Pandemi Destek Uygun Ne Demek

Dikkat ediniz: Program bilgilendirme sayfasındaki destek tutarı ( TL / personel), 1 Temmuz ’de ilan edilen dördüncü başvuru dönemi yararlanıcıları için geçerlidir. Aralık – Mart başvuru döneminde (üçüncü başvuru dönemi)  başvurusu onaylanan işletmeler için destek tutarı TL / personel olarak uygulanmaya devam edilecektir.

MÄ°KRO VE KÜÇÜK İŞLETMELERE HIZLI DESTEK PROGRAMI BAŞVURU KRÄ°TERLERÄ°:

Program aşağıdaki iki destek bileşeninden oluşmaktadır:

Birinci bileşende; yılında asgari 75 Bin TL net satışı hasılatı olan hedef sektörlerdeki MKÄ°’lere “faizsiz geri ödemeli destek" verilecektir.

Ä°kinci bileşende; ve sonrasında kurulan hedef sektörlerde faaliyet gösteren yenilikçi genç MKÄ°’lere “faizsiz geri ödemeli destek" verilecektir.

İki bileşenden yalnızca birine başvuru yapılabilecektir.

Mayıs - Eylül başvuru dönemleri (birinci ve ikinci başvuru dönemleri), yararlanıcıları, şartları karşılamaları ve yeni başvuru döneminde de başvuru yapmaları halinde önceden yararlandıkları destek tutarı dikkate alınmaksızın destek alabilecektir.  Aralık – Martbaşvuru döneminde (üçüncü başvuru dönemi)  başvurusu onaylanan işletmeler ise, Temmuz ayında ilan edilen dördüncü başvuru dönemine başvuramayacak ancak üçüncü başvuru döneminde taahhüt ettikleri yeni personel istihdamını gerçekleştirirlerse, üçüncü başvuru döneminin ötelenmiş ödeme talep takvimi kapsamında ödeme talebi yapabileceklerdir.  

Aşağıdaki mikro ve küçük işletmeler, KOSGEB Veritabanında kayıtlı olmaları ve KOBÄ° Beyannamelerinin güncel ve onaylı olması şartıyla başvuru yapabilecektir:

Ölçek kriteri:

Mikro ve küçük ölçekli işletmeler (MKÄ°’ler) başvurabilecektir.

Sektör kriteri:

Her iki bileşene; güncel KOBÄ° Bilgi Beyannamesindeki NACE Rev 2 faaliyet kodları arasında; Program Kapsamındaki Sektörler Tablosundaki kodlardan biri olan MKÄ°’ler başvurabilecektir. Program Kapsamındaki Sektörler Tablosu webgrid.co.uk adresinde yayınlanmaktadır. Listeyi indirmek için TIKLAYINIZ.   (PDF olarak indirmek için tıklayınız: NACE ikili kodlar , NACE altılı kodlar)

yılında asgari gelir hacmine ulaşmış olma kriteri:

Covid salgınından önce de aktif olduğu kabul edilen MKÄ°'ler başvuru yapabilecektir. Gelir Ä°daresi Başkanlığı mali kayıtlarına göre yılında asgari TL net satış hasılatı elde edilmiş olması, salgından önce aktif işletme olmanın kanıtı sayılacaktır. Bu kriter ve sonrasında kurulan ve Ä°kinci Bileşene başvuran yenilikçi genç işletmelerde aranmayacaktır.

Sadece Ä°kinci Bileşen için; yenilikçi genç MKÄ° olma kriteri:

  ve sonrasında kurulmuş olup desteğe başvuru tarihi itibariyle aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan yenilikçi genç MKÄ°’ler başvurabilecektir:

-  Merkez ya da şube adresi itibariyle TEKMER veya TGB’de faaliyet gösteren MKÄ°’ler.

- Kamu kaynaklarıyla desteklenen Ar-Ge ve/veya inovasyon projesi başarı ile tamamlanmış veya projesinin süresi devam etmekte olan MKÄ°’ler.

- ve sonrasında patent belgesi almış olan MKÄ°’ler.

- ve sonrasında Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi (TÜR deneyim belgesi) almış olan MKÄ°’ler

Aşağıdaki belirtilen işletmeler başvuruda bulunamayacaktır:

- Dünya Bankası tarafından kısıtlanan sektörlerdeki işletmeler bu desteğe başvuramayacaktır. 

- İşletmeler, Başvuru Formunu doldururken varsa yasal sınırların üzerinde vadesi geçmiş vergi – SGK borçlarını kapatacaklarını veya yasal sınırların altına indireceklerini veya tecil ya da taksitlendireceklerini beyan ederek başvuru yapabilecektir. Bu işletmelerin destek ödemesi alabilmesi için, destek ödemesi öncesinde yasal limitlerin üzerindeki vergi – SGK borçlarını kapatmış veya tecil ya da taksitlendirmiş olmaları gerekecektir.

 
Destek kapsamında yeni istihdam edilebilecek personelde aranan şartlar:

 
- Üniversite (2 yıllık ve üstü) ya da mesleki ve/veya teknik lise mezunu olmalıdır.

- Başvuru döneminin ilan edildiği aydan önceki ayda ( Haziran) MKÄ°’de çalışmıyor olmalıdır.

- Başvuru döneminin ilanından önceki aydan itibaren son 3 yıl ( Haziran – Haziran) içinde toplam SGK 4A’lı prim günü sayısı ’den fazla olmamalıdır.

- ve sonrası doğumlu olmalıdır.

- Yabancı uyruklu personel istihdam edilemez.

- Aralık – Mart başvuru döneminde (üçüncü başvuru dönemi) bu program kapsamında herhangi bir işletmede istihdam edilen personeller, Temmuz ayında ilan edilen dördüncü başvuru dönemi kapsamında herhangi bir MKÄ°’de istihdam edilemez.

Not: İşletme sahibi, ortakları ve bunların eşi, annesi, babası, kardeşi, çocuğu destek kapsamında istihdam edilemez. Destekten yararlanmak için işletmenin ya da işletme ortaklarının ortağı olduğu işletmelerden personel kaydırılması şeklindeki muvazaalı işlemlerin tespiti halinde destek ödenmez. Bu iki durumun sonradan tespiti halinde ise, verilen destek faizi ile iade alınır.   

Başvuru dönemi ilan tarihinden önceki ayda ( Haziran) işletmede çalışmıyor olan personel “yeni” kabul edilecektir. Personelin başvurudan ya da geçici / kesin onaydan sonra işe alınması veya işletmede ilk kez işe alınıyor olması gerekmez. 

DESTEK TÜRÜ VE LÄ°MÄ°TLERÄ°:

MKÄ°’lerden başvuru sırasında alınan taahhütnamedeki “geçmiş dönem ortalama istihdamının muhafaza etme”, “yeni personelin istihdam etme” ve “desteği 24 ay ödemesiz dönemi takiben taksitler halinde KOSGEB’e geri ödeme” taahhütlerine istinaden “teminatsız vefaizsiz geri ödemeli destek” verilecektir.    

Destek tutarı:

Yeni istihdam edilecek her bir personel için TL geri ödemeli destek verilecektir.  Ä°ÅŸletme sahibi kadın ise veya işletmenin %51 ve üstü hissesi tek başına bir kadın ortağa ait ise ya da işe alınan personel kadın ise geri ödemeli destek tutarı her bir personel için TL olacaktır. 

İşletme sahipliği veya kadın personel istihdamı ile ilgili ek ödeme sadece bu durumlardan biri için yapılacaktır. 

Destek kapsamında istihdam edilebilecek azami personel sayısı:

Mikro işletmeler en fazla 2 personel, küçük işletmeler en fazla 5 personel için destek alabilecektir.

*: İşletme sahibi kadın ise veya işe alınan personel kadın ise destek personel başına TL olacaktır.

**: Başvuru Formunda MKÄ°’nin uygun gider türlerindeki tahmini harcama tutarı düşükse, düşük olan tutar esas alınacaktır.

Destek kapsamındaki uygun giderler:

MKÄ°’lere, aşağıda belirtilen aylık düzenli giderleri karşılayabilmeleri için geri ödemeli işletme sermayesi desteği ödenir.

- Personel giderleri

- İşyeri kirası

- Düzenli işletim giderleri (elektrik, ürün / hizmet üretimi ve tesis işletimine ilişkin doğal gaz gideri, su gideri, iletişim giderleri, sanayi bölgesi / sitelerine ödenen atık toplama giderleri)

- Malzeme giderleri (Destek başvurusundan önce üretim için tedarikçilerle siparişe bağlanmış hammadde veya sarf niteliğindeki üretim malzemesi giderleri)

Ä°kinci bileşen yararlanıcıları için ilave uygun gider: 

- Teknolojik faaliyet giderleri (patent, telif, teknoloji lisanslama, test ve belgelendirme giderleri)

Destek ödemesi talep edilen tarihten önceki aydan başlamak üzere 12 aylık süre içinde gerçekleşmesi öngörülen uygun giderlerin toplam tahmini tutarı Başvuru Formunda belirtilir.

DESTEK ÖDEMESÄ° ALMA ŞARTLARI:

- KOSGEB Veritabanında kayıtlı, bilgileri güncel ve faal olma şartı:  MKÄ°; KOSGEB Veritabanına kayıtlı ve KOBÄ° Beyannamesi güncel, program kapsamındaki sektörlerde faal olan bir işletme olmalıdır.

- Program başvurusu yapılmış ve geçici onay almış olma şartı: MKÄ°; webgrid.co.uk adresinde yayınlanan Başvuru ve Uygulama İşlemleri Takvimindeki süre içinde KOBÄ° Bilgi Sistemi (KBS) üzerinden online olarak Program Başvuru Formunu ve Destek Taahhütnamesini doldurmalı / onaylamalıdır. Bütçe imkanları dahilinde başvuru sırasına göre başvurulara KOSGEB tarafından geçici onay verilecek ve KBS üzerinden geçici onay bildirimi yapılacaktır.

- Şartlara uygun yeni personeli istihdam etmiş ve ödeme talebi başvurusu yapmış olma şartı: KBS üzerinden geçici onay bildirimi alan MKÄ°;  aynı takvimde belirtilen son tarihe kadar şartlara uygun personeli istihdam etmeli ve KBS üzerinden online olarak Ödeme Talep Formu doldurmalı / onaylamalıdır. Kesin başvuru ve destek ödeme onayı, başvuru dönemi ilanından önceki 12 aylık ortalama istihdamın korunması, şartlara uygun personelin istihdam edilmesi ve MKÄ°’nin yasal sınırların üzerinde vadesi geçmiş ve tecil / taksitlendirme yapılmamış vergi – SGK borcu olmaması şartıyla verilecektir. MKÄ°’lerin ödeme talebi başvuru sırasına göre, bütçenin yeterli olduğu sayıdaki işletmenin kesin onayı verilecektir.  

Ä°stihdam taahhütlerinin kontrolünde SGK kayıtları esas alınacaktır.

Güncelleme Tarihi: 20 Eylül

Dikkat ediniz: Program bilgilendirme sayfasındaki destek tutarı ( TL / personel), 1 Temmuz ’de ilan edilen dördüncü başvuru dönemi yararlanıcıları için geçerlidir. Aralık – Mart başvuru döneminde (üçüncü başvuru dönemi)  başvurusu onaylanan işletmeler için destek tutarı TL / personel olarak uygulanmaya devam edilecektir.

DESTEK BAŞVURUSU:

Başvuru kriterlerini karşılayan mikro ve küçük işletmeler webgrid.co.uk adresindeki “E-Hizmetler” menüsünden “Mikro ve Küçük İşletmelere Hızlı Destek Programı Başvurusu” alt menüsünü seçerek online başvuru yapabilecektir. . Program Başvuru Formunun doldurulmasına ilişkin kılavuzu indirmek için TIKLAYINIZ. KOSGEB Veritabanına kayıtlı olmayan veya KOBÄ° Bilgi Beyannamesi güncel olmayan işletmeler, önce kayıt ve güncelleme işlemini yapmalıdır.  

Kısa sürede tamamlanacak değerlendirme ve geçici onay  / kesin onay işlemlerinden sonra destek ödemeleri başlatılacaktır. Ödeme aşamasında yasal limitlerin üzerinde vadesi geçmiş ve tecil / taksitlendirilmemiş vergi ve sosyal güvenlik borcu olanlara destek ödenmeyecektir.

Başvuru ve uygulama işlemleri takvimi:

Not: Aşağıdaki takvim, Temmuz’da ilan edilen yeni (dördüncü) başvuru dönemine ilişkindir.

Aralık – Mart tarihleri arasında başvuruya açık olan önceki (üçüncü) başvuru döneminde program başvurusu onaylanan işletmeler:

• Üçüncü dönemin, ödeme talebi süresi revize edilmiş başvuru ve uygulama işlemleri takvimine erişmek için TIKLAYINIZ

Program başvuruları 10 Ekim ’ye kadar yapılabilecektir. Program başvurusuna geçici onay verilen işletmelerin, istihdam edilen personel için ödeme talebi yapabilecekleri son tarih 28 Kasım ’dir.

Not: Bu dönem yararlanıcıları için, Haziran’da işletmede çalışmayan personel “yeni” sayılacaktır. 

Not: SGK, Gelir Ä°daresi Başkanlığı ve diğer kurum kayıtlarındaki ilgili verilerini işbu takvimdeki son tarihlerden en az 2 iş günü önce güncellemeyen veya eksiklerini tamamlamayan ya da gerekli bildirimlerini yapmamış olan işletmelerin destek başvuru sistemine yansımayan bilgilerinden dolayı KOSGEB sorumlu tutulamaz.

*: SGK kayıtlarına göre 4A kapsamındaki toplam prim günü sayısı ’a bölünecek ve çıkan rakam bir üst tam sayıya yuvarlanacaktır  

**  : Geçici onay ve kesin onay, destek bütçesi kapsamında program ve ödeme talebi başvuru sırasına göre verilir.

***: Ödeme Talep Formu onayı KOSGEB tarafından verilen ancak ödeme işlemleri tamamlanamadan önce vergi / SGK borç sorgulama süresi dolan ve yenilenmesi gereken Ödeme Talep Formları 5 Aralık ’ye kadar güncellenebilir, KOSGEB Uygulama Birimleri tarafından 8 Aralık ’ye kadar bunlara onay verilebilir. 

****: Ödeme Talep Formu onayı KOSGEB tarafından verilen ancak ödeme işlemleri tamamlanamadan önce vergi / SGK borç sorgulama süresi dolan ve yenilenmesi gereken Ödeme Talep Formları 6 Kasım ’e kadar güncellenebilir, KOSGEB Uygulama Birimleri tarafından 9 Kasım ’e kadar bunlara onay verilebilir.  

Online başvuru dışında KOSGEB’e belge teslim edilmeyecektir. Başvuru sistemine aşağıdaki belgelerin taranarak yüklenmesi gerekmektedir:

Sadece ikinci bileşene yapılan başvurularda; işletmenin yenilikçi genç işletme kriterlerinden en az birini sağladığını gösteren belge (KBS’de kayıtlı projelere ilişkin alan otomatik doldurulmuşsa, belge eklenmesi zorunlu değildir)

BAŞVURULARIN DEĞERLENDÄ°RÄ°LMESÄ° SÜRECÄ°:

Başvuruların sıralanması ve onayı aşağıda belirtilen esaslara göre yapılacaktır:

Geçici sıralama ve onay:

- MKÄ° tarafından Program Başvuru Formunun KBS’de ilk onaylandığı zaman, başvuru zamanı olarak esas alınır ve başvuru zamanı en önce olan MKÄ°’den başlayacak şekilde başvurular KBS’de sıralanır.

- Bütçe imkanları dahilinde, başvuru zamanına göre başvurular KOSGEB Uygulama Birimleri tarafından onaylanır.

Kesin sıralama ve onay:

- Program Başvuru Formunda belirtilen her bir yeni istihdam için MKÄ° tarafından KBS üzerinden ayrı Ödeme Talep Formu oluşturulur. MKÄ° tarafından Ödeme Talep Formunun KBS’de ilk onaylandığı zaman kesin sıralamaya esas kabul edilir. Kesin sıralama / onay işlemleri her bir form için ayrı yapılır. 

- Bütçe imkanları dahilinde, Ödeme Talep Formu onay zamanına göre başvurular KOSGEB Uygulama Birimleri tarafından onaylanır.

Başvurular değerlendirilmesine ilişkin diğer hususlar:

- Başvuru ve uygulama işlemleri takvimine uygun olarak MKÄ°’ler tarafından ikinci bileşene yapılan uygun başvuruların tamamı ile sahibi kadın olan veya %51 ve üstü hissesi tek başına bir kadın ortağa ait olan MKÄ°’lerin uygun başvurularının tamamı, sıralamadaki yeri ve bütçe dikkate alınmaksızın onaylanır. 

- Geçici ve kesin onay işlem sonuçları KBS üzerinden ve / veya e-posta ile MKÄ°’ye bildirilir.

DESTEK ÖDEMESÄ° VE Ä°STÄ°HDAM TAAHHÜTLERÄ°NÄ°N KONTROLÜ SÜRECÄ°:

Başvuruların tamamlanmasının ardından kısa sürede değerlendirme ve onay işlemleri sonuçlandırılacak ve başvurusu onaylananlar için destek ödemeleri başlatılacaktır.

Destek ödemesi, MKÄ°’nin başvuru ve uygulama işlemleri takviminde belirtilen son tarihe kadar Ödeme Talep Formu ile ödeme talep etmesi üzerine yapılacaktır. Ödeme Talep Formu doldurulmasına ilişkin kılavuzu indirmek için TIKLAYINIZ.

• Ödeme Talep Formu Kılavuzu, 1 Temmuz ’de ilan edilen dördüncü başvuru dönemi ödeme taleplerine ilişkin kılavuzdur. Aralık – Mart başvuru döneminde (üçüncü başvuru dönemi) başvurusu onaylananlara ilişkin Ödeme Talep Formu Kılavuzu için TIKLAYINIZ.

Destek ödemesine esas taksit dönemi:

- 12 aylık yeni istihdam oluşturma taahhüdü karşılığında, destek ödemesine esas 6’şar aylık iki taksit dönemi için destek ödemesi yapılır.

- Destek ödemesine esas birinci taksit dönemi, Ödeme Talep Formunun MKÄ° tarafından ilk onayından önceki ayda başlar ve bu ay dahil 6 aylık takvim dönemini kapsar. Birinci taksitte TL / personel destek ödenir. 

- Ödeme, ilgili taksit döneminin ilk ayında yeni istihdam oluşturma şartının karşılandığı kontrol edilerek, kalan aylarla ilgili taahhüde istinaden peşin olarak yapılır ve kalan aylarda taahhüde uyum takip edilir.   

- Destek ödemesine esas ikinci taksit dönemi, birinci taksit dönemindeki istihdam taahhüdünün yerine getirildiği ayı veya varsa eksiğin tamamlandığı ayı takip eden aydan başlar ve bu ay dahil 6 aylık takvim dönemini kapsar.  Ä°kinci taksitte TL /personel destek ödenir.

- Taksit dönemleri, ilgili döneme ilişkin yeni istihdam oluşturma taahhüdünün sağlanamadığı durumda azami 3 ay uzatılır ve toplam azami 9 ay olarak uygulanır.

Destek ödemesi:

Destek ödemesi; ilgili taksit döneminin ilk ayında (Ödeme Talep Formunun MKÄ° tarafından ilk onayından önceki ayda) aşağıdaki ödeme ön şartların tümünün sağlanması halinde yapılır:

- SGK 4A’lı toplam personel sayısının, başvuru ve uygulama işlemleri takviminde belirtilen dönemdeki ( Temmuz - Haziran) SGK 4A’lı ortalama personel sayısına eşit veya fazla olması,

- Ä°stihdam edilebilecek personellerde aranan şartları taşıyan personelin istihdam edilmiş olması ve  istihdamın SGK kayıtlarına yansımış olması (birinci taksit dönemi için en az 1 prim günü, ikinci taksit dönemi için en az 10 prim günü),

- İşletmenin faal olması,

- Ödeme aşamasında yasal limitlerin üzerinde vadesi geçmiş ve tecil / taksitlendirilmemiş vergi ve sosyal güvenlik borcu olmaması.

Ä°stihdam taahhütlerine uyumun kontrolü:

Ä°lgili taksit dönemine ilişkin destek ödemesinin yapılmasının ardından aşağıda belirtilen yeni istihdam oluşturma taahhütleri KOSGEB tarafından kontrol ve takip edilir:

a) Destek ödemesine esas taksit dönemi boyunca; SGK 4A’lı toplam personel sayısının, başvuru ve uygulama işlemleri takviminde belirtilen dönemdeki ( Temmuz - Haziran) SGK 4A’lı ortalama personel sayısına eşit veya fazla olması,
b) Destek ödemesine esas taksit dönemi boyunca; istihdam edilebilecek personelde aranan şartları taşıyan personelin istihdam edilmiş olması ve ayda en az 10 prim günü olması (Desteklemeye esas birinci taksit döneminin ilk ayında 10 prim günü şartı aranmaz, personel istihdamının SGK kayıtlarına en az 1 prim günü ile yansımış olması yeterlidir.)

Destek ödemesine esas taksit dönemi ve bu dönemin bitişini takip eden azami 3 aylık ek süre ile birlikte toplam 9 aylık süre içinde birbirinden bağımsız olarak;

(a) şartı toplamda 6 ayda,
(b) şartı toplamda 6 ayda,

karşılanmış ise, ilgili taksit dönemi kapatılır ve varsa ikinci taksit dönemi başlatılır. Destek ödemesine esas taksit dönemi içinde (a) ve (b) şartlarının her ikisinin de aynı ay içerisinde sağlanmış olma koşulu aranmaz.

- Destek kapsamında istihdam taahhüdünde bulunulan personelin işten ayrılması/değiştirilmesi durumunda, şartlara uygun yeni bir personel istihdam edilebilir ve istihdam edilen personel için MKÄ° tarafından Ödeme Talep Formu güncellenir.

DESTEK GERÄ° ÖDEME SÜRECÄ°:

MKÄ° tarafından yapılacak geri ödemeler, ilgili başvuru dönemine ilişkin başvuru ve uygulama işlemleri takviminde belirtilen son ödeme talep tarihinin içinde bulunduğu aydan ( Eylül) itibaren 24 ayı ödemesiz olmak üzere, dörder aylık dönemler halinde 6 eşit taksitte yapılır. Ä°lk geri ödeme taksiti Eylül’dür.

Detaylı bilgi webgrid.co.uk adresinden ve KOSGEB Ä°l Müdürlüklerinden alınabilecektir.

Güncelleme Tarihi: 19 Ağustos

Bu madde pandemi (salgın) hakkındadır. Hastalık için COVID sayfasına bakınız. Virüs için SARS-CoV-2 sayfasına bakınız.

COVID pandemisi
14 Haziran itibarıyla kişi başına onaylı vaka sayısı: &#;&#;> &#;&#;– &#;&#;– &#;&#;30– &#;&#;10–30 &#;&#;0–10 &#;&#;Yok veya veri yok Günlük toplam vaka sayıları
Hastalık	Koronavirüs hastalığı
Virüs cinsi	Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2
Yer	Dünya geneli (tam liste)
İlk vaka	17 Kasım (3&#;yıl, 6&#;ay ve 28&#;gün)[1][2]
Kaynak ülke(ler)	Çin (Yarasalar, belki karıncayiyenler aracılığıyla)
İstatistikler
Doğrulanmış vakalar
Şüphelenilen vakalar‡	Muhtemelen dünya nüfusunun %10'u veya milyon kişi (Ekim başında DSÖ tahmini)[3]
İyileşmiş
Ölümler	(raporlanan) 13,4–22,7 milyon (tahminî)[4]
Aktif vakalar
Ağır vakalar
Bölgeler	ülke ve bölge
Son Güncelleme	8 Nisan
‡”Şüphelenilen vakaların bu cinse ait olduğu laboratuvar testleriyle doğrulanmamıştır ancak diğer cinsler yok sayılmış olabilir.

COVID^[a] pandemisi veya koronavirüs pandemisi, 17 Kasım tarihinde^[1][2]Çin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan'da ortaya çıkan virüs salgınıdır.^[5] Çeşitli hastalarda belirli bir neden olmaksızın gelişen ve tedavi ile aşılara cevap vermeyen bir zatürre görülmesi üzerine^[6]SARS-CoV-2 olarak adlandırılan^[7] yeni bir koronavirüs teşhis edildi. Kişiden kişiye bulaşabilen virüsün bulaşma oranı^[8] Ocak ortasında büyüme gösterdi.^[9] İlerleyen zamanlarda Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik'te yer alan çeşitli ülkelerde yaşanan virüs vakaları rapor edilmeye başlandı.^[10] 11 Mart 'de Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel salgın ilan edildi.^[9][10] 13 Mart 'de Avrupa'nın artık koronavirüs krizinin merkez üssü hâline geldiği bildirildi.^[11] 8 Nisan tarihi itibarıyla dünyada onaylanmış vaka, iyileşen varken virüs nedeniyle hasta öldü.^[12] 5 Mayıs tarihinde Dünya Sağlık Örgütü pandeminin artık küresel acil bir durum olmadığını açıklandı.^[13][14]

Virüs ile temastan semptomların oluşmasına kadar geçen sürenin 2 ile 27 gün sürdüğü hastalıkta, virüsün belirtiler ortaya çıkmadan önce de bulaşıcı olduğuna dair bazı kesin olmayan kanıtlar bulunmaktadır.^[15][16][17] Hastalık semptomları arasında yüksek ateş, öksürme, nefes almada güçlük ve koku algısını kaybetme bulunmakta olup virüs ölüme sebep olabilmektedir.^[16]

Hastalığın yol açtığı ilk ölüm 9 Ocak 'de meydana gelmiştir.^[18] Bilimsel çalışmalar, virüsün daha çok kişiye bulaştığını ancak bu kişilerde virüsün henüz tespit edilmediğini tahmin etmektedir.^[19] Çin dışında gerçekleşmiş ilk bulaşma Vietnam'da bir babanın oğluna geçirmesi şekilde meydana gelmiş,^[20] ailenin rol oynamadığı ilk bulaşma vakası ise Çinli bir iş adamından Alman bir adama bulaşması ile 22 Ocak'ta Almanya'nın Bavyera eyaletinde yaşanmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]} Çin dışında gerçekleşen ilk ölüm 1 Şubat tarihinde, COVID, Influenza B ve Pnömokok'un bulaşmış olduğu bir adamın hayatını kaybetmesi ile Filipinler'de meydana gelmiştir.^[21]

Yanıt olarak Hubei eyaletindeki 57 milyon kişinin yaşadığı 16 şehir tam veya kısmi karantinaya alındı. Kentlerdeki tren, uçak ve uzun süreli otobüs seferleri durduruldu. Salgın korkusu sebebiyle yeni yıl etkinlikleri iptal edildi, turistik yerler kapatıldı. Hong Kong da alarm seviyesini en üst düzeye çıkartarak okulları Şubat ortasına dek kapattı.

KOVİD PANDEMİ SÜRECİNDE CEZA İNFAZ KURUMLARI

I- GENEL OLARAK

Bilindiği üzere ceza adaleti sisteminin son aşamasını ve en önemli sütunlarından birini infaz hizmetleri ve infaz adaleti oluşturmaktadır. Günümüz ceza infaz hukukunun temelini, insanın işlediği suçlardan bağımsız olarak insan onuruna yaraşır bir muamele görmesi oluşturmaktadır. Ceza adaletine bakan yönüyle eşitlik ilkesi de bu temel üzerinde yükselmektedir. Güven veren ve erişilebilir bir adalet için anayasa ile güvence altına alınan hakların korunmasında hiçbir ayrım gözetilemez.

Bu anlayış çerçevesinde ceza infaz kurumlarımız, hükümlü ve tutuklunun canı, sağlığı ve emniyetini bir emanet olarak gören yaklaşımla, sağlık hakkını kesintisiz temin edecek tedbirleri almaktadır. Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünyaya yayılan Kovid salgınına karşı alınan tedbirler de bu yaklaşımın doğal bir sonucu olarak uygulanmaktadır. 

Koronavirüs ile etkin ve süratli mücadele konusunda Bakanlığımızın aldığı tedbirler ile Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulu’nun tavsiyeleri doğrultusunda infaz hizmetleri hem aksatılmamış hem de hükümlü ve tutuklular ile personelin ve vatandaşlarımızın sağlığı azami düzeyde korunmuştur.

Bu bilgilendirme raporuyla; virüse karşı alınan ve alınacak tedbirler, pozitif vaka sayıları, infaz kurumlarımıza dair güncel bilgiler gibi hususlarda kamuoyunun aydınlatılması amaçlanmaktadır.

II- İNFAZ HİZMETLERİNDE KORONAVİRÜS TEDBİRLERİ

Sağlık Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu’nun ceza infaz kurumlarına ilişkin tavsiye kararları, tedbirlere ilişkin kararların dayanağını ve gerekçesini oluşturmaktadır. Bu kapsamda alınan tedbirlere dair kararlar, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından taşra teşkilatına ve ilgili kurumlara iletilmektedir.

12/03/ tarihinde Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan Koronavirüs Takip Komisyonu ile 13/03/ tarihinde yürürlüğe konulan Adalet Bakanlığı Tehlikeli Salgın Hastalıklarla Mücadele Eylem Planı; virüsle mücadelede takip, koordinasyon ve süreç yönetiminin zeminini oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra, Cumhuriyet başsavcısı ve ceza infaz kurumu idaresinin de katıldığı İl Pandemi Kurulları, tedbirlerin mahallinde değerlendirilmesini sağlamaktadır.

Ayrıca, Ceza İnfaz Kurumlarında, Denetimli Serbestlik Müdürlüklerinde ve Personel Eğitim Merkezlerinde kademeli normalleşme süreci kapsamında yeni çalışma düzeni ve tedbirlere ilişkin kuralları içeren "Yeni Normale Geçiş Süreci Çalışma Esasları Kılavuzu" hazırlanmıştır. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün 03/06/ tarihli yazısıyla Bilimsel Danışma Kurulu tarafından uygun görülen bu kılavuz, tüm kurumlara gönderilmiştir.

Sonuç itibarıyla, kurumlarda olası pozitif vakaların önüne geçilebilmesi için dinamik bir çalışma modeli oluşturulmuş, pozitif vaka belirtisine rastlanması veya pozitif vakanın tespit edilmesi halinde ise izlenecek yöntemlere dair etkin, süratli ve eşgüdüm içinde bir çalışma yürütülmesi sağlanmıştır.

Bilimsel Danışma Kurulu’nun tavsiye kararları doğrultusunda alınan tedbirler şu şekildedir:

1- Önleyici sağlık tedbirleri:

a)Tüm taşıtların, ortak alanların, ortak kullanım araçlarının, ziyaretçi mahallerinin, dezenfekte işlemleri yapılmaktadır.

b)Tüm koğuşlara ücretsiz çamaşır suyu ve sıvı sabun verilmektedir.

c)Ceza infaz kurumlarında bulunan tüm tutuklu ve hükümlülere yeteri kadar ücretsiz temizlik ve hijyen malzemesi dağıtılmakta, ayrıca (oda veya koğuşlarından dışarı çıkmaları gerektiğinde kullanmaları için) ücretsiz maske ve eldiven temin edilmektedir.

d)Hükümlü/tutuklu ve personel sayılarının fazla olduğu ceza infaz kurumlarına termal kamera kurulmuştur. Termal kamera kurulmayan diğer kurumlarda ise personel dahil herkes, ateş ölçümü yapılmak sureti ile kuruma girebilmektedir.

e)Tutuklu ve hükümlülerin ziyaretçileri ve personelin kullanımı için hijyen malzemeleri, eldiven, maske ve hükümlü tutuklularla temas kuran personele siperlik temin edilmiş olup, personelin ve kuruma giren diğer kişilerin söz konusu hijyen kurallarına uygun olarak temizliklerini yapmaları ve maske takmaları sağlanmaktadır.

f)Ceza infaz kurumlarında yemekhane ve kantinde hijyen kurallarına dikkat edilmesi, bu alanlarda çalışan personelin mutlak suretle maske ve eldiven takması, özellikle el temizliğine özen gösterilmesi sağlanmaktadır. Yemekhane ve kantin birimlerinde, kurum ortak kullanım alanları ile hükümlü ve tutukluların yaşam alanlarının, tüm taşıtların periyodik aralıklarla her türlü temizlik ve dezenfekte işlemleri aksatılmadan yapılmaktadır.

g)Koridorlar, mahkûm kabul birimi, ziyaretçi mahalleri, bireysel çalışma salonları, bürolar, tuvalet ve banyolar, telefon kulübelerinin günlük genel temizliği su ve deterjanla yapılmaktadır. Kapı kolları, turnike ve X-Ray geçişleri, musluk başlıkları, telefon ahizeleri, bilgisayar klavyeleri, masa yüzeyleri, merdiven tırabzanları gibi sık dokunulan yüzeylerin temizliğine dikkat edilmekte, bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfekte için çamaşır suyu kullanılmaktadır.

h)Hükümlü ve tutuklulara sunulan iaşe bedeli artırılarak, bağışıklık sistemini güçlendirecek şekilde gıda çeşitliliğine özen gösterilmektedir.

i)Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen filyasyon çalışmalarının salgın hastalığın önlenebilmesindeki etkisi göz önünde bulundurularak, filyasyon ekiplerinin ceza infaz kurumlarına gelmeleri halinde kuruma girişten, vaka tespiti çalışmaları ve kurumdan ayrılışlarına kadar her türlü kolaylığın ve gerekli güvenlik tedbirlerinin ivedilikle sağlanması hususu tüm Cumhuriyet Başsavcılıklarına iletilmiştir.

j)Başka bir hastalık nedeniyle acil durumlarda hastanelere sevk edilen tutuklu ve hükümlüler, ceza infaz kurumuna döndüklerinde 14 günlük izolasyona tabi tutulduktan sonra PCR testi yapılarak sonucuna göre koğuşlara alınmaktadır.

 2- Kuruma ilk kabullerde alınan tedbirler:

a)Tutuklu ve hükümlülerin kolluk tarafından ceza infaz kurumlarına tesliminden önce,  hastaneye götürülerek ilgilinin Kovid açısından muayenesi yapılarak PCR testinin sonucuna göre hareket edilmesi sağlanmaktadır. Test sonucunun negatif çıkması, kuruma kabulde ön koşul olarak uygulanmaktadır.

b)İlk kabulde Kovid semptomu bulunduğu değerlendirilen hükümlü ve tutuklular, hastane ortamında gözlem ve tedavileri tamamlandıktan sonra ceza infaz kurumlarına alınmaktadır.

c)İlgili kişinin daha önce Kovid taşıyıcısı ya da temaslısı olmasından dolayı 14 günlük izolasyona tabi olup olmadığı sorgulanmaktadır. Sorgulama sonucunda eski vakaya rastlanması halinde, kuruma kabul yapılmadan, semptomlu kişilere yapılan uygulama aynen izlenmektedir.

d)Kuruma ilk defa kabul edilen tutuklu veya hükümlüler, 14 gün boyunca özel oda/koğuşlarda izole edilerek barındırılmaktadır. İzolasyon sürecinin bitiminde girişte yapılmış olan PCR testine ek olarak yeni bir PCR testi yapılmakta, PCR testi negatif çıkan tutuklu/hükümlülerin oda/koğuş planlanmasına geçilmektedir. İzolasyon süreci içerisinde hastalık belirtisi gösteren veya izolasyon sonrası PCR testi pozitif çıkanlar, koruyucu önlemler alınarak ivedilikle ilgili sağlık kurumuna sevk edilmektedir.

e)Zorunlu nakil, açık kurumlara ayrılma gibi sebeplerle başka bir ceza infaz kurumuna giden her hükümlü ve tutukluya sağlık raporu alınmasının yanı sıra PCR testi yaptırılarak sonucuna göre hareket edilmektedir. Test sonucunun negatif çıkması, yeni kuruma geçişte ön koşul olarak uygulanmaktadır.

3- Kurum içinde Kovid belirtisi gösterenler hakkında alınan tedbirler:

a)Bulundukları odadan ivedilikle ayrılıp, koruyucu önlemler alınarak sağlık birimine (varsa ceza infaz kurumundaki, yoksa en yakındaki sağlık birimine) sevk edilmektedir.

b)Kovid tanısının kesinleşmesi durumunda filyasyon ve temaslı takiplerinin yapılması için il/ilçe sağlık müdürlüğü bulaşıcı hastalıklar birimi ile irtibata geçilmektedir.

c)Kovid tanısı kesinleşen kişinin koğuşu boş tutularak havalandırılmakta, sonrasında detaylı bir şekilde su ve deterjanla temizlenip, çamaşır suyu ile silindikten sonra odaya yeni kişiler alınmaktadır.

d)Hastalığın seyrine göre hazırlanan hekim raporu ve İl Pandemi Kurulunun görüşü doğrultusunda, Kovid tedavisi bazı vakalarda hastanede, bazılarında ise kurum içinde ayrı ve tek kişilik odada izolasyon ve ilaç temini yöntemiyle yapılmaktadır.

e)Sevk, tedavi ve izolasyon süreçleri dikkatle takip edilmekte; her bir vakada ilgilinin yakınlarına kurum idareleri tarafından gecikmeksizin bilgi verilmektedir.

4- Personelin izolasyonu:

Ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlüler ile bilfiil irtibat halinde olan personelin, gerek kendi sağlıkları gerekse hükümlü/tutukluların sağlıklarının salgın riskinden korunması amacıyla 1 Nisan tarihinde personel izolasyonu uygulamasına geçilmiştir. Bu kapsamda, personelimize yeni bir vardiya sistemi uygulanarak, görev sonrası evlerine gitmeyip, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı Kredi Yurtlar Kurumu yurtları ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı öğrenci yurtlarında, Personel Eğitim Merkezlerinde, Bakanlık ve Kamu Misafirhanelerinde veya ceza infaz kurumlarında oluşturulan özel alanlarda barındırılmak suretiyle izolasyonları sağlanmıştır. 14 gün bu yerlerde kalan personelimiz, süre bitiminde teste tabi tutulmuş, test sonucu negatif çıkanlar 14 günlük süreyle ceza infaz kurumunda çalışmaya devam etmiştir.
 “Yeni Normale Geçiş” programı kapsamında bu tedbir, 10 Haziran itibarıyla esnetilerek “evde izolasyon” yöntemine geçilmiştir. PCR testleri evde izolasyon yönteminde de uygulanmakta, personelimiz kurumdaki çalışmasına test sonucuna göre başlamaktadır.

5- İzin, görüş ve nakil gibi uygulamaların durdurulması:

14 Mart itibarıyla;

-Açık ve kapalı görüşler,
-Özel izinler,
-Kurumlardaki eş ve aile görüş odalarının kullanımı,
-Diğer koğuşlarla birleşerek yapılan faaliyetler,
-Başka kurumlara yapılacak nakiller

   durdurulmuştur.

Söz konusu tedbir kararında; zorunluluk arz eden durumlarda Cumhuriyet başsavcılığının yazılı izni ile kapalı görüşlerin yaptırılması, avukat görüşlerinin ise Bilim Kurulu'nun tavsiye kararlarında belirtilen tedbirlere uyularak yine kapalı olarak gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.

Ayrıca, bu süreçte yapılamayan kapalı ve açık görüşlerin yerine hükümlü ve tutukluların dış dünya ile olan ilişkilerinin devamlılığının sağlanması ve rehabilite olmaları amacıyla ek telefonla görüşme hakkı tanınmıştır.

Bu tedbirler, Bilim Kurulu’ndan alınan tavsiye kararlarına dayanılarak her defasında iki hafta süreyle uzatılmış ve süreç boyunca kesintisiz uygulanmıştır. Kademeli normalleşme döneminde tedbirlerde bir esneme olup olmayacağı hususu da yine bu yöntemle değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, Haziran ayı için, kapalı ve açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü ve tutukluların Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında Yönetmelik'in 9. maddesinde belirtilen kişilerden belirleyecekleri 1 kişi ile bir kez kapalı görüş yaptırılması uygun görülmüştür.

6. İşyurtları Kurumlarından malzeme üretimi:

Hükümlü ve tutukluların bir meslek veya sanat edinmesi ve bunu geliştirmesi konusunda dünyaya örnek bir model sunacak seviyeye gelmiş olan işyurtları, virüsle mücadele sürecinde üretim planını değiştirmiş, sağlık ve temizlik malzemesi üretimine öncelik vermiştir.

Atölyelerde çalışan hükümlü ve tutuklular tarafından maske, tulum, ameliyat önlüğü, dezenfektan ve kolonya başta olmak üzere 80 çeşit ürün imal edilmektedir.
16 Mart’tan bu yana;
Yaklaşık 12 milyon maske üretilerek, başta sağlık kuruluşlarına olmak üzere çeşitli kurumlara gönderilmiş,
1 milyon bin tulum, 2 milyon bin gazlı bez, 1 milyon bin tıbbi gözlük imâl edilmiş,
ton kolonya, ton temizlik malzemesi ve dezenfektan üretilmiştir.

III- SAYILI KANUN KAPSAMINDA KOVİD İZNİ

15/04/ tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren sayılı Kanun ile sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a eklenen geçici 9. maddede;
‘‘Covid salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle, açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan hükümlüler, /A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezasının infazına karar verilen hükümlüler ve ncı madde veya diğer kanunlar uyarınca denetimli serbestlik tedbirinden yararlanan hükümlüler, 31/5/ tarihine kadar izinli sayılır. Salgının devam etmesi hâlinde bu süre, Sağlık Bakanlığının önerisi üzerine Adalet Bakanlığı tarafından her defasında iki ayı geçmemek üzere üç kez uzatılabilir. Bu fıkra uyarınca izinli sayılanlar hakkında 95 ve 97 nci madde hükümleri uygulanır.’’
Hükmü yer almaktadır. 

Bu hüküm uyarınca Kovid iznine gönderilen hükümlülere ilişkin olarak Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün 22/05/ tarihli yazısında belirtilen sebeplere dayanılarak izin süreleri 31/05/ tarihinden itibaren 2 ay süreyle uzatılmıştır.
Söz konusu geçici düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten 15/06/ tarihine kadar toplam hükümlü Kovid iznine gönderilmiştir.

Öte yandan, sayılı Kanun ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un geçici 6. maddesinde yapılan değişiklik neticesinde; yasanın yürürlüğe girdiği 15 Nisan tarihinden 15 Haziran tarihine kadar geçen sürede açık ceza infaz kurumlarından ,  kapalı ceza infaz kurumlarından ise olmak üzere toplam hükümlü hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle cezalarının infazına karar verilmiştir.

Yine, aynı Kanunda şartla tahliye oranlarına ilişkin yapılan değişiklikler neticesinde; 15 Nisan tarihinden 15 Haziran tarihine kadar geçen sürede açık ceza infaz kurumlarından , kapalı ceza infaz kurumlarından ise olmak üzere toplam hükümlünün koşullu salıverilmesine karar verilmiştir.
 
IV-POZİTİF VAKALAR  

Yukarıda belirtilen tedbirlerin hassasiyetle uygulanması ve personelimizin özverili gayreti sayesinde ceza infaz kurumumuzda dışarıdan içeri/içeriden dışarı temas asgariye indirilmiş ve böylece salgın tehlikesi kontrol altında tutulabilmiştir. Elbette zorunlu nakiller, ürün tedariki ve hastane sevkleri gibi nedenlerle içeri-dışarı etkileşimini sıfıra indirmek mümkün olmamış, bu nedenle virüs tehdidinin tamamen dışında da kalınamamıştır.
Bugüne kadar Ceza İnfaz Kurumlarımızda Kovid pozitif tanısı konulup iyileşen tutuklu/hükümlü sayısı ’tür.  

Koronavirüs etkisiyle 6 hükümlü hayatını kaybetmiştir. Vefat edenlerin üçü hastanede başka kronik hastalıklardan tedavileri sırasında salgından etkilenmiş, diğer üç hükümlüye de daha önce kronik hastalıklar nedeniyle sık sık sevk ve tedavi işlemi yapıldığı saptanmıştır. Kayıtlarımıza göre, 1 hükümlü hastanede KOAH tedavisi sürerken 3 Nisan’da, 1 hükümlü hastanede kronik diyabet ve epilepsi tedavisi sürerken 8 Nisan’da, 1 hükümlü yine hastanede kronik böbrek yetmezliği ve diyabet tedavisi sırasında 15 Nisan tarihinde vefat etmiştir.  4 Nisan, 15 Mayıs ve 21 Mayıs tarihlerinde hayatlarını kaybeden diğer 3 hükümlüye ise kronik rahatsızlıklar (diyabet, hipertansiyon, tüberküloz, KOAH, diyabet) nedeniyle salgın öncesinde ve salgın sırasında tedavi ve hastane nakil işlemleri yapıldığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla, hayatlarını kaybeden hükümlülerde bir hastane geçmişi ve kronik hastalıklardan tedavi süreçlerinin bulunduğu görülmektedir.

Bugün itibarıyla aktif pozitif vaka sayısı 72’dir. Tamamının sağlık durumu iyi olup, yoğun bakımda ya da entübe hasta bulunmamaktadır. Bunlardan 38’i ceza infaz kurumuna ilk kabul sırasında kontrol amaçlı yapılan PCR testinde pozitif çıktığı için koğuşlara alınmadan sağlık kurumuna sevk edilenlerdir.

İnsan sağlığı ve sağlıklı yaşam hakkı için alınan tedbirler, tüm kurumlarımızda etkin bir şekilde ve titizlikle sürdürülmektedir. 

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.