Yargı Organı Nedir
kaynağı değiştir]
kaynağı değiştir]
Hukuk terminolojisinde yargı kimi zaman uyuşmazlıkları çözme faaliyeti, kimi zaman bu faaliyeti çözmekle görevli kişi, yer ya da organlar topluluğunu ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Uluslararası sözleşmeler ve anayasal metinler başta olmak üzere hukukun birçok alanında; yargı gücü, yargı organı, yargı yetkisi, yargı yolu, yargı kararı, yargı mercii, yargı rejimi, yargı sistemi, yargı görevi, yargılama, yargı bağımsızlığı, hâkim teminatı, yargı örgütü gibi birbiriyle iç içe geçmiş birçok sözcükle karşılaşılmaktadır.
Tarihsel süreçte güçler ayrılığı düşüncesinin ortaya atıldığı zamanlarda Fransa’da yargının yasama ve yürütme güçlerinden (organlarından) ayrı bağımsız bir güç olup olmadığı hususu hayli derin tartışmaları beraberinde getirmiştir. Montesquieu’nün (ö. ) “hâkimler, kanunun sözlerini açıklayan ağızlardır” metaforu Fransız kamu hukukunda güçler arası ilişkilerde derin tartışmalara konu olmuştur. Bu bağlamda; bir devlette “kanun koyma” ve “kanunları uygulama” olmak üzere ancak iki güçten söz edilebileceği, yargının ise bir güç değil kanunların uyuşmazlıklara uygulanmasından ibaret bir yetki olduğuna dair görüşler genel olarak kabul görmüş ve bu yaklaşım uzunca bir süre etkisini sürdürmüştür. Hatta bugün Fransız Anayasası’nda yasama ve yürütme için güç tabiri kullanılmasına karşın yargı için otorite (yetki) ibaresine yer verilmiştir. Şüphesiz Fransa’nın tarihsel ve siyasal şartlarıyla açıklanan bu tartışma İngiliz tarihinde ve öğretisinde hiçbir zaman yapılmamıştır. Bilakis bu ülkede yargı hep diğer iki güçten ayrı bir üçüncü güç olarak var ola gelmiştir. Esasen “hâkim kanunun ağzıdır” sözü ile “kanun, hâkimin onu ne olduğunu söylemesidir” sözü iki anlayış arasındaki derinliği, siyasal felsefeyi ve tarihsel arka planı betimlemektedir.&#;
Tartışmalar ne yönde olursa olsun yasama, yürütme ve yargının birbirinden bağımsızlaştırılması ve bu amaçla da birbirinin göreve gelişine, görevde kalışına ve görevlerini yerine getirişine müdahalede bulunamaması anlamına gelen güçler ayrılığı günümüzde anayasacılığın ve hukuk devletinin küresel bir ilkesi hâlini almıştır. Esasen yargının başlı başına bir güç mü yoksa bir yetki mi olduğu tartışmalarının da yargının bağımsızlığı ile bir ilişkisinin olmadığı belirtilmelidir. Çünkü liberal demokratik düzenlerin temel unsuru olan güçler ayrılığına asıl anlamını katan yargının iki güç karşısında bağımsızlığının güvence altına alınmış olmasıdır. Yargı bağımsızlığı, güçler ayrılığının da amacını oluşturan keyfi güç kullanımının önlenmesi amacına ulaşmada en etkin araçtır. Hukuk devletinin “altın anahtarı” olan yargı bağımsızlığı özgürlüklerin de en etkin güvencesidir. Bu nedenle hukukun üstünlüğünü esas alan anayasalarda yargı bağımsızlığı ve onun temel bileşeni olarak hâkim güvencesini sağlamak amacı taşıyan çeşitli düzenlemelere yer verilmektedir.&#;
Yargının yasama ve yürütmeden organ ve işlevsel olarak ayrımı ister istemez hangi işlemlerin ve faaliyetlerin yargısal kimlik taşıdığı sorusunu beraberinde getirmektedir. Kısaca egemenliğin bileşenleri olarak yasama, yürütme ve yargı üçlüsünde yargı nedir, bir işlem nasıl “yargısal” kimliğe sahiptir sorusu doğurduğu sonuçlar bakımından hayli önem taşımaktadır. Elbette bu soruların cevabı hukuk devleti anlayışını benimsemiş devlet düzenlerinde anlamlıdır. Çünkü hukukun üstünlüğüne dayanan devlet düzenlerinde yasama, yürütme ve yargı organları gerek kuruluş gerek işleyiş ve gerekse denetimleri bakımından belirli bir hukuk rejimine tabidir.&#;
Yargı kavramı ve buna bağlı olarak yargısal işlem ve işlevleri tanımlamada; kamu hukuku öğretisinde yasama, yürütme ve yargı organları ile bu organların faaliyetleri ve işlemlerinin ayrımında iki ölçütten yararlanılmaktadır. Bunlar maddî (işlevsel) ve şeklî (organik) ölçüt olarak isimlendirilmektedir.
Maddî ölçüt, yargı faaliyetini ve yargısal işlemleri yapana göre değil faaliyetin amacı ve işlemin niteliğine göre tanımlamaktadır. Buna göre yargısal işlev; bir hukuksal uyuşmazlığı kesin olarak çözüme bağlama, bu çerçevede yaptırımlar uygulayabilme işlevi olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda; her kurum, kurul ve merci, düzenlendiği yer ve aldığı isme bakılmaksızın “yürüttüğü faaliyet ve işleme nazaran” “yargı” kapsamında değerlendirilir.&#;
Şeklî ya da organik ölçüt ise devlet organları ve bu organların işlemlerini tanımlamada ve birbirinden ayırt etmede işlemi yapan organı esas almaktadır. Bu ölçüte göre işlemin ve faaliyetin taşıdığı özelliklerin hiçbir önemi yoktur. Buna göre yargı bünyesinde yer alan ve bağımsız mahkeme sıfatını taşıyan birimlerce yürütülen işlev ve bu çerçevede yapılan tüm işlemler yargısal işlev ve işlemler olarak tanımlanır. Öyleyse yasama ve yürütme işlevi dışında kalan, bağımsız mahkemelerce yürütülen faaliyetler ve bu faaliyetler zımnında alınan kararlar ve yapılan işlemler yargı kavramı içerisinde mütalaa edilir. Yargı cihazı dışında kalan bir yer kesin hükümle hukuksal uyuşmazlık çözse de mahkeme sıfatına sahip değildir.&#;
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) yargı kavramına ilişkin yorum ve değerlendirmelerinde maddî ölçütün hâkim olduğu açıkça görülmektedir. Mahkemeye göre kanunla kurulmuş ve kendisine mevzuat çerçevesinde uyuşmazlık hakkında “kesin karar verme yetkisi” tanınmış bağımsız her merci ister yürütmede ister yasama da yer alsın, ismi ve sıfatı ne olursa olsun yargı yeri, yürüttüğü faaliyet yargı faaliyeti ve yaptığı işlem de yargı işlemidir. Eğer bu özelliklere sahip değilse iç hukukta isterse en yüksek mahkeme niteliği taşısın yargısal nitelikten yoksundur. Mahkeme, bu yaklaşımını geçmişten günümüze değin istikrarlı bir biçimde sürdürmektedir.&#;
Sramek/Avusturya kararında “Avusturya Taşınmaz İşlemleri Bölge Kurulu”nu yürütme organı içerisinde yer almasına ve bir idari kurul olmasına rağmen taşınmaz uyuşmazlıklarını çözmekle mevzuat tarafından görevlendirilmiş ve üyelerinin de yürütme organından bağımsızlığı sağlanmış olması nedeniyle yargı yeri kapsamında değerlendirmiştir. Chevrol/Fransa kararında ise yargı yeri ya da mahkeme kavramını çok daha ilginç bir boyutta ele almış ve Fransız Danıştayı’nın (Le Conseil d’État) uyuşmazlığa konu olay çerçevesinde yukarıda sıralamış olduğumuz özellikleri taşımadığından hareketle bir yargı yeri (mahkeme) olmadığına hükmetmiştir. Somut olayda Cezayir asıllı bir kimse tıp diplomasının denkliği ve Tıp Odasına kaydının yapılması için idari makamlara başvurmuştur. Ancak bu başvurusu idari kurumca reddedilmiş ve bu ret işlemine karşı da Fransız Danıştayı’na dava açılmıştır. Danıştay, Cezayir’den alınmış bu diplomanın başvurucuya Fransa ile Cezayir Arasında yapılan “Evian Protokolü” çerçevesinde tıp mesleğini icra etme imkânı verip vermediğinin değerlendirmesini yapmak üzere Dışişleri Bakanlığına sunmuştur. AİHM, Danıştay’ın Bakanlıktan gelen kararla kendisini bir anlamda bağlı görüp herhangi bir yargısal analize girmeksizin sonuca gitmesini yargı faaliyetiyle bağdaşmaz bularak başvurucunun mahkemeye erişim hakkının ihlâl edildiği sonucuna ulaşmıştır.
Türk Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) yargı kavramını belirlemede daha ziyade şeklî/organik ölçütü esas aldığı görülmektedir. Mahkemeye göre bir yerin yargı merci olarak nitelendirilebilmesi için “karar organlarının hâkimlerden teşekkül etmesi, yargılama tekniklerini uygulayarak ve genelde dava yolu ile uyuşmazlıkları ve anlaşmazlıkları çözümlemekle görevli olması ve Anayasa’da sayılan ve başında bir yüksek mahkemenin bulunduğu yargı düzenlerinden birinde yer alması gereklidir”. Nitekim bu yaklaşımdan hareketle Anayasa Mahkemesi, başta Yüksek Seçim Kurulu olmak üzere il seçim kurullarının yargı kurumu olmadığı ve mahkeme sıfatını taşımadığı, işlemlerinin de yargı işlemi olmadığı sonucuna varmıştır. Hatta Anayasa Mahkemesi, bu ölçütten hareketle Sayıştay’ı dahi bir mahkeme olarak görmemiştir. Bununla birlikte Mahkeme’nin özellikle sonrası içtihatlarında şeklî ölçüte dair geleneksel yaklaşımını belirli ölçüde esnettiği ve kimi durumlarda maddî ölçütle birlikte ele almaya çalıştığı görülmektedir. Mahkemenin yeni yaklaşımının ilk izleri Sayıştay’ı bir yargı yeri olarak kabul eden / sayılı kararında açıkça okunmaktadır. Anayasa Mahkemesi bu yaklaşımını tarihli İsmail Taşpınar kararında da sürdürmüş ve şeklî ölçütü maddî ölçütle harmanlayarak yargı kavramını tanımlamış ve ilçe seçim kurulu başkanlığını bu sefer yargı yeri olarak nitelendirmiştir.&#;
Devlet organlarının ve bu organların yürüttükleri faaliyet ve işlemlerinin birbirinden ayrımı salt teorik bir konu olmayıp tâbi oldukları hukuksal rejimin belirlenmesi açısından önem taşımaktadır. Güçler ayrılığı düşüncesinin ardından ortaya atılan maddî ve şeklî ölçütün hiçbiri saf hâliyle bu ayrımı ortaya koymada tek başına yeterli olamamaktadır.&#;
Gerek AİHM gerek AYM içtihatları birlikte değerlendirildiğinde bir yerin yargı yeri kapsamında ve yürütülen işlevin de yargısal kapsamda değerlendirilebilmesi için aşağıdaki nitelikleri taşıması gerektiği sonucu çıkmaktadır:&#;Kanunla kurulmuş ve yetkilendirilmiş olması, Bağımsız ve tarafsız olması, Bir hukuksal uyuşmazlığı yargısal usul ve tekniklere dayalı olarak esastan karara bağlaması ve bu kararın hukuken kesin hüküm niteliği taşıması, Kararlarına ancak bir yargı organı nezdinde itiraz edilebilmesi ve Kararlarının kişileri ve devletin diğer organlarını bağlaması.
Ömer Anayurt
Kaynakça
Anayurt, Ömer. Anayasa Hukuku, Genel Kısım. 3. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, &#;
Gözler, Kemal. Anayasa Hukukunun Genel Teorisi I. Bursa: Ekin Kitabevi,
İnceoğlu, Sibel. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı. İstanbul: Beta Yayınları,
Özbudun, Ergun. Türk Anayasa Hukuku. Basım. Ankara: Yetkin Yayınları,
Devleti oluşturan 3 ana faktör olarak belirtilen yasama, yürütme ve yargı hakkında son yıllarda uzun uzun tartışmalar ve konferanslar düzenlenmektedir. Peki, bu kadar çok ve sık gündem olan yasama, yürütme ve yargı hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz? Kısaca sormak gerekirse;
Kuvvetler ayrılığı olarak da belirtilen yasama, yürütme ve yargı organları hakkında detaylı bilgiyi aşağıda yer alan içeriklerin bütününde bulabilirsiniz. Bu sayede gündemde sürekli olarak yer bulan ve her Türk vatandaşının kesinlikle hakkında bilgi sahibi olması gereken yasama, yürütme yargı organlarının görev ve yetkilerini öğrenebilirsiniz.
Mevcut anayasanın 7, 8 ve 9’uncu maddeleri gereği olarak kuvvetler ayrılığı kesin çizgilerle ayrılmıştır. Haksızlıkların, denetimin ve halkların haklarını güvence altına alınması için kuvvetler ayrılığı olması gerekir. Kuvvetler ayrılığı sayesinde devletin güçleri üç kola ayrılır. Böylece devletin işlevinin güçlü ve dengeli bir şekilde çalışması amaçlanır.
Yasama nedir? Yasama, kanun yapmak anlamına gelir. Anayasamızda yasama görevi Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) verilmiştir. TBMM halk tarafından seçilen milletvekilinden oluşur. Milletvekili seçimleri 4 yılda bir yapılır.
TBMM üyeleri meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki başkanlık divanın teklifi üzerine karar alınmaması durumunda bunları meclis dışında tekrarlamak ve açıklamaktan sorumlu tutulamazlar. Yasama sorumsuzluğu en öz tanımıyla milletvekillerinin söz hürriyetini korur. Sorumsuzluğun meclis veya başka bir organ tarafında kaldırılması söz konusu değildir.
Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği öne sürülen milletvekili meclis kararı olmadıkça tutulamaz, tutuklanamaz, sorguya çekilemez ve yargılanamaz. Seçim öncesi ve sonrası milletvekili hakkında verilmiş bir ceza hükmünün uygulanması üyeliğinin sona erdirilmesine bırakılır.
Yürütme, kanunlar çerçevesinde ülkenin yönetilmesi anlamına gelmektedir. Anayasamıza göre yürütme görevi Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kuruluna aittir. Bakanlar Kurulunun başkanı ise başbakandır.
Devletin başıdır. Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilir, görev süresi ise beş yıldır. Bir kişi en fazla iki kez cumhurbaşkanı seçilebilir.
Yürütmenin diğer kolu ise bakanlar kuruludur. Bakanlar kurulu, bakanlıklar ve başbakan arasında seçilir. Bakanlar kurulu meclisteki milletvekilleri veya dışarıdan da seçilebiliyor. 26 tane bakanlık vardır, yeni anayasayla bakanlıklar 30’a çıkartılmayı düşünülüyor.
Cumhurbaşkanı tarafından TBMM üyeleri arasından ( genellikle en çok oyu almış siyasi partinin başkanı olarak atanır) Bakanlar kuruluna başkanlık eder. Başbakan bakanlar kurulu arasındaki iş birliğini sağlar.
Yargı, egemenlik veya devlet adına hukuku yorumlayan ve ona başvuran mahkemeler düzenidir. Yargı aynı zamanda uyuşmazlıkların çözümü için bir işleyiş görevini de üstlenir. Yargı genellikle yasa çıkarmaz, yasaları uygulamaz, hazır bulunan yasaların işlerliğini sağlar ya da denetler. “Yasalar önünde herkes eşittir” ilkesine bağlı kalarak görevlerini yerine getirir.
Devletin yargı görevi, anayasamıza göre bağımsız mahkemelerce yürütülür. Mahkemeler bağımsızdır. Yasama ve yürütme organlarının mahkeme tarafında alınan kararlara uyma zorunluluğu vardır.
Yasaların uygulamaya koyulması yürütme organı tarafından yerine getirilir. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı ile Bakanlar Kurulu'na aittir. Türkiye'de 16 bakanlık bulunmaktadır. Bakanlar Kurulu'nun başkanı ise Cumhurbaşkanı'dır. Cumhurbaşkanı'nın yardımcıları da yürütme de görev alır. Yürütme Organı'nın görevleri ise şöyledir;
Devletin düzeni ve devamlılığı için belli başlı sistemlerin bağımsız ve kusursuz olarak görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi gerekir. Yasama, yürütme ve yargı kavramlarının görevleri anayasada açıkça belirtilir. Birbirinden ayrı düşünülemeyecek yasama, yürütme ve yargı kavramlarını ve görevlerini haberimizde derledik…
YASAMA NEDİR?
Devleti oluşturan organlardan biri olan yasama organı yasaları yapmak ya da yasaları kaldırmakla yükümlüdür. Yasama organının oluşturduğu yasalar hukuk olarak tanımlanır. Yasama organının terim olarak karşılığı parlamento ya da meclistir.
YÜRÜTME NEDİR?
Devletin organlarından ikincisi olan yürütme organı, yasama organının oluşturduğu yasaları uygulamakla yükümlüdür. Yürütme organı aynı zamanda yönetim birimidir. Ülkenin yönetimi yürütme organından sorulur. Yürütme organının terim olarak karşılığı devlet başkanlarıdır.
YARGI NEDİR?
Devletin organlarından üçüncüsü ise Yargı organıdır. Yargı organının öncelikli görevi denetimdir. Yasama organı tarafından oluşturulan yasaların yürütme organı tarafından doğru uygulanıp uygulanmadığını yargı organı denetler. Yargı organının terim olarak karşılığı mahkemelerdir.
YASAMA ORGANI KİMLERDEN OLUŞUR?
Yasama organını tek meclisli ülkelerde seçimle halk tarafından seçilen Milletvekilleri oluşturur. Çift meclisle yönetilen ülkelerde ise meclisin yanında bir de senato vardır.
YÜRÜTME ORGANI KİMLERDEN OLUŞUR?
Yürütme organı devletin yönetim şekline göre farklılık gösterir. Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar Kurulu, Devlet Başkanı ya da Başkomutan yürütme organının temsilcileridir.
YARGI ORGANI KİMLERDEN OLUŞUR?
Yargı organı mahkemeleri kapsar. Yüce divan, İdari yargı, Anayasal Yargı, Sayıştay, Yüksek Mahkeme gibi birimler yargı oranını oluşturur.
YASAMA ORGANI GÖREVLERİ NELER?
YÜRÜTME ORGANI GÖREVLERİ NELER?
YARGI ORGANI GÖREVLERİ NELER?
Yargı terimi çok sık duyulan bir terim olmanın yanında çoğu insanın hakkında çok detaylı bilgiye sahip olmadığı önemli konular arasın da yer alıyor. Yargı esasında günlük dilde çok sıklıkla kullanılan yönetim, kamu hukuku alanına yönelik olarak kullanılan bir kavram olma niteliği barındırmaktadır. Bu sebeple yargı terimini sık sık işitiyor olmak esasında bu kelimenin gerçekte ne ifade ettiğini bilmek manasına gelmemektedir.
Yargı Nedir ve Görevleri Nelerdir?
Günlük yaşamda sıkça karşılaşılan terimlerden olan Yargı, egemenlik ya da devlet adına hukuku yorumlayan ve ona başvuran mahkemeler düzenini ifade eder. Yargı diğer yandan çeşitli sebeplerle ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü için bir işleyiş görevi de üstlenmektedir.
Yargı çoğu zaman yasa çıkarmaz ve yasaları uygulamaz. Yargı daha çok hazır bulunmakta olan yasaların işlerliğini sağlar veya denetler. Bu kapsamda “Yasalar önünde herkes eşittir” ilkesine bağlı durumda kalarak görevlerini yerine getirmek konusunda taviz göstermemektedir.
Devletin üstlenmiş olduğu yargı görevi, Türk anayasasına göre bağımsız mahkemeler tarafından yürütülür. ;Ülkemizde mahkemeler bağımsız bir yapıya sahiptir. Bu doğrultuda yasama ve yürütme organlarının mahkeme tarafında alınmış olan kararlara uyma mecburiyetinin varlığı söz konusudur.
Yargının üstlenmiş olduğu diğer görevlerden biri de mevcut devletin egemenlik yetkisinden almış olduğu meşrutiyetin beraberinde onun adına hukuku yorumlamakta olan ve hukuk kurallarını uygulayan organ olmak niteliğini taşımaktır. Bir ülkedeki mevcut yargı organının somut olarak görünürlüğü de o ülkenin mahkemeleri vasıtası ile olmaktadır.
Yargı, olmazsa olmaz en önemli unsurların başında gelmektedir. Bu doğrultuda yargı yetkisi bağımsız ve tarafsız mahkemelerin aracılığıyla yerine getirilmektedir. Ülkedeki mevcut durumdaki adalet sistemi içerisinde farklı çeşitliliklere sahip ve uzmanlıkta bulunmakta olan ve buna en iyi örnek olarak varlık göstermekte olan vergi mahkemesi, ticaret mahkemesi, iş mahkemesi, ceza mahkemesi gibi birbirinden farklık olan isimlendirilen bu mahkemelerin tamamı " yargı" organı olarak nitelendirilir.
EğitimYasama, Y&#;r&#;tme Ve Yargı Nedir? Yasama, Y&#;r&#;tme, Yargı Organları Nelerdir, G&#;revleri Nelerdir?
Son Güncellenme:
Bir devletin devamlılığı, o ülkede kurulmuş olan düzene bağlıdır. Ülkenin düzeni ise yasama, yürütme ve yargı ile sağlanır. Yasama, yürütme ve yargının işlevselliği devletin devamlılığını ve huzuru da beraberinde getirecektir.
Yasama, Yürütme ve Yargı Nedir?
Yasama, yürütme ve yargı kelimeleri genellikle birlikte açıklanmaktadır. Bunun en önemli sebebi ise üç organın da amacının ülkenin düzeninin sağlanması için tasarlanmış olmasındandır. Bu organlar her ne kadar birlikte araştırılsa da üçünün de birbirinden farklı görev ve sorumlulukları vardır. En kısa anlamları ile Yasama yasa yapıcı, Yürütme ülkenin yönetilmesini sağlayıcı, Yargı ise kuralların uygulayıcısı denilebilir.
Yasama, Yürütme ve Yargı Organlarının Görevleri Nelerdir?
Yasama, yürütme ve yargı görev bakımından kendi içlerinde farklı olsalar bile birbirlerinden ayrı düşünülmeleri mümkün değildir. Çünkü bu üç organdan birisinin olmaması diğerlerinin sağlıklı çalışmaması anlamına gelecektir. Görevleri ise şunlardır;
Yasama: Ülke yönetiminin en temel unsurlarındandır. Yasama, yasa yapıcı ve yasalarda değişiklik uygulayıcısı olarak tanımlanabilir. Bu yasa değişiklik ve yeniliklerinin belli kurallara göre yapılmasını sağlar. Genellikle devlet bünyesinde bulunan meclis ya da parlamentolar tarafından gerçekleştirilir.
Yürütme: Devletin yasama organı tarafından belirlenmiş kuralların yürürlüğe konulmasını sağlayan unsurdur. Tam anlamıyla ülkenin yönetilmesi için gerekli iş ve işlemleri yapan yürütme, rejimden rejime farklı şekilde kurulabilmektedir. Örneğin Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı Başkan ve Bakanlar Kuruludur.
Yargı: Adından da anlaşıldığı gibi yasama tarafından verilen kuralların, yürütme organınca uygulanmasında kurallara uymayanların ne olacağının belirlenmesini sağlar. Bağımsız mahkemelerce sağlanır. Yasama tarafından belirlenen anayasal hükümlere bağlıdır.
Yasama; Genel, soyut, objektif ve sürekli nitelikte kurallar koyma anlamına gelmektedir
Yürütme; Yasaları uygulama işini yürütme anlamına anlamına gelmektedir.
Yargı; Bir olay ya da olgunun doğuşuna etken olan nedenlerin de göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi sonucu karar veren yetkili merci anlamına gelmektedir.
Yasalar geçirme, değiştirme ve yürürlükten kaldırma gücü olan bir tür katılımcı meclistir.
Türkiye'de yasama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)'ne aittir. Yasama organı ülkelere göre bir, iki ya da daha fazla olabilir.
Türkiye'de yürütme yetkisi cumhurbaşkanı, başbakan ve bakanlar kurulu'na aittir.
Türkiye'de yargı, yargılama yetkisi bağımsız mahkemelerindir.
1. Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak.
2. Bakanlar Kurulu ve bakanları denetlemek.
3. Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek.
4. Bütçe ve kesin hesap kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek.
5. Para basılmasına karar vermek.
6. Savaş ilanına karar vermek.
7. Milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak.
8. Anayasanın 14’üncü maddesindeki fiillerden dolayı hüküm giyenler hariç olmak üzere, genel ve özel af ilanına karar vermek.
9. Mahkemelerce verilip kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek.
Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek.
TBMM üyeleri meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden; o oturumdaki başkanlık divanının teklifi üzerine meclisçe başka karar alınmadıkça bunları meclis dışında tekrarlamak ve açıklamaktan sorumlu tutulamazlar. Yasama sorumsuzluğu en kısa tanımıyla milletvekillerinin söz hürriyetini korur.
Hayat boyu sürecek olan sorumsuzluk milletvekilini cezai takibatlara karşı mutlak olarak korur. Sorumsuzluğun meclis veya başka bir organ tarafından kaldırılması söz konusu değildir.
Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili meclis kararı olmadıkça tutulamaz tutuklanamaz sorguya çekilemez ve yargılanamaz.
Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlamak kaydıyla anayasanın 14 üncü maddesindeki durumlar bu hükmün dışındadır. Seçimden önce veya sonra milletvekiline verilmiş bir ceza hükmünün uygulanması üyeliğin sona ermesine bırakılır.
Dokunulmazlığı kaldırılan üye tekrar seçilirse başka bir işleme gerek olmadan dokunulmazlığını elde eder.
TBMM siyasi parti guruplarından yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapılamaz.
Dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekilinin hangi fiilden yargılanacaksa onunla sınırlı olarak hakkında kovuşturma yapılabilir.
Sorumsuzluk mutlak dokunulmazlık nispidir.
Sorumsuzluk devamlı dokunulmazlık geçicidir.
1. Kanun hükmünde kararname çıkarmak,
2. Tüzük çıkarmak,
3. Kanun tasarısı hazırlamak,
4. Bütçe ve kesin hesap kanunu tasarılarını hazırlamak,
5. Olağanüstü hal ve sıkıyönetim ilan etmek,
6. Milli güvenliği sağlamak,
7. Silahlı Kuvvetleri yurt savunmasına hazırlamak,
8. Genel Kurmay Başkanını seçmek.
1. Başbakan'ı atamak ve istifasını kabul etmek,
2. Başbakan'ın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek,
3. Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kurulu'na başkanlık etmek veya Bakanlar Kurulu'nu, başkanlığı altında toplantıya çağırmak,
4. Yabancı devletlere Türk devletinin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,
5. Milletlerarası antlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
6. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvveti eri'nin Başkomutanlığını temsil etmek,
7. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar vermek,
8. Genelkurmay Başkanını atamak,
9. Milli Güvenlik Kurulu'nu toplantıya çağırmak,
Milli Güvenlik Kurulu'na başkanlık etmek,
Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,
Kararnameleri imzalamak,
Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak,
Devlet Denetleme Kurulu üyelerini ve başkanını atamak.
1. Suçluları yargılama usullerine göre yargılamak,
2. Olayla ilgili tüm tanıkları dinlemek,
3. Olayla ilgili tüm delileri incelemek,
4. Suçlulara ceza kanununda işlediği suça karşılık ceza vermek,
5. Suçluların suçsuzluğu ispatlanırsa buna istinaden beraat kararı vermek,
6. Türkiye Cumhuriyetin Devletinden aldığı gücü kişisel emelleri için kullanmamak,
7. Kişiler ile kişiler, kişiler ile devlet arasındaki anlaşmazlıkları çözmek.
1. Yasa koyma, teşri.
2. Genel, soyut, objektif ve sürekli nitelikte kurallar koyma.
1. Yürütmek eylemi.
2. Yasaları uygulama işi, icra.
3. Merkezi yönetim ve yerinden yönetim kuruluşlarının tümü
1. Kavrama, karşılaştırma, değerlendirme gibi yollara başvurularak, kişi, durum ya da nesnelerin eleştirici bir biçimde değerlendirilmesi, hüküm.
2. Yasalara göre mahkemece. Bir olay ya da olgunun doğuşuna etken olan nedenlerin de göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi sonucu verilen karar, kaza.
Başlığın diğer anlamları için Yargı (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Yargı, egemenlik veya devlet adına hukuku yorumlayan ve ona başvuran mahkemeler düzenidir. Yargı ayrıca uyuşmazlıkların çözümü için bir işleyiş de sağlar. Kuvvetler ayrılığı öğretisi altında, yargı genellikle yasa çıkarmaz (bu, bütün üyelerin hazır bulunduğu bir yüksek tabakada, yasamanın sorumluluğundadır) ya da yasaları uygulamaz (bu da yürütmenin sorumluluğundadır), daha çok yasaları yorumlar ve onları her hukuksal olayın gerçeklerine uygular. Bu devlet erki sık sık "Yasalar önünde herkes eşittir." ilkesini sağlama almakla görevlendirilir. Genellikle bir son-başvuru mahkemesinden (Yüce Divan ya da Anayasa Mahkemesi denir) ve daha düşük mahkemelerden oluşur.
Pek çok yargıda yargı erkinin yargısal denetim yoluyla yasaları değiştirme gücü vardır. Yargısal denetim gücü olan mahkemeler devletin yasalarını ve kurallarını bir anayasanın hükümleriyle çelişkili bulursa bozabilir. Yargıçlar bir anayasanın yorumlanması ve uygulanması için bir eleştirmen güç atarlar, böylece ortak hukuk ülkelerinde genelgeçer bir anayasal hüküm topluluğu yaratılmış olur. Son onyıllarda yargı anayasaca kurulmuş ekonomik haklara ilişkin ekonomik konularda etkinleşmiştir; çünkü ekonomi bilimi doğru yasal yorumlama ile ilgili soruların içyüzünü anlama koşulunu koyar. Çoktan beri devletin ekonomik siyasetinden bağımsız kuramsal bir yasal belge olarak anayasasını işlemeyi sürdüren ve siyasal ve ekonomik düzende geçişler yaşayan bir ülkede, yürütme ve yasama erklerinin ekonomik işlerinin yargısal denetiminin uygulaması büyümüştür.
'lerde, neredeyse on yıldır Hindistan Yüce Divanı, Hint Anayasası'nın birkaç metninin çok geniş bir yorumlamasını kullanarak yoksul ve ezilen adına kamu yararı davasına özendirmekteydi.
Geçiş yaşayan ve gelişen ülkelerin pek çoğunda yargının bütçesi neredeyse bütünüyle yürütmenin denetimindedir. Bu durum, yargıya eleştirel mali bir bağımlılık yarattığından güçler ayrılığının temelini çürütür. Yargı için harcama yapan hükûmet de içinde olmak üzere doğru ulusal servet dağılımı anayasal ülke ekonomisinin konusudur. Yargıda yozlaşmanın iki yöntemini ayırt etmek önemlidir. Bu iki yöntem; özel kişi ve bütçe tasarlaması ve çeşitli ayrıcalıklar yoluyla devlettir.
"Yargı" terimi hem bir yargının çekirdeğini oluşturan yargıçlar, sulh hakimleri ve öteki yargıcılar gibi topluca çalışanları, hem de düzenin düzgünce işlemesini sürdüren kadroları belirtmek için de kullanılır.
gelişim planı örnekleri 2022 doğum borçlanmasi ne kadar uzaktaki birini kendine aşık etme duası 2021 hac son dakika allahümme salli allahümme barik duası caycuma hava durumu elle kuyu açma burgusu dinimizde sünnet düğünü nasil olmali başak ikizler aşk uyumu yht öğrenci bilet fiyatları antalya inşaat mühendisliği puanları malta adası haritada nerede