Pct Düşüklüğü

PCT diğer bir adıyla prokalsitonin vücutta çeşitli fonksiyonların yürütülmesini sağlayan bir hormondur. Bu yazımda pct testi hakkında çeşitli bilgiler vereceğim. Hangi durumlarda yükseldiği, hangi durumlarda düştüğü ve vücutta hangi görevleri yaptığından bahsedeceğim. Haydi yazımıza geçelim.

PCT (Prokalsitonin) Nedir?

PCT (Prokalsitonin) testi genellikle sistemik enfeksiyonların (sepsis) şüphesinde veya varlığında hastalara uygulanır. Kalsitonin adı verilen hormonu üretilmesi için gerekli olan prokalsitonin, 116 adet aminoasitten oluşur ve tiroid bezinde bulunan parafoliküler hücrelerde, akciğer ve bağırsaktaki nöroendokrin hücrelerde üretilir. İlk defa 1970’li yıllarda Leonard J. Deftos ve Bernard A. Roos tarafından tanımlanmıştır.

Sıklıkla ağır bir bakteriyel enfeksiyon sonrasında vücut prokalsitonin üretmeye başlar. 2 – 4 saat içinde pct düzeylerinde belirgin bir artış meydana gelir. PCT tahlilinin yüksek çıkması hastada bakteriyel enfeksiyonunun eşlik ettiğine işaret eder. Virüs ve diğer patojenlerin neden olduğu sistemik enfeksiyonlarda bu denli belirgin bir artış genellikle gözlenmez. Dolayısıyla bakteriyel enfeksiyonların diğer enfeksiyonlarla ayırt edilmesinde yardımcı bir bulgu olarak değerlendirilebilir.

Üstteki görselde bulunan tablo µg/L cinsinden hazırlanmıştır. Bu görselde 1 numara ile gösterilen bölüm sağlıklı insanlarda görülen pct değerini temsil etmektedir. 2 numara lokal enfeksiyonların varlığını, 3 numara sistemik enfeksyonların varlığını, 4 numara yaygın sistemik enfeksiyonların varlığını ve 5 numara ise septik şok tablosunun varlığını temsil etmektedir.

Serumda prokalsitonin maddesinin yarılanma ömrü 25 – 30 saat civarındadır. Tiroid bezinde üretilmesinde kaynaklı olarak tiroid kanseri ve bazı diğer tiroid bezi hastalıklarında prokalsitonin düzeyinde belirgin değişiklikler hissedilebilir. Prokalsitonin testi hastalıkların tanısının konulabilmesi için doğrudan faydalı bir araç değildir. PTC tahlili kan dolaşımında bulunmakta olan prokalsitonin seviyelerini ölçer.

Doktorlar Neden PCT Testi Yapar?

Hekimler genellikle hastalıkların tanısının koyulması veya tedavisinin yapılması amacıyla bazı tahliller ve tetkikler isterler. Tedavi süreçlerinin takip edilmesi de yine pct testi isteme endikasyonları arasındadır. Peki pct testi neden istenir?

1. Kalp hızının çok yükseldiği ve taşikardi olarak isimlendirilen durumun varlığında
2. Ateş yüksekliği ortaya çıktığında
3. Kan basıncı normal seviyelerin altına düştüğünde
4. Solunum sayısının artması durumunda
5. Zihinsel durumda bozulmalar görülürse
6. Bakteriyel bir enfeksiyonun seyrinin tespit edilmesi gerektiğinde pct testi istenir.

PCT Testinin Yorumlanması

Sağlıklı olarak tanımlanan bireylerde herhangi bir sebep olmaksızın pct değerlerinin yükselmesi normal karşılanabilen bir durum değildir. Önceki başlıkta da belirttiğim gibi pct tahlili doğrudan tanı koymaz ancak var olan bir enfeksiyonu bize işaret eder. Bu noktada enfeksiyon varlığını gözler önüne seren ve çok önemli bir kriter olan c-reaktif protein ile ilgili hazırlamış olduğum CRP Nedir? başlıklı yazımı okumanızda fayda görüyorum.,

Lokal Enfeksiyon ile Sistemik Enfeksiyon Farkları

Lokal enfeksiyon vücutta belirli bir bölgede ortaya çıkan ve o bölgeyle ilgili sonuçları olan bir durumdur. Sistemik enfeksiyon ise tüm vücudu ilgilendirir. Çünkü enfeksiyon tüm vücuttadır. Temel olarak lokal ve sistemik enfeksiyon arasındaki farklar bunlardır.

PCT Normal Değerleri (Referans Aralığı)

Pct normal değeri aşağıda verilmiştir. Bu değerleri dilerseniz önceki başlıkta vermiş olduğum tablodan inceleyebilirsiniz.

• Sağlıklı bireylerde : 0 – 0,05 µg/L
• Lokal enfeksiyonların varlığında : 0,05 – 0,5 µg/L
• Sistemik enfeksiyonların varlığında : 0,5 – 2 µg/L
• Yaygın sistemik enfeksiyonların varlığında : 2 – 10 µg/L
• Septik şok varlığında : 10 µg/L ve üstü

Sepsis veya septik şok durumundan şüphelenilmesi oldukça ciddi seyreden bir tıbbi süreçtir. Bu noktada hekiminiz gerekli müdahaleleri yapacaktır.

PCT Yüksekliği

PCT testi sonuçları lokal veya sistemik enfeksiyonların varlığında sağlıklı insanlardan elde edilen pct değerlerine göre yüksek çıkar. PCT artışı sadece enfeksiyona bağlı olmayabilir. Çeşitli hastalıklarda ve bazı kanserlerde yüksek seyredebilir. Ayrıca ilaç kullanımı neticesinde kan prokalsitonin düzeyleri yükselebilir.

PCT (Prokalsitonin) yüksekliği nedenleri ağır travma durumlarında, ciddi yanıklarda, organ yetmezliklerinde, bakteriyel zatürrelerde, menenjit hastalığında, organların oksijenlenmesinde problem ortaya çıkaran durumlarda, idrar yolu enfeksiyonlarında, tiroid kanserlerinde, büyük cerrahi operasyonlarda ve bazı diğer durumlar olarak sıralanabilir.

PCT Düşüklüğü

Pct düşüklüğü ya da farklı bir deyişle pct değerinin normalin altında olması çoğu zaman herhangi bir probleme işaret etmez ancak herhangi bir kesinlik söz konusu olmamaktadır. Örnek verecek olursak pct değerinin yüksek olması sepsis ya da herhangi bir enfeksiyon olduğunu garanti etmez ve yine aynı şekilde pct değerlerinin düşük olması herhangi bir sorun olmadığını garanti etmez.

Pct testi erken dönemlerde yapıldığında yanlış bilgi verebilir. Bu açıdan dikkatli olunmalı ve hekiminizin önerilerine göre yeniden testi yaptırabilirsiniz.

PCT (Prokalsitonin) Testi Sonuçları

Hasta bireyler tahlil sonuçlarında pct testi düşüklüğü veya yüksekliği gibi sorunlarla karşılaşabilirler ancak bu testin tek başına çoğu zaman bir anlam ifade etmediği unutulmamalıdır. Bu test ile hekiminiz bir takım hastalıklardan uazaklaşacak, ekarte edecek ve tanıya yaklaşacaktır veya zaten takip edilen bir süreçte kontrol muayenesi kapsamında değerlendirecektir. Herhangi bir bölümde yapılan tahlillerinde pct düşüklüğü veya pct yüksekliği olan bireyler dahiliye polikliniklerinden randevu alarak bu durumla ilgili muayene olabilirler. Bu noktada Dahiliye Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar? başlıklı yazımızı okumanız faydalı olacaktır.

Kaynakça

1. Pub-Med : Procalcitonin as a diagnostic marker for sepsis: a systematic review and meta-analysis için buradan yararlanıldı. – Erişim Tarihi : 20 Ocak 2021
2. Dove-Med : Procalcitonin Blood Test için buradan yararlanıldı. – Erişim Tarihi : 20 Ocak 2021

Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım. Yorumlarınızı bekliyorum.

(Bu yazı ilk defa 18 Şubat 2018 tarihinde yazılmıştır. Ardından 20 Ocak 2021 tarihinde güncellenmiştir.)

Bu Başlıklar İlginizi Çekebilir:

PCT Nedir?

PCT testi olarak bilinen aslında kan tahlilleri aracılığıyla incelenebilen prokalsitonin değeridir. Prokalsitonin 116 amino asitten oluşan bir proteindir. Tiroit hücrelerince sentezlenen ve kalsiyum homeostazında yer alan kalsitonin hormonunun bir ön hormonudur ancak enfeksiyon belirteci olarak, özellikle de bakteriyel enfeksiyondan şüphelenildiğinde kullanımı çok yaygındır. “PCT kan değeri nedir?” diye sorulduğunda en açıklayıcı şu cevap verilebilir: Vücutta enfeksiyon olup olmadığını ve bu enfeksiyonun hangi seviyede olduğunu anlayabildiğimiz bir değerdir çünkü enfeksiyon şiddeti arttıkça prokalsitonin üretimi de artar. Bakteriyel enfeksiyonların erken, hassas ve spesifik sinyali olarak nitelendirilebilecek PCT değeri, özellikle sepsis (enfeksiyonun vücuda yayılması) gibi durumları belirlemede önemli rol oynar. “Kanda PCT nedir?” dendiğinde prokalsitoninin vücudun bakteriyel enfeksiyona karşı ürettiği bir madde olduğunun bilinmesi gerekir.

PCT Testi Ne Zaman İstenir?

Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonu anlamak için PCT testine başvurulur. Parazit, mantar enfeksiyonları ve bakteriyel sebeplerle ilgili olan PCT değeri viral enfeksiyon durumlarında artmaz. PCT yüksekliği veya PCT düşüklüğü bir sonuca varmak için kan tahlilleri ile belirlenir. Genellikle PCT testine şu durumlarda başvurulur:

• Yetişkinlerde ve çocuklarda bakteriyemi ve septisemi (sepsis) durumunu teşhis etmek, enfeksiyon şiddetini tayin etmek için
• Septik şok teşhisi, riskin belirlenmesi ve izlenmesi için
• Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarında böbreklerin durumunu anlamak için
• Nötropenik (kandaki nötrofil sayısının düşmesi) hastalarda bakteriyel enfeksiyon teşhisi için
• Antibakteriyel tedaviye tedavi edici yanıtın izlenmesi için (antibiyotik tedavisinin etkinliğinin izlenmesi için)
• Ameliyat sonrası ciddi travmalar, yanıklar ve çoklu organ yetmezliğinde sistemik ikincil enfeksiyon teşhisi için
• Bakteriyel ve viral menenjitin ayrıcı teşhisi için
• Salgın nedeniyle bakteriyel ve viral pnömonin ayrıcı teşhisi için
• İnflamasyon ve enfeksiyonu ayırt etmek için

PCT Testi Nasıl Yapılır?

PCT değeri basit bir kan testi ile ölçülür. PCT testi öncesi herhangi bir hazırlık yapmak gerekmez. Açlık gerektirmediği için istenilen bir zaman yaptırılabilen kan testi ile PCT değeri belirlenebilir. Vücuttaki enfeksiyonun anlaşılabilmesi için CRP de kan tahlillerinde sıklıkla istemi yapılan bir değerdir. Peki PCT ile CRP arasındaki fark nedir? PCT değeri, CRP’ye göre vücutta enfeksiyon başladıktan hemen sonra (3 saat) hızla yükselir ve iyileşme durumunda da hızlıca düşer. Böylece hastalığın teşhisi PCT testi ile kolaylaşır ve enfeksiyon için uygulanan antibiyotik tedavisinin de kısa süreli olması sağlanabilir. CRP testi, akut inflamasyonun durumunda hangi aşamada olunduğunu net gösterebilir ancak enfeksiyonun bakteri kaynaklı mı, viral kaynaklı mı olduğunu göstermede yeterli değildir. Ayrıca antibiyotik tedavine gerek olup olmadığını de bu test ile anlamak mümkün olabilir. Farklı sağlık durumlarının da söz konusu olup olmadığı yine PCT testi ile anlaşılabilir.

PCT testi sayesinde bakteriyel enfeksiyonlar kolayca ayırt edilebilir. İlk bakteri saldırısından 6 saat sonra hızla yükselir, enfeksiyon üzerinde bağışıklık kontrolü sağlanır sağlanmaz düşer. Enfeksiyonu ileri seviyedeki kişilerde hastalığın şiddeti basit bir şekilde hızla anlaşılabilir. PCT testi de enfeksiyonun kaynağını tespit edebilir ama bakterinin türüyle ilgili bir işaret veremez.

Normal PCT Değeri Kaç Olmalıdır?

Sağlıklı kişilerdeki prokalsitonin hızlı bir şekilde kalsitonine dönüşür. Böylece kişideki PCT değeri düşük olur. PCT değeri, sağlıklı kişilerde 0.1 µg/l’nin altındadır. 0.25 ng/mL seviyesinden daha büyük değerlerde enfeksiyonun varlığından bahsedilebilir. Sepsis değerleri şöyle açıklanabilir:

• 0-0.05 µg/L normal
• 0.5 µg/L’den az düşük sepsis riski
• 0.5-2 µg/L sepsis ihtimali
• 2-10 µg/L orta ve yüksek sepsis riski
• 10 µg/L ve üzeri yüksek sepsis riski

PCT Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

PCT düşüklüğü olumsuz bir algı yaratsa da aslında PCT değerinin düşük olması vücutta enfeksiyon olmadığının ya da çok az olduğunun göstergesidir. Ancak viral enfeksiyonlarda ve inflamatuar hastalıklarda PCT değeri düşebilir. Bakteriyel enfeksiyonlarda bu seviye aksine yükselir. Bu sayede aslında enfeksiyonun ne kaynaklı olduğu hızlıca anlaşılabilir. Belirtiler şiddetliyse ama PCT düşükse enfeksiyonun viral kaynaklıdır.

Bir enfeksiyon tedavisi sürecinde de PCT düşüklüğü görülür, hatta tedavinin olumlu sonuç verdiği buradan anlaşılabilir. Doğru antibiyotik tedavisinin uygulanmasından 2-3 sonra PCT değeri hızla düşer.

PCT düşüklüğü veya orta seviye PCT yüksekliği sepsis olasılığının yanı sıra başka nedenlerden kaynaklanabilir. Bu sebepler ciddi doku hasarına götüren nedenlerdir. Ancak bunlardan hiçbiri sepsis kadar PCT değerini yükseltmez.

PCT Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Kanda PCT yüksekliği vücutta enfeksiyon olduğunun göstergesidir. PCT yüksekliği enfeksiyonun seviyesine göre değişir. Genellikle sepsis, menenjit gibi ciddi bakteriyel enfeksiyonlar PCT’nin yükselmesinin en büyük nedenleridir. Sepsis; vücudun bakteriyel enfeksiyona karşı bir tepki geliştirerek iltihaba sebep olan kimyasalları serbest bıraktığı, ölüme götürebilecek durumdur. Çünkü tedavi edilmeyen sepsis organ yetmezliğine neden olabilir. Bu durum da hayat kaybı ile sonuçlanabilir. Ancak PCT değerinin yüksek olması mutlaka bir sepsis olduğunu göstermez. Bazen sistemik bir enfeksiyon olduğu anlamına gelebilen PCT yüksekliği, doku yaralanmalarında da meydana gelir. Sepsis teşhisini doğrulamak için farklı testler yapılır. Bu testler tam kan sayımı (CBC), idrar tahlili, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, ultrason, bilgisayarlı tomografi (CT) ve manyetik rezonans görüntüleme yani MR’dır.

Diş apsesi gibi daha küçük bir enfeksiyon olmasına rağmen PCT yüksekliğine neden olur. Ancak genellikle yüksek PCT sepsise işaret eder. PCT yüksekliğinin sepsis dışındaki nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Yanıklar
• Ameliyat
• Şiddetli travmalar
• Pankreatit (pankreas iltihabı)
• Endokardit (kalp iltihabı)
• Menenjit (beyin dokusu iltihabı)
• Kardiyojenik şok
• Organ bağışında doku reddi
• Çocuklarda şiddetli idrar yolu enfeksiyonları
• Tümör enfeksiyonları

PCT yüksekliği bazen enfeksiyon olmadan da meydana gelebilir. Kandaki oksijen seviyesini düşüren durumlar PCT yüksekliği riskini artırır. Astım veya KOAH atağı, zatürre, yüksek rakımda bulunma ve kalp durması gibi nedenler buna birer örnektir.

PCT testi sepsis riskiyle ilgili önemli bir ipucu verir. Bu sayede tedaviye başlanıp başlanmayacağının kararı verilebilirken daha ciddi hastalıklar ve septik şok gibi ölüme götüren nedenlere karşı önlem alınmış olunur.

PCT Nedir?

PCT bir kan testi olup vücuttaki enfeksiyonların kana karışması durumunu tespit etmek amacıyla yapılmaktadır. Sepsis hastalığı durumu tespiti için yapılan PCT testi yükselişi ise halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinmektedir.

Viral olarak bilinen enfeksiyon durumunda PCT değerinde herhangi bir değişim olmamaktadır. Fakat bakteri enfeksiyonları PCT değerinin yükselmesine neden olmaktadır.

PCT Kaç Olmalıdır?

PCT değerinin normal aralıklarda olması oldukça önemlidir. PCT testinin normal değer aralığı 0.05 ng/ml'den daha düşüktür. Sepsis hastalarında veya sepsis şok durumlarında PCT değeri yaklaşık 1000 ng/ml seviyesine kadar çıkabilmektedir. Bu değerin yüksek çıkması hastalığın ciddi olması ile doğru orantılı olmaktadır. Bu sebeple buna yönelik testlerin yapılması ve değerinin yüksek çıkması durumunda uzman doktorlar tarafından devamlı takip edilmesi gerekmektedir.

PCT Yüksekliği Neden Olur?

PCT değerinin yüksek olması vücutta ciddi derece enfeksiyon olması anlamına gelmektedir. PCT değerinin yüksek olmasının farklı nedenleri de bulunmaktadır. Bu nedenler şunlardır:

- Çoklu organ yetmezliği durumunda PCT değeri durumu yükselişe geçebilir.
- Troit kanseri PCT testi değerlerinin yüksekliğine neden olmaktadır.
- İdrar yolları enfeksiyonu, uzun süre kullanılan ilaçlar ve zatürre gibi hastalıklar PCT değerlerinin yükselmesine sebep olmaktadır
- Kemik iliği kanseri. böbrek yetmezliği ve cerrahi işlemler PCT değerinin yüksek çıkmasına neden olabilmektedir.
- Travma ve şok gibi durumlar PCT değerinin yükselmesine sebep olmaktadır.

PCT Düşüklüğü Neden Olur?

PCT değeri sağlıklı kişilerde yok denecek kadar az seviyededir. Kan içerisinde düşük olduğunda da bazı enfeksiyon hastalıklarının habercisi olabilmektedir. PCT düşüklüğünün birkaç farklı nedeni olabilmektedir. Bu nedenler şunlardır:

- Yapılan bazı cerrahi operasyonlar sonucunda PCT değeri düşük çıkabilmektedir.
- Vücuda organ nakli yapılması durumunda PCT değeri düşük çıkmaktadır.
- Virüslerden dolayı meydana gelen enfeksiyon hastalıklarında da PCT değeri düşük çıkmaktadır.

PCT kanda prokalsitonin miktarının ölçüldüğü bir kan testidir. Prokalsitonin vücutta ve kanda bulunan bakteriyel enfeksiyonların varlığını, şiddetini belirleyen bir unsurdur.

PCT Nedir?

PCT seviyesi kanda halk arasında “kan zehirlenmesi” olarak da bilinen vücutta bulunan enfeksiyonun kana karışması ile meydana gelen sepsis gibi durumlarda teşhis konulması için ayırıcı bir testtir. Viral enfeksiyonlarda PCT değerinde herhangi bir değişiklik olmazken bakteriyel enfeksiyonlarda PCT değeri kanda yükselir.

PCT yani prokalsitonin vücutta meydana gelen enfeksiyonların çeşitli dokularda hasara yol açması ile birlikte ilk olarak tiroid bezinde olmak üzere karaciğer ve akciğerde hızla üretilen protein yapılı bir maddedir. Normalde de vücutta yok denecek kadar az miktarlarda bulunan PCT enfeksiyon varlığında biyolojik olarak artış gösterir.

PCT Düşüklüğü Nedir?

Sağlıklı bir bireyde neredeyse yok denecek seviyede bulunmasına rağmen kanda düşük miktarlarda gözlemlenen PCT kişide enfeksiyon başlangıcının belirtisi olabilir. Bölgesel olarak vücudun küçük bir yerinde enfeksiyon varlığına bir işaret olabilmektedir. Kanda meydana gelen bir genel enfeksiyon durumunda PCT 2 – 4 saat arasında hızla yükselirken, düşük PCT değeri henüz sistemik bir enfeksiyonun başlangıcında olduğunun bir göstergesi olabilir. Bazen cerrahi operasyonlardan sonra ve vücuda yeni nakledilmiş bir organı vücudun kabul etmemesi durumunda da görülebilmektedir. Bazen virüs kaynaklı enfeksiyonların varlığında da görülebilmektedir. Uzman hekimin düzenli kontrolü ile düşük PCT değerinin kaynağı belirlenir.

PCT Yüksekliği Nedir?

Sağlıklı bir bireyde PCT değer yüksekliği görülmez. PCT değeri vücutta ciddi bakteriyel enfeksiyonlar oluşması halinde yükselir. PCT değerinin yüksek olması başta halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinen sepsis varlığını işaret etse de PCT yüksekliğinin birçok sebebi olabilmektedir. PCT yüksekliği vücutta gelişen bazı hastalıkların belirtisi olabilir. Karında iç zar olarak organları örten periton isimli bir zar bulunur. Peritonun iltihaplanmasında PCT değeri yükselir. Bunun dışında ise:
Çoklu organ yetmezliği
Menenjit
Zatürre
Kullanılan bazı ilaçlar nedeniyle meydana gelen yan etkiler
Tiroid kanseri
İdrar yollarının enfeksiyonu
Böbrek yetmezlikleri
Kemik iliğinde meydana gelen kanserler
Bazı cerrahi işlemler sonrası
Çeşitli travmalar
Tıbbi bir nedeni olmayan şok PCT değerinin yükselmesine neden olan durumlar arasındadır.

PCT değeri, kandaki prokalsitonin miktarı olarak ifade edilmektedir. Halk arasında da PCT değerinin yüksek olması 'Kan Zehirlenmesi' durumu şeklinde bilinmektedir. Kanın içerisinde yer alan prokalsitonin değerinin ölçülmesi günümüzde PTC değeri testi işlemi ile gerçekleştirilir. Prokalsitonin değeri ise vücuttaki enfeksiyonların şiddetlerini dengeleyen ve ya belirleyen unsurlar olmaktadır.

PCT (Prokalsitonin) nedir?

PCT (prokalsitonin) değeri vücut içinde yer alan enfeksiyonların kana karışması gibi durumları da tespit etmek amacı ile yapılan önemli bir test olmaktadır. Viral olarak bilinmekte olan enfeksiyon durumlarında, PCT değerinde hiçbir değişim olmaz. Fakat bakteri enfeksiyonlarında ise PCT değeri bir hayli yükselmektedir. PCT değeri, vücut içinde enfeksiyonların vücudun çok çeşitli bölgelerinde hasar oluşturması neticesinde, ilk olarak tiroit bezinde ve de daha sonrasında karaciğer ve ya akciğerde hızlıca artmakta olan protein yapılı madde olmaktadır. Sağlıklı bir vücut içerisinde PCT değeri, yok denilecek kadar az olmakta ve ya enfeksiyon durumunda da biyolojik olarak artmaya başlamaktadır.

PCT değeri kaç olmalıdır?

PCT değerleri sağlıklı bir insan vücudunda normal aralıklarda olması gerekli olup sağlık açısından önemi de çok büyük olmaktadır. Normal değerlerde bir PCT değeri kan içerisinde yer alan yaklaşık olarak 0.05 ng/ml 'den çok daha düşük seviyede olmaktadır. Sepsis hastalarda ya da sepsis şok durumlarında ise PCT değeri, yaklaşık olarak 1000 ng/ml seviyesine kadar da çıkmaktadır. PCT değeri kişide ne kadar yüksek olur ise, hastalığın ciddiyeti de aynı oran ile artış gösterir. Bu sebep ile bu konuya yönelik testlerin yapılması ve ya uzmanlar tarafından sürekli olarak takip edilmesi şart olmaktadır.

PCT kaç olursa tehlikelidir?

PCT değeri yüksekliği, vücut içinde bakteriyel kaynaklı olan bir enfeksiyon varlığını ve ya sepsis olasılığını gösterir. PCT değeri 0,5 ile 2 µg/L arası muhtemel enfeksiyon varlığını gösterir. 2 ile 10 µg/L arası ise sepsis vakasını göstermektedir. 10 µg/L ile üzeri PCT ise kuvvetli sepsis işaret edilmektedir.

PCT düşüklüğü ve yüksekliği nedenleri nelerdir?

Günümüzde sağlıklı bireylerde yer alan PCT değerleri, her daim normal seviyelerde yer almalıdır. PCT değerleri genel manada düşük olunca da insan vücudu normal olarak karşılanmaktadır. Fakat PCT değerleri çok düşük olması durumlarında çok çeşitli enfeksiyonların başlangıcı sayılabilir. Bu nedenle PCT değerleri her zaman için çok önemli olan değerler olmaktadır.

PCT düşüklüğü nedenleri nelerdir?

Sağlıklı bireylerde nerdeyse yok denilebilecek seviyede yer alan PCT değeri, kan içerisinde düşük olduğu zaman bir takım enfeksiyon hastalıklarının başlangıcının habercisi de olabilir. Aynı zamanda PCT değerinin düşüklüğü, bölgesel olarak da bazı enfeksiyon hastalıklarının başlangıcına işaret olabilir. PCT değeri düşüklüğünün nedenlerinden bazıları aşağıdaki gibidir. Bunlar;

Bir takım cerrahi operasyonlar sonrası PCT değeri düşüklüğü olması,

Vücuda bir organ nakli yapılması durumlarında PCT değeri düşüklüğü olması,

Virüslerden dolayı meydana gelen bir enfeksiyon durumlarında PCT değeri düşüklüğü meydana gelmesi şeklinde sıralanabilir.

PCT yüksekliği nedenleri nelerdir?

Genel olarak PCT değerinin yükselmesi, vücutta ciddi sayılabilecek olan enfeksiyon hastalıklarının da oluşması anlamına gelmektedir. PCT değerinin yükselmesi halk arasında genelde Kan Zehirlenmesi şeklinde bilinmektedir.

Vücutta pek çok sayıda hastalığa sebep olabilen PCT değeri yüksekliği, farklı sebeplerden dolayı da ortaya çıkabilir.

Genel olarak çoklu organ yetmezlikleri durumları yükselişlere neden olabilir.

Ayrıca tiroit kanseri de PCT değerinin yüksekliğine neden sayılabilir.

İdrar yollarında yer alan enfeksiyon uzun süreli şekilde kullanılan ilaçların da yan etkileri PCT değeri yükselişinin en başlıca nedenleri olabilirler.

Buna ek olarak kemik iliği kanseri, travma durumları, böbrek yetmezlikleri, şok durumları ve de bazı cerrahi işlemler de PCT değerini yükseltebilen bazı faktörler arasında yer almaktadır.

PCT değeri yüksekliği ve ya düşüklüğü belirtileri günümüzde kişiden kişiye göre de değişebilir. Bir kişide bazı belirtiler görülür ise PCT değerinin yüksek ve ya düşük olduğunu belirleyebilmek amacı ile test yapılması gereklidir. Test yapıldıktan sonra ardından PCT değeri sonucu bir uzman aracılığı ile değerlendirmeye alınması gereklidir. Buna ek olarak PCT değeri yükselişi ve ya düşüşü yaşanması gibi durumlarda bazı ilaç tedavileri de uygulanabilir. Her zaman için yer alan yüksek PCT değerleri daha tehlikeli sonuçları da oluşturabilecek durumlar olur. Bu nedenle PCT değerleri mutlaka çok önemli olan değerlerdir.

1970 yılından beri ölçülebilir olan MPV'nin klinik kullanımdaki önemi yetersiz çalışmalar nedeniyle tam olarak anlaşılamamıştır¹³. Platelet aktivasyonu ile korele olan bu belirteçlerden MPV, temelde enflamasyonda kemik iliğinden salgılanan genç eritrositlerin hacimsel olarak daha yaşlıca olanlara göre büyük olmasına dayanır. Çünkü, trombositler yaşlandıkça hacimsel olarak küçülürler^10,14.

Literatürde ARA ile MPV değerlerini ilişkilendiren ve sonuçları birbirinden farklı sadece iki çalışma mevcuttur. Özdemir ve ark.¹⁵'larının 53 ARA hastası ve 53 sağlıklı grupta yapmış oldukları çalışmada, gruplar arasında MPV değerleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit etmemişlerdir. 40 ARA hastası ve 40 sağlıklı çocuğun dahil edildiği ikinci çalışmada ise ARA hastalarında sağlıklı gruba göre MPV değerleri anlamlı olarak daha düşük saptanmıştır¹⁶. Çalışmamızda Özdemir ve ark.¹⁵'larının yapmış oldukları çalışmanın sonuçlarına benzer olarak sağlıklı gruba göre tedavi öncesi ve sonrası MPV değerleri arasında anlamlı ilişki tespit edilmedi.

Enflamasyonla birlikte artan trombosit değerlerine karşın MPV değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanamamış olması belki de enflamasyonun şiddeti ile kemik iliğinden hızlı salınımın ya da periferde hızlı yıkımın bir sonucu olarak trombositlerin volümlerinde değişime neden olacak kadar periferik kanda zaman geçirememelerinden kaynaklanabileceğini düşünmekteyiz.

Çalışmamızda ARA hastalarında PLT değerleri ile korele olan PCT değerleri ise anlamlı olarak yüksek tespit edildi. Daha önce bahsedildiği gibi immun sistem hücreleri arasında modülasyonda aktif görev yapan trombositler tüm enflamatuar süreçlerde olduğu gibi akut romatizmal ateş hastalığında da aktif rol alır.

Erken dönemde sayıları artığı gözlenen trombositlerin sedimantasyon ve CRP'nin normale döndüğü ve aktif şikayetlerin gerilediği geç dönemde de sayılarının normal populasyona göre yüksek olması belki de akut romatizmal ateş hastalarındaki reaktivasyon olaylarında kilit rol oynayan hücrenin, içi aktif granüller ile dolu, bu küçük çekirdeksiz hücreler olabileceğini düşündürmektedir.

Sonuç olarak, ARA hastalarında MPV değerlerinde belirgin bir artış saptanmazken, trombosit ve PCT değerlerinde ise erken ve geç dönemde anlamlı olarak artış saptandı. PLT'nin yanı sıra PCT'nin de, ARA tanılı hastaların takibinde değerli bir parametre olarak kullanılabileceğine inanmaktayız. Fakat özellikle geç dönemde PCT ve trombosit değerlerindeki yüksekliğin devam etmesinin klinik olarak daha iyi anlaşılabilmesi için daha çok klinik çalışmaya ihtiyaç vardır.

PCT, vücutta herhangi bir enfeksiyonun var olup olmadığını gösteren bir testtir. Aynı zamanda bakteriyel enfeksiyon şüphelerinde de sıklıkla PCT testlerine başvurulur. Yaygın adıyla kan zehirlenmesi olarak bilinen sepsis, tekli veya çoklu organ yetmezliğine sebep olarak hayati bir risk oluşturabilir. Bunun sonuncunda enfeksiyona neden olan bakteriler kana karışabilir. İşte tam da bu durumda basit bir kan testi olan PCT testiyle bakteriyel enfeksiyonların kana karışıp karışmadığı veya ne kadar karıştığı anlaşılabilir. Peki PCT normal değeri kaç olmalı? PCT düşüklüğü belirtileri nelerdir?

PCT nedir?

PCT (Prokalsitonin), kalsitonin adı verilen bir hormonun öncül maddesi olan bir peptittir. Peptit, antibakteriyel özelliğe sahip olan ve iltihap önleyici bir amino asittir. PCT, bakteriyel enfeksiyonlar sırasında vücutta artan miktarda üretilir ve bu nedenle, özellikle ciddi bakteriyel enfeksiyonlar ve sepsis durumlarında inflamasyonun bir göstergesi olarak kullanılır. PCT düzeyleri, enfeksiyonun şiddetini ve tedavi sürecini izlemek için kullanılabilir.

PCT normal değeri kaç olmalı?

Sağlıklı bireylerde PCT düzeyleri oldukça düşüktür. Genellikle, normal PCT değeri 0,1 ng/mL'nin altında kabul edilir. Ancak, laboratuvarlar arasında farklılıklar olabileceği için normal değerler laboratuvara ve kullanılan test yöntemine bağlı olarak değişebilir.

PCT düşüklüğü kanser belirtisi mi?

PCT düşüklüğü, kanser belirtisi olarak kabul edilmez. PCT'nin esas amacı, bakteriyel enfeksiyonların teşhis ve takibinde kullanılmasıdır. PCT düzeyleri, viral enfeksiyonlarda önemli ölçüde yükselmez. Bunun yanında PCT düzeyleri kanserli hastalarda spesifik bir yükselme göstermez.

PCT düşüklüğü?

PCT düşüklüğü, kandaki PCT seviyelerinin normal değerlerin altında olduğu durumu ifade eder. PCT düşüklüğü, sağlıklı bireylerde beklenen bir durumdur. Bir diğer ifadeyle PCT seviyeleri bakteriyel enfeksiyon olmaksızın düşük olmalıdır.

PCT düşüklüğü belirtileri?

PCT düşüklüğünün özel belirtileri yoktur. Düşük PCT seviyeleri sağlıklı bireylerde normaldir. PCT seviyelerindeki yükseliş, bakteriyel enfeksiyonların belirtileri ile ilişkilendirilebilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:

• Ateş
• Titreme ve üşüme
• Hızlı kalp atışı
• Hızlı ve derin nefes alma
• Baş ağrısı
• Döküntüler veya kızarıklık

PCT düşüklüğü neden olur?

PCT düşüklüğünün nedenleri şunlardır:

• Sağlıklı bireylerde, PCT seviyeleri doğal olarak düşüktür.
• Tedavi altındaki bakteriyel enfeksiyonlar, uygun tedaviyle PCT seviyelerinin düşmesine neden olabilir.
• Viral enfeksiyonlar, bakteriyel enfeksiyonlarla karşılaştırıldığında PCT seviyelerinde önemli bir artışa neden olmaz. Bu nedenle, viral enfeksiyonlar da düşük PCT seviyelerine yol açabilir.

PCT düşüklüğü ne demek?

PCT düşüklüğü, kandaki prokalsitonin seviyelerinin normal değerlerin altında olduğunu gösterir. Sağlıklı bireylerde düşük PCT seviyelerinin normal olduğunu ve aslında vücutta bakteriyel enfeksiyon olmadığını yukarıda ifade ettik. PCT düşüklüğü, bakteriyel enfeksiyon riskinin düşük olduğu anlamına gelir ve tedavi sürecinde enfeksiyonun kontrol altına alındığını gösterebilir.

Sonuç olarak, PCT düşüklüğü sağlıklı bireylerde normaldir ve bakteriyel enfeksiyonun olmadığını gösterir. PCT seviyeleri, özellikle ciddi bakteriyel enfeksiyonlar ve sepsis durumlarında inflamasyonun bir göstergesi olarak kullanılır. PCT düşüklüğü kanser belirtisi değildir ve PCT seviyelerinin takip edilmesi, enfeksiyonun şiddetini ve tedavi sürecini izlemek için önemlidir.

Standart bir tam kan sayımı için kan verdiğimizde her zaman, her değer ölçülmez. PCT de her zaman ölçülen bir değer değildir. PCT testi de tıpkı klasik kan tahliline benzer ancak kandaki prokalsitonin seviyesini ölçmek için uygulanır. PCT değerinin yüksekliğine ve düşüklüğüne göre kişide enfeksiyon oluşumu ve daha da önemlisi enfeksiyonun yayılması durumu değerlendirilir.

Yalnızca bu temel tanıma baktığımızda bile PCT değerinin sağlığımız için hayati bir öneme sahip olduğunu görüyoruz. Bu nedenle yüksekliği ve düşüklüğü gibi durumlar ciddiye alınarak hekim tarafından uygulanan tedavi yöntemlerine uyulmalıdır. Endişe etmeyin ve hekim tavsiyelerine uyun. Gelin PCT nedir, kaç olmalı gibi merak edilen sorulara biraz daha yakından bakalım.

Önce olayı iyi anlayalım; PCT nedir?

PCT, standart tam kan sayımı sonrasında ya da ayrı olarak yapılan PCT testi sonrasında ortaya çıkan kandaki prokalsitonin değeridir. Prokalsitonin, bir tür proteindir ve 116 farklı amino asitten meydana gelir. Aynı zamanda bir tür ön hormon olan prokalsitonin hakkında söylenecek daha çok şey olsa da bilinmesi gereken asıl detay, onun bir enfeksiyon belirteci olmasıdır. 

PCT testi neden ve ne zaman yapılır?

• Menenjit şüphesinde
• İdrar yolu enfeksiyonlarında
• Enfeksiyonun vücuda yayıldığı sepsis şüphesinde 
• Böbrek enfeksiyonlarında 
• Şok teşhisi ve risk belirlemede
• Antibiyotik tedavileri izlenirken
• Antibakteriyel tedavileri izlemede
• Ameliyat sonrası oluşabilen ikincil enfeksiyon şüphesinde 
• İnflamasyon ve enfeksiyonu ayırt etmek için

Genel olarak hastaya PCT testi uygulanan durumlar bu şekildedir. PCT değeri, mantar ve bakteri kaynaklı enfeksiyonlarda artarken viral enfeksiyonlarda herhangi bir artış göstermez. Özellikle enfeksiyonun vücuda yayıldığı sepsis durumunda PCT değeri son derece önemlidir. 

PCT testi, bildiğimiz kan testleri gibi koldan alınan bir örnek ile yapılır. Açlık durumu önemli değildir. PCT değeri, vücutta enfeksiyon başladıktan birkaç saat sonra yükselmeye başlar ama aynı şekilde iyileşme başlayınca da hemen azalmaya başlar. Bu nedenle özel bir tedavi uygulanıp uygulanmaması gerektiği hemen anlaşılır. 

İdeal PCT değeri kaç olmalı?

• 0 ile 0.05 ug / L arası normal kabul edilir.
• 0.5 ug / L’den fazlası az düşük risklidir.
• 0.5 ile 2 ug / L arasında sepsis ihtimali vardır. 
• 2 ile 10 ug / L arası orta ve yüksek sepsis riski olarak görülür.
• 10 ug / L ve üzerinde ise yüksek sepsis riski kesindir. 

PCT düşüklüğü nedir, ne anlama gelir?

Aslında PCT düşüklüğü olarak adlandırılan tıbbi bir durum yoktur. Kanınızdaki PCT değerinin zaten olabildiğince düşük ve hatta sıfır olması istenir. Çünkü PCT değerinin düşük olması demek kanınızda enfeksiyon bulunmadığının ya da çok az olduğunun bir göstergesidir. Yani PCT değeriniz düşükse endişe etmeniz gereken herhangi bir şey yok.

Endişe yaratan PCT yüksekliği nedir, ne anlama gelir?

• Yanık
• Menenjit
• Ameliyat
• Kardiyojenik şok
• Pankreas iltihabı
• Doku reddi
• Kalp iltihabı
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Tümör enfeksiyonları
• Kandaki oksijen seviyesinin düşmesi
• Astım hastalığı
• KOAH hastalığı
• Zatürre
• Yüksek rakımda yaşamak
• Kalp durması
• Dolaşım yetmezliği
• Tiroit kanseri
• Bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlar 

Genel olarak PCT yüksekliğine neden olan durum ve hastalıklardan bazıları bu şekilde. Kandaki PCT değerinin yüksek çıkması demek, enfeksiyon oluşumunun habercisidir. Az riskin üzerinde yüksek çıktığı durumlarda enfeksiyonun vücuda yayıldığı sepsis durumundan şüphelenilebilir. 

Elbette PCT değeriniz yüksek çıktı diye hemen endişeye kapılmayın. Çoğu durumda anlık yükselmeler meydana gelebileceği için basit müdahalelerle hızla düşürülmesi mümkündür. Zaten çoğu zaman yanında farklı testlerle birlikte yapılır. Ancak PCT değerinin mutlaka önemsenmesi gereken bir değer olduğunu da asla unutmayın. 

PCT değerinin yüksek olduğunu gösteren belirtilerden bazıları:

• Yüksek ateş
• Baş ağrısı
• Terleme
• Çarpıntı
• Halsizlik
• Nefes darlığı
• Kas ve eklem ağrısı
• Tansiyon düşüklüğü
• Göğüs ağrısı
• Balgamlı öksürük
• İdrar yaparken yanma

Pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkan enfeksiyon oluşumu ile artan PCT değerinin yüksek olduğu durumlarda görülen belirtilerden bazıları bu şekilde. Enfeksiyonun nerede oluştuğuna ve bakteri türüne göre belirtiler ile yoğunlukları değişiklik gösterebilir. Belirtileri hekiminize detaylı bir şekilde anlatırsanız enfeksiyonun nerede oluştuğunun bulunması da kolaylaşır. 

PCT yüksekliğinde nasıl bir tedavi uygulanır?

Hastanın şikayetlerine ve muayene sonucuna göre hekim, enfeksiyondan şüphelenirse PCT testi ister. PCT değeri yüksek çıkarsa kültür testi yapılabilir. Bakteriyel enfeksiyon türüne göre antibiyotik tedavisine başlanabilir. Apse oluşumu gibi durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Farklı tümörler ve kronik hastalıklar kaynaklı da PCT değeri yükselebileceği için buna uygun bir tedavi izlenebilir. Son kararı hekiminiz verecektir. 

Peki ne yapalım, ne zaman doktora gitmek gerekiyor?

Tüm bu anlattıklarımıza bakacak olursak zaten hiçbirimiz sanırım PCT değerim yükseldi şüphesiyle doktora gitmiyoruz. PCT değerini yükselten enfeksiyon emin olun pek çok belirti ile kendini gösterecektir. Bu nedenle kendinizi iyi tanımalı ve bu tür bir şüpheli durumda mutlaka doktora gitmelisiniz. Özellikle kronik belirtilerde bir an önce kontrole gitmek en iyisi olacaktır.

Kanımızda enfeksiyon olup olmadığını gösteren PCT değeri nedir, kaç olmalı, düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi PCT değeri hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın. 

Emoji İle Tepki Ver

1