Mcv Açılımı

CBC veya FBC adları ile anılan tam kan sayımı içerisinde yapılan kan tahlillerinden biri olan MCV kan testi diğer adı ile Ortalama Corpuscular Hacim kırmızı kan hücrelerinin boyutu ve hacmini ölçer. Açılımı Mean Corpuscular Volume olan MCV kan tahlili değerleri çocuklarda ve yetişkinlerde farklılık arz eder. Peki, MCV kan tahlili değerleri düşüklüğü veya yüksekliği ne anlama gelir? Normal olmayan değerler hangi hastalıkların habercisi olabilir? İşte, MCV kan tahliline dair merak edilen tüm detaylar haberimizde...

MCV DEĞERİ NEDİR?

Açılımı Mean Corpuscular Volume olan MCV kan tahlili, Ortalama Eritrosit Hacmi olarak da adlandırılır. Alyuvarların hacmi ve ortalama boyutunu ölçen MCV kan testindeki değer yaş, cinsiyet gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. Yetişkin bireylerde ideal MCV oranı 79-98 fL arasındadır. MCV, hemoglobin, beyaz kan hücresi sayısı ve trombosit düzeyleri tam kan sayımının en bilgilendirici bileşenleridir.

Tam kan sayımındaki hemoglobin seviyesi (Hb) anemik olup olmadığınızı anlamanıza yardımcı olurken, MCV kan testi bundan daha ileriye gider. Anemi tipine göre daha fazla bilgi sağlamak veya hemoglobin seviyesi testinin tek başına gösteremediği problemlere işaret etmek çok yararlıdır.

MCV DEĞERLERİ HANGİ ARALIKTA NORMALDİR?

Kanımız beyaz kan hücrelerini (WCB), kırmızı kan hücrelerini (RBC) ve plateletleri ve ayrıca plazma bileşenlerini içerir. Kırmızı kan hücreleri tabla şekillidir ve hemoglobin adı verilen ve akciğerlerimizden oksijenin gerekli olduğu vücut hücrelerine taşınmasına yardımcı olan molekülü içerir. Kırmızı hücrelerin etkili olması için doğru hacimde veya büyüklükte olması gerekir.

*Bir yetişkinde normal bir kırmızı kan hücresi hacmi yaklaşık 80 -100 fL’dir

(fL, MCV’nin ölçüldüğü birim olan Femtoliter’dir. Güç, eksi 15 Litre veya 0.000000000000000001 Litre’ye yükseltilmiş 10 ile aynıdır).

MCV değeri ortalama bir kırmızı kan hücresinde şöyle olmalıdır:

* 18 yaş üstündeki yetişkinlerde: 78-98 fL

* 12-18 yaş arasındaki erkekler: 78-98 fL

* 12-18 yaş arasındaki kızlar: 78-102 fL

* Bebekler (6 aylık-2 yaş): 70-86 fL

* Yeni doğan bebeklerde: 95-121 fL

MCV YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?

Kırmızı kan hücrelerinin normalden büyük olduğu anlamına gelir ve ‘makrositik anemi’ diye adlandırılır. Değerin yüksek olması bize kırmızı kan hücrelerimizin büyük olduğunu gösterir. Hücreler çok büyük olduğunda, vücut hücrelerine kan dağıtan minik kılcal damarları geçtikçe kolayca kırılabilirler.

Makrositik anemi aşağıdaki durumlarla ortaya çıkabilir:

• Folik asit eksikliği anemisi

• B12 eksikliği anemisi

• Karaciğer hastalığı (örneğin siroz)

• Hemolitik anemi

• Hipotiroidi

• Aşırı alkol tüketimi

• Aplastik anemi

• Miyelodisplastik sendrom

• Bazı ilaçların yan etkileri

MCV DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?

Kırmızı kan hücrelerinin normalden küçük olduğu anlamına gelir ve ‘mikrositik anemi’ diye adlandırılır. Düşük bir MCV bize kırmızı kan hücrelerinizin hacminin normal olandan daha az olduğunu söyler, bu durum Microcytosis (küçük hücreler) olarak adlandırılır. Çok küçük hücreler, hücrelere daha az oksijen taşınması anlamına gelir ve bu da yorgunluğa yol açar.

Mikrositik anemi aşağıdaki durumlarla ortaya çıkabilir:

• Demir eksikliği anemisi

• Talasemi

• Kurşun zehirlenmesi

• Kan kaybı (adet, ülser gibi nedenlerle)

• Kronik bir hastalık

• B6 vitamini eksikliği

• Yeme bozukluğu – anoreksiya nervoza, bulimia

MCV TESTİNİN ÖNEMİ NEDİR?

MCV testi yaptırmak için bir dahiliye (iç hastalıkları) uzmanına başvurmanız gerekmektedir. MCV kan testi kişiden kan alınarak uygulanır. MCV değerlerinin biraz yüksek veya düşük çıkması sıra dışı bir durum değildir. Bu durumlarda genelde bir dahaki testte MCV normal aralığına geri döner. Ama yine de MCV değerlerindeki anormallikler ciddiyetle dikkate alınmalıdır. Doktorunuz altta yatan nedeni bulmak için diğer sonuçları değerlendirir ve ek testler isteyebilir.

MCV DEĞERLERİNİN NORMAL DÜZEYE GELMESİ İÇİN...

Tam kan sayımı testi sonucu MCV değerlerinizin normalden düşük yahut yüksek olduğunu öğrenmeniz takdirinde doktorunuzun çizdiği yol haritasına göre hareket etmeniz gerekir. Ancak MCV değerinin düşüklüğü ve yüksekliği için bazı tedavi yolları da sizler için süreci hızlandırabilir. 

Demir seviyenizi yükseltin!

MCV değerinin anormal çıkmasının en önemli nedenlerinde biri demir eksikliğidir. Bunu da bazı beslenme alışkanlıkları ile düzeltebilirsiniz. Demir içeren besinler ile demir emilini artırabilirsiniz. Demir için en iyi kaynaklar, kırmızı et, kümes hayvanları ve deniz ürünleridir. Vejeteryan iseniz önerimiz fasülye ve koyu yeşil yapraklı sebzeler mesela ıspanaktır. Bağırsaklarda demir emilinini artırmak için ise C vitamini içeren besinlere ağırlık vermeniz gerekmektedir.

Böbrek sağlığına dikkat!

MCV değerinin normal düzeyde olması için böbrek hastalıklarına neden olacak alışkanlıkları bırakmanız gerekmektedir. Böbreklerin sağlıklı olması için günlük 6-8 bardak su muhakkak içilmesi gerekir. Bunun dışında yapılacak düzenli egzersiz ile birlikte vitamin ve mineral beslenmesi sağlanması ve sigaranın acil olarak bırakılması gerekir.

B9- B12 vitamin değerlerine dikkat!

MCV değerinin anormal çıkmasının en büyük nedenlerinden biri de B12 vitaminidir. Zaten B9 veya B12 vitaminleri eksikliği ile MCV değeriniz yüksek çıktı ise doktorunuzun tavsiyesi bu vitaminlerin düzeyinin yükseltilmesi olacaktır.

Tiroid sağlığına önem verin!

Tiroid bezi sağlıklı değil ise MCV değerinin anormal çıkması kaçınılmaz olur. Bu yüzden vitamin ve mineral içieren sağlık bir yemek diyeti ile tiroid bezi sağlığı korunursa MCV değeriniz normal düzeye iner.

Karaciğer sağlığına dikkat: yeşil çay, sarımsak...

Kırmızı kan hücrelerinin üretimi ile alakalı olan karaciğer sağlığı direkt olarak MCV değerine etki eder. Yüksek miktarda alkol tüketimi karaciğerde fonksiyon bozukluğuna yol açacağından MCV seviyesini etkiler ve anemiye sebep olabilir. Karaciğeri güçlendirmenin en kolay kolay yolu ise antioksidan zengin yeşil çay içmektir. Aynı zamanda bir diğer antioksidan sarımsağı da diyetinize ekleyebilirsiniz.

MCH nedir? Kan tahlilinde MCH değeri düşüklüğü ve yüksekliği anlamı...

MPV nedir? MPV düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir?

CRP nedir? CRP yüksekliği hangi hastalıkların habercisidir?

PDW testi nedir? PDW düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir?

RDW nedir? RDW yüksekliği ve düşüklüğü neden olur? Tedavisi...

MCH Ne Demek?

Kan tahlillerinde doktorunuzun istediği tetkiklerin arasında sıklıkla karşılaştığınız MCH, “ortalama eritrosit hemoglobini”, İngilizce’de “mean corpuscular hemoglobin” olarak bilinir ve kırmızı kan hücrelerinin (eritrosit) her birindeki hemoglobin miktarıdır. Hemoglobin alyuvarlardaki bir proteindir. Oksijen ve karbondioksit, demir içeren hemoglobine bağlanır. Hemoglobin oksijenle birleştiğinde kana kırmızı rengini verir. Hemoglobin yetersizliğinde vücut yeterince oksijen alamaz ve anemi, kalp yetmezliği, felç gibi sağlık sorunları ortaya çıkar.

Tam kan sayımı yapıldığında MCH değerini öğrenmek mümkün olur. Tam kan sayımında kırmızı ve beyaz kan hücreleri dahil kan değerleriyle ilgili tüm değerlere bakılır. MCH, tam kan sayımındaki bilgiler doğrultusunda anlaşılabilir. Bir sağlık sorununuz olduğunda veya düzenli check up kontrollerinde tam kan sayımı doktor tarafından istenir. Kan hücreleri sayılarıyla ilgili bir belirti varsa da doktor tam kan sayımı istemi yapar. Tam kan sayımına bakılırken şu kan değerleri kontrol edilir:

• Beyaz kan hücreleri (enfeksiyonla mücadele eden hücrelerdir)
• Kırmızı kan hücreleri ve bunların içindeki hemoglobin
• Trombositler (kan pıhtılaşmasına yardımcı olurlar)

Tam kan sayımında, kanda kaç tane hücre olduğu, bu hücrelerin büyüklük, şekil ve içerikleriyle ilgili özelliklere bakılır. Vücutta oksijen taşıyan hemoglobinle ilgili olan MCH değeri de tam kan sayımı test sonucunda çıkar.

MCH Değeri Nasıl Ölçülür?

Kanda MCH değerine bakılan tam kan sayımı tetkikinde koldan iğne yardımıyla kan örneği alınır. Kan örneği laboratuvar ortamında incelenir ve MCH değeri çıkar. MCH değeri, kırmızı alyuvarların gerçek boyutunu gösteren MCV (mean corpuscular volmue) ile benzerdir. MCHC ile de MCH sıklıkla karıştırılır. Ancak MCHC, kırmızı kan hücrelerinin hacmine göre ortalama hemoglobin miktarıdır. Doktorlar anemi (kansızlık) teşhisi koyarken hem MCH hem de MCHC değerlerini kullanırlar. Çünkü iki değer de kandaki hemoglobin sağlığını yansıtır.

MCH sonucu sağlıkla ilgili önemli ipuçları verir. MCH düşüklüğü genellikle anemiye; MCH yüksekliği akciğer ve böbrek hastalıklarına işaret eder. Normal MCH değeri yetişkinlerde 27-31 pg’dir. Çocuklar da bu sayılar değişkenlik gösterebilir. Peki MCH düşüklüğü nedir, MCH yüksekliği nedir? MCH yüksekliği ve MCH düşüklüğü ne gibi belirtiler ve sonuçlar doğurur? Bu sorular şöyle cevaplanabilir:

MCH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Kanda MCH düşüklüğü; 27 pg’nin altındaki bir MCH değeri anlamına gelir ve bu yaygın olarak hemoglobinin üretim sorunu nedeniyle gelişmiş anemiye işaret eder. Farklı anemi türlerine göre de MCH değerleri değişebilir. Örneğin; mikrositik anemide kan hücreleri çok küçüktür ve yeterli hemoglobin üretilemeyince ortaya çıkar. Genellikle yetersiz beslenme ya da beslenme eksikliği bunun sebebidir. Her zaman anemi beslenmeye bağlı olarak gelişmez. Bazen kişi dengeli ve sağlıklı beslense bile anemi gelişebilir. MCH düşüklüğü neden olur? İşte sebepleri:

• Kanser
• Otoimmün hastalıklar
• B12 vitamini veya folik asit gibi vitamin ve mineral eksikliğine bağlı beslenme yetersizlikleri
• Demir eksikliği anemisi (vücut hemoglobin için demir kullanır ancak vücutta demir yetersiz olursa MCH seviyesi düşer. Bu anemi daha çok vejetaryen ve yetersiz beslenmede görülür. Çölyak hastalığı da vücudun demiri emmesini engelleyerek demirin düşmesine neden olur.)
• Ameliyat, yaralanma, regl gibi nedenlerle yaşanan demir kaybı veya mide ameliyatında olduğu gibi demirin yeterince emilememesi anemiye götürür.)
• Karaciğer hastalıkları
• Böbrek hastalıkları
• Talasemi (Akdeniz anemisi olarak bilinen bu hastalıkta hemoglobin genlerindeki mutasyonlar sonucu kalıtsal olarak kan üretim bozukluğu oluşur.)

MCH Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

MCH düşüklüğü sonucu kişilerde şu belirtiler görülür:

• El ve ayak üşümesi
• Yorgunluk
• Baş dönmesi
• Solgun cilt
• Cilt morlukları, çabuk moraran cilt
• Nefes darlığı
• Taşikardi ya da hızlı kalp ritmi
• Göğüs ağrısı
• Halsizlik
• Güçsüzlük
• Saç dökülmesi
• Dilde pütürleşme gibi sorunlar
• Kulakta uğultu
• Bacak krampları

MCH Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Kanda MCH yüksekliği; 32 pg’nin üzerindeki bir MCH değeri anlamına gelir ve genellikle makrositik anemiye işaret eder. Makrositik anemi yaşayan kişiler genellikle bunu fark etmezler, belirtiler şiddetlendiğinde anlaşılabilir. MCH yüksekliğinin nedenleri şunlardır:

• Böbrek kanseri de dahil bazı böbrek hastalıkları
• Doğuştan kalp hastalıkları
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve pulmoner fibrozis dahil akciğer hastalıkları
• Polisitemi vera (genetik olan bu kan hastalığında kemik iliği çok fazla alyuvar üretir)
• Hipotiroidizm
• Miyelodisplastik sendrom (kök hücre bozukluğu)
• Rutin ve aşırı alkol tüketimi
• Enfeksiyon kaynaklı komplikasyonlar
• Östrojen içeren çok fazla ilaç tüketmek
• Down Sendromu

MCH Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

MCH yüksekliği sonucu kişilerde şu belirtiler görülür:

• Kan pıhtıları
• Çift veya bulanık görme
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Kaşıntı
• Yorgunluk
• Solgun cilt
• Hızlı kalp ritmi
• Kırılmaya meyilli tırnaklar
• Konsantrasyon güçlüğü
• Unutkanlık

Makrositik anemisi olan kişiler sindirim sistemiyle ilgili sıkıntılar da yaşayabilir. İştahsızlık, kilo kaybı ve sıklıkla ishal bu sindirim sorunlarının başında gelir. Ancak bu belirtilerden herhangi birinin yaşanması halinde vakit kaybedilmeden doktora gidilmelidir.

MCH Tedavisi

Tam kan sayımında belirlenen MCH düşüklüğü veya yüksekliği sonucu doktor ek test talebinde bulunur. Teşhise göre tedavi planlanır.

B12 vitamini ve folik asit gibi nedenlerle düşen MCH için takviye verilebilir. Ancak en önemli etkiyi uzun vadede yeterli ve dengeli beslenme sağlayabilir.

MCH düşüklüğünde demir ve B6 vitaminlerinden zengin beslenilmesi tavsiye edilebilir. Demir içeren gıdalarla birlikte bol limonlu salata gibi C vitamini ve lifli gıda tüketimi yapılması söylenir. Bu sayede MCH seviyeleri yükselebilir. Balık, koyu yeşil yapraklı sebzeler, yumurta, kuru yemişler, sağlıklı tohumlar ve kahverengi pirinç gibi sağlıklı tahılları beslenmenize ekleyebilirsiniz. Bazı gıdalardan da demir emilimini azalttığı için kaçınmalısınız. MCH düşüklüğü varsa kahve ve çay gibi kafein içeren içeceklerinin tüketimini azaltın.

Aşırı kanamaya bağlı anemi tedavisinde adet kanamasını azaltıcı tedaviler verilebilir (örneğin: doğum kontrol hapı veya ilaç kaplı spiral). Aşırı kanama polip veya tümör kaynaklıysa da cerrahi tedaviler gerekebilir.

MCH değerleri bazen bir hastalığa bağlı olarak gelişmez. Bazı ilaçların yan etkileri, yüksek rakımlı bir bölgede yaşamak da MCH değerlerinde anormallik yaratabilir. Bu nedenlerle de MCH seviyelerinde dengesizlik olan kişilerin mutlaka doktora başvurması gerekir.

Ortalama Corpuscular Hacim olarak da adlandırılan MCV kan testi, tam kan sayımı (CBC veya FBC) testinin bir parçası olarak yapılan ve kırmızı kan hücrelerinizin her birinin ortalama boyutunu veya hacmini belirleyen bir kan testidir. Peki, MCV yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Hepsi ve daha fazlası haberimizde...

Sozcu.com.tr

Yayınlanma: 08:18 - 12 Ekim 2018 Güncellenme:

MCV bazen Ortalama Hücre Hacmi olarak da adlandırılır. Tam kan tahlilindeki değerlerden biri olan MVC hakkında merak edilen tüm detaylar haberimizde… MCV nedir? MCV yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?

MCV (MEAN CORPUSCULAR VOLUME) NEDİR?

Ortalama Eritrosit Hacmi olarak da adlandırılan MCV kan testi, tam kan sayımı (CBC veya FBC) testinin bir parçası olarak yapılan ve kırmızı kan hücrelerinizin her birinin ortalama boyutunu veya hacmini belirleyen bir kan testidir. MCV ayrıca bazen Ortalama Hücre Hacmi olarak da adlandırılır.

İlginizi ÇekebilirHemogram testi (Tam Kan Sayımı) nedir? Hemogram değerleri nelerdir?
NORMAL MCV DEĞERLERİ NEDİR?Kanımız beyaz kan hücrelerini (WCB), kırmızı kan hücrelerini (RBC) ve plateletleri ve ayrıca plazma bileşenlerini içerir. Kırmızı kan hücreleri tabla şekillidir ve hemoglobin adı verilen ve akciğerlerimizden oksijenin gerekli olduğu vücut hücrelerine taşınmasına yardımcı olan molekülü içerir.

Kırmızı hücrelerin etkili olması için doğru hacimde veya büyüklükte olması gerekir. Bir yetişkinde normal bir kırmızı kan hücresi hacmi yaklaşık 80 -100 fL’dir (fL, MCV’nin ölçüldüğü birim olan Femtoliter’dir. Güç, eksi 15 Litre veya 0.000000000000000001 Litre’ye yükseltilmiş 10 ile aynıdır).

Bu değer çocuklarda farklıdır.

– Doğumda yaklaşık 106 fL
– 3 aylıkken, 95 fL’dir.
– 1 yaşında, 70 ila 86 fL arasında bir yer
– 3-6 yaşlarında, 73 – 89 fL’dir.
– 10-12 yaşları arasında MCV 77-91 fL olur.

Birçok laboratuvar artık test sırasında direkt olarak bir MCV belirleyebilmesine rağmen, hematokrit veya PCV değerinden, tam bir kan sayımında kırmızı hücre sayımına bölünerek hesaplanabilir.

DÜŞÜK MCV DEĞERİ NE ANLAMA GELİR?

MCV, hemoglobin, beyaz kan hücresi sayısı ve trombosit düzeyleri tam kan sayımının en bilgilendirici bileşenleridir.

Tam kan sayımındaki hemoglobin seviyesi (Hb) anemik olup olmadığınızı anlamanıza yardımcı olurken, MCV kan testi bundan daha ileriye gider. Anemi tipine göre daha fazla bilgi sağlamak veya hemoglobin seviyesi testinin tek başına gösteremediği problemlere işaret etmek çok yararlıdır.

Düşük bir MCV bize kırmızı kan hücrelerinizin hacminin normal olandan daha az olduğunu söyler, bu durum Microcytosis (küçük hücreler) olarak adlandırılır. Çok küçük hücreler, hücrelere daha az oksijen taşınması anlamına gelir ve bu da yorgunluğa yol açar.

Düşük MCV’nin ortak nedenleri şunlardır:

– B6 vitamini eksikliği
– Kan kaybı (adet, ülser gibi nedenlerle)
– Talasemi
– Kronik bir hastalık
– Kurşun zehirlenmesi
– Demir eksikliği anemisi
– Yeme bozukluğu – anoreksiya nervoza, bulimia

YÜKSEK MCV DEĞERİ NE ANLAMA GELİR

Normalden daha yüksek bir MCV bize kırmızı kan hücrelerinizin büyük olduğunu ve Macrocytosis (büyük hücreler) olarak adlandırılan bir durum olduğunu söyler. Hücreler çok büyük olduğunda, vücut hücrelerine kan dağıtan minik kılcal damarları geçtikçe kolayca kırılabilirler.

Yüksek MCV’nin ortak nedenleri şunlardır:

– Bazı ilaçların yan etkileri
– Karaciğer hastalığı (siroz)
– B12 eksikliği anemisi
– Aşırı alkol tüketimi
– Hipotiroidi
– Hemolitik anemi
– Folik asit eksikliği anemisi
– Miyelodisplastik sendrom
– Aplastik anemi

beyaznasıl yapılırSağlıkÜlser

Açılımı Mean Corpuscular Volume olan MCV tam kan sayımı içerisinde yapılan kan tahlillerinden birisidir. Vücutta bulunan kırmızı kan hücrelerinin dokulara oksijen taşımasında sorumlu olan hücredir. MCV değerleriniz düşük, normal ve yüksek çıkabilmektedir. Hepsinin anlamları farklı olmaktadır. Genellikle MCV değerleri hakkında en bilineni ise anemi hastalığıdır. MCV düşüklüğü ve yüksekliği nedir? Merak edilen bu soruyu yanıtlayacağız. MCV normal değerleri işte detaylar.

MCV DÜŞÜKLÜĞÜ

MVC düşüklüğü hücrelerin hacminin normalden daha az olması anlamına işarettir. Bu durum daha küçük hücre anlamına gelmekte ve oksijen daha az taşınmaktadır. MCV düşüklüğüne sebep olan hastalıkların başında:

• Talasemi
• Demir eksikliği
• Kurşun zehirlenmesi
• Kan kayıpları gelmektedir.

MCV YÜKSEKLİĞİ

MCV kan testinde değerlerin olması gerekenden daha yüksek çıkması, kırmızı kan hücrelerinin olması gerekenden daha büyük olduğunun göstergesidir. Ayrıca bu durum Macrocytosis (büyük hücreler) olarak da isimlendirilmektedir.

MCV NEDİR?

MCV tam kan sayımının parametrelerinden biri olarak bilinmektedir. MVC olarak bilinen bu değer, eritrosit olarak bilinen kırmızı kan hücrelerinin boyutu hakkında bilgi vermekte ve kırmızı kan hücreleri dokulara oksijen taşınmasında sorumlu olan hücreler olarak da bilinmektedir.

MCV NORMAL DEĞERLERİ

Kan tahlilinde MCV değeri yetişkin bir bireyde normal referans aralığı bir kan hücresi için 80 ila 100 fL, çocuklarda MCV değeri ise yaklaşık olarak 106 fL ve ayrıca 3 aylık bir bebekte MCV değeri ise 95 fL olması gerekmektedir.

MCV formülü: MCV = hematokrit (yüzde) x 10 / kırmızı kan hücresi sayısı (milyon / mm3 kan) şeklindedir. Bu formülü gerektiği durumda hekimler yapar. Ama günümüz teknolojisinde makineler otomatik sonuç vermektedir.

MCV Nedir?

Sağlık kuruluşlarında gerçekleştirilen kan tahlillerinin büyük bir çoğunluğu kan sayımını da içerir. Kan sayımında bakılan MCV değeri, “Mean Corpuscular Volume”, yani ortalama korpüsküler hacim teriminin kısaltmasıdır. Kanda kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler olmak üzere üç farklı kan hücresi türü yer alır. Kan örneğinin mikroskop altında incelenmesi ile ölçülen MCV değeri, kırmızı kan hücrelerinin ortalama boyutunun hesaplanmasında kullanılır. Eritrosit olarak da adlandırılan kırmızı kan hücreleri kanda oksijen taşınmasından sorumludur ve akciğerlerden gelen oksijeni vücuttaki hücrelere ulaştırır. Hücrelerin sağlıklı bir şekilde yaşamını sürdürmesi, büyümesi ve çoğalması için oksijene ve dolayısıyla bu oksijeni hücrelere ulaştıracak eritrositlere ihtiyacı vardır. Eritrositlerin normalden büyük veya normalden küçük boyutta olması anemi, vitamin ve mineral eksiklikleri veya farklı bir tıbbi sorundan kaynaklanabilir. Böyle bir durumun araştırılmasında MCV testinden yararlanılabilir.

MCV Belirtileri Nelerdir?

MCV yüksekliği ve MCV düşüklüğü kanda oksijenin taşınmasını doğrudan etkiler. Bu nedenle MCV değerinin normal değer aralığının dışına çıkması, yüksekliğin veya düşüklüğün boyutuyla orantılı olarak çeşitli belirtilere yol açar. MCV yüksekliğinde veya düşüklüğünde ortak olarak görülen bazı belirtiler şunlardır:

• Nefes darlığı
• Göğüste ağrı
• Taşikardi
• İştahsızlık ve istemsiz zayıflama
• Ciltte soluk renk veya sararma
• Baş ağrısı
• İshal
• Saç dökülmesi ve tırnak yapısına ilişkin sorunlar

Bunların haricinde B12 eksikliği, folik asit eksikliği gibi nedenlerle anemi (kansızlık) sorunu geliştiyse bundan kaynaklı olarak da MCV değeri etkilenebilir. B12 eksikliği anemisinden kaynaklanan MCV bozukluklarında olduğunda el ve ayaklarda karıncalanma, mide bulantısı ve kusma, gaz sorunu ve karında şişkinlik, depresyon, konsantrasyon güçlüğü gibi sorunlar görülebilir. Folik asit eksikliğinden kaynaklı anemide ise MCV değerine ilişkin sorunlara ek olarak ishal, iştahsızlık, sinirlilik, dilde hassasiyet gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu gibi belirtiler yaşayan kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurarak tam kan sayımını da içeren kan tahlillerini yaptırmasında fayda vardır.

MCV Neden Olur?

MCV yüksekliği ve düşüşünün birçok farklı nedeni söz konusu olabilir. MCV değerinin normal aralığı 80 ile 100 fL’dir. Bu değerlere göre normalden düşük çıkan MCV değerlerinde en yaygın neden yetersiz kırmızı kan hücresi üretimi, yani anemidir. Dolayısıyla MCV düşüklüğü belirtilerinin büyük bir çoğunluğu anemi belirtileriyle benzerdir. MCV yüksekliği ise çeşitli sağlık sorunlarının etkisiyle ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

• B1 (tiamin) ve B12 vitamini eksikliği
• Folik asit eksikliği
• Tiroid bezinin yetersiz çalışması (hipotiroidi)
• Kemik iliği yetersizliğinden kaynaklanan aplastik anemi
• Karaciğer yetmezliği
• Çeşitli ilaçların yan etkileri
• Bazı doğumsal hastalıklar
• Karbonmonoksit zehirlenmeleri
• Hematolojik hastalıklar

MCV Teşhisi Nasıl Konulur?

MCV değerinin normalden düşük ya da daha yüksek çıkması, yukarıda da belirtildiği gibi pek çok durumdan kaynaklı olabilir. Ciddi bir sağlık sorununun varlığı halinde çoğu zaman farklı kan parametrelerinde de bozukluklar söz konusu olur. Bu nedenle tam kan sayımı içerisinde yer alan tüm parametreler bir arada değerlendirilmelidir. Eğer neden anemi ise, kan sayımındaki hemoglobin, hemataokrit gibi farklı değerler bu durumun tespiti için yeterli gelecektir. Kansızlık söz konusu değilse teşhis için birtakım farklı tarama testlerine ihtiyaç duyulması muhtemeldir. Aynı zamanda hastanın detaylı tıbbi öyküsünün alınması, kullandığı ilaçların değerlendirilmesi, eşlik eden sağlık sorunlarının öğrenilmesi, fiziksel muayene ve radyoloji görüntülerinin incelenmesi gibi yöntemlerle MCV’ye ilişkin sorun tam olarak teşhis edilebilir ve tedavi süreci buna göre planlanabilir.

MCV ile Birlikte Ortaya Çıkan Semptomlar Nelerdir?

MCV değerinin 80 fL’nin altında olması mikrositik, 100 fL’nin üzerinde olması ise makrositik bozukluğun göstergesidir. MCV düşüklüğünde görülen semptomlar arasında halsizlik, güç kaybı, nefes darlığı, baş dönmesi, soluk rengli gibi birtakım belirtiler yer alır. Bu durum mikrositik anemi şeklinde isimlendirilir ve genellikle anemi, bazı durumlarda ise talasemi (Akdeniz anemisi), kurşun zehirlenmesi gibi farklı durumlardan kaynaklanır. MCV yüksekliği ise makrositoz olarak adlandırılır. Bu durumda ise iştahsızlık, kalp çarpıntısı, çabuk yorulma, nefes darlığı, ishal, konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık gibi semptomlar baş gösterir. Bazı kişiler herhangi bir belirti hissetmeksizin kan sonuçlarında MCV değerinin düşük veya yüksek olduğunu fark edebilir. Sınıra yakın olan hafif yüksek ve hafif düşük MCV hastada herhangi bir semptoma yol açmayabilir, hatta geçici bir durum olabilir. Fakat yine de nedeni araştırılmalıdır.

MCV Yüksekliği ve Düşüklüğü

Özofagus kanseri, böbrek hastalığı, rektum kanseri gibi hastalıkların tedavi süreçlerinin değerlendirilmesinde, kemoterapi ve radyoterapilerin etkinliğinin araştırılmasında MCV değerleri önemli bilgiler verir. Ayrıca unutkanlık, odaklanma sorunları, dikkat dağınıklığı gibi durumlarda bilişsel işlevlerin değerlendirilmesi için de MCV değerlerinin incelenmesinde fayda vardır. Bu gibi durumlarda MCV değerlerinin yüksek veya düşük olması tedavi planının belirlenmesi üzerinde oldukça belirleyici olabilir. Kişiler için yalnızca MCV testi sonucundaki bozukluk ile herhangi bir hastalığın tanısının konulması mümkün değildir. Dolayısıyla yüksek veya düşük çıkan değerler hekim tarafından değerlendirilmeli ve gerek duyulması halinde daha farklı tanı yöntemlerine başvurulmalıdır.

MCV Nasıl Geçer?

MCV değerindeki yükseklik veya düşüklüğün nedeninin belirlenmesi, kan değerlerinin normale döndürülebilmesi için gerekli ilk aşamayı oluşturur. Teşhis aşamasında hastanın tıbbi öyküsünün detaylı olarak alınması oldukça önemlidir. Kişide bulunabilen bazı hastalıklar, sürekli kullanılan ilaçlar ya da beslenme alışkanlıklarına ilişkin sorunlar bu duruma zemin hazırlamış olabilir. Bu gibi konularda bilgi alındıktan sonra hekimler farklı kan tahlilleri ve radyolojik görüntüleme tetkikleri isteyerek çeşitli hastalık olasılıklarını değerlendirebilir. Anemi tespit edilmesi halinde öncelikle bu aneminin türü belirlenir. B12 vitamini, folik asit veya demir eksikliği gibi farklı nedenlerin yanı sıra talasemi gibi hastalıklar aneminin nedeni olabilir. Vitamin ve mineral eksikliği söz konusu ise eksik olan vitamin veya mineralin takviyesi yapılır. Bu takviyeler ağız yoluyla alınan haplar ya da enjeksiyon yöntemiyle uygulanabilir. Ciddi yetersizliklerde kas içi enjeksiyon yöntemiyle takviye yapılması daha hızlı sonuç verir. 

Nedeni tespit edilemeyen anemilerde gastrointestinal sistem kanamalarından şüphe edilebilir. Gastrit, ülser, bağırsak hastalıkları gibi durumlar sindirim sistemi yoluyla kan kaybına neden olduğunda anemiye zemin hazırlar. Bu nedenle vitamin ve mineral eksikliğinin söz konusu olmaması ve kişinin anemiye yol açacak bir hastalığının bulunmaması durumunda bu olasılık da mutlaka değerlendirilmelidir. Gaitada gizli kan testi yapılarak kanama tespit edilmesi halinde endoskopi ve kolonoskopi gibi yöntemlerle sindirim sistemi incelenebilir. Talasemide ise ciddi anemi gelişmesi halinde kan değerlerinin belirli sınırların altına inmesi ile kan nakline ihtiyaç duyulabilir. Bunların haricinde herhangi bir kronik hastalıktan kaynaklanan MCV düşüklüğü ve yüksekliğinde ilgili hastalığa yönelik bir tedavi planı belirlenir.

Eğer siz de kan sonuçlarınızda MCV değerinizin referans aralığın dışında olduğunu gördüyseniz hekiminize danışarak bu durumun nedenleri hakkında bilgi alabilir, gerekli olması halinde ilave tanı testlerinizi yaptırabilirsiniz.

Hastaların yaptırdıkları çeşitli tetkikler hakkında genel bir bilgi birikimine sahip olmaları, hem kendi sağlık problemlerini daha iyi kavramaları hem de ileride ortaya çıkabilecek hastalıklarda doktora başvurulduğunda sorunlarını daha iyi ifade edebilmeleri açısından oldukça önemlidir. Bu tetkikler arasında özellikle kanda bulunan hücresel elemanların incelenmesi esasına dayanan tam kan sayımı önemli bir yer tutar. Tam kan sayımı, kırmızı ve beyaz kan hücreleri ile kan pulcuklarının sayısı ve biyokimyasal özellikleri hakkında bilgi verir. Tam kan sayımında incelenen önemli değerlerden biri de MCH değeridir.

MCH Nedir?

MCH; İngilizce “mean corpuscular hemoglobin” ifadesinin kısaltmasıdır. Bu ifade eritrosit başına düşen ortalama hemoglobin miktarını ifade eder. Sağlıklı kişilerde; kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin molekülü, yapısındaki demir atomu sayesinde akciğerlerden kana geçen oksijenin vücuttaki diğer dokulara taşınmasını ve dokularda üretilen zararlı karbondioksit gazının akciğere taşınarak vücuttan atılmasını sağlar. Aynı zamanda, bu molekül, kana kırmızı rengini veren moleküldür.

Vücutta ortaya çıkan çeşitli sağlık sorunlarına bağlı olarak hemoglobin üretimi veya metabolizmasındaki çeşitli aksaklıklar, kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin miktarını etkileyerek bazı rahatsızlıklara yol açabilir. Tam kan sayımında ölçülen MCH değeri bu sorunların tespit edilebilmesi açısından oldukça önemlidir.

MCH Değeri Nasıl Ölçülür?

Genel anlamda, kanda bulunan hücresel elemanlar hastadan alınan kan örneğinin mikroskop camına yayılmasıyla birlikte mikroskop altında incelenir. Bu yönteme periferik yayma adı verilir. Periferik yayma yönteminde, kırmızı kan hücrelerinin sayısı, şekli ve yoğunluğu detaylıca incelenir. Bu parametrelerdeki değişikliklerden yola çıkılarak çeşitli hastalıklara ilişkin fikir elde edilebilir. Bununla birlikte, periferik yayma dışında başka yöntemler de kullanılabilir.

Günümüzde, tam kan sayımı, otomatik cihazlar yardımıyla kan hücrelerinin sayısı, şekil farklılığı ve renk yoğunluğu bakımından sayısal olarak değerlendirilmesini ifade eder. Bu sayede, hücrelere ilişkin bu parametreler sayısal verilerle birlikte hesaplanır ve böylece en ufak değişiklikler bile tespit edilebilir.

MCH değeri, hücredeki hemoglobin miktarıyla ilişkili olduğundan, MCH değerinde görülen değişiklikler aynı zamanda hücrenin renk yoğunluğunu etkiler. Periferik yaymada daha soluk veya daha koyu görünen hücrelerin varlığı, tam kan sayımında MCH değerinin normal değer aralığından daha düşük veya yüksek olabileceğine işaret eder. Ayrıca, MCH değeri, hemoglobin metabolizmasına ilişkin bir değer olduğundan, bu değer, hücrelerin sayı ve şekil gibi diğer özelliklerini de etkileyebilir.

MCH Normal Değer Aralığı Nedir?

Sağlıklı bir bireyde MCH değerinin 27,5 – 33,2 pg aralığında olması gerekir. MCH değerinin bu değer aralığının altında olması MCH düşüklüğüne işaret ederken, MCH değerinin bu değer aralığının üstünde olması da MCH yüksekliğini ifade eder. MCH değerinin düşük veya yüksek olması durumunda farklı sağlık sorunlarından şüphelenilir.

MCH Düşüklüğü veya Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Tam kan sayımında ölçülen MCH değerinin 27,5 pg’den az çıkması durumunda MCH düşüklüğünden söz edilebilir. Bu durum, kanda bulunan kırmızı kan hücrelerinin ortalama hemoglobin içeriğinin yetersiz olduğu anlamına gelir. Bu da doğrudan hemoglobin üretimi veya metabolizmasında hemoglobin miktarının düşmesine neden olan bir mekanizmanın olabileceğine işaret eder.

Aşağıdaki durumlarda vücuttaki ortalama hemoglobin miktarının azalması sonucunda MCH düşüklüğü görülebilir:

•Demir eksikliği: Hemoglobin üretiminin doğrudan vücutta yeterli miktarda demir bulunmasıyla ilişkili olduğu söylenebilir. Bu anlamda, beslenme düzeninde yeteri oranda demir içeren besinlere yer vermeyen veya çeşitli sebeplere bağlı olarak demir kaybı yaşayan kişilerde hemoglobin üretimi azalır ve MCH düşüklüğü görülür.

•Kronik hastalıklar: Diyabet, eklem romatizması, böbrek yetmezliği gibi kronik rahatsızlıklarda çeşitli biyokimyasal mekanizmaların bozulması sonucunda demir emilimi ve metabolizması sekteye uğrar ve bu durum hemoglobin miktarının azalmasına neden olur.

•Kan kaybı: Vücutta ani veya kronik olarak görülebilecek kan kaybı, aynı zamanda hemoglobin kaybı anlamına geleceğinden, MCH değerini azaltabilir.

•Akdeniz anemisi: Talasemi olarak da bilinen genetik temelli bu hastalıkta, hemoglobin yapısı bozulduğundan, kırmızı kan hücresi üretimi sekteye uğrar ve buna bağlı olarak MCH düşüklüğü görülür.

•Sideroblastik anemiler (genetik/ edinsel)

•Kurşun zehirlenmesi

MCH düşüklüğünde çoğu durumda demir eksikliği, kronik hastalık veya talasemi gibi bir kansızlık (anemi) durumu söz konusu olduğundan, bu rahatsızlıklara ilişkin belirtilerin görüldüğü söylenebilir. Bu anlamda, MCH düşüklüğü saptanan kişilerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:

•Halsizlik, yorgunluk

•Nefes darlığı

•Eforla çabuk yorulma

•Çarpıntı

•Soluk cilt

MCH yüksekliği ise genellikle hemoglobin üretimi esnasında kırmızı kan hücrelerinde görülen çeşitli değişikliklere bağlı olarak ortalama hemoglobin değerinin yükselmesi anlamına gelir. Bu anlamda, aşağıdaki durumlarda MCH değeri normalden yüksek çıkabilir:

•B12 vitamini eksikliği: B12 vitamini kırmızı kan hücrelerinin üretiminde önemli bir rol üstlenir. Bu vitaminin vücuda yeteri miktarda alınmadığı veya çeşitli rahatsızlıklar nedeniyle B12 vitamin eksikliği görüldüğü durumlarda, kırmızı kan hücrelerinin üretimi bozulur ve bu da normalden daha büyük boyutta hücrelerin oluşmasına neden olur. Bu hücreler, sağlıklı hücrelere kıyasla daha hızlı yıkıma uğradığından, anemi ortaya çıkabilir. Aynı zamanda, büyük boyutlu hücrelerde ortalama hemoglobin değeri daha yüksek ölçüldüğünden, doğal olarak MCH değeri de artar.

•Folik asit eksikliği: Folik asit, B12 vitamininde olduğu gibi, kırmızı kan hücresi üretiminde kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle, folik asit eksikliği de daha büyük boyutta hücrelerin oluşmasına ve dolayısıyla MCH değerinin artmasına neden olabilir.

•Alkol tüketimi: Kronik olarak alkol tüketen kişilerde kırmızı kan hücrelerinin boyutu artar ve bu durumda MCH değeri normalden daha yüksek bir değerde çıkabilir.

•Bazı genetik anemiler: Herediter sferositoz gibi kırmızı kan hücrelerinin şeklinin bozulmasına neden olan genetik temelli bazı anemi türlerinde MCH yüksekliği görülebilir.

•İlaç kullanımı: Bazı kemoterapi ilaçları, viral enfeksiyonlar için kullanılan bazı ajanlar, bazı diyabet ilaçları

MCH yüksekliği, tıpkı MCH düşüklüğünde olduğu gibi, sıklıkla anemi ile birlikte seyreden bir rahatsızlık olduğundan, benzer belirtilere yol açar. Bununla birlikte, B12 veya folik asit eksikliği kaynaklı MCH yüksekliği durumunda ek olarak aşağıdaki belirtiler de görülebilir:

•El ve ayaklarda uyuşma, his kaybı

•Bulantı ve kusma

•İshal

•İştah kaybı

•Unutkanlık

•Denge kaybı

MCH Düşüklüğü veya Yüksekliği Nasıl Düzeltilebilir?

MCH değerinde görülen düşüklük veya yükseklik, tek başına hastalık tanısı konması için yeterli değildir. Genellikle hastanın çeşitli şikayetlerle doktora başvurduğu durumlarda istenen tam kan sayımı testinde MCH değerinde görülen değişiklikler de saptanabilir. Bununla birlikte, MCH değerinde değişime yol açan, altta yatan bir hastalığın olması durumunda, uzman bir doktor tarafından hastanın değerlendirilmesi sonucunda kesin hastalık tanısı konulabilir. Bu doğrultuda, hastalık öyküsü ve fizik muayene bulguları ile diğer görüntüleme ve laboratuvar tetkikleri de büyük önem taşır.

Hastada MCH düşüklüğünün tespit edildiği durumlarda, yapılacak ek laboratuvar testleriyle altta yatan demir eksikliği olup olmadığı anlaşılabilir. Bu durumda, hastada demir eksikliğine yol açabilecek ek sağlık sorunları araştırılır ve hastanın beslenme düzeninde demir içerikli besinlere daha çok yer vermesi sağlanır. Aynı zamanda, demir takviyesi de yapılabilir. Kan kaybından şüphelenilen durumlarda ise kronik kan kaybına yol açabilecek diğer hastalıklar araştırılarak kan kaybına sebep olan odağın giderilmesi amaçlanır. Kronik hastalıklardan kaynaklanan MCH düşüklüğü vakalarında ise bu hastalıklara yönelik uygun tedavi planı oluşturulur.

MCH yüksekliğinde, genellikle B12 veya folik asit eksikliğinin giderilmesi hedeflenir. Bu anlamda, hastaya vitamin takviyesi yapılarak beslenme düzeni buna göre şekillendirilebilir. Aynı zamanda, vitamin eksikliğine yol açabilecek diğer hastalıklar araştırılarak bu hastalıkların tedavi edilmesi amaçlanır. Bu noktada, sigara ve alkolün de bırakılması büyük önem taşır.

Hemogram diğer adıyla tam kan sayımı; hemoglabin konsantrasyonu, eritosit hacmi, beyaz ve kırmızı kan hücrelerinin sayısı ile birlikte trombositlerin kanda bulunma oranını gösteren bir parametredir.

Anemi, genel sağlık veya akut enfeksiyon durumunun saptanması gibi çeşitli bozuklukların taranması ve izlenmesi amacıyla tıbbi muayenenin parçası olarak yapılan bir testtir.

Tam Kan Sayımı Testinin Sonucu Nasıl Yorumlanır?

Kırmızı kan hücre sayımı, hemoglobin ve hematokritin sonuçlarından oluşur. Çıkan sonuç normalden düşükse anemi olma ihtimaliniz yüksektir. Normalden daha yüksek bir kırmızı kan hücresi sayısı veya yüksek hemoglobin veya hematokrit seviyeleri, polisitemia vera veya kalp hastalığı gibi tıbbi bir duruma işaret edebilir.

Düşük beyaz kan hücresi sayısı; kemik iliği sorunlarını veya kanseri yok eden otoimmün bir bozukluk gibi tıbbi bir durumdan kaynaklanabilir. Bazı ilaçlar da beyaz kan hücre sayısının düşmesine neden olabilir. Beyaz kan hücre sayısı normalden yüksekse; enfeksiyon, iltihaplanma, bağışıklık sistemi bozukluğu veya kemik iliği hastalığının olduğunu gösterebilir.

Normalden düşük (trombositopeni) veya normalden yüksek olan (trombositoz) trombosit sayısı, temelde bir tıbbi durumun bir işaretidir veya ilaçtan kaynaklanan bir yan etki olabilir. Trombosit sayısı normal sınırların dışında ise, nedeni teşhis etmek için muhtemelen ek testlere ihtiyaç duyarsınız.

Tam kan sayımı kesin bir tanı testi değildir. Normal aralığın dışındaki tam kan sayımı sonuçları, doktorunuz ile birlikte değerlendirmeniz gereken bir durumdur. 

Birçok hastalığın tanısı için yapılan hemogram testi basit, hızlı ve güvenilir sonuçlar verdiği için doktorlar tarafından sıklıkla istenen bir kan tahlilidir. Hemogram testinin özel hastanedeki maliyeti ortalama 1.000 TL ve üstüdür. Özel hastanede muayene ve tahlil işlemlerinizi fark ücreti ödemeden tamamlayıcı sağlık sigortası sayesinde yaptırabilirsiniz.

Tam Kan Sayımında Hangi Değerlere Bakılır?

• Kandaki kırmızı hücre, beyaz hücre ve trombosit sayısı ölçülür.
• Kırmızı kan hücrelerinin boyutu ve ortalama boyu hesaplanır.
• Kırmızı kan hücrelerinden (hematokrit) oluşan kan oranı hesaplanır.
• Kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin miktarı ölçülür.

Tahlil sonuçlarını aldığımızda doktora göstermeden önce, kısaltmaların anlamlarını tam olarak bilmesek de anlamaya çalışırız. Kan testini yorumlamak için, özellikle kalın harfle yazılan ortalama değerlerin neyle ilgili olduğunu öğrenme ihtiyacı duyarız.

Yazımızın devamında  tam kan sayımında ölçülen değerlerin ne anlama geldiğini bulabilirsiniz.

WBC Nedir?

WBC; beyaz kan hücresi yani lökosit demektir. WBC, vücutta savunma ve bağışıklık sistemi için gerekli olan hücrelerin diğer bir ifadeyle de lökositlerin sayısını gösterir. Kan içinde dolaşan renksiz hücreler kemik iliğinde üretilir.

Beyaz kan hücreleri, kanda bulundukları gibi lenf sistemi, dalak ve diğer vücut dokularında da büyük oranda bulunmaktadır. Lökositlerin normal miktarı 4.000–11.000/mm3'tür. Ortalama miktar ise 7,000/mm3'tür.

WBC miktarı artığında veya azaldığında;

• Lökosit miktarı 4.000'inin altındaysa, lökopeni olarak bilinen durum meydana gelir. Bu durum bağışıklık sisteminin gücünü kaybettiğini gösterir. Anemi, verem veya hipertiroidi gibi hastalıklardan kaynaklanabilir.
• Lökosit miktarı 11.000'den fazla ise bu lökositoz olarak tanımlanır. Gebelik, bakteriye bağlı enfeksiyonlar veya sindirim sisteminde oluşan kanamalar lökosit miktarını artırabilir.

  Nötrofil, lenfosit, eozinofil, monosit ve bazofil olarak 5 ana türü bulunan beyaz kan hücrelerinin bağışıklık için farklı görevleri bulunur:

Monositler Nedir?

Diğer beyaz kan hücrelerinden daha uzun ömürlü olan monositler bakterilerin ortadan kaldırılmasında görev yapar. Normal monosit değeri %2-%8 aralığıdır.

Lenfositler LYM Nedir?

LYM, lenfosit olarak bilinen bir değerdir. Vücudumuzda bulunması gereken lenfosit miktarı kişiden kişiye özellikle yaşa göre değişiklik gösterecektir. LYM düşüklüğü de LYM yüksekliği de birtakım sağlık sorunlarına işaret ediyor olabilir. LYM yüksekliğine neden olan rahatsızlıklardan birkaçı; grip, kızamık, hipotiroid, lenfoma, hepatit gibi rahatsızlıklar olabilir. LYM düşüklüğüne neden olan hastalıklardan birkaçı ise; yetersiz beslenme, tüberküloz, radyasyon ve kemoterapi tedavileri ve bazı kalıtsal hastalıklar olabilir.

Bakteri, virüs ve diğer potansiyel zararlı istilacılara karşı vücut direncini artırmak için antikor üretirler. Normal lenfosit değeri aralığı %20-%40'tır.

Nötrofiller Nedir?

Nötrofiller bakterileri öldürerek sindirir. Sayı olarak diğer beyaz kan hücrelerinden daha fazladırlar ve vücudun enfeksiyona karşı savaşında ilk olarak nötrofiller görev yapar. Normal nötrofil değeri %40-%60 aralığıdır.

Bazofiller Nedir?

Bu hücrelerin görevi kanda enfeksiyon görüldüğünde bağışıklık sistemine haber vermektir. Örneğin alerjik bir reaksiyon sırasında histamin salgılanmasını sağlayarak bağışıklık sistemini vücutta istenmeyen bir madde olduğu konusunda uyarır. Normal bazofil değeri %0.5 ile %1 arasıdır.

Eozinofiller EOS Nedir?

Eos Eozinofil olarak bilinen bu hücre, bir tür beyaz kan hücresidir. Eozinofil hücrelerinin ana görevi parazitleri öldürmek ve alerjiye bağlı olarak gelişen iltihabı önlemektir. Kanser hücrelerinin yok edilmesinde de kullanılırlar. Normal eozinofil değeri %1-%4 arasındadır.

Eozinofil yüksekliği genellikle alerjik reaksiyona ya da kansere işaret edebilir. Eozinofil yüksekliğine neden olan faktörlerden birkaçı; mantar hastalıkları, alerjik reaksiyonlar, cilt hastalıkları ya da tümörler sayılabilir.

EOS değerinin düşük olması esasen herhangi bir anlam ifade etmez ancak bazı durumlarda ilgili hekim tarafından olumsuz olarak da değerlendirilmesi söz konusu olabilir. Eozinofillerin düşük seviyede olmasının birkaç nedeni; aşırı alkol kullanımı, yoğun stres altında olmak ya da böbrek ve karaciğer hastalıkları olabilir.

RBC Nedir?

RBC; kanda sayı olarak en fazla bulunan kırmızı kan hücresi yani eritrosit demektir. RBC testi, dokular ile akciğer arasında oksijen taşıyan hücrelerin sayısını gösterir. Kırmızı kan hücreleri kemik iliğinde üretilir.

RBC miktarı artığında veya azaldığında;

• Kırmızı kan hücresi düşüklüğünde demir eksikliği, anemi (kansızlık),kan kaybı, folik asit yetmezliği ve B12 eksikliği gibi problemler mevcut olabilir.
• Yüksek rakımlı yerlerde yaşayan kişilerde, böbrek, KOAH veya mesleki akciğer hastalığı olanlarda kırmızı kan hücresinin sayısı yükselebilir.
• Eritrositoz yani polisitemi durumunda da kırmızı kan hücre sayısı artar. Bu durum kanın yoğunlaşması, akışkanlığın azalması anlamına gelir ve birçok hastalıktan kaynaklanabilir.

Hemoglobin Nedir?

Kırmızı kan hücreleri, akciğerler aracılığı ile alınan oksijeni vücudun diğer kısımlarına ve soluk vererek attığımız karbondioksiti akciğerlere taşıyan hemoglobin adlı özel bir proteini içerirler. Kırmızı kan hücrelerinin yaklaşık % 90 ını hemoglobin oluşturur.

Tüm kandaki hemoglobin oranı; erkeklerde 13.8 ile 17.2 gm/dL ve kadınlarda 12.1 ile 15.1 gm/dL arasındadır. Çocuklardaki normal seviye yaşa ve cinsiyete göre farklılık gösterir.

Düşük hemoglobin genellikle tam kan sayımı testi sonucunda farkedilir. Eğer aşağıdaki belirtileri gösteriyorsanız bu testin yapılmasını doktorunuzdan isteyebilirsiniz:

• Kronik yorgunluk
• Nefes darlığı
• Enerji yoksunluğu
• Hızlı kalp atışı
• Soluk deri, tırnak ve diş etleri

Hematokrit Nedir?

HCT (Hematokrit), kırmızı kan hücrelerinden oluşan kanın hacimce oranıdır. HCT yüzde olarak ifade edilir. Örneğin,% 25'lik bir hematokrit, 100 ml'lik kandaki 25 mililitre alyuvar hücresi olduğu anlamına gelir.

Hematokrit Düşüklüğü Belirtileri:

• Bitkinlik, çabuk yorulma
• Solgun görünüm
• Saç kaybı
• Nefes darlığı

MCV Nedir?

MCV, kırmızı kan hücrelerinin boyutlarını gösteren bir parametredir. MCV yüksekliği ya da MCV düşüklüğü pek çok hastalığın tipik göstergelerindendir. Kan sayımı sırasında bakılan MCV değeri “Mean Corpuscular Volume”'ün kısaltılmasıdır ve dilimize “Ortalama Hücresel Hacim” olarak çevrilir.

MCV'nin yüksek ya da düşük olması kanda oksijenin taşınmasını direkt olarak etkiler. Bu nedenle normal değerlerden farklı olan MCV değerleri mutlaka takip edilmelidir.

MCH Nedir?

MCH açılımı şu şekildedir; Mean Corpuscular Hemoglobin. Dilimize ortalama eritrosit hemoglobin olarak çevirmek mümkündür. Eritrosit, kandaki kırmızı kan hücrelerini ifade eden bir kavramdır. İçinde hemoglobin adı verilen demir içerikli proteinleri vardır. Bu proteinler sayesinde akciğerlerimizden aldığımız oksijen, vücudumuzun geri kalan dokularına taşınır.

MCH değeri ise taşınan bu değerler hakkında bize ışık tutar. Vücuttaki toplam hemoglobin miktarı hakkında bilgi verir. MCH düşüklüğü ya da MCH yüksekliği ciddi sağlık sorunlarını işaret ediyor olabilir bu nedenle takip edilmesi gereken değerlerden biridir.

MCHC Nedir?

MCHC'nin açılımı şu şekildedir; korpüsküler hemoglobin konsantrasyonu. MCHC tam kan sayımlarında bakılan değerlerden biridir. Kanda bulunan her bir kırmızı kan hücresinin içinde bulunan hemoglobin miktarını belirlemek için bakılan bir ölçümdür.

MCHC yüksekliği ya da MCHC düşüklüğü birtakım sağlık sorunlarını işaret ediyor olabilir. Anemi, MCHC düşüklüğünün bir sebebi olabilir. Kan kaybı, adet kanamalarının çoğalması ya da mide ülseri gibi sebepler MCHC düşüklüğüne yol açabilir. MCHC değerinin yüksek çıkmasının sebepleri arasında B 12 eksikliği, kan kaybı, aşırı kafein tüketimi ya da normalin üstünde sıvı alımı sayılabilir.

PLT Nedir?

PLT veya trombosit olarak adlandırılan hücre pulcukları; kanın pıhtılaşmasını sağlar. PLT, renksiz bir yapıya sahiptir. Trombositlerin normal değer aralığı her mikro litrede 50.000 ile 400.000 arasıdır.

Trombosit, kırmızı ve beyaz kan hücrelerinden daha küçüktür, sayıları kan tahlilleri ile saptanır. Yapılan tam kan sayımı testinde PLC miktarının düşük veya yüksek olması bazı hastalıkların belirleyicisi olabilir.

• Kanda trombosit sayısının düşüklüğüne trombositopeni denir. Trombositopeni; kemik iliğinde yeterince platelet üretilmemesinden, otoimmün hastalıklardan veya virüslerden kaynaklanabilir. Trombosit sayısı 50.000'in altına düştüğünde hayati tehlike gelşebilir.
• Kanda trombosit sayısının 500.000'den yüksek olması durumuna trombositoz denir. Trombositoz; demir eksikliğinden, ameliyat ile dalağın alınmış olmasından, iltihaplı hastalıklardan veya kullanılan ilaçlara karşı tepkisel bir durumdan kaynaklanabilir.
• Trombosit sayısında değişiklik olmaması ancak fonksiyonlarında bozulma olması durumuna trombasteni denir. Burunda veya sindirim sisteminin parçası olan organlarda normalden uzun süren kanamalar olabilir.

PDW Nedir?

PDW açılımı “Platelet Distribution Width” olarak yapılır ve dilimize platelet dağılım genişliği olarak çevrilir. Bu değerle çeşitli hastalıkların mevcut durumu takip edilebilir. PDW testi ile trombositlerin büyüklüğünü ölçer ve hastalıkların güncel durumu hakkında bilgi verir.

PDW yüksekliği ya da PDW düşüklüğü bazı hastalıkların neticesinde görülebilir. PDW değerinin yüksek çıkmasının nedenleri arasında anemi, bağırsak hastalıkları ve bazı kanser türleri gelebilir. PDW değerinin düşün çıkmasının nedenlerinden birkaçı da; uzun süren kanamalar, kemoterapi ya da radyasyon tedavisi ya da B12 vitamini eksikliği olabilir.

Tam Kan Sayımı Testi Nasıl Yaptırılır?

Tam kan sayımı testi için kan alımı gereklidir; hastanın damarından, parmak ucundan ya da yenidoğanlar için topuktan alınan kan örneği ile tam kan sayımı testi gerçekleştirilir.

Tam Kan Sayımı Nasıl Raporlanır?

Tam kan sayımı yani hemogram testinde hücrelerin sayısı ve oranları bazı kısaltmalarla ifade edilir örneğin; RBC, HGB, HCT, MCV, RDW, MCH, MCHC, PLT, WBC gibi… Tüm bu değerler tam kan sayımı için bir sonuç niteliğindedir. Raporda yer alan sınır değerler erişkin yaş grubuna göre hazırlanıp, doktorunuz tarafından değerlendirilir.

Önemli Not: Bu içerik yalnızca bilgi amaçlıdır; herhangi bir tavsiye ya da tedavi önermez. Olası sağlık sorunlarını önlemek ve yanlış tedavilerden kaçınmak için en doğru bilgiyi mutlaka doktorunuzdan alınız.

Sağlıkla kalın.

Yayımlanma Tarihi: 28 Ağustos 2018 Salı

Güncellenme Tarihi: 5 Mayıs 2023 Cuma