Lohusalıkta Üşüme Titreme

Hamilelik sonrası v&#;cutta oluşan ge&#;ici değişiklikler

TİTREME

Doğum sonrası titreme, normal doğum yapan kadınların %’sinde görülür. Nedeni belli değildir. Destekleyici bakım ötesinde tedavisi yoktur. Anestezi ile ilgili ise ilaçla tedavi edilebilir.

UTERİN İNVOLÜSYON

Plasenta ve membranların doğmasından sonra kasılmalar, rahimin büyüklüğünü azaltır ve göbek hizasında sert, yuvarlak bir kütle olarak hissedilir. Rahim kas tabakasının kasılması kan damarlarını kopartarak kan akımını keser ve böylece doğum sonrası kanama önlemiş olur. Bebeğin eşinin ayrım yerindeki büyük damarların kan pıhtısı da bu alandan kan kaybını önleyen pıhtılaşma mekanizmadır.
Doğumdan hemen önce rahim g ağırlığındadır. Yedi günlük sürede g'dır ve 2 haftalık sürenin sonunda pelvis (leğen kemiği) içerisindedir. Doğum sonrası 6. haftada ise ağırlığında ve gebelik önceki haline dönmüştür. Bu küçülme rahim kas tabakasındaki hücrelerinin sayısından çok boyutlarındaki küçülme ile olur.

Doğumla büyüyen rahmin eski halini alması 6 hafta kadar bir süre alır. Doğumdan hemen sonra rahimin eski halini alması zaman alırsa kanama meydana gelir.

DOĞUM SONRASI VAJİNAL AKINTI (LÖŞİ)

Doğum sonrası vajinadan gelen akıntıya “löşi” adı verilir. Doğum sonrası 4 haftalık dönemde akıntı kesilir. Unutulmamalıdır ki akıntı enfeksiyona yatkındır, bu yüzden temizliğe özen göstermek gerekir.

RAHİM ZARININ YENİLENMESİ

Rahim zarının yenilenmesi hızlıdır ve 7. gün itibarı ile gebelik öncesi durumuna gelir. gün bu süreç tamamlanır.

SERVİKS (RAHİM AĞZI)

Doğumdan hemen sonra rahim ağzı gevşek ve birkaç küçük, önemsiz kanama alanına sahiptir. Rahim ağzı normal doğum yapmışlarda yuvarlak değil yassı bir görünümdedir. İlk gün, iki-üç parmağın geçişine izin verecek kadar açıktır, gün sonra ise çok nadiren açıktır.

VAJİNA

Doğum sırasında zorlanan ve esneyen vajina dokusu yavaş bir şekilde iyileşmeye başlar ve 3 haftada bu iyileşme sürecini tamamlar. Son halini alan vajina asla eski haline geri dönemez.

YUMURTALAR VE YUMURTLAMA

Emziren bir kadın için doğum sonrası dönem infertil bir dönemdir. Emzirmeyen kadınlarda yumurtlama 6 hafta içinde yeniden başlar. Ek besinsiz sadece emziren annelerde yumurtlama 6 ay kadar gecikir. Bu süreçte gebelik ihtimali %2'dir.
İlk adet görülme süresi değişken olmakla birlikte, emzirmeyen annelerde çoğunlukla doğumdan sonraki 12 hafta içindedir. Emziren annelerde bu süre uzar. İlk 6 hafta içinde görülen adetler nadiren ovulatuardır.

GÖĞÜSLER

Erken lohusalık zamanında göğüsler önemli değişiklikler geçirir. 2. ve 4. gün arasında artan damarların belirginleşmesi, renk veren maddelerin toplanması söz konusudur ve memelerde ağrı görülür. Memede sütlenme başlar ve çeşitli hormonlar tarafından kontrol edilir. Süt üretimi spontan olur ancak emme ile aktive edilir.

Bazı anneler bebeklerini yetersiz süt üretimi, çökük meme başı, meme hastalıkları ve bazı emzirme için uygun olmayan ilaç kullanımları gibi nedenler ile emziremezler. Bazıları ise emzirmemeyi seçebilir.

KALP-DAMAR SİSTEMİ

Doğumun 1. ve 2. evresinde kardiyak güç düzeni artar. Rahim boyutlarının küçülmesi sistemik dolaşıma önemli miktar sıvı geçmesi neticesinde doğumdan hemen sonra da artmış bir kalp güç düzeni söz konusudur. Doğumdan hafta kadar kısa bir süre sonra kalp güç düzeni %40 kadar azalarak gebelik öncesi dönem seviyesine düşer. Kalp güç düzenin düşmesinde azalan kalp atım hızı da etkilidir. Doğumda kan kaybı ve hücre dışı alandan sıvı hareketi ve atılımı kan volümündeki düşüşün sebebidir.

İDRAR SİSTEMİ

İdrar toplayıcı sistemdeki genişleme, normal haline 6 haftadan daha uzun süre dönemez. Doğum sırasında mesanenin kasılma kaybı, zedelenmesi, anesteziye bağlı olarak idrarın birikmesi veya idrar alınması ya da verilmesi gerekliliği yaratabilir.

MİDE-BAĞIRSAK SİSTEMİ

Bağırsaklardaki akışkanlık azalması doğumdan sonra bütünüyle düzelir. Fazla miktarda uyuşturucu ilaç türevi analjezik kullanımı bu düzelmeyi geciktirebilir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı-Perinatolog
Doç. Dr. Sevtap Hamdemir Kılıç 

AY AY BEBEK GELİŞİMİ

LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi

Lohusalık ateşi: Ateş> 38 derecedir. Sebep çoğunlukla genital yol enfeksiyonlarıdır. Vajinal yolla olan doğumlarda doğum sonrası ilk 24 saatte olan ateşin sadece %20 nedeni enfeksiyonken, sezeryan ile olan doğumlarda bu oran%75 olmaktadır.

Rahim enfeksiyonlarında en önemli risk faktörü doğum şekli olmaktadır. Bunda riski artıran diğer faktörler ise, doğum eyleminin uzun sürmesi, eylem sırasında sık muayene yapılması, erken membran rüptürü varlığı, plasentanın elle çıkarılması, obezite, kansızlık, mekonyumlu amniyon ve altgenital yolda enfeksiyon varlığıdır.

Postpartum dönemde rahim enfeksiyonu (metrit) tanısı koymada en önemli kriter ateştir. 38derecenin üzerindedir. Titreme, karın ağrısı ve hassasiyet artışı vardır. Tedavi edilmezse apse oluşumuna kadar ilerleyebilmektedir.

Doğum sonrası ilk 24 saatteki enfeksiyonların çoğunlukla sebebi olan mikroorganizma grup A streptococlardır.

Lohusalık dönemi ateşin diğer bir nedeni meme angorjmanı denen annenin doğum sonrası ilk haftalarda memesinde bulunan damarlarda aşırı kan birikmesi sonucu göğüslerin genişlemesi ve aşırı süt birikmesi neticesinde oluşan şişlik ve ağrılı durumudur. Kadınlarda meydana gelen bu hastalık bulaşıcı değildir. Bu durum memeden sütün akmasını engelleyerek sütün aşırı birikmesine yol açar. Angorjmanda memede hassasiyet ve ısı artışı vardır annede üşüme titreme ve bir günü geçmeyen ateş yükseklikleri görülebilir. Tedavisinde soğuk uygulama ve süt sağma makineleri ile memenin belirli aralıklarla boşaltılması önerilmektedir.

Meme enfeksiyonu da (mastit)  lohusalık ateşinin nedeni olabilmektedir. Doğum sonrası sıklıkla 3- 4. haftalarda görülmektedir. Çoğunlukla tek taraflıdır ve enfeksiyon öncesinde belirgin angorjmanda olabilmektedir. İlk belirtiler ateş, titreme, çarpıntı, memede kırmızı renk, ağrı ve hassasiyettir. Mastitli hastaların % 10’unda memede apse oluşabilir. En sık etken mikroorganizma webgrid.co.uk’tir. Bu mikroorganizma normalde bebeğin ağız veya burun florasında bulunmaktadır ve memedeki fissür veya çatlaktan meme içine girip enfeksiyon oluşturabilmektedir. Mastitte tedavi apse oluşmadan başlanırsa 48 saatte belirgin iyileşme görülür. Akıntılı mastit dışında emzirmeye devam edilir.

Lohusalık ateşinin sebebi, üriner sistem enfeksiyonları, solunum yolu enfeksiyonları, septik pelvik trombofilebit denen toplar damar enfeksiyonları, sezeryan kesi yeri ya da epizyotomi (doğum kesisi) yerindeki enfeksiyonlar da olabilmektedir.

Sayaç

Şuanda 1 ziyaretçi çevrimiçi

Lohusalık

LOHUSALIK DÖNEMİ
Doğumdan sonraki 6 hafta sonunda gebeliğin yarattığı fizyolojik ve psikolojik değişimlerin gebelik öncesi haline dönmesidir.
Çok erken lohusalık dönemi doğumdan sonraki ilk 24 saati, erken lohusalık dönemi ilk bir haftayı, geç lohusalık dönemi ise geri kalan beş haftayı kapsar.Üreme organları bu altı haftada normal haline döner.

HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER :
Gebeliğin başından itibaren gebeliğe özgü çok sayıda hormon üretilir(beta-HCG,AFP,relaksin,vb).Aynı zamanda gebelik öncesi dönemde var olan bazı hormonların seviyelerinde de yükselme görülür (progesteron,östrojen,prolaktin hormonu gibi).
Östrojen hormonu doğum sonrası kısa sürede gebelik öncesi seviyesine webgrid.co.ukteron hormonunun eski seviyesine dönmesi daha uzun süre-bir hafta- alıwebgrid.co.uk-HCG hormonu on beş gün sonra kandan webgrid.co.uktin hormonu ise bebek emdikçe süt üretimini sağladığından kandaki seviyesi aynı kalıwebgrid.co.uksin hormonuda uterusun kasılmasını ve eski haline dönmesine yardımcı olurken,aynı zamanda üretilen sütün kanallar içinde ilerlemesini sağlar.

KANAMA
Lohusalıkta doğumdan hemen sonra başlar ve altıncı haftaya kadar devam webgrid.co.uk günden sonra görülen kanamalar daha azdır.
Kanamada artış görülürse nedenlerini araştırmak webgrid.co.ukun eski haline gelebilmesi için gereken involusyonunyeterli olmayışı,placentanın tam ayrılmamış ve kısmi parçasının kalmış olabilmesi veya endometrit gibi infeksyon kökenli webgrid.co.uka doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir.

LOHUSALIĞIN NORMAL SEYRİNDE ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKLİKLER:
- Gebelik döneminde artan sıvı nedeni ile kan hacminde artma ve dokular arasında biriken sıvı fizyolojik ödeme neden webgrid.co.uklığın ilk saatlerinden itibaren vücutta biriken bu fazla sıvı idrar yolu ile veya terleme ile atılır.
- Gebelik döneminde artmış olan dakika solunum sayısı ile kalp atım sayısı eski değerlerine dönüşür.
- Gebelik döneminde gelişen nefes darlığı,varis,hemoroid gibi dolaşım yavaşlaması ve gebe uterusun bası hissi bebek doğduktan ve baskı ortadan kalktıktan sonra kaybolur.
- İdrar yollarında değişiklikler yaşanıwebgrid.co.ukk döneminde gebe uterusun mesaneye yaptığı bası nedeni ile mesane kapasitesi azalır ve buna bağlı olarak sık sık ancak az miktarda idrar yapma ihtiyacı webgrid.co.ukğumdan sonra bu baskı ortadan kaltığından bu sık idrara gitme durumu webgrid.co.uk doğum sonrası bebeğin doğumu ile vajen giriminde epizyotomi veya başın yarattığı basıya bağlı geçici idrar yaparken yanma hissi veya idrar yapamama durumu şikayet oluşwebgrid.co.uk 24 saat içinde bu şikayetler geçwebgrid.co.ukde karşılaşılan ve düzelmesi biraz daha uzun bir zaman alan diğer şikayet gülerken veya öksürürken idrar kaçırmadıwebgrid.co.uk durum Kegel egzersizleri yaptırılarak ve ödemin geçmesine yardım ederek kısa sürede tedavi edilir.
İdrar yollarında karşılaşılan bir diğer sorun mesane kaslarının kasılması henüz eski haline dönmediğinden mesane içinde ''artık idrar'' kalır. Bu durumda da bakteriler çoğalabileceğinden idrar yolu infeksyonlarına bu dönemde daha sık rastlanıwebgrid.co.uk bölgesini daha temiz tutarak,ve bol su içerek bu sıkıntının ortadan kalkması sağlanır.
- Saç dökülmesi görüwebgrid.co.uk geçicidir.
- Vücüt ısısında da değişiklikler görülüwebgrid.co.ukğumdan hemen sonra vücuttan ani ısı kaybedilmesine bağlı olarak annede fizyolojik titreme ortaya çıkar, ve beraberinde üşüme hissi olur.Tüm bu şikayetler çok kısa sürede geçwebgrid.co.uk vücut ısısı lohusalığın ikinci gününden sonra 38 derece ve üzerinde olursa muhtemelen bir infeksyona bağlı webgrid.co.ukla irtibata geçmeli.
- Lohusalık döneminde değişen hormon dengesine bağlı barsak hareketlerinde yavaşlama ve kabızlık webgrid.co.uk gıda tüketerek ve bol sıvı alarak kabızlık önlenebilir.
- Tiroid hormonları lohusalık döneminde 4 hafta sonra normale döwebgrid.co.uklar hipotiroidiye dönişebilen otoimmun tiroidit riski altındadır.

LOHUSALIKTA RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER
Lohusalık döneminde en önemli psikolojik değişiklikler ruhsal labilitedir(değişkenlik-dalgalanma).Postpartum hüzün,postpartum depresyon,ve postpartum psikoz gibi 3 ana başlıkta incelemek gerekir.

Postpartum hüzün
Doğumdan kısa süre sonra yaşanan depresif ruh webgrid.co.ukğumdan sonraki gün içinde başwebgrid.co.ukileri huy değişiklikleri,depresyon,sık ağlamak,yorgunluk,irritabilite,konsantrasyon azlığı ve keder ile kendini göwebgrid.co.uk belirtiler 10 gün içinde geçwebgrid.co.ukeri webgrid.co.uksi anneye güven vermek,yakından izlemek ve sıcak bir aile ortamı yaratıp yalnız bırakmamaktır.

Postpartum depresyon
Doğumdan iki hafta sonra ortaya çıwebgrid.co.uk bir sene içinde her zaman gelişwebgrid.co.ukrtum hüzünden daha uzun sürer.Özgül neden webgrid.co.uk ve santral sinir sistemi östrojen,progesteron,kortizol ve betaendorfin düzeylerindeki ani değişiklikler sorumlu tutulmaktadıwebgrid.co.uk var olan bazı risk faktörleri ile bunun ortaya çıkışı paralellik göstermektedir.Örnek; prenatal depresyon,kişisel-ailevi depresyon öyküsü,gebelik sırasında anksiyete ve depresyon,istenmeyen gebelik,evlilik sorunları,sağlık problemi olan yenidoğan.
Güven ve destek sağlanmalıdıwebgrid.co.ukrinde mutlaka psikoterapi,farmakoterapi uygulanmalıdıwebgrid.co.uksi 3 ile 14 ay sürebilir.

Postpartum psikoz
Doğumdan sonra ilk ay boyunca herhangi bir zamanda görülüwebgrid.co.uknen kadınların çoğunda psikotik öğeler içeren unipolar depresyon veya bipolar hastalık öyküsü vardıwebgrid.co.ukiler organik beyin sendromuna benzer,konfüzyon,dikkat kaybı,dalgınlık,sensoriyal bulanıklık görülüwebgrid.co.ukatrik konsultasyon gereklidir ve akut durumlarda hospitalizasyon webgrid.co.ukz webgrid.co.ukık ay sürebilir.

DOĞUM SONRASI AĞRILAR
Uterusun(rahim) doğumdan sonra gebelik önceki durumuna dönmesi rahim kasılmaları ile gerçekleşwebgrid.co.ukk süresince ağırlık ve hacimce kat büyüyen uterus doğumdan hemen sonra % 50 küçülür ve yaklaşık 1 kg kadar webgrid.co.ukğumdan 6 hafta sonra gebelik öncesi büyüklüğüne ulaşıwebgrid.co.uk bebeğini emzirirken de beyinden salgılanan ''oksitosin'' hormonuna bağlı olarak rahim kasılması sonucu ağrı hisseder.

NORMAL DOĞUM SONRASI EPİZYOTOMİ
Doğru zamanda usulüne uygun açılan ve usulüne uygun tamir edilen epizyotomi ile vajen girişi ve perine bölgesi eski haline yakın bir durumda webgrid.co.uktomi yeri lohusalığın ilk haftasında temiz tutulmalı ve o tarafa ağırlık verilmeden oturmaya çalışılmalıdır.Ağrı biraz fazla ise buz uygulanmalı ve analjezik alınmalıdır.

EMZİRME
Gerek normal doğum gerekse sezaryen sonrası hemen emzirme başlamalıdıwebgrid.co.uk aralıklarla ve tempolu bir şekilde emzirme sürdürüwebgrid.co.uke üzerine doğum şeklinin hiç bir olumsuz etkisi yoktur.
Süt üretimini başlatan ana hormonal tetikleyici,annede doğum sonrası hızla azalan östrojen ve progesteron değerleri ve bunu sonucunda memede resptör düzeyinde prolaktinin etkin hale gelmesidir.
Prolaktin süt ütertiminde ana webgrid.co.ukeyen kadınlarda,doğumdan sonraki ilk 7 günde normale döner.
Her emzirme dönemi geçici olarak prolaktini arttırı.
Emme,areoladaki(meme başı) dokunmaya duyarlı alıcıları uyarır ve beyin üzerinde hipotalamusta tetkleyici rol webgrid.co.ukn salgılanan oksitosin hormonuda memeden süt boşalmasına neden olur.
Emme ön hipofizden prolaktin,ve arka hipofizden oksitosin salgılanmasına neden olur.Süt üretiminin devam etmesi için bu iki hormona ihtiyaç vardır.
Üretilen süt miktarı emilen süt miktarı ile paralellik gösterir.
Gebeliğin son dönemi ve doğumdan sonraki erken dönemde memelerden ''kolostrum'' salgılanıwebgrid.co.uk süte göre daha fazla mineral ve protein ve daha az laktoz ve yağ içerir.Çok sayıda immunolojik faktör içermektedir.

CİNSEL İLİŞKİ
Lohusalık dönemi bitiminde yani altı haftanın sonunda cinsel ilişki başwebgrid.co.uka bu süre bitiminde önce doktor kontrolunden geçilmeli.

KONTRASEPSYON
Emziren annelerde ovulasyon postpartum webgrid.co.ukan önce olmaz.''Sadece emziren'' annelerde ise 3 ila webgrid.co.uka başwebgrid.co.uk ovulasyon-anovulasyon süresi emzirme sıklığına,süresine,ve ek besinlerin oranına bağlıdır.
Günde toplam süresi en az 65 dakika tutan 5 emzirme öğünü over supresyonu sağlar.
Kontrasepsyon emzirme ile ilgili bir durumdur.
''Sadece emziren'' annelerde kontrasepsyon postpartum üçüncü aydan itibaren başlamalıdır.
''Kısmen emziren ''annelerde veya hiç emzirmeyen annelerede kontrasepsyon postpartum üçüncü haftada başlamalıdır.

DOKTOR NE ZAMAN ARANMALI
- Annenin ateşi 38 dereceyi aşarsa
- Annenin löşisi-kanaması artmışsa veya kötü kokulu ise
- Annenin meme başlarında çatlaklar kanamaya başlaesa
- Anne sık sık epileptiform bayılma nöbetleri geçirise

mutlaka doktorla irtibata geçilmeli

webgrid.co.ukya Ezgin
Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı

COPYRIGHT ©  - Tüm Hakkı Dr. Viktorya Ezgin'e webgrid.co.uk Tasarım Hermes Yazılım.

Lohusalıkta meydana gelen sorunlar, nadiren konuşulur ve paylaşılır. Hamilelik ve doğuma hazırlanırken birçok ebeveyn, doğum sonrası sürece hazırlanmayı gözden kaçırabilir. Yaklaşık 40 hafta süren hamilelik yolculuğunun ardından gelen yoğun bir doğum deneyimi, vücutta ani değişikliklere neden olur. Yaşanan değişimler yalnızca fiziksel değil, duygusal olarak da deneyimlenir. Çünkü artık yeni bir hayat başlamıştır ve bebekli hayata alışmak her zaman kolay değildir. Lohusalık sürecinin 40 gün ya da 6 hafta sürdüğü söylenir ancak doğum sonrasında yaşanan bazı durumlar, 6 haftadan daha uzun süre yeni aileyi rahatsız edebilir.

Genital bölgede veya karın bölgesinde hassasiyet: Vajinal doğumdan sonra perine bölgesinde ve vulvada hassasiyet hissedilmesi normaldir. Doğumda yırtık ya da epizyotomi olduysa, bölgedeki dikişlerin iyileşmesi de zaman alacaktır. Lohusalıkta vajinal bölgede oluşan hassasiyetin genellikle iki ay içerisinde düzelmesi beklenir. Sezaryen doğumlardan sonra da sezaryen kesisinin olduğu bölgede hassasiyet oluşur. Buradaki yaranın iyileşmesi ve hassasiyet hissinin geçmesi daha uzun sürebilir. Yara bakımlarını doktorun önerdiği şekilde aksatmadan yapmak ve hassas bölgeleri zorlamamak gerekir.

Kabızlık: Doğumdan sonra kabızlık, en sık görülen şikâyetlerden biridir. Hamileliğin ardından toparlanmaya başlayan iç organlar etkilenebilir, metabolizma yavaşladığı için bağırsaklar da iyi çalışmayabilir. Doğumdan sonra bol su içmek, sulu ve lifli gıdalar tüketmek, kabızlığı önlemeye yardımcı olabilir.

Memelerde hassasiyet: Emzirme düzene girene kadar ve bebek de emmeye alışana kadar, memelerde hassasiyet hissedilmesi normaldir. Hamilelik boyunca süt üretimi için hazırlanan memelerde fazla süt birikmesi ya da angorjman oluşması, bebeğin emme şekline bağlı olarak meme ucunda oluşan yaralar gibi birçok sorunla karşılaşılabilir.

Lohusa kanaması: Lohusa kanaması olarak da bilinen doğum sonrası kanamalar, doğumdan sonra rahmin yeniden toparlanma aşamasında normaldir. Yaklaşık 6 hafta kadar sürebilen normal lohusa kanaması ilk günlerde yoğun bir regl kanaması şeklinde olur ve gittikçe pembeleşir, kahverengi lekelenmelere dönüşür ve 6 haftanın sonunda tamamen bitmesi beklenir.

Ruh halinde değişimler: Lohusalıkta meydana gelen önemli fizyolojik değişimler, hormonal etkileri de içerir. Doğumun ardından dengelenmeye ve hamilelik öncesi ritmine dönmeye çalışan östrojen ve progesteron hormonları, ruh halini de doğrudan etkileyebilir. Bunun yanı sıra, hormonlarla ilgili her şey yolunda olsa bile, yoğun bir hamilelik ve doğum deneyiminin ardından yeni hayatına uyum sağlamaya çalışan annede psikolojik iniş-çıkışlar görülmesi normaldir.

Lohusalıkta aşağıdaki durumların ortaya çıkması halinde hemen bir uzmana başvurmak gerekir:

38 derece ve üzeri sürekli ateş: Lohusalıkta hormonal değişimlere bağlı olarak ilk birkaç günde vücut ısısında değişimler ve hafif ateş görülmesi normaldir. Ancak 12 saatten fazla süren ve 38 derece veya daha fazla ölçülen ateş, enfeksiyon benzeri durumların habercisi olabilir.

İdrar yaparken zorluk: Doğumdan sonra vajinal bölge hassasiyetine bağlı olarak idrar yaparken rahatsızlık hissedilebilir. Ancak bu her seferinde oluyorsa ve idrar yapmayı zorlaştıracak şekilde ağrı yapıyorsa, idrar yolu enfeksiyonu belirtisi olabilir.

Bulanık görme ve baş dönmesi: Uzun süren baş ağrısına eşlik eden bulanık görüş ve baş dönmeleri, postpartum preeklampsi denilen tansiyon bozukluğuna işaret edebilir. Lohusalıkta yüksek tansiyon benzeri belirtiler fark ederseniz hemen bir uzmana danışmanız gerekir.

Memelerde şişme, yanma ve kızarıklık: Doğumdan sonra memelerde hassasiyet hissedilmesi normaldir ancak meme hassasiyetinin yanı sıra grip benzeri belirtiler de görülüyorsa, bu mastit (meme iltihabı) belirtisi olabilir. Vücutta genel kırgınlık, memelerde şişme, kızarma gibi belirtiler görürseniz mutlaka doktorunuza haber verin.

Geçmeyen karın ağrısı: Doğumun ardından rahim ve diğer iç organlar toparlanıp eski haline dönerken bazı ağrılar hissedilebilir ama bu tür ağrıların kalıcı olması beklenmez. Eğer karın bölgenizde geçmeyen bir ağrı veya rahatsızlık varsa, hekime danışmanız gerekir.

Aşırı vajinal kanama: Doktorunuz sizi normal vajinal kanama hakkında bilgilendirecektir. Eğer bir-iki saatte bir dolu ped değiştirmenizi gerektirecek kadar çok kanamanız oluyorsa, bu bir soruna işaret ediyor olabilir.

Nefes darlığı: Nefes almakta uzun süre zorlanıyorsanız ve özellikle baş dönmesi ve halsizlik de bu duruma eşlik ediyorsa, hemen doktorunuza haber vermelisiniz. Pulmonel embolizm denilen bir akciğer sorununa işaret ediyor olabilir.

Duygusal zorluklar: Hormonlara bağlı olarak yaşanabilen ani ruh hali değişimleri, lohusalıkta normal kabul edilir. Ancak günlük hayatınızı tamamen etkileyecek şekilde duygusal zorluklar yaşıyorsanız bu durum lohusa depresyonuna işaret ediyor olabilir. Lohusa depresyonu şüpheniz varsa vakit kaybetmeden bir uzmana danışmanız gerekir.

Halk arasında çok uzun yıllardır kullanılan &#;bebeğin kırkının çıkması&#; deyimi de aslında bu süreyi kapsıyor. Yaklaşık dokuz ay boyunca içinde yaşattığı bebeğini kucağına alıp evine dönen anne, bakıma muhtaç olan bu canlıyı en iyi şekilde büyütebilmek için elinden geleni yapıyor. Ancak bu dönemde sadece bebeğin değil, annenin de hem sosyal hem de fiziksel bakıma ihtiyacı oluyor. International Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. İlknur Çitil&#;e lohusalık dönemini kolay geçirmenin yollarını sorduk.


Akıntı ve kanamayı iyi gözlemleyin

Doğumu takip eden ilk günlerde lohusalık dönemine özgü, parlak kırmızı renkli,&#; adet kanamasına yakın miktarda ve &#;loşi&#; denilen akıntı oluyor. Günler içinde bu akıntının miktarı azalıyor ve rengi açılıyor, sonunda da beyaz bir akıntıya dönüşüyor. Bu dönemde günlük hijyenik ped kullanmak, bunları sık sık değiştirmek, akıntının kötü kokulu, aşırı miktarda olmamasına ve iltihabi özellikler taşımamasına dikkat etmek gerekiyor. Aşırı kanama, rahim içinde plasenta dokusu kaldığına ya da nadir olarak görülen ve rahim iç zarı tabakasından başlayarak rahmi tutan bir enfeksiyona işaret edebiliyor. Bazı kadınlarda ateş, şiddetli kanama ve karın bölgesinde aşırı hassasiyet belirtileri ile de kendini gösterebiliyor. Bu bulguların varlığında doktor ile görüşmek gerekiyor.


Dikişlere özen gösterin

Normal doğum yapmış kadınların vajina bölgesinde cerrahi kesi yapılmışsa ya da yırtılmalar olmuşsa genital bölgeye dikiş atılması gerekiyor. Bu dikişlerin neden olduğu hassasiyeti gidermek için taburcu olurken önerilen lokal anestezik kremlerin kullanılması, ılık oturma banyoları yapılması ve yumuşak yastıklar kullanılması tavsiye ediliyor. Hem dikişlerin varlığı hem de rahim ağzının açık olması nedeniyle bu dönemde akıntılar için tampon kullanmamak, günlük hijyenik pedleri tercih etmek gerekiyor. Bu hassasiyet, hafta içinde kayboluyor.

Sezaryen yöntemi ile doğum yapan kadınların ise bikini bölgesine uygulanan yaklaşık santimlik kesideki dikişlerin yarattığı ağrıyı azaltması için süte uyumlu ve parasetamol etken maddeli ağrı kesiciler kullanması öneriliyor.


Rutin muayeneleri atlamayın

Annenin doğumdan gün sonra ve lohusalığın bittiği 6 haftanın sonunda rutin muayeneden geçirilmesi gerekiyor. Bu muayenelerde bikini bölgesindeki kesinin ya da genital bölgenin kontrolü yapılıyor, rahmin eski boyutuna gerileyip gerilemediği inceleniyor. Ayrıca lohusalık sonrası cinsel hayatın başlayıp başlayamayacağına, annenin nasıl korunacağına da bu dönemde karar veriliyor. Öte yandan ateş, üşüme, titreme, memelerde süt birikmesi, bacaklarda kızarıklık veya şişme, hareketlerde zorlanma, şiddetli ya da kötü kokulu kanama, iltihap özellikli akıntı ve genital bölgede kızarıklık gibi durumlarda rutin muayeneyi beklemeden mutlaka doktora bilgi vermek gerekiyor.


Tuvalete çıkma sorunları sizi korkutmasın

Özellikle normal doğum yapan annelerde, doğum sırasında bebeğin başının mesaneye yaptığı baskının idrar kontrolünü sağlayan kasları etkilemesine bağlı olarak idrarı başlatmakta zorluk, idrar yaparken sancı veya idrar yapamama gibi sıkıntılar yaşanabiliyor. Tek çözümü zaman olan bu durumda, idrar yapmaya çalışırken genital bölgeye ılık su tutmak rahatlatıcı oluyor. Nadiren görülen idrar tutamama hali de doğumu takip eden birkaç gün içinde kayboluyor. Ayrıca her iki doğum şeklinde de anal bölgede ağrılı şişliklerin belirmesi anlamına gelen hemoroid görülebiliyor. Ağrılı vakalarda lokal etkili ağrı kesiciler kullanmak ve diyetteki lif oranını artırıp yumuşak dışkılamayı sağlamak yarar sağlıyor. Şikayetler, lohusalık sonrası gerilemezse genel cerrahi uzmanından görüş almak gerekiyor.


Süt yetmeyeceği endişesinden kurtulun

Lohusalık dönemindeki bir annenin en büyük endişelerinden biri de bebeğini nasıl besleyeceği oluyor. Bu endişeleri gidermek için hastaneden çıkmadan önce bebek hemşireleri ile emzirme tekniği üzerine çalışmak fayda sağlıyor. Bebeğin emmeyi, annenin ise emzirmeyi öğrendiği ilk günlerde süt az miktarda geliyor. Ancak annenin ruh hali pozitifse ve bebek aktifse süt günler içinde hızla çoğalıyor. Bu dönemde bol sıvı tüketmek süt miktarına olumlu etki yapıyor. Tatlı yemek gibi ek yöntemlere başvurmak gerekmiyor. Emzirme döneminde meme başının temizliğine dikkat etmek ve memelerde fazla süt birikmesine izin vermemek önem taşıyor.&#;&#; Değişen hormon dengesine bağlı olarak emzirirken yaşanan ani terlemelere karşı, sık sık ılık duş almak ve rahat kıyafetler giymek yardımcı oluyor.&#;&#;


Süt kanallarının tıkanmasına izin vermeyin

Bebeğin emmesinin ardından memede halen sertlikler ve hassasiyet varsa, memenin pompa ya da elle boşaltılarak sütün ileride kullanmak üzere süt poşetlerine alınması, ılık havlu ya da ılık duş ile memeye masaj yapılması gerekiyor. Bu önlemler alınmadığı takdirde memede enfeksiyon başlayabiliyor, annede üşüme ve titreme görülebiliyor. Önlem alınmadığı takdirde memede apse oluşuyor ve bunun cerrahi yoldan boşaltılması gerekiyor. Enfeksiyon oluşmuşsa doktor kontrolünde parasetamol etken maddeli ağrı kesici ve emzirmeye engel olmayan antibiyotik kullanılarak süt vermeye devam edilebiliyor.&#;



İlaç kullanımını yeniden düzenleyin

Bazı annelerde gebelikten önce gelen ve gebelikte eşlik eden diyabet, tiroid ya da kardiyak rahatsızlıklar gibi kronik hastalıklar bulunabiliyor. Bu hastalıklar annenin emzirme sırasında da ilaç kullanmasını gerektiriyor. Böyle durumlarda süt ile uyumlu ilaçların düzenlemesi yapılarak emzirme döneminde de kullanılması gerekiyor.&#;



Karnınızın görüntüsü sizi korkutmasın

İster normal ister sezaryenle doğum yapılmış olsun birçok anne, bebek çıkar çıkmaz karınlarının eski haline döneceğini düşünüyor ve bu gerçekleşmeyince hayal kırıklığına uğruyor. Oysa 9 ay boyunca yavaş yavaş gerilen karın kaslarının toparlanması vakit alıyor. Lohusalık döneminin sonunda ise karında beklenen toparlanma gerçekleşiyor.


Bebek uyurken siz de uyuyun

Hamileliğinin son günlerini daha çok dinlenerek geçiren bir anne için, doğumdan itibaren çok yoğun bir tempo başlıyor. Bebeğine en iyi bakımı vermek isteyen anne, aynı zamanda evinin işlerine de yetişmek isterse daha da yorgun düşüyor. Bu dönemde aile büyüklerinden ve arkadaşlardan yardım talep etmek gerekiyor. Ayrıca bebeğin uyuduğu saatlerde annenin de uyuması öneriliyor.&#;


Depresyon için önlem alın

Lohusaların yüzde &#;inde lohusalık üzüntüsü, yüzde &#;ünde ise lohusalık depresyonu görülüyor. Daha sık görülen ve daha çabuk geçen lohusalık üzüntüsünü aşmak için aileden ve arkadaşlardan destek almak, bebeği güven duyulan birine bırakıp evden dışarı çıkmak gibi faaliyetler fayda sağlıyor. Lohusalık depresyonunu ise annenin kendisinden çok çevresindeki insanlar fark ediyor. Sürekli ağlamak, bir şeyler yapmak için enerji bulamamak, çok fazla ya da çok az yemek, çok fazla ya da az uyumak, dikkati toplamada ve karar vermede güçlük yaşamak, değersiz ve suçlu hissetmek, keyif alınan olaylara ilgiyi kaybetmek, eşten, aileden, arkadaşlardan hatta bebekten kendini soyutlamak gibi belirtiler görülüyor. Bu bulgulara sürekli baş ağrısı, mide problemleri gibi fiziksel sıkıntılar da eşlik edebiliyor. Bu durumda bir psikolog veya psikiyatristten destek almak gerekiyor.&#;


Cinsel hayat ne zaman başlayabiliyor?

Dr. İlknur Çitil, cinsel hayata başlamak için lohusalık döneminin bitip, ikinci rutin muayenenin gerçekleşmesini beklemek gerektiğini söylüyor. Muayenede tüm jinekolojik organların normal hale geldiğinden, normal doğum olmuşsa genital bölgedeki dikişlerin toparlandığından emin olmak gerekiyor. Aksi takdirde cinsel birleşme enfeksiyona neden olabiliyor. Aynı muayenede kullanılacak korunma yöntemleri de konuşuluyor. Üç ayda bir yapılan progesteron içeren injeksiyonlar, Türkiye&#;de de bir süredir bulunan ve emziren annelerin kullanımına uygun olan, yalnızca progesteron içeren doğum kontrol hapları ya da doktor uygun görüyorsa rahim içi araçların yanı sıra kondom da bir korunma yöntemi seçeneği olarak hastaya sunuluyor. Lohusalık sonrası cinsel yaşam, aşırı yorgunluk, stres, ağrı olacak korkusu, cinsel isteksizlik gibi nedenlerle ilk günlerde hayal kırıklıkları yaratabilse de bu sorunlar çoğunlukla zaman içinde aşılıyor.
&#;