bir tanı aracıdır. Ultrason yani insan kulağının duyma sınırının ötesindeki frekanslarda ( titreşim/sn) ses ötesi dalgalar kullanılarak yapılan bir incelemedir. Bu seslerin frekansındaki değişiklikleri, kalbin yapısı ve kan akımını birlikte değerlendiren yönteme ise Doppler eko adı verilir. Ekokardiyografi cihazlarına ait prob (transdüser) adı verilen aletler aracılığı ile ses ötesi dalgalar kalbe ve diğer dokulara gönderilerek bu dalgalar geri toplanır, oldukça karmaşık bir işlemleme, yazılım ve analiz sürecinden sonra cihaz ekranında kalbin görüntüsü ve sesi olarak karşımıza çıkar. Klasik görüntüleme iki boyutlu olup istenirse 3 veya 4 boyutlu görüntüler de elde olunabilmektedir. Problar incelenecek yapıya ve hastaya göre (çocuk,erişkin, gebe) çok çeşitli modellerden oluşmakta (sektör, konveks, liner prob) yine bunlar da kendi içlerinde inceleme yapılacak bölgenin derinliğine ve özelliğine göre birtakım alt sınıflara ayrılmaktadır. Bu probların uç kısmına ultrason jeli sürülür ve prob çıplak göğüs üzerinde gezdirilerek eko işlemi gerçekleştirilir. Eko denildiği zaman klinik pratikte transtorasik ekokardiyografi (göğüs duvarı yoluyla elde olunan kalp görüntüleri) kastedilmektedir. Jelin çocuğa veya bebeğe herhangi bir zararı yoktur, ağrıya neden olmaz, bazen sadece cilt üzerinde geçici kızarıklık yapabilir.

Çocuklarda ve bebeklerde ekokardiyografi nasıl gerçekleştirilir?
Kalp hastalığından şüphelenilen durumlarda başlıca tanı aracımız olan eko işleminde çocuk veya bebeğimizin sakin ve hareketsiz olması, sırt üstü yahut sol yan yatar pozisyonda sedyede uzanması yeterlidir. Probun ucuna sürülen jelin akmaması için belirli bir soğukluk derecesi olduğundan jel sürüldükten sonra çocuklarımız hafif bir soğukluk olduğunu hissederler. Bunun dışında tüm inceleme süresince herhangi bir ağrı veya rahatsızlık hissi duyulmaz. İşlem boyunca hasta ve ailesi cihazın ekranından yahut karşı duvardaki bir monitörden kalbe ait tüm görüntüleri ve sesi izleyebilmekte ve duyabilmektedir.

Ekokardiyografi işlemi ne kadar sürmektedir?
Detaylı bir eko incelemesi hastanın yaşına, kilosuna, hastanın kalbindeki patolojiye bağlı olarak ortalama dakika arasında sürebilmektedir. Bebeğin sakin ve huzurlu olması için anneye emzirtilmesi, uyutulması, beslenmesi, altının değiştirilmesi gibi nedenlerle işlem süresi hastaya bağlı uzayabilmektedir. Bazı doğumsal kalp hastalıklarında bu süreler 45 dakikayı bulabilmektedir. Özellikle süt çocuğu dönemi (ay) ve özerklik dönemi dediğimiz ( yaş) hasta grubunda yabancı anksiyetesi, korku, endişe nedeniyle kalp ultrasonu biraz daha zaman almakta, oyun dönemi ( yaş) ve okul dönemi ( yaş) hasta grubunda ise tetkik süresi oldukça kısalabilmektedir.

Hangi çocuklara ekokardiyografi yapılmalıdır?


Ekokardiyografi ile hangi bilgiler elde edilir?
Kalp ultrasonunun yorumu ve analizi tamamen yapan kişiye bağımlıdır yani çocuk kardiyoloji hekimleri arasında aynı hastada görüş farklılıkları bulunabilir. Peki eko'da kalple ilgili hangi bilgiler elde edilebilir?
-Kalbin yeri, büyüklüğü, şekli, yönü, kalp boşlukları,
-Kalbin ritmi, çalışma düzeni, fonksiyonları,
-Kalbin odacıkları, odacıklar arasındaki duvarların kalınlığı, duvarlarda yeralan delikler,
-Kalp kapakçıkları, kapakçıklara ait diğer yapı ve dokular,
-Kalp kasına ait hareket kusurları, düzensizlikler, kas kalınlığı, kasta birikebilen maddeler,
-Kalbten çıkan ve kalbe giren damarlar, bu damarlara ait yapılar, damarlar arası bağlantılar,
-Kalbe ait damarların kapakçık yapıları, darlıklar, yetersizlikler,
-Kalp kası, kalp zarı, kalbin çevresinde sıvı varlığı,
-Kalbin içinde ve dış komşuluğundaki kitleler, tümörler, pıhtı varlığı,
-Kalbe ait birçok yapısal doğumsal anomali,
-Karaciğer ve boyundaki büyük damarsal yapılara ait anomaliler,

Diğer ekokardiyografi yöntemleri nelerdir?
Transtorasik eko dışında kalbin yine ultrason ile incelenebildiği diğer kalp ultrasonu yöntemleri şunlardır;
1. Fetal ekokardiyografi (anne karnında gebeliğin haftaları arasında ve annenin karın cildi üzerinden yapılan bebeğin kalp incelemesi)
2. Transözofagial (yemek borusu/endoskopi yoluyla) yapılan ekokardiyografi
3. Kontrast (damar yolundan birtakım boyalı maddeler veya çalkalanan serum verilerek yapılan) ekokardiyografi
4. Stres (egzersiz yaptırılarak veya damardan birtakım ilaçlar verilerek elde olunan) ekokardiyografi
5. İntravasküler (damar içinden doğrudan probun gönderilmesi ile yapılan) ekokardiyografi