Koldan Yapılan Anjiyo Sonrası Ağrı

El bileğinden (radial) anjiyo nedir?

Kalple ilgili sorunların tedavisinde el bileği damarının kullanılması, işlem sonrasında istenmeyen komplikasyonların azalmasını sağlayan bir yöntem. Bilek damarı kasık damarının aksine, cilt yüzeyine çok yakın ve şişman hastalarda bile kolaylıkla girilebiliyor. Cilde yakınlık ve arkasındaki kemik doku aynı zamanda işlem sonrasında giriş deliğinin kapanmasında kolaylıkla kompresyon uygulanabiliyor. Kanama çok kolay kontrol altına alınabiliyor. 

El bileğinden anjiyo nasıl uygulanır?

El bileğinden anjiyoda, anjiyo yapılacak kişinin cilt altı uyuşturulmakta ve işlem lokal anestezi altında yapılmaktadır. Kesi çok küçük olduğu için hasta ağrı hissetmez. İşlem üç mm'lik çok küçük bir kesiden yapılır ve üç veya dört toplu iğnenin başı kadar büyüklükte bir iz olur. Bilekten yapılan anjiyoda giriş yeriyle ilgili komplikasyon riski yüzde 1’in altındadır. Anjiyodan sonra önemli olan giriş yerinin sıkıştırılmasıdır. Asıl işlem kataterin damar içine girmesi için açılan üç mm'lik deliğin kapanmasıdır. Giriş yerinden kaynaklanan sıkıntılar, bu deliğin iyi kapanamamasından dolayıdır.

El bileğinden anjiyo sırasında damar tıkanıklığı tespit edilirse stent hemen takılabilir mi?

Eğer bırakılamayacak kadar çok kritik bir darlık varsa, balon ve stent ile açılmaya uygunsa; o zaman stentle açıp, tedavi edilebilir. Örneğin; kalp krizi geçiren hastalara veya hiçbir şey olmamasına rağmen anjiyoda çok kritik olduğu görülen vakalara aynı anda stent takılabilir. Anjiyo yapar gibi aynı yöntemle, aynı yoldan, aynı gün ve aynı seansta uygulanabilir. Eğer o kritik darlık kolayca açılmıyorsa öncesinde hazırlık yapılarak, stent takmak tercih edilebilir. 

Bilekten anjiyo sonrasında ne kadar sürede iyileşilir?

El bileğinden anjiyo yapılan hasta, işlem sonrasında yürüyerek evine dönebiliyor. Gündelik yaşamında kolunu zorlamayacak her şeyi yapabiliyor. Zorunlu olmadığı sürece bandaj çıkarılmadan banyo yapılması ise önerilmiyor. Anjiyo nedeniyle özel olarak uygulanması gereken bir beslenme rejimi yok ancak anjiyonun sonucuyla ilgili yapılması gerekenler var; eğer damarlarda tıkanıklık söz konusu ise kalp koruma diyeti denilen kolesterolü düşük, az tuzlu, katı yağdan uzak, sebze - meyve ağırlıklı bir beslenme rejimi uygulanması gerekiyor. Ama sonuçlar normal ve kolesterol de yüksek değil ise özel bir diyet önerilmiyor. Tüm anjiyolar için işlemden sonra kişilerin bol su içmeleri önemli çünkü bu sayede işlem sırasında hastaya verilen boyanın vücuttan rahat atılması sağlanıyor. Bu nedenle hastaların hastaneden çıkıncaya kadar yaklaşık iki litre su içmesi sağlanıyor ve eve gittiklerinde bunu devam ettirmeleri isteniyor. 

El bileğinden anjiyo sonrası dikkat edilmesi gerekenler neler?

Hasta kendisini çok zorlamamalı. Kol kullanabilir, yemek yenebilir ya da kahve, çay içilebilir. Sadece ağır herhangi bir şey kaldırmamaya özen gösterilmelidir. Kesi yapılan yer çok küçük bir delik olmasına rağmen buranın kısa sürede kapanması hedeflenir. Bugüne kadar kanama nedeniyle gelen hasta olmasa da bazen sargılar sıkı olduğunda, hasta da farkında olmadan kolunun üzerinde yattıysa morarma olabiliyor. Ancak pozisyonunu düzelttiğinde bu morarma da ortadan kalkıyor. 

El bileğinden anjiyo sonrasında hasta cinsel hayata hemen dönülebilir mi?

Cinsel yaşantının normal seyrinde devam etmesi kasıktan yapılan anjiyoda güçtür. Ancak el bileğinden yapıldığında çok daha rahat hareket edilebiliyor. Hastaların ertesi gün normal cinsel yaşamlarına dönmeleri pek önerilmese de seks yapılmasında bir sakınca bulunmuyor.

Anjiyoda bir darlık çıkarsa insanlar cinsel hayatlarına nasıl yönlendirilmeliler?

Eğer sonuç darlıksa, hastaların cinsel hayatlarına dönmelerinden önce darlığının tedavi edilmesi gerekiyor. Mevcut damar hastalığından dolayı cinsellik zamanlaması, süresi, miktarı, sayısı düşünülmeli. Eğer kritik bir darlık çıktıysa darlık tedavi edilmeden cinsel ilişki çok önerilmiyor. Eğer kritik bir darlık yoksa ve normal anjiyo çıkarsa cinsel yaşam konusunda bir kısıtlama olmuyor. 

El bileğinden anjiyo kimlere uygulanamaz?

Diyalize giren hastalara, herhangi bir kaza ya da yaralanma sonrasında kolunda travma oluşanlara el bileğinden anjiyo yapılamaz.

El bileğinden anjiyo birkaç defa yapılabilir mi?

Evet, yapılabilir. Böyle bir durumda işlem, bir önceki uygulamada kesilen yerin, yarım santim üstünden girilerek gerçekleştirilebilmektedir. Bir diğer yöntem olarak, işlemi karşı taraftaki bileğe uygulamak da mümkündür. 

ANJİYO OLAN HASTALARIMIZ DENEYİMLERİNİ ANLATIYOR

El bileğinden anjiyo büyük konfor sağladı 

Özel bir şirkette otomasyon şefi olarak görev yapan Ahmet Yiğit’in kalp damarlarında yaşadığı sorun bir rastlantı sonucu ortaya çıkmış. Fıtık ameliyatı sırasında yapılan incelemelerin ardından hekimi, sonuçlarındaki bazı noktalar nedeniyle anjiyo olması gerektiğini söylemiş. Bundan sonra yaşadıklarını ise Ahmet Bey anlatıyor:

“Daha önce annem ve kız kardeşim anjiyo olduğu için durumun öneminin farkındaydım. Bu nedenle güvende olduğumu hissettiğim bir yerde ameliyat olmak istedim. Anadolu Sağlık Merkezi’nde yapılan incelemeler sonucunda anjiyo yapılması gerektiği anlaşıldı. Açıkçası önceki deneyimlerimize dayanarak bu kadar kolay olabileceğini düşünmemiştik. Bası yapacak kum torbalarıyla saatlerce yatmayı bekliyorduk. Ama bunların hiçbiri olmadı. Sabah geldik ve yapılan muayene sonrasında ameliyata alındım. Çok kısa sürede işlem tamamlandı. Sanki hiç anjiyo yapılmamış gibiydi.”

Kasıktan anjiyo ve el bileğinden anjiyo arasındaki fark

64 yaşındaki Ömer Esir de anjiyosunu el bileğinden yaptırmayı tercih edenlerden. Üç yıl önce nefes darlığı üzerine doktora giden Ömer Esir’in hemen anjiyo yaptırması gerektiği söylenmiş. Bunun üzerine kasığından anjiyo yapılan Ömer Esir’in üç damarının tıkalı olduğu belirlenmiş. 

Üç yıl sonra yeniden rahatsızlanan ve bu nedenle Anadolu Sağlık Merkezi’ne başvuran Ömer Esir’e bu kez çok daha rahat ve pratik olduğu belirtilerek el bileğinden anjiyo yapılması önerilmiş. Her iki anjiyo deneyimini de yaşayan Ömer Esir’e yöntemleri karşılaştırması istendiğinde ise şunları anlatıyor:

“Anjiyo sonucunda, iki damarımın tıkalı birinin de rahatsız olduğu belirlendi ve by-pass ameliyatı yaptırmam gerektiği anlaşıldı. Bu durum üzücü ama el bileğinden anjiyo işlemi sayesinde çok rahat geçirdim bu süreci. Hiç ağrım olmadı. Üç yıl önce kasıktan yaptırdığım anjiyoda daha fazla ağrım vardı. Ayrıca kanamayı durdurmak daha zor olmuştu. Kasığımda morarma, şişlik meydana gelmişti. Ayrıca yine kasığımda titreme vardı. saat yatmam gerekmişti. Ancak el bileğinden anjiyo sayesinde daha rahattım. Herhangi bir morarma ya da kanamam olmadı. Hemen kalkıp evime gidebildim.”

El Bileğinden Anjiyo Nedir?

Koroner anjiyografi ve PTCA (Balon) Stent işlemleri için el bileğindeki atardamar olan radial arterin kullanılması ilk olarak 'da gerçekleştirilmiştir. yılında ilk olarak bir klinik tarafından "Koroner Anjiyografi" koroner girişimlerden biri olarak seçilmiştir. Daha sonra dünyadaki diğer kalp klinikleri de bu yöntemi uygulamaya başlamıştır. Halen dünya genelinde 'e yakın klinik kalp damarları olan koroner damar anjiyosu balon ve stent girişiminde, kasık damarı yerine el bileği damarı (Radial Arter) yolunu kullanmaya devam etmektedir.

El Bileğinden Anjiyo Nasıl Yapılır?

El bileğinden yapılacak anjiyo işleminden önce hastanın cilt altı lokal anestezi ile uyuşturulur. 3 mm'lik bir kesi olduğu için hasta ağrı ve acı hissetmez.

El bileğinden anjiyo işleminde giriş yeri ile ilgili oluşabilecek komplikasyon riski yüzde 1'in altında seyretmektedir. Anjiyo sonrasında asıl önemli olan açılan 3 mm'lik delik olan giriş yerinin sıkıştırılması işlemidir. Giriş yeri kaynaklı problemlerin çoğu bu deliğin iyi kapanamamasından kaynaklanmaktadır.

El Bileğinden Anjiyo İyileşme Süresi

Hasta konforu açısında düşünüldüğünde hemen herkes için sorun olan yatakta hareketsiz yatma ve tuvalet ihtiyacının yatakta karşılanması gereksinimi el bileği anjiyografisinde meydana gelmemektedir. El bileği anjiyografisinde, hastalar işlem yapılacak salona yürüyerek gelir ve işlem sonrası yine yürüyerek dönebilirler. Tuvalet ihtiyaçlarını kendileri giderebilir ve kasık anjiyosunda olduğu gibi 6 saat yatağa mahkûm kalmak zorunda değildir. El bileği anjiyosunda hastalar sadece saat boyunca normal hareketli olarak gözetim altında tutulmaktadır.

El bileğinden anjiyo girişimi sonrasında kişi yürüyerek evine gidebilir. Hatta hasta kolunu zorlamamak kaydı ile istediği her şeyi kolaylıkla yapabilir. Tek dikkat edilmesi gereken doktorun önerdiği süre boyunca ve bandaj çıkmadan banyo yapılmamasıdır.

El Bileğinden Anjiyo (Radial Anjiyo) Kimler İçin Uygundur?

El bileğinden anjiyo işlemi, herhangi bir yaralanma ya da kaza sonrasında kolunda travma oluşan kişiler ile diyalize giren hastalar dışında herkese uygulanabilir.

El Bileğinden Anyijo Sonrası

El bileği anyijosu sonrası hasta kolunu çok zorlamamalıdır. Ancak tabii ki yemek yenebilir, içecek içilebilir ve basit hareketlerde kol kullanılabilir. Yalnızca ağır bir şeylerin kaldırılması önerilmez. Amaç, çok küçük dahi olsa açılan kesinin en kısa sürede kapanmasıdır. Bazı durumlarda hasta kolunun üzerine yattıysa, kolda morarma meydana gelebilir. Ancak bu durum da kısa sürede kendiliğinden yok olmaktadır.

El bileği anjiyosundan sonra özel bir beslenme rejimi uygulanmasına gerek yoktur. Ancak eğer damarlarda tıkanıklık varsa kalp koruma diyeti adı verilen, düşük kolesterollü, az tuzlu, katı yağ içermeyen bir diyet önerilmektedir. El bileği anjiyosundan sonra ayrıca bol su içilmesi önerilir. Böylece girişim esnasında hastaya verilen boyar madde vücuttan kolayca atılabilir.

El Bileğinden Anjiyonun Avantajları

Radial anjiyografinin (El bileğinden yapılan koroner anjiyografi) kasık damarından uygulanan anjiyografiye oranla temel üstünlüğü operasyon riskinin azaltılması ve hasta konforudur. Kasıktan yapılan anjiyoda, hastalarda kasık damarı giriş bölgesinde damar balonlaşması, atar ve toplardamarlarda beklenmeyen delikler, damarda kontrolsüz kanama riski, kasık bölgesinde şişlik, ileri derecede ağrı ve hasta hareketini kısıtlayan sorunlar ile karşılaşılma riski yüksektir. Buna karşın el bileğinden yapılan anjiyografide bu riskler neredeyse sıfıra yakın seyreder. Ayrıca el bileği damarının son derece ince olması ve bu damara paralel ikinci bir damar olması sebebiyle oluşabilecek risk çok daha düşük olmaktadır. Hatta işlem yapılan el bileği damarı tıkansa dahi hastalarda ciddi bir sorunla karşılaşılmaması düşük riski gösteren işaretlerden biridir.

Radial anjiyografi (el bileğinden anjiyografi) bu tür olumlu yönleri ile son yıldır dünyada gittikçe artan seviyede uygulama alanı bulan bir tekniktir. Bunun dışında günümüzde sürekli gelişme gösteren kardiyolojik tanı ve tedavi yöntemleri şunlardır:

• Pediatrik kardiyoloji: Yeni doğandan başlayarak tüm yaş grubundaki çocuklarda, tanı ve girişimsel tüm yöntemler ile kalpte oluşmuş deliklerin ameliyatsız kapatılması işlemlerini kapsamaktadır. Özellikle kalp kapak darlıklarında girişimsel anjiyografi yöntemiyle ameliyatsız müdahale edilebilmektedir.
• Elektrofizyoloji yöntemi: Kalp ritm bozukluklarının girişimsel olarak müdahale edebildiği yöntemdir.
• Ekokardiyografi: Doku düzeyinde ve stres altında değerlendirme yapabilen kardiyolojik ölçümdür.
• Talyum Sintigrafisi: Kalp kasının damarlar tarafından ne derecede sağlıklı beslendiğini gösteren ölçümdür.
• Efor testi: Gerçek zamanlı ve ortalama değerli analiz yapan testtir.
• Ritm Holder: Kalp ritminin 24 ile 48 saat boyunca izlenmesi yöntemidir.
• Tansiyon Holder: Tansiyon dalgalanmalarını 24 saat boyunca takip etme sistemidir.
• MR cihazı ve kardiyak çekimler: Kalp ve damar sistemine ait hastalıkların tanısı ve takibi için yapılan incelemelerdir.
• Flat Panel teknoloji: Kaset kullanmadan görüntü alma yeteneğine sahip özel bir X-Ray sistemi ile ileri düzey incelemelerdir.

Kalp hastalıklarının belirlenmesinde büyük kolaylıklar sağlayan el bileğinden gerçekleştirilen anjiyo yöntemi, bazı hastalara uygulanamıyor. Doç. Dr. Ertan Ökmen bilgi verdi…

1) Anjiyo kararı nasıl alınıyor?
Herkese anjiyo yapılması gerekmiyor. Bunun belli kriterler var.  Efor testi bozuk olan, ekokardiyografisinde sorun çıkan, göğüs ağrısı yaşayan hastalarda tüm bilgileri toplayıp anjiyo yapıp yapmayacağımıza karar veriyoruz. Daha sonra, yöntemler konusunda hastaya bilgi veriyoruz.
 
2) Hastalar anjiyo yöntemini belirlerken tereddüt yaşıyor mu?
Aslında hasta yöntemi belirleme konusunda değil, anjiyo yapılması ya da yapılmaması konusunda tereddüt yaşıyor.  Anjiyo binde 1’in altında hayati riski olan bir yöntemdir. Ortaya çıkabilecek riskler de genellikle anjiyoda giriş yeriyle ilgili oluyor.

3) Anjiyonun el bileğinden yapılmasının avantajları nelerdir?
Bilek damarı kasık damarının aksine cilt yüzeyine çok yakındır ve şişman hastalarda bile kolaylıkla girilebilir. Cilde yakınlık ve arkasındaki kemik doku aynı zamanda işlem sonrasında giriş deliğinin kapanmasında kolaylıkla kompresyon uygulanabiliyor. Kanama çok kolay kontrol altına alınabiliyor. Kasık damarı yolu yapılan stent girişimlerinde işlem esnasında yüksek dozda kanı sulandırıcı ilaçlar uygulanması nedeni ile işlemden hemen sonra damara girişi sağlayan kılıf çekilemez. Kılıfın çekilebilmesi için saat bu ilaçların etkisinin geçmesi beklenir bu zaman zarfında hasta yatağında bacağını hareket ettirmeden yatmak zorundadır. saat sonra kılıf çekilerek elle dakika kompresyon ve sonrasında yine saat kum torbası ile ağırlık konularak kanamanın durdurulması sağlanmaya çalışılır. Bu nedenle kasık damarı yolu ile tanısal koroner anjiyografi yapılan hasta 6 saat, balon ya da stent gibi tedavi edici girişim yapılan hasta ise yaklaşık 12 saat yatağında işlem yapılan bacağını hareket ettirmeden düz yatmak zorundadır. Ayağa kalkamaz, tuvalete gidemez. Bilek damarı yolu ile yapılan girişimlerde ise işlem sonrasında kılıf yüksek doz kanı sulandırıcı ilaçlara rağmen hemen çekilir. Hastaya bileklik benzeri bir materyal takılır ve bu bileklik iki saate yakın hastada takılı kalır, hastaneden çıkmadan önce de çıkarılarak bandaj yapılır.  Hasta ertesi gün bandajını çıkarabiliyor. Tabii ki hasta işlemden hemen sora ayağa kalkabilir, oturabilir, tuvalete gidebilir, hatta işlem yapılan elini kullanabilir yemeğini kendi yiyebilir. Koroner tanısal işlemlerden sonra 6 saat hastanede yatmak yerine saatte taburcu olabilir.

4) Anjiyosunu el bileğinden yaptıran kişiler işe ne kadar sürede geri dönebilir?
Hasta isterse aynı gün işine dönebiliyor. Ancak bu anjiyo sonucuna göre belirleniyor. Eğer anjiyoda tedavi gerektirecek bir sonuç çıkarsa o zaman hastaya farklı davranılıyor.

5) İşlem nasıl yapılıyor?
Anjiyo yapılacak kişinin cilt altı uyuşturuluyor ve işlem lokal anestezi altında yapılıyor. Kesi çok küçük olduğu için hasta ağrı hissetmiyor.

6) İşlem sonrasında bilekte herhangi bir iz kalıyor mu?
El bileğinden anjiyo, üç mm`lik çok küçük bir kesiden yapılıyor. Yani üç veya dört toplu iğnenin başı kadar büyüklükte bir iz oluyor.
 
7) Komplikasyon olabiliyor mu?
Bilekten yapılan anjiyoda giriş yeriyle ilgili komplikasyon riski yüzde birin altında görülüyor. Yani neredeyse hiç yok! Anjiyodan sonra önemli olan giriş yerinin sıkıştırılmasıdır. Asıl işlem kataterin damar içine girmesi için açılan üç mm`lik deliğin kapanmasıdır. Giriş yerinden kaynaklanan sıkıntılar, bu deliğin iyi kapanamamasından oluşur. Kasıktan yapılan anjiyoda kullanılan damar, büyük bir damardır. Arkasında kemik dokular ve geride, kas ve yağ dokuları vardır. Özellikle kilolu kadınlarda yağdan dolayı iyi bir sıkışma sağlanır. El bileğinden yapılan anjiyoda, damarın altında kemik olduğu için anjiyo sonrasında kullanılan bileklik benzeri bir materyal sayesinde, kanama durdurulur ve deliğin kısa sürede kapanması sağlanır.

8) Başarı oranı nedir?
yılından bu yana hem yurt dışından hem de yurt içinden bize başvuran yaklaşık 5 bin civarında hastaya koroner anjiyografi ve stent girişimini bu yöntemle başarı ile uyguladık. Halen Fransa, Japonya, Çin, Belçika, Almanya, Hollanda gibi birçok ülkede standart olarak bu yöntem kullanılıyor.

9) Anjiyonun sonuçları ne zaman ortaya çıkıyor?
Sonuçlar anında ortaya çıkıyor. Çünkü işlem sırasında ne olduğunu hemen görüyoruz ve ne yapılması gerektiğine o anda karar veriyoruz.

10) Anjiyo yapılırken damar tıkanıklığı tespit edilirse ve stent takılması gerekiyorsa uygulama hemen mi yapılıyor?
Genellikle şöyle bir yol izliyoruz: Eğer bırakılamayacak kadar çok kritik bir darlık varsa, balon ve stentle açılmaya uygunsa; o zaman stentle açıp, tedavi ediyoruz. Örneğin; kalp krizi geçiren hastalara veya hiçbir şey olmamasına rağmen anjiyoda çok kritik olduğu görülen vakalara aynı anda stent takılabiliyor. Anjiyo yapar gibi aynı yöntemle, aynı yoldan, aynı gün ve aynı seansta yapılabiliyor. Eğer o kritik darlık kolayca açılmıyorsa öncesinde hazırlık yaparak, stent takmayı tercih ediyoruz. Aynı zamanda hastayla tedavi alternatiflerini de tartışabilecek zamanı buluyoruz.

11) Bu yöntemin uygulanamayacağı kişiler var mı?
Yapmayı istemediğimiz hasta grupları var. Bunlardan bir tanesi; diyalize giren hastalar Bu hastaların kol damarı üzerinde hareket etmek sıkıntılı olabiliyor. Kronik böbrek yetmezliği olan kişilerde de kol damarları önemli olduğundan uygulamamayı tercih ediyoruz. Ayrıca, herhangi bir kaza ya da yaralanma sonrasında, kolunda travma oluşanlara da el bileğinden anjiyo yapılamıyor.

12) Damar yapıları çok ince olan zayıf kişilere uygulama mümkün olabiliyor mu?
Hayır, yapılamayacak gruplardan biri de çok zayıf olan kişiler. İri vücutlu kişilerin damarları zayıf olanlara nazaran daha geniş oluyor. Çok ince yapıdaki kişilerin damarlarını elimizle kontrol ediyoruz, gerekirse ultrasonla bakıyoruz ve damarların işlem için uygun çapta olup olmadığına karar veriyoruz. Ancak kullandığımız kataterler çok ince. Bu nedenle damar yapılarının inceliği nedeniyle işlemi yapamadığımız hasta oranı sadece yüzde 1’dir.

13) Uygulamada ya da sonuçlarda kadın erkek arasında bir fark var mı?
Her iki cins arasında uygulama açısından bir fark yok. Tek fark, kadınların damarları erkeklere oranla daha ince. Ama bu farklılık da bize, zorluk sağlamıyor.

14) Bir kişiye birkaç defa el bileğinden anjiyo yapılabilir mi?
Elbette mümkün. Böyle bir durumda, bir önceki işlemin gerçekleştirildiği yerin, yarım santim üstünden girip, anjiyoyu oradan yapabiliyoruz. Böylelikle işlem hem biz, hem de hasta için daha da kolaylaşıyor. Bir diğer yöntem olarak, işlemi karşı taraftaki bileğe uygulayabiliyoruz. Birkaç defa anjiyo yaptığımız ve daha sonra balon stent taktığımız birçok hastamız var.

15) Kişi anjiyo sonrasında gündelik yaşamına nasıl adapte olunuyor?
Bu yöntemle hasta yürüyerek evine gidebiliyor. Hatta gündelik yaşamında kolunu zorlamadan istediği her şeyi yapabilir. Zorunlu olmadıkça banyo yapılmasını önermiyoruz. İşlem sonrasında özel olarak uygulanması gereken bir beslenme rejimi yok.

Anjiyo Nedir?

Anjiyo (anjiyografi), kalp damarlarının tıkalı olup olmadığını anlamak için uygulanan bir işlemdir. Kalp hastalıklarının teşhis edilmesinde en çok uygulanan işlemlerden biri olan anjiyo, damarların tıkanıklığının yüzdesi, yeri, derecesine göre tedavi olarak da uygulanır. Anjiyo tanı işlemi sırasında balon ve stent işlemi uygulanabildiği için tedavi yöntemi olarak da kullanılır. Yani anjiyo hem teşhis hem de tedavi şekli denebilir. Klasik anjiyografi, koroner arter darlığının anatomik yapısını incelemede ve ek teknikler ile fonksiyonel değerlendirmede güvenilir yöntem olarak kabul edilir. Yapılan diğer testlerde yüksek riskli koroner damar tıkanıklığı şüphesi çıkan hastalarda, stent veya balon anjiyoplasti planlanan hastalarda ya da acil kalp krizinde tanı ve tedavi amacıyla uygulanır.

Anjiyoya Nasıl Karar Verilir?

Anjiyo özellikle kalp krizi geçiren (göğüs ağrısı, ağrıyla birlikte soğuk terleme, çarpıntı ve nefes darlığı varsa) hastalara yapılır. Bu hastalarda ilk 3 saatte (özellikle tanı konduktan sonraki ilk bir saat içinde) acilen yapılması gerekir. Bir saatin üzerindeki vakalarda da yine mümkün olan en kısa sürede yapılması önem taşır. Hastanın bu şikayetleri olmasa bile yapılan efor ve sintigrafi gibi testler neticesinde problem tespit edilirse yine anjiyografi gerekir. Ayrıca bazı kalp kapağı hastalıklarında ve ameliyata girecek hastalarda koroner anjiyografi ile kateter işlemi birlikte yapılabilir. Vücuttaki tüm damarların tıkalı olup olmadığı anlaşılabilir.

Anjiyo Nasıl Yapılır?

Anjiyografi pek çok kişiye korkutucu bir işlem olarak gelebilir. Hatta işlemden önce çok heyecan duyulur. Ancak son derece kolay bir işlemdir. Ancak özel işlem odalarında uygulanır. Klasik anjiyografi işlemi, kasık damarından, kol damarından veya el bileği damarlarından kalbe kadar ilerleyen kateterler yardımıyla yapılır. Tamamen sterilizasyon sağlandıktan sonra lokal anestezik maddeler ile giriş bölgesi uyuşturulur. İşlem sırasında ağrı duyulmaz, sadece radyoopak maddesinin hastanın damarına verilmesi sırasında bir defalık kısa süreyle vücutta bir sıcaklık oluşur. Bu işlem sırasında hastanın kalbindeki bazı boşluklardan veya damarlardan basınç ve kan örnekleri alınır, radyoopak madde verilerek damarların ve kalbin tamamen görüntülenmesi sağlanır.

Hastanın kasık bölgesindeki damarlarda bir tıkanıklık varsa veya aşırı kilo nedeniyle kasık bölgesinin kullanımı uygun değilse kol damarı kullanılabilir. İşlem yapılacak bölge, lokal olarak uyuşturulur. Küçük bir kesiden işlem uygulanır. Kesinin çok küçük olması sayesinde hasta, işlem sırasında ağrı hissetmez. İşlem sonrasında hastanın bileğine bileklik benzeri bir materyal takılır. Taburcu olurken bu materyal çıkarılır ve hastanın işlem yeri bandajlanır.

El Bileğinden Anjiyo Nasıl Yapılır?

Hastanın el bileğinden anjiyoya uygun olup olmadığını anlamak için önce ‘allen’ adlı bir test uygulanır. Bu test ile eldeki kan dolaşımının uygunluğu araştırılır. Kasıktan anjiyodaki gibi el bileği öncesindeki hazırlıklar aynıdır. Hastanın saat aç kalması gerekir. Kardiyak ilaçları varsa, alınması önerilir. El bileğinden anjiyoda genel anestezi değil, lokal anestezi uygulanır. Gerektiğinde kişinin rahatlaması için işlem öncesi hafif sedatif ilaçlar kullanılabilir. Hastanın bileği uygun pozisyonda hazırlanır. Az dozda anestezik bir madde ile iğnenin giriş yeri uyuşturulur. Küçük bir iğne ile hastanın bilek damarına girilir. Kol için özel üretilmiş sheath’in (kısa bir borucuk) içine yerleştirilir. Bundan sonraki işlem kasıktaki ile aynı olur ve benzer kateterler kullanılır. Hastanın kalp içinde sağ ve sol koroner damarlar görüntülenebilir. Kateterlerin içerisinden opak madde verilmesiyle damarlar görünür hale gelir. Bazen sadece kol için üretilmiş tek kateterle de işlem kısa sürede tamamlanır. Kasıktan anjiyoda ise üç tane kateter kullanılır. İşlemin ardından sheath çekilir. Kalpte kapakçıkla ilgili teşhisler yapılabilir. Tıkalı bir damar tespit edildiği zaman işleme devam ederek bu damar açılabilir. Hasta saat gözetim altında tutulur. Ek bir problem çıkmayan hastalar bu sürenin sonunda taburcu edilir. Kasık damarından anjiyoda yapılan tüm işlemler el bileğinden anjiyoda da gerçekleştirilebilir.

El Bileğinden Anjiyo Kimlere Uygulanamaz?

El bileği damarı ince olan veya bu damarı olmayan kişilere el bileğinden anjiyo uygulanamaz. Kol damarlarında spazm olabilir. Spazm, özellikle diyabet hastalarında, minyon tipli insanlarda, daha önce panik atak geçirenlerde, psikolojik olarak hassas kişilerde ve genellikle kadınlarda görülür. Mutlaka işlem öncesi bilgi verilip hastanın rahatlatılması gerekir. Ayrıca mutlaka Allen testi ile her iki damarın (radyal ve ulnar arter) açık olup olmadığını test etmek önem taşır. Bu test ile her iki damar normal iken hastanın parmaktan oksijen seviyesi ölçülür. Daha sonra biri kapatılır. Bu şartlar altında oksijen seviyesi düşmüyorsa, bu diğer damar çalışıyor anlamına gelir. Oksijen seviyesinin düşmesi ise diğer damarda problem olduğunu gösterir ve işlem yapılamaz.

El Bileğinden Anjiyo ile ilgili Merak Edilenler

• Kilo problemi olan hastalarda da kolaylıkla uygulanabilir.
• Kan sulandırıcı ilaç kullananlar için daha uygun bir yöntemdir.
• Damarda şişlik, morarma ve yırtılma riski yoktur.
• Sonda takılmasına gerek kalmaz.
• Kum torbası kullanılmaz.
• Hasta yemeğini kendisi yiyebilir.
• Anjiyo işleminden sonra hasta ayağa kalkabilir.

Kasıktan Anjiyo ve El Bileğinden Anjiyo Farkları

El bileğinden ve kasık damarından anjiyo işlemleri süre olarak aynı olsa da hasta konforu ve güvenliği açısından farklılıkları bulunur. 

• Kasıktan yapılan anjiyo hasta açısından daha zahmetli kabul edilir. 
• Kasıktan anjiyoda daha fazla anestezi kullanılır, daha kalın iğnelerle damara girilir ve daha derin tabakadaki damara ulaşmak gerekir. Kasıktan girilen damar cilt yüzeyinden 5 cm daha derinde bulunur. Arada çok fazla doku bulunur. Kasıktan girilen damar diğerine göre daha kalın olur. İçindeki basınç da çok daha fazla olduğu için, bu damarı kontrol etmek daha zordur. El bileğinden anjiyoda girilecek damar, cildin hemen altında yer alır. El bileği özellikle dirsek altından sonra iki kanaldan beslenir. Bunlar radial ve ulnar arterdir. Elin beslenmesi çift damardan olduğu için birinde oluşabilecek sıkıntı ciddi problemlere neden olmaz. Diğer damar bu işi üstlenir.
• İşlem süresi aynı olmasına rağmen kasıktan anjiyo sonrası hastanın kalkıp yürümesi mümkün olmaz. Hasta yatağına sedye ile taşınır ve saat boyunca kum torbalarıyla birlikte sabit bir pozisyonda yatar.
• Kasık damarından anjiyolarda komplikasyonlar biraz daha fazladır. Özellikle kanama, şişme, cilt altında kan birikimi, ağrı, işlem sonrasında damar hasarı denilen damar yaralanması daha fazla görülür. Bunlar çoğunlukla müdahale gerektirmez. İşlemden sonra seçilen yönteme göre değişebilen saat hastanede gözlem süresi gerekir ve bu sürede damara giriş yerinde tampon yapılmak suretiyle kanama engellenir. Bunların yanı sıra hasta kasık bölgesinde ağrı hissedip ertesi gün yürümekte zorluk çekebilir. El bileğinden anjiyografi hastaları isterse oturabilir, tuvalet ve yemek ihtiyaçlarını dolaşarak rahatlıkla giderebilir. Hasta aynı gün yürüyerek, arabasını kullanarak evine veya işine rahatlıkla gidebilir. Nadiren el bileği damarında sorunlar olur.

EL BİLEĞİNDEN ANJİYO İLE AYNI GÜN TABURCU OLABİLİRSİNİZ

Kalp ve damar hastalıklarının belirlenmesinde büyük önem taşıyan anjiyo, el bileğinden gerçekleştirilen uygulamayla hastalara büyük kolaylık sunuyor. Bu yöntemle anjiyo operasyonu giderek kolaylaşırken, hastaların hastaneye yatmasına gerek kalmıyor.

Radial Anjiyo İşlemi nedir?

Kalple ilgili sorunların tedavisinde el bileği damarının kullanılması, işlem sonrasında istenmeyen komplikasyonların azalmasını sağlayan bir yöntem. Bilek damarı kasık damarının aksine, cilt yüzeyine çok yakın ve şişman hastalarda bile kolaylıkla girilebiliyor. Cilde yakınlık ve arkasındaki kemik doku aynı zamanda işlem sonrasında giriş deliğinin kapanmasında kolaylıkla kompresyon uygulanabiliyor. Kanama çok kolay kontrol altına alınabiliyor.

El bileğinden Anjiyo nasıl yapılır?

El bileğinden anjiyoda, anjiyo yapılacak kişinin cilt altı uyuşturulmakta ve işlem lokal anestezi altında yapılmaktadır. Kesi çok küçük olduğu için hasta ağrı hissetmez. İşlem üç mm'lik çok küçük bir kesiden yapılır ve üç veya dört toplu iğnenin başı kadar büyüklükte bir iz olur. Bilekten yapılan anjiyoda giriş yeriyle ilgili komplikasyon riski yüzde 1’in altındadır. Anjiyodan sonra önemli olan giriş yerinin sıkıştırılmasıdır. Asıl işlem kataterin damar içine girmesi için açılan üç mm'lik deliğin kapanmasıdır. Giriş yerinden kaynaklanan sıkıntılar, bu deliğin iyi kapanamamasından dolayıdır.

Radial Anjiyo iyileşme süresi

El bileğinden anjiyo yapılan hasta, işlem sonrasında yürüyerek evine dönebiliyor. Gündelik yaşamında kolunu zorlamayacak her şeyi yapabiliyor. Zorunlu olmadığı sürece bandaj çıkarılmadan banyo yapılması ise önerilmiyor. Anjiyo nedeniyle özel olarak uygulanması gereken bir beslenme rejimi yok ancak anjiyonun sonucuyla ilgili yapılması gerekenler var; eğer damarlarda tıkanıklık söz konusu ise kalp koruma diyeti denilen kolesterolü düşük, az tuzlu, katı yağdan uzak, sebze - meyve ağırlıklı bir beslenme rejimi uygulanması gerekiyor. Ama sonuçlar normal ve kolesterol de yüksek değil ise özel bir diyet önerilmiyor. Tüm anjiyolar için işlemden sonra kişilerin bol su içmeleri önemli çünkü bu sayede işlem sırasında hastaya verilen boyanın vücuttan rahat atılması sağlanıyor. Bu nedenle hastaların hastaneden çıkıncaya kadar yaklaşık iki litre su içmesi sağlanıyor ve eve gittiklerinde bunu devam ettirmeleri isteniyor.

El bileğinden Anjiyo sırasında Stent uygulamaları

Eğer bırakılamayacak kadar çok kritik bir darlık varsa, balon ve stent ile açılmaya uygunsa; o zaman stentle açıp, tedavi edilebilir. Örneğin; kalp krizi geçiren hastalara veya hiçbir şey olmamasına rağmen anjiyoda çok kritik olduğu görülen vakalara aynı anda stent takılabilir. Anjiyo yapar gibi aynı yöntemle, aynı yoldan, aynı gün ve aynı seansta uygulanabilir. Eğer o kritik darlık kolayca açılmıyorsa öncesinde hazırlık yapılarak, stent takmak tercih edilebilir.

El bileğinden anjiyo sonrası dikkat edilmesi gerekenler neler?

Hasta kendisini çok zorlamamalı. Kol kullanabilir, yemek yenebilir ya da kahve, çay içilebilir. Sadece ağır herhangi bir şey kaldırmamaya özen gösterilmelidir. Kesi yapılan yer çok küçük bir delik olmasına rağmen buranın kısa sürede kapanması hedeflenir. Bugüne kadar kanama nedeniyle gelen hasta olmasa da bazen sargılar sıkı olduğunda, hasta da farkında olmadan kolunun üzerinde yattıysa morarma olabiliyor. Ancak pozisyonunu düzelttiğinde bu morarma da ortadan kalkıyor.

Koroner bt anjiyografi sonrası ağrı durumu, anjiyo uygulamasını ilk defa yaptıracaklar için merak konusudur. Anjiyografi sonrası iyileşme süreci, ağrı durumu ve daha fazlası hakkında detaylara makalemizden ulaşabilirsiniz.

Koroner Bt Anjiyografi Nedir?

Bt koroner anjiyografi ameliyatı, koroner arterlerde meydana gelen tıkanıklıkların üç boyutlu görüntüleme ne olarak veren teknolojidir. Ct anjiyografi işlemi sayesinde kalbi besleyen damarlarda meydana gelen; kalsiyum birikmesi, plak, kan pıhtılaşması ve diğer damar sorunlarının tespiti sağlanabilmektedir. Özellikle kalp ve göğüs bölgesinde sebebi belirlenemeyen ağrıların nedeninin belirlenebilmesi adına koroner bt anjiyo işleminden sıklıkla faydalanılmaktadır.

Bilgisayarlı anjiyografi işleminde kan damarlarının net görüntülenebilmesi adına iyotlu kontrastlı bir boya uygulanmaktadır. Kontrast madde enjeksiyonu için el bileğinden veya kasıktan anjiyo uygulaması yapılmaktadır. Kan damarına yerleştirilen IV kanülden kontrast madde verilerek, kan damarlarının görüntülerde daha net çıkması sağlanmaktadır. Koroner bt anjiyografi nasıl çekilir diye merak ediyorsanız, bir sonraki başlığımızdan detayları öğrenebilirsiniz.

Koroner Bt Anjiyografi Nasıl Çekilir?

Koroner anjiyo bt uygulaması bilgisayarlı tomografi makinasından faydalanılarak yapılmaktadır. İşlem öncesi görüntüleme merkezine götürülerek, operasyona hazırlık yapılacaktır. Yuvarlak yarım ay şeklindeki bir cihaz ve masanın bulunduğu cihaz bilgisayarlı tomografi makinasıdır. Buradaki masaya uzanarak, teknisyenlerin kol veya kasıktan kanül işlemini yapmasını beklemeniz gerekmektedir. Kanül yerleştirilmesinin ardından kontrast madde uygulaması yapılacaktır.

Kan damarlarından uygulanan kontrast madde sonrasında işlemin başlaması için odada sadece siz kalacaksınız. Ancak içerisinde gözlem odasında teknisyenler sizi görecek ve gerekli durumlarda interkom üzerinden size sesleneceklerdir. Bt anjiyo uygulamasının başlamasıyla birlikte masa, bilgisayarlı tomografi cihazına doğru ileri geri olacak şekilde hareket edecektir. Bu hareket esnasında kalp ve kalp damarlarının sayısız kesiti çekilecektir. Bilgisayar ortamında birleştirilen görüntüler tamamlandıktan sonra işlem sona erecektir. Bt anjiyo kaç dakika sürer? yazımızdan operasyon süresi hakkında bilgi alabilirsiniz.

Koroner Bt Anjiyografi Sonrası Ağrı Olur mu?

Koroner bt anjiyografi uygulaması iki farklı noktadan yapılabilmektedir. Bt anjiyo çeşitleri arasında;

Bilgisayarlı tomografi anjiyo işlemi ağrısız bir işlemdir. Ancak yukarıda bahsettiğimiz uygulama noktalarına uygulanan IV kanül nedeniyle operasyon sonrası ağrı olabilir. Koroner bt anjiyografi iyileşme süresi içerisinde uygulamanın yapıldığı bölgeye yüklenmemesi önerilmektedir. Öncelikle ince damarlara sahip olan kişilerde kanül nedeniyle ağrı daha fazla hissedilebilir. Kanülün çıkarıldığı noktada pıhtılaşma ve şişlik nedeniyle oluşan ağrı geçici yan etkilerden biridir. Bu durumun dışında koroner bt anjiyografi sonrası ağrı olmamakta, iyileşme süresi aynı gün içerisinde gerçekleşmektedir.

Sonuç

Koroner bt anjiyo uygulaması, kalp hastalıklarının tespiti ve kalp damarlarının görüntülenmesi işleminde kullanılmaktadır. Üç boyutlu görüntülerin oluşturulmasını sağlayan son teknoloji bilgisayarlı tomografi uygulaması, ilk defa yaptıracaklar için merak konusudur. Ancak sanılanın aksine birçok tanı uygulamasının yanı sıra anjiyo ağrısız ve hızlı bir işlemdir. Saniyeler içerisinde sayısız görüntünün alındığı uygulama sayesinde kısa sürede tanı sunulabilmektedir. Dilerseniz, Avicenna Hastanesi Radyoloji bölümü uzman doktorları randevu alarak, koroner bt anjiyo hakkında kapsamlı bilgi alabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Radyoloji Bölümü Doktorlarımız

Radyoloji bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır: