Dışkıda Kan Varlığı Nasıl Anlaşılır?
Dışkıda Kan Neden Olur?
Dışkıda Gizli Kan, Ne Tür Belirtilere Yol Açar?
Dışkıda Gizli Kan Neden Olur?
Dışkıda Gizli Kan Testi Nasıl Gerçekleştirilir?
Gözle görülemeyen ve kansızlığın olduğu, sindirim sistemi kanamalarında gizli kan testi yapılır. 50 yaşın üzerindeki kişilerde düzenli olarak yıllık veya iki yıllık aralıklarla dışkıda gizli kan testi yapılması durumunda, bağırsak kanseri riskinin % oranında azaldığı bilinmektedir.
webgrid.co.uk testi: Yaygın olarak kullanılan bir yöntem olup, kandaki hemoglobin’in içinde yer alan peroksidaz’ı tetkik eder. Geçmişte yaygın olarak kullanılan testlerdeki hassasiyet oranı düşük iken, günümüzde kullanılan Hemoccult II Sensa testi için bu oranın % 80 ve üzerinde olduğu bildirilmektedir. Yanlış sonuç çıkmaması için; tetkikten bir hafta önce Aspirin, ağrı kesici ilaçlar ve üç gün önce ise kırmızı et kesilmesi gerekmektedir.
webgrid.co.uk-porfirin testi: HemoQuant adı ile bulunmaktadır ve Hemoccult testine göre daha hassas bir tetkik yöntemidir.
webgrid.co.ukkimyasal test: Bu yöntem, diğerleri kadar yaygınlaşmamıştır. Sadece insan hemoglobini’ne hassas olarak ayarlandığı için, gıdaların bu tetkike etkisi yoktur. Dışkıda gizli kanı belirlemedeki hassasiyet oranı ise % 69 olarak bildirilmektedir.
Hangi Nedenlerle Dışkıda Gizli Kan Testi, Kan Olmasına Rağmen, Yokmuş Şeklinde (yanlış negatif) Belirti Verir?
Hangi Nedenlerle Dışkıda Gizli Kan Testi, Kan Yok İken, Varmış Gibi (yanlış pozitif) Belirti Verir?
1.Gıdalar
Tetkikten 3 gün önce bu gıdalar kesilmelidir.
webgrid.co.ukçlar
Tetkikten 7 gün önce bu ilaçlar kesilmelidir.
Dışkıda Kan Varlığında Hangi Tetkikler İstenilir?
Dışkıda kan görüldüğünde mutlaka bir Gastroenteroloji Uzmanı veya Genel Cerrahi Uzmanı’na başvurmak gerekir. Başlıca, hemoroid ve bağırsak hastalıkları tanı ve tedavisi ile uğraşan cerrahlara proktolog, proktoloji uzmanı koloproktolog veya kolorektal cerrah ve bu konu ile ilgili bölüme de koloproktoloji, proktoloji veya kolorektal cerrahi servisi adı verilir.
Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı
Kaynaklar
Gaitada kan varlığı nasıl anlaşılır?
Gaitada gizli kan ne zaman istenir?
Bu testin öncelikli talep nedeni; erken dönemde kolon kanseri taramasıdır. Gaitada gözlemlenen kan, erken kanserin bir belirtisi olabilir. Bulguların erken tespit edilmesi halinde, kanser tedavisinin şansı artıyor olduğu için önem verilen bir testtir. Ancak, bu testin direkt kanserin teşhisine yönelik olmadığı bilinmelidir. Kanamanın kaynağını bulabilmek için daha ileri düzey araştırmaların yapılması gerekir. Çünkü, kan diğer gastrointestinal sorunlara da işaret ediyor olabilir.
Gaitada gizli kana bakılmasının ikinci nedeni, mevcut kansızlığının sebebini saptamaktır. Örneğin, kanayan bir ülserden dolayı kan kaybı yaşanıyor olabilir. Eğer; yorgunluk, düşük hemoglobin ve hematokrit ve koyu renkli gaita gibi sorunlar yaşıyorsanız, hekiminiz gaitada gizli kan testi isteyebilir. Çünkü, bu belirtiler aneminin belirti ve bulguları arasında yer almaktadır.
Gaitada gizli kan test sonucu nasıl yorumlanır?
Gaitada gizli kan testi, hiçbir sorun yok ise negatif sonuç verir. Pozitif olması; gastrointestinal kanalında anormal bir kanamanın mevcut olduğu anlamına gelir. Bu kan kayıplarına; ülser, divertikulozis, polip kanamaları, inflamatuvar bağırsak hastalığı, hemoroid, diş eti kanaması ve burun kanaması yüzünden yutulan kan ya da kanseröz bir tümör yol açıyor olabilir. Gaitada gizli kan olmasına rağmen, negatif olarak sonuç verdiği durumlar da vardır. Bu nedenler şu şekildedir:
Alanin aminotransferaz (ALT), bir enzim türüdür. Aynı zamanda “serum glutamik piruvik transaminaz” (SGPT) olarak da isimlendirilir. Öncelikli olarak karaciğerde, az miktarda ise böbrek ile diğer bazı organlarda bulunmaktadır.
Devamı
TSH, hipofiz bezinin ön kısmında bulunan hücrelerden salgılanan ve tiroit bezindeki hücrelerin gelişimini kontrol etmede rol alan bir hormondur.
Devamı
HbA1C, kan glukoz seviyesinin 2 ila 3 aylık ortalama seviyesine bakılmasını sağlayan glikozillenmiş hemoglobin testidir. Glikozillenmiş hemoglobin seviyesinin yüksekliği, kan şekerinin yüksek ilerlediğinin kesin ve çok önemli bir belirtisidir.
Devamı
Kalp ve damar hastalıklarının tanısında kullanılan EKG, kalbin kasılması esnasında meydana gelen elektriksel aktivitenin grafiksel anlamda kayıt edilmesine olanak sağlar.
Devamı
Tüm batın USG, karın bölgesinin ultrasonografi ile incelenmesi işlemidir. Batın ultrasonu; alt batın ve üst batın olmak üzere ikiye ayrılır.
Devamı
Gaitada gizli kan testi (GGK), gaitada (dkda) gözle görülemeyecek kadar az olan (gizli) kan tespit etmek için uygulanan bir testtir. Bu test sadece gaitada kann olup olmadn hassas bir biçimde gösterir (sensitif). Test, kanamaya hangi hastaln neden olduunu göstermez (nonspesifik). Kan tespit edildiinde, gaitada gizli kan pozitif eklinde ifade edilir (GGK (+))
Gastrointestinal sistemde kanamann olduu her durum testi pozitif yapar.
Balca iki GGK testi bulunur (FOBT, Fecal Occult Blood Test)
Gaita örnei guaiac kadna sürülür. Sonra üzerine hidrojen peroksit damlatlr. Eer gaitada heme molekülü (kan) varsa, guaiac kadnda saniyeler içinde mavi bir renk oluur.
Guaiac kad, guaiacum aac reçinesinden ekstrakte edilmi, alfa-guaiaconic asit içerir (fenolik bir bileiktir). Guaiacum aacna Türkçede, guayak aac, gayak aac da denir. Hidrojen peroksit guaiconic asitin, quinone’a (mavi renkli) dönmesini salar eder. Bu reaksiyon aslnda çok yavatr ama ortamda heme (kan), peroksidaz ya da katalaz varsa reaksiyon 2 saniyede gerçekleir. Demirin kendisi reaksiyonu etkilemez (demir haplar ve uruplar).
Heme; alyuvarlarn ana proteini olan hemoglobinin, demir içeren nonprotein bir parçasdr. (Heme’in Formülü: C34H32FeN4O4). Heme oksijenin baland, koyu krmz bir pigmenttir.
Guaiac GGK testi aadaki durumlarda da yalanc pozitif sonuç verebilir (gaitada kan yokken testin pozitif olmas)
C vitamini ve turunçgiller, antioksidan etkilerinden dolay yanl negatif sonuca neden olabilir (gaitada kan varken testin negatif olmas)
Guaiac GGK testinin yanl negatiflii yüksek olduu için test 3 farkl gaita (dklama) örnei ile yaplr. Yanl negatiflik, gaitada kan olduu halde testin bunu gösterememesi yani negatif olmasdr.
Amerikan Gastroenteroloji Dernei, ylndaki klavuzunda, kolorektal kanser taramas için guaiac GGK testi yerine, immünokimyasal GGK testini önermitir.
mmünokimyasal gaitada gizli kan testi (iGGK), gaitasnda insan hemoglobinini kalitatif olarak tespit etmek için kullanlr (kalitatif= var - yok). iGGK nin, Guaiac testinden spesifite ve sensitivitesi daha yüksektir. mmünokimyasal GGK testinden önce diyet yapmaya gerek yoktur.
Test kitinde iki ana malzeme bulunur. 1) çinde tampon solüsyonu bulunan test tüpü 2)Test stribi (plakas). Kullanlmam test stribinde iki görünmez çizgi bulunur (kontrol ve test çizgileri). Bu çizgilerin boyanmasna göre yorum yaplr.
Az miktarda gaita (3 mm çapl), test tüpünün içine konur ve çalkalanr. Sonra 3 damla gaita çözeltisi, test plakasnn numune gözüne damlatlr. dakikalar arasnda test okunur. 10 dakikadan sonra yorum yaplamaz.
mmünokimyasal gaitada gizli kan testi (iGGK), insan hemoglobinine spesifik bir testtir. nek, tavuk, keçi, at, tavan ve domuz hemoglobinleri ile negatif sonuç verir. Test oldukça hassastr (10 ng insan Hb / 1ml tampon solüsyonu).
mmünokimyasal GGT, immünokromatografik bir testtir. Bu teknik hzl tan testlerinde kullanlr. Numunede aranan antijen ya da antikor varsa, plastik muhafaza içine yerletirilmi bir nitroselüloz erid (strip) üzerinde görünür bir çizgi oluur (pozitif test).
mmünokimyasal GGT de, varl aratran insan hemoglobini (antijen), önce boyal bir monoklonal antikora (“boya+antikor”) balanr. Böylece hemoglobin molekülleri boyanm olur (yani; “boya+primer antikor+hemoglobin” kompleksi oluur). Sonra boyal hemoglobin, test çizgisine emdirilmi baka bir monoklonal antikora balanr (primer antikor). Böylece boyal hemoglobin test çizgisinde birikir ve çizgi boyanm olur (pozitif test= “boya+primer antikor+hemoglobin+primer antikor” kompleksi).
Her iki monoklonal antikorun da insan hemoglobinine spesifik olduunu söylememize gerek yok sanrm. Burada bahsedilen boya ise kolloidal altndr (nano altn) ve çizgileri krmzya boyar.
Test çizgisinden sonra bir de kontrol çizgisi bulunur. Bu çizgiye de boyal antikorlarn yapaca baka bir antikor emdirilmitir (sekonder antikor). Oluan kompleks: boya+primer antikor+sekonder antikor). Test doru yaplmsa, bu çizgi her zaman boyanr. Kontrol çizgisi boyanmamsa, test geçersizdir.
Yazarlar
Özlem Gül UTKU, Bilal ERGÜL, Dilek OĞUZ
Kurumlar
Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gastroenteroloji Bölümü, Kırıkkale
Makale Türü
Özgün Araştırma
Anahtar Kelimeler
Gaitada gizli kan testi, kolonoskopi, kolorektal kanser, polip
Keywords
Fecal occult blood screening test, colonoscopy, colorectal cancer, polyp
Makalenin PDF dosyasını indir
Giriş ve Amaç: Kolorektal kanser taramasında gaitada gizli kan testidışında, fekal immünokimyasal test, fleksible sigmoidoskopi ve kolonoskopi kullanılan diğer yöntemlerdir. Bu çalışmada gaitada gizli kantesti pozitif olması nedeni ile kolonoskopi istenmiş olan hastaların kolonoskopik ve patolojik bulgularını değerlendirmeyi amaçladık. Gereç veYöntem: Bu çalışmaya Haziran Ekim yılları arasında gaitadagizli kan testi pozitif saptanan ve kolonoskopi yapılması için Ahi EvranÜniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi endoskopi ünitesine yönlendirilen hastalar alındı. Yetersiz kolon temizliği, aktif hematokezyası,kolon operasyonu öyküsü, inflamatuvar barsak hastalığı öyküsü veyaüst gastrointestinal sistem endoskopisinde kanamaya neden olabileceklezyonu olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Hastaların yaşları, cinsiyetleri,kolonoskopik bulguları, patoloji sonuçları not edildi. Üç ya da daha fazlapolip, 1 cm’den büyük adenomatöz polip, patolojik incelemede villözkomponent içeren ya da yüksek dereceli displazi saptanan hastalar yüksek riskli grup olarak değerlendirildi ve bu kriterlere göre kolon kansertarama programına alındı. Bulgular: Çalışmaya toplam hasta dâhiledildi. Hastaların ’i (%) erkek, ’ü (%) kadın, ortalamayaşları (), ortalama hemoglobin düzeyi () webgrid.co.ukopik tanıları; normal kolonoskopik bulgular 86 (%38,2), polip 59(%26,2) , yalnızca perianal hastalık 27 (%12), divertikül 16 (%7,1), kolon kanseri 14 (%6,2), inflamatuvar barsak hastalığı 14 (%6,2), enfeksiyöz kolit 6 (%2,7), anjiodisplazi 3 (%1,3) hasta şeklinde idi. Endoskopikolarak kolon kanseri düşünülen ve polip saptanan 73 (%32,4) hastanınpatoloji sonuçları; tübüler adenom 31 (%42,5), adenokarsinom 17(%23,3), hiperplastik polip 16 (%21,9), tübülovillöz adenom 7 (%9,6),serrated adenom 2 (%2,7) şeklinde değerlendirildi. Kolonoskopik olarakpolip saptanan 3 (%5,08) hastanın patolojisinde erken evre karsinomsaptandı. Polip saptanan 59 hastanın 30’u (%50,8) yüksek riskli, 29’u(%49,2) düşük riskli olarak bulundu. Sonuç: Gaitada gizli kan testipozitifliği ile gelen hastaların yaklaşık yarısında kolon patolojisi tespitedilmiştir. Bu test, kolon kanseri ve öncül lezyonlarının tespitinde olduğu gibi, subklinik inflamatuvar barsak hastalığı, kronik kan kaybınayol açan divertikül, anjiodisplazi gibi patolojilerin de tespitinde yardımcıolan ucuz, kolay uygulanabilir bir yöntemdir.
Background and Aims: Methods such as guaiac fecal occult blood-screening test, fecal immunological test, colonoscopy, and sigmoidoscopyare generally used in colorectal screening programs. The aim of this studywas to evaluate the colonoscopic and pathological findings of patientswith a g-fecal occult blood-screening test-positive result. Materials andMethods: This study was conducted between June and October on patients who were referred to Ahi Evran University Training andResearch Hospital endoscopy unit after a positive stool blood test andthen underwent colonoscopy. The exclusion criteria were inadequate colon cleansing, active hematochezia, a history of colonic surgery, inflammatory bowel disease, or any lesion that may lead to hemorrhage in theupper gastrointestinal system. Age, sex, and colonoscopic and pathological findings of the study participants were recorded. Patients with threeor more polyps, an adenomatous polyp measuring >1 cm in diameter,pathological examination involving the villous component, or high-gradedysplasia were evaluated as the high-risk group. These patients attendedthe colon cancer screening program. Results: A total of patients,including (%) males, were recruited in the study. The mean agewas (range: ) years. Mean hemoglobin levels were (range: ) g/dl. Endoscopic findings of these patients included normal colonoscopy [86 patients (%)], polyps [59 patients (%)],perianal disease [27 patients (12%)], diverticulum [16 patients (%)],colon cancer [14 patients (%)], inflammatory bowel disease [14 patients (%)], infectious colitis [6 patients (%)], and angiodysplasia[3 patients (%)]. Pathological findings of 73 (%) patients whowere diagnosed with colon cancer and polyps through endoscopy wereas follows: tubular adenoma [31 patients (%)], adenocarcinoma [17patients (%)], hyperplastic polyps [16 patients (%)], tubulovillous adenoma [7 patients (%)], and serrated adenoma [2 patients(%)]. Early-stage carcinoma was diagnosed in the pathology of 3(%) patients who had colonoscopically detected polyps. Of the 59patients who were diagnosed with polyps, 30 (%) patients were athigh risk and 29 (%) were at low risk. Conclusion: Colonic pathology was detected in about half of the patients positive for g-fecal occultblood-screening test. This test is not only an inexpensive and easily applicable method for colon cancer screening, but it is also helpful for thedetection of pathologies that could lead to chronic blood loss, such assubclinical inflammatory bowel disease, diverticulitis, and angiodysplasia.
Gaitada gizli kan testi, dışkıda sindirim sisteminizdeki bir sorunun işareti olabilecek mikroskobik kan olup olmadığına bakar. Dışkıda kan görülmesinin birçok nedeni bulunur. Bu nedenler şöyle sıralanabilir:
“Dışkıda HHB nedir?” sorusu dışkı örneklerinde gizli kan olup olmadığını kontrol eden bir laboratuvar testidir şeklinde yanıtlanabilir. Dışkıdaki gizli kan, kolon kanserini ya da polipleri gösterebilir. Ancak bu durum tüm kanserler için geçerli değildir. Gizli kan küçük miktarlarda olduğundan bu durum dışkıda gizli kan testinde kullanılan kimyasallar ile tespit edilebilir. Gaitada gizli kan pozitif çıkarsa, kanamanın kaynağını belirlemek için ek testler gerekebilir. Gaitada gizli kan testi sadece kanın varlığını veya yokluğunu tespit edebilir, kanamaya neyin sebep olduğunu belirleyemez.
Gaitada gizli kan testi, 45 yaş ve üzeri kişilerde mide ve kolon kanseri taraması için kullanılır. Aile öyküsünde kanser olan kişiler için bu yaş sınır 40’a iner. Kanser taraması için yıllık olarak yapılan bu test ile kolaylıkla uygulanabilir. Test sonucunda anormal bir değere rastlanması durumunda hastaya kolonoskopi ve endoskopi uygulanır.
Gaitada gizli kan testi pozitif çıkması için kişide ince bağırsak, mide, kalın bağırsak, ağız içi ya da yemek borusunda az miktarda kanama olması bile yeterlidir. Dışkıda gizli kan testinin pozitif çıkması halinde bu organlardan kaynaklanan kanserler dikkate alınır. Bunun yanı sıra sindirim sistemi ülserleri, inflamatuvar bağırsak hastalığı, mide ve bağırsak kanamaları, burun veya ağız içi kanamalar, basur ve divertikül kanaması gibi durumlarda testin pozitif çıkmasına neden olur.
“Gaitada gizli kan nedir? Her zaman doğru çıkar mı?” sorusu sıklıkla merak edilir. Gaitada kan testi sonucunun pozitif çıkması için bazı şartlar gerekir. Çünkü testin sonucunun yanlış olarak negatif ya da pozitif çıkması durumu sık yaşanır. Bu nedenle testin uygulanmasında bazı durumlara dikkat edilmelidir. Testin uygulanması için üç ayrı bağırsak hareketinde örnek alınır. Bu durumda hastanın 3 gün üst üste dışkı örneği vermesi gerekir. Verilen numunenin idrar ya da su ile karışmadığından emin olunması önemlidir. Bunun yanında bazı ilaçlar ve yiyecekler de test sonuçlarını etkiler. Testten önce 7 gün boyunca ağrı kesici alınmamalıdır. Yine testten önce 7 gün boyunca C vitamini barındıran takviye ve meyveler tüketilmemelidir. Testten 3 gün önce kırmızı et tüketilmemelidir. Bu etlerdeki kan izleri testin yanlış çıkmasına neden olabilir. Bu da “Gaita testi güvenilir mi?” sorusunun yanıtıdır.
Gaitada kan testi yalnızca kanın olup olmadığı tespit eder. Ancak kanamanın sebebini belirleyemez. Mide ya da kolon kanseri semptomları olan kişiler için bu test önerilmez. “Evde gizli kan testi nedir?” sorusu da konu hakkında sıklıkla merak edilir. Türkiye’de bu test genel olarak sağlık kuruluşlarından uygulanır ancak evde hastanın kendi uygulayacağı hazır kitler de bulunur.
gelişim planı örnekleri 2022 doğum borçlanmasi ne kadar uzaktaki birini kendine aşık etme duası 2021 hac son dakika allahümme salli allahümme barik duası caycuma hava durumu elle kuyu açma burgusu dinimizde sünnet düğünü nasil olmali başak ikizler aşk uyumu yht öğrenci bilet fiyatları antalya inşaat mühendisliği puanları malta adası haritada nerede